ID.
SCHOOLVERBOND.
W'
iMyaMdAaawMMv^-
I "o;-staat-
Jr. -Grenada,
;kp lectuur
ij protes-
cioir Engel-
li behoefte
a ire wijze
i lergelijke
Éetcr deelt
e <ea voot
j 13 van
c itaansche
moeten
k |e fiarce-
^|b bels, die
ongehin-
iw*en voor
in (een pro
le b de re
bels on
er toen de
|kcoen, dan
eworden.
[ritje Spanje
rrerzekert,
nr r duren
I li «eds moet
Ie logingen,
|m ernomen.
van don
Igiven zoo
I tc voorzien
lis end van
|di troepen.
<eva,t bet
Jhtpt, dat
annemen
|d tzijo be-
evorderd
Jii en dat
ii lister Zo-
ciumenten
[deelneming
it heerscht
d tor déze
eare gar-
le Correo
Van vrij-
Fi. wen het
llikketing
If van het
It van be-
Ihereenvoi-
I it daaren-
le en heeft
II din bijna
ftilang de
Jrng heb-
ilige der
Je Rus-
iijd heb-
|b- onder
klachten
tussische
imraissie
der aan
l)e com-
|ci in deze
"ivijs van
•i
den rooster van aftreding van twee bestuursleden,
de heoren K. de Vries en J. de Vries, die niet her
kiesbaar waren, zijn in hunne plaats benoemd de
hh. F. H. Bulieus Brack en J. Verburg beide van
Reeuwijk, en is door den lieer E. Overbosch tegen
1 October a. s, bedankt als voorzitter van gen. afd
|<er Maat-
Cmstreken
even bij
die
|<s terwyl
Buleeus
aisvervan-
Volgens
Bij kon. besluit van den 21dezer, is benoemd
tot laeraar aan de rijks-hoogere burgerschool te'sller-
togcnbosch de beer H. Hevnen, dusverre conrector
aan het gymnasium té Boxmeer; ziju herbenoemd
tot burgemees er van Linschoten G. van Dam,
secretaris dier gemecmevan Lange-ak S, J. van
NooteD, secret, dier gem.; van Wilnis J. G, de
Voogt, secret, dier gem.voorts is, ingaande met
de dagteekening van het besluit, wegens verandering
van woonplaats naar eene andere provincie, eervol
ontslag verleend aan dr. P. Schut, als plaatsvervan
gend lid van den geneesk. raad voor Zuid-Holl.
b|j kon. besluit ven 24 dezer is met ingang 1 sep
tember 1869, aan J. van Dam, op zijn verzoek, eervol
ontslag verleend uit zijne betrekking van leeraar aan
de rijks hocge burgerschool te Helmonden zijn
aan genoemde school tot leernreu benoemd: A. Hersch,
te Vierisen (Pruisen), J. M. A. Kramps, J. A. Zee-
gelaar en J. II. Op de Coulde drie laatstgenoemden
dusverre tijdelijke leeraren bij die school.
De minister vnn oorlog, ontvangen hebber je
een aantal requesten, waarbij milicien-verlofgargers
van de lichting van 1865, die in de eerste dagen
der volgende maand in werkelijken dienst zuLen wor
den opgeroepen, vrijstelling van die op'.omst ver
zoeken, heeft ter kennis vau de adressan'en gebracht,
dat de belangen van de dienst niet 'jelaten in hun
verzoek te bewilligen.
Te dezer gelegenheid is dien miliciens herinnerd
1°. dat zij, die door ziekte verhinderd worden op
den bepaalden dag onder de wapenen te komen, van
die omstandigheid, onder o-. erlegging van eene ver
klaring van den geneesheer, tijdig kennis behooren
te geven aan den burgemeester hunner woonplaats,
waarna zij éene maand lang hunne herstelling kun
nen afwachten, alvo-.ens eene nieuwe geneeskundige
verklaring in te dienen2°. dat zij, wier tegen
woordigheid te huis bepaald noodzakelijk is, hetzjj
als eeuige kos'winner van hun gezin of van hunne
naaste betrekkingen, hetzij uithoofde van gevnarljjke
ziekte van de laatsten of wegens andere ernstige
redenen, wel gehouden zyn zich naar hun corps te
begeven, doch voor zooveel zy door den burge-
meest.r banner woonplaats afgegeven of door hem
gelegaliseerde bewijzen van dien toestand medebren
gen, van den komraandant van het corps een tijde-
iyk verlof zullen bekomen of, daartoe termen zijnde,
zoodra doenlijk met groot verlof naar hunne haard
steden zullen worden teruggezonden.
