Nieuws en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
1869.
Woensdag, 1 September.
N? 783.
erte,
Vaderlandsliefde en
Wereldburgerschap.
Algemeen Overzicht.
[kooping
ivooping
iddel
De inzending van advertentien kan geschieden tot één uur des namiddags op den dag der uitgave.
n.
Wjj moeten ons vaderland liefhebhen met
open oog voor al het gebrekkige, dat ons om
ringt, en steeds gereed zijn ter medewerking
tot alles, wat onzen toestand kan verbeteren
wjj moeten bereid zijli tot het brengen van
willige offers op het altaar des vaderlands.
WH»**. - ,.j,„
It t plaatsing van
J. 3 jaren op een
|eti ONDERWTJ-
JDER WIJS aan
l'fo onder lett. O
Int.
1869, des voor-
Fabrieksgebouw,
^ren Th. HEGE-
ve C. n°. 93, te
\EN. HUIS- en
ronder Snijtafels
L afels, Stoelen,
essenaars, twee
Kippenhok met
Informatien bij
3ER 1869, des
pet te veikoopen
Gouda, van:
met het beste
IFFIJHUIS met
1,1 IET GROOT
Btig gelegen aan
jen aan de Pe-
te Goudabe
ne ruime, lichte
jje Bovenkamers,
ruime Stallen
|ber 1869.
op.
ore van Notaris
Buurt, Gouda.
jen de pijnlijkste
Hg zet kunst-
zilve. en caout-
tandvleeseh ge-
tnemen der aan-
hij stukken van
Irkingen geschie-
pngen.
In-i bovengenoemd
l\l,L te Ouderkerk
Ir deze gelegenheid
In' panden, mcu-
fgrel ijks zou willen
i of per halve kan
Ikrijgbnnr gesteld.
|lsdan te adresseren
IRET bij den
alhier.
eu verzekerd zijn
1N TIE.
fe'i brief uit AmBter.
leven letter, -regtheb.
GOUDSCHE COURANT.
De uitgave dezer Courant geschiedt ZONDAG,
WOENSDAG en VRIJDAG. In de Stad
geschiedt de uitgave in den avond van
DINSDAG, DONDERDAG en ZATER
DAG. De prjjs per drie maanden is 1.75,
franco per post 2.
ADVERTENTIEN worden geplaatst
van 1—5 regels a 50 Centen; iedere regel
meer 10 Centen. GROOTE LETTERS
worden berekend naar plaatsruimte.
Afzonderlijke Nommers VIJF CENTEN.
i*ikman.
Wij hebben ons vaderlaud lief op betere gron
den dan die eener instinctmatige gehechtheid.
Als wij door verstandelijke ontwikkeling komen
tot het inzicht van al het goede en voortreffe
lijke, wat wij in ons land bezitten eu genieten,
en vooral als wij door de uitbreiding onzer ken
nis in staat zijn onze toestanden te vergeljjken
met het buitenland, dan kunnen wjj ons geluk
kig prjjzen Nederlanders te zjjn, te leven in
het land, waar de vrijheid inheemsch is, waar
reeds het beginsel der gewetensvrijheid vroeger
en meer werd geëerbiedigd dan elders, waar
Vóór de nieuwe constitutien eene burgerlijke
vrijheid bestond, die in andere landen zoo lang
zaam tot stand komt onder de geschrevene wet
waar nijverheid en handel sinds eeuwen bloeien
kunst en wetenschap worden aangemoedigd en
de inwoners zich onderscheiden door vele tref
felijke eigenschappen, bovenal door broederlijke
gezindheid. Een Nederlander, die dit alles in
ziet en erkent, zal wel geen lust gevoelen om
zjjn vaderland te verruilen voor zachter klimaat
en vetter bodem.
Dit zijn gronden van gehechtheid, die ons
echter niet bewegen moeten om met Chineesche
bekrompenheid het goede en betere te misken
nen, wat elders bestaat. Maar hier zit juist
de kwaalde regtmatige vaderlandsliefde ont
aardt in blinde vooringenomenheid, in minach
ting van hetgeen elders beter is, in wangunst
en verachting.
Maar wij zijn meer dan zinnelijke en ver
standelijke wezenswij zijn redelijke menschen,
die het zedelijk on godsdienstig beginsel als den
regel van ons leven moeten eerbiedigen.
De vaderlandsliefde van den vroegere» tijd,
die wij uit de geschiedenis der oudheid kennen,
is geheel onderscheiden van onze meer ontwik
kelde denkbeelden. Toen was de staat het een
en het al. Buiten Griekenland slechts barbaren.