De Slaats-Courant behelst het verslag van de
verwachtingen omtrent deu oogst in de provincie
Noord-Holland. Daarin wordt gemeld, dat de tarwe,
rogge. gerst en haver bijna zonder uitzondering
goed staandat het vlas buitengemeen goed is
geslaagd, en dat terwijl het eerste aardappelengewas
over het algemeen vrij goed is uitgevallen, het
tweede gewas zich nog gunstiger laat aanzien. Pe
ziekte heeft zich nog weinig vertoond.
- De N. Rott. Cour. berichtNadat zich hier
woensdag avond weder een optocht van schreeu
wende en tierende jougens gevormd had, waardoor
de bemoeiingen der politie onvermijdelijk werden,
heeft zich dit donderdagen vrijdag avond wederom her
haald, hetgeen het gevolg gehad heeft, dat eenige
militaire pratrouilles zijn noodig geweest om de sa
mengekomen menigte uiteen te doen gaan, dewijl
de vrije passage langs eenige straten gestremd werd.
De rust is echter verder niet gestoord.
Wij lezen in het Vtr. Dagblad:
Wij vernemen met genoegen, dat op aansporing
van Z. K. H. prins Hendrik der Nederlanden eene
commissie is in 't leven geroepen tot het dnarstellen
van eene geregelde stoomvaart op Java door het
Bucz-kanaal. Z. K. II. heeft tevens zich aan 't hoofd
van die belangrijke onderneming gesteld. Die comm.
bestaat voorloopig uiteen drietal heeren te Amster
dam, waaraan men vertrouwt, dat zich beeren uit
andere plaatsen zullen aansluiten, om het groote
doel, dat men voor oogen heeft, te bevorderen.
Waar zoo dikwerf over slaperigheid bij den Ne
derlander wordt geklaagd, zal men algemeen met
groote belangstelling zien, hoe thans een initiatief
genomen, en dat alweder een prins uit het beminde
Oranjehuis zich aan de spits stelt van een poging,
die voor deu handel op onze O.-Ind. koloniën zoo
gewichtige gevolgen kan hebben.
onlangs voor het rijk aangekocht om daarop een
post- en telegraafkantoor te stichten. De minister
werd aan het station opgewacht eu vertrok verv<
geus per rijtuig naar het gouvernsmeutshuis, -raar
hem eenige ververschingen werden aangeboden Nadat
genoemd terrein door hem was in oogeusckouw ge
nomen en hij aan het gouvernementshui? was terug
gekeerd, werden ook eenige bureaux ter provinciale
griffie, bezocht zoomede de ambtenare1. daar aanwezig,
aan hem voorgesteld. Ily werd rondgeleid door deu
waarnemendeu commissaris Jes soilings, den heer
wr, vau Weideren baron Re-.gers, en den griffier
der staten, den heer rar. var der Baan. Ten slotte
deed hij, van genoemde hee.en vergezeld, een rijtoertje
door de stad eu vervolgens naar Marssum, Dronrijp,
Menaldum, Beetgum, jti keerde over eerstgenoemd
dorp terug. Na neg cenig oponthoud ten gouver
nementshuize, ver'iet hij Leeuwarden, zich begevende
naar 's GravenEige. Gisteren vertoefde de minister
bij den heer rf. Hingst, lid van de tweede kamer
der staten-generaal, te llarlingen, om dc haven al
daar te bezichtigen. Moge 's ministers bezoek nn
maar vjor Friesland de gunstigste gevolgen hebben.
- - De gemeenteraad van 's Hertogenbosch heeft
dinsdag jl. besloten tot wijziging der verordening
op het lager onderwijs binnen de staddoor die
wijziging is het veranderlijk iukomen voor het on
derwijzend personeel afgeschaft, en zijn dientenge
volge de jaarwedden verhoogd als volgt van den
hoofdonderwijzer aan de opeubare gemeenteschool
van meer uitgebreid lager onderwijs tot/ 1500, van
den hoofdonderwijzer voor gewoon lager ouderwijs
1300 eu van den hoofdonderwijzer voor gewoon
kosteloos lager ouderwijs 1200, alle drie met vrije
woning en tuin of schadeloosstelling voor dezen.