De godheden behoorden tot den staat; vader
landsliefde was de hoogste zedelijke en gods
dienstige verplichting. Te sterven voor het
vaderland was het toppunt van deugd. Die ver
ouderde begrippen oefenen nog altijd grooten
invloed uit op onze maatschappij, die op geheel
ander beginsel moet rusten, en de miskenning
van 'dat hooger beginsel verontreinigt onze va
derlandsliefde, die zoo dikwerf bekrompen, eigen-
batig is en liefdeloos. Het hoogste doel van
ons aanzijn is niet Nederlandfr te zjjn, maar
mensch te zijn in den vollen, schoonen zin des
woords. Dan is vaderlandsliefde geen doel en
eindpaal, maar eene schrede op den weg der
volmaking. Gelijk wjj tot een stad of dorp,
tot een district of provincie, zoo belmoren wjj
tot een land en vormen eene natie, maar dan
moeten wjj verder gaan en de eenheid van bet
mensclieljjk ge:,lacht leeren inzien. Verhief So
crates zich tot dit verheven besef vier eeuwen
vóór dat het licht aan de kimmen daagde, wij
bewonderen de grootheid van den heidenschen
wijsgeer, die onzen trotschen waan diep be
schaamt. Menschen zjjn kinderen van denzelf
den vader, gelijke broeders, geroepen tot het
kennen van dezelfde waarheid en tot het vol
brengen derzelfde verplicht'ag. De onderschei
ding van landen en volken is goed, en noodig
ter algemeene ontwikkeling, maar in zich zelve
onwezenlijk, een middel tot een hooger doel.
Wjj moeten niet stil staan op het pad der ont
wikkeling wereldburgerschap is de hoogere trap
van volmaking, die wij niet slechts kunnen,
maar moeten bereiken. Dit is ons sieraad en
onze adel, als ons leven der menschbeid gehei
ligd is en wjj met alle krachten streven om in
waarheid en liefde het waarachtig geluk van al
onze broeders te bevorderen. Zoo is dan we
reldburgerschap, wat wjj christendom noemen,
waarvan de naam zoo algemeen en het wezen
zoo zeldzaam wordt gevonden. Het Evangelie
wil het geweld vervangen door de liefde. Dit
is tot nu ten aanzien der maatschnppjj een on
bereikbaar droombeeld; maar individueel worden
er gevonden, die in meer of mmder mate het
heilig beginsel huldigen.
Wat het Evangelie verkondigt, dat vindt zjjn
bewijs in de zedelijke ontwikkeling, en als wjj
niet onvatbaar zjjn voor eigen, innerlijke over
tuiging, dan zullen wjj erkennen, dat de vader
landsliefde bij bloot verstandeljjke ontwikkeling
steeds onzuiver, eigenbatig en liefdeloos blijft.
De gewone vaderlandsliefde let niet op de be
langen der inenschheid, maar op de tjjdeljjke
belangen des vaderlands, wat Nederland voor
deel brengt is recht en goed, daarom durft men
bidden tot den god van Nederland, daarom moet
de Javaan onderdrukt en uitgezogen worden
ten bate van Nederland, en belachen wjj de
dwazen, die twjjfelen aan het recht van den
sterkste.
Wjj verfoeien die hekrompene, onzedeljjke en
ongodsdienstige vaderlandsliefde, en erkennen
wjj bjj al het gebrekkige, het voorrecht, Ne
derlander te zjjn, wjj streven naar de hoogere
eer menschen te zijn. Die slechts Nederland
liefheeft, miskent het doel des levens, hij komt
te kort aan zijne verplichting, hjj doet onrecht
aan zjjne broeders en mist zijn doel. Dat hoog
beginsel der evangelische waarheid is waarljjk
nog weinig doorgedrongen tot het gros der
menschenzij staan ook nu nog slechts op den
trap der dierlijke ontwikkeling en maken het
verstand dienstbaar aan de zelfzucht; zedeljjk-
heid en godsdienst zjjn woorden en schjjn om
de melaatschheid to bedekken en ons gerust te
stellen bjj de verloochening van het hoogere
beginsel, dat wjj niet tegenspreken, maar welks
invloed wij steeds trachten uit te sluiten van
de praktjjk des levens, waarin wjj andere goden
huldigen als den eenen Vader aller menschen.
Gouda, 31 Augustus.
Het is wel hekend dat Napoleon de beste
gezondheid niet geniet cn velen zijn niet wars
ran de gedachte, dat die toestand van invloed
,s geweest op zijne toegevende gezindheid, die
de gemoederen tot rust moet brengen. Maar
de geheimzinnigheid waarmede de regeering
zweeg over de ziekte-aanvullen des keizers had
nis natuurlijk gevolg eene overdrevene bekom
mering. Do beurs werd er door aangedaan en
wijd en zijd verspreidden zich de bedenkelijk-
ste geruchten toen moest het officieele dagblad
liet stilzwjjgen afbreken en gerustheid brengen
door de herstelling muite kondigen,toen moest
do keizerin naar Cor. iea vertrekken om dit te