Waartoe de veie kerken in de City van Lon
den dienen, is een raadsel. Het aantal der werke
lijke bewoners van Je Londensche oudstad is be
trekkelijk uiterst gering, daar de kooplieden eu
manufacturiers, die daar den dag doorbrengen, hunne
privaatwoningen in de voorsteden of in het west
einde hebben. Een eigenaardig licht nopens den
kerkdijken toestand der City geeft een brier van het
streng proiestantsche blad „Church News,,, waarin
de schrijver verzekert, dat hij den laatst vooagaM-
den zondag drie kerken dei City bezocht heeft, In
de eerste bestond de geheele gemeente uit eene oude
vrouw en de kindereu van eene armenschool, in de
tweede werd volstrekt geen godsdienst gehouden en
in de derde wachtte een klein hoopje aandaehtigen
te vergeefs op den prediker,
Men schryft uit Zwolle:
Aan de jobstijding uit de Pruisische provin
ciën dat aldaar de veepest-is uitgebroken, schijnt
alhier uog geen sterk geloof te worden geslagen,
want de aanvoer op de markten van fraai vee wordt
van weck tot week grooter, Van wijd en zijd
komen kooplustige handelaars, die, aan de markt
niet genoeg hebbende, dn veehouders ook nog in
hunne stallen en weiden opzoeken. Vroeger jaren
was de drukte op de veemarkt reeds met Mei ge
daan en niet voor in October zeide men„de goede
markten komen weer aan". Nu zjju ze het geheele
jaar volop bezet en alles vindt steeds koopers. Maar
de tijden en de toestanden zijn ook hier veranderd.
Wat men vroeger niet algemeen voorzag, dat Zwolle
als centraalpunt vau de spoorwegen groot handels
vertier eu voordeel te wachten stond, wordt nu in
ruime mate ondervoodea.
'.e jagen, als er spoorsneeuw ligt of als het Zondag
is. Evenmin wil zij, dat men strikken zet om ko
nijnen te vangen, uit vrees, dat er soms een haas
in zal komen, en belemmert ze het uitroeien van
konijnen of ander schadelijk gedierte, dcwyl ze het
verlof daartoe aan allerlei voorwaardea en formali
teiten heeft onderworpen, b. v, eene vergunning van
den commissaris des konings, welke vergunning slechts
voor bepaalden tijd en onder zekere voorwaardeu
verleend wordt.
„Waartoe dienen die belemmerende bepalingen
Alleen om, zooals liet heet, het jachtveld te bewaren,
dat is met andere woorden, om den jachtliefhebbers
gelegenheid te geven zich met meer gemak en voor
deel aan hun vermaak over te geven en hun over
vloediger buit te ver ichaffen. liet is alleen in hun
belang, dat men die jachtwet in stand houdt en
dat de landbouwer ziju graan, de daglooner zijne
aardappelen en groenten en de ontginner ziju jong
plantsoen moet zien opeten door de konijnen, zonder
dat hij afdoende maatregelen mag nemen om ze te
verdrijven.
„Deze last op den landbouw gelegd ten voordcele
van het jachtbedrijf is zeer onnatuurlijk en onbillijk.
Het eenige wnrc systeem op dit punt, zooals in de
meeste zaken, is dat der vrijheid ieder moet vrij
zijn op zijn grond te jagen of te lateu jagen, zooals
hem goed dunkt, zonder daarin door wettelijke be
palingen te worden verhinderd. De naileelige zijde
van die vrijheid is van zoo weinig belang, dat zij
tegenover het groote voordeel niet het minst in
aanmerking kan komen. Daarenboven zou het aan
ieder landeigenaar, die de jacht bemint en van liet
nut der belemmerende bepalingen tot bewaring vau
het jachtveld overtuigd is, vrij staan omtrent ziju
jacHtrecht zulke bepalingen te maken nis hij goed
vindt, maar hij heeft geen recht zijn collega's, voor
wie hunne hoornen en gewassen meer waarde heb
ben dan al het wild der wereld, te dwingen zich
aan die belemmeringen te onderwerpen."
I
Men schrijft uit Leeuwarden, dd. 2 3 Augustus:
Heden morgen arriveerde alhier Z. E. de minister
van binnenl. zaken ter inspectie van het terrein enz.
In de tweede helft van October zal te Man
chester eene tentoonstelling worden geopend van
voorwerpen, betrekking hebbende .ot de zending
in 't algemeen en de zendelingen in 't bijzonder,
welke van groot belang schijnt te zullen worden. De
ruime lokalen in Ilulme en Oxforlstreet aldaar, ziju
ter beschikking van de commissie gesteld, die den
bisschop van Manchester tot voorzitter heeft. Een
anntal vertrekken zullen zoo worden ingericht, dat
zij een getrouw afbeeldsel van even zoovele Ileiden-
sche tempels geven.
De Gron. Ct. besirjjdt de jachtwet, die nooile-
looze belemmeringen in 't leven roept. „Zij toch
maakt bepaald inbreuk op het cigendomsrec! t der
landeigenaars. Het is immers een natuurlijk recht,
dat ieder van zijn eigen grond het ged:srte moet
kunnen verdrijven, dat hem schadelijk voorkomt, of
dut hij de dieren, die aan geen ander toekomen en
op zijn land zijn, kan bemachtigen eu tot zijn voor
deel aanwendenin één woord dat het aan ieder
moet geoorloofd ziji eigen grond al datgene te
doen, wat in eene ge- - maatschappij bestaanbaar
is en waardoor hij rechten van anderen niet
krenkt. Daarin uu wordt hij door de jachtwet ver
hinderd. Deze veibiedt buiten den bij de wet vost-
gesteldcn tijd wild, da» is te zeggen hazen, patrijzen,
fuizanteu enz. te bemachtigen deze verbiedt evenzeer
Landge nooten
Wij wenden ons tot ai'en onder u, wien bun
land en volk lief is, die niet blind zijn voorde ge
breken van het tegenwoordige en voor de gevaren
voor de toekomst, met het voorstel tot oprichting
van een school verbond.
De aauleiding daartoe werd ons gegeven door een
kleinen reistocht, weiken wij in den -zomer van het
vorige jaar door een gedeelte van Noord-Duitsehland
deden, en waarop wij gelegenheid hadden ons te
overtuigen van de gunstige werking der aldaar be
staande schoolplichtigheid vau het zesde tot het
veertiende jaar op de lagere volksklassen. Met
schaamte moesten wij erkennen, dat ons volk te
dien aanzien ver bij zijne naaste buren achterstaat.
Reeds toen vormden wij hel plan tot zulk eeu
voorstel, doel) wij stelden de volvoering daarvan
uit, om den schijn te vermijden van op de toen
aanstaande verkiezingen van leden voor de tweede
kamer der stateu-generaal eenigen invloed te willen
uitoefenen, en zoo een politieke quasstie met een
zuiver maatschappelijke te verwarren.
Een onzer gaf echter reeds in een klein door hem
uitgegeven werkje, get i teld„Een dag in den
vreemde," den indruk weder, welken wij op onze
reis ontvangen hulden, en wij nemen de vrijheid
allen, die onze persoonlijke zienswijze in deze zaak
eenigzins nader mochten willen leeren kennen, daar
heen te verwijzen.
Thans, nu de gemoederen weder tot meerdere
kalmte zijn gekomen, achten wij het tijdstip daar,
om aan bet opgevatte plan een begin van uitvoering
te geven.
Het schijnt ons geheel overbodig toe, de wensche-
lijkheid van het tot stand komen van een schoolverbond
nader te betoogen. Een enkel woord over de strek
king, die het naar onze bescheiden meening hebben
moet, zal echter niet ongepast zijn. Wij ontveinzen
ons geenszins, dat aan de invoering der school
plichtigheid bier te lande, groote, misschien voor
alsnog onoverkomelijke bezwaren in den weg staan.
Het streven van een schoolverbond zal derhalve
vooreetst slechts kunnen zijn: die bezwaren, voor
zoover zulks geschieden kan, uit den eg te mimen,
en intusscben de algemeenheid van het schoolbezoek
door alle gepaste middelen zooveel mogelijk te be-,
vorderen. D- "toe behoort een schoolverbond zich
op een gchet. t-zijdig standpunt te plaatsen* Voor-'
standers van liet staatsonderwijs sn van het bijzonder
onderwijs kunnen zich bier aaneensluiten.
De vraag, waar en hoe de kinderen leeren, hoe
gewichtig ook op zich zelve, is uit dit oogpunt
van ondergeschikt belang. De hoofdzaak is: dat
zij leeren, opdat zij de noodige kundigheden ver
welven, waardoor zij nuttige ledcu der maatschappij
kunnen worden.
Alleen een verbond van zoo wijde strekking, dat
allen kan opnemen, die bet omtrent die hoofdzaak
«e