laiK
Nieuws en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
N? 786.
daal.
ISSEL.
Woensdag, 8 September.
Algemeen Overzicht.
r t ie.
De inzending van advertentien kan geschieden tot één uur des namiddags op den dag der uitgave.
Itwentchool en
pvgens zul het,
Scholen vol-
ilanghebbende
mondeling,
fnderen wordt
Kinderen of
I omen aan de
igd eene ver-
Wjjkmeesters,
ndheid ver
aderen aan de
te zien, wor
de bewijzen
ontvangen,
(m geene be-
Scholen op-
Iist ter Schole,
rel afgeloopen
chtig gemaakt
deren op de
bgelaten vóór
kommissie,
ii cretaris.
Eu verschijnt:
Jsniorgen9 6
lis 7 uren.
feu 's namiddags
deelt ons mede,
,v ippers, dio danr
niipflieid van hot
/cldon twee of
i eenige wnar-
Ji'len in het Z, W.
op dit gebrek
jiu raat.
-OOMMISSIE
kennisse, dat
HER 1869, in-
or de Kinderen
6 de Openbare
pluche liurger-
'eiejes, de Tus-
t>f aan de Stads-
s aan de open
i ooi,
jen op boven-
vijf uren in
GOUDSCHE COURANT.
L)e uitgave dezer Courant geschiedt ZONDAG,
WOENSDAG en VRIJDAG. In de Stad
geschiedt de uitgave in den avond van
DINSDAG, DONDERDAG en ZATER
DAG. De prijs per drie maanden is 1.75,
franco per post 2.
ADVERTENTIEN worden geplaatst
van 15 regels a 50 Centen; iedere regel
meer 10 Centen. GROOTE LETTERS
worden berekend naar plaatsruimte.
Afzonderlijke Nommers VIJF CENTEN.
Gouda, 7 September.
De vrede sclijjnt thans meer dan ooit ver
zekerd. De opkomende onbeduidende qumstien
worden in der minne vereffend of rusten, en
Frankrijk, dat steeds de meeste zorg inboezemde,
kan or volstrekt niet aan denken iemand te
bemoeilijken. Al die geweldige wapeningen,
die reeds jaren lang bekommering en stilstand
veroorzaakten, duren wel voort, maar leiden
tot niets, dan tot ijdele vertooningen. Overal
speelt men soldaatje en houdt spiegelgevechten,
die niets beteekenen en den afkeer wekken van
allen, die den vooruitgang liefhebben op hoo-
ger gebied.
Is het niet treurig als een twee en zeventig
jarige koning geen hooger genot kent dan van
de oene wapenschouw naar de andere te snellen en
daaraan zijne laatste krachten wijdt. Maar de
koning van Pruisen is geene uitzonderinghoe
hijgt Napoleon om naar Chalons te komen.
Het i3 een kostbaar en vernederend spel, de
schatten des volks te verspillen aan nuttelooze
wapenschouwingen en het krachtigste deel des
volks te dwingen tot erger dan slavendienst.
Maar wij blijven bewaard voor het verderf
van den oorlog, hoe vel ook niet veel racer; ge
heel Europa is ontroerd en in agitatie en wat
daaruit volgen kan, kunnen wij niet zonder be
kommering overwegen.
Frankrijk verkeert in een onzekeren toestand.
De laatste verkiezingen hebben het bewijs ge
leverd van de veranderde gezindheid des lands
de onmogelijkheid bleek, dat de willekeur kon
volgehouden worden en daarbij kwam vermoe
delijk ook de wankelbare gezondheid des kei
zers, die begint na te denken over de gevolgen
van de algemeene ontevredenheid, als hij eens
ontbreken mocht aan de handhaving van zijn
persoonlijk regeerstelsci. In beiden, in die blijk
bare ontevredenheid des volks en in bet gevoel
zijner lichaamszwakte, ligt de genoegzame grond
der zelfoverwinning, die den autocraat bewoog
zich te buigen voor de noodzakelijkheid, cn
vrijzinnige coueessieu aan te kondigen, liet
is wel laat, maar niet te laat, als hij krachtig
doortast en in den geest van zijn neef den
prins Napoleon voortgaai en aan alle billijke
uiwjlieu voldoet.
Hoewel ineu nu beweert, dat de keizer den
stouten uitval van zijn neef goedkeurt, is dit
geenszins het geval met de vrienden des kei
zers. De minister van binnenlandsche zaken
was de eerste om te verklaren, dat bij liever
afstond, dan den prins op zijn weg te volgen
en oudere leden van den senaat gaven hunne
afkeuring bits en beleedigend te kennen. De
prins heeft ongetwijfeld gelijkde senatoren
begrijpen den toestand niet, achteruitgaan is
onmogelijk, eens hot pad der concession opge
gaan, kan men niet stilstaan en dan te willen
wachten, totdat men door den storm der volks
beweging wordt voortgezweept, is een dreigend
gevaar. Het wetgevend lichaam zal weldra bij
een komen en zal zeker van anderen zin ge
tuigen, dan de senatoren, die den prins be
schimpen en den keizer te liberaal vinden.
Het is volstrekt onmogelijk te weten, boe het
is met des keizers gezondheid. Men heeft te
lang gezwegen en den toestand verbloemd, om
nu vertrouwen te kunnen eiscben voor de gerust
stellende verzekeringen. Men wil den keizer zien,
en degeneesheeren verineden hem in de buiten-
luclitte kommi; hij moet naar Chalons en zich
vertoonen, en hij kan niet rijden. Onrust en
onzekerheid beroeren bet volk en dit kan niet
voortduren zonder gevaar, de senaat moet zicli
haasten en do keizer moet zijne aangevangene
taak krachtig volbrengen. En waarlijk de se
naat heeft zich gehaast. De discussie is reeds
gisteren ten einde gebracht. Het senatus-con
sult is, gelijk trouwens ieder verwachtte, door
dc gehoorzame dienaren des keizers aangenomen
en de drang der omstandigheden bespaarde ons
zeker ecu aantal slai. -che huldebetuigingen en
kruipende vleierijen. Wij zijn nu genaderd tot
het tweede bedrijf der grootmoedigheid van den
vredekeizerde bijeenkomst van liet wetgevende
lichaam.
De keizer van Rusland is ziek en lusteloos,
men bidt voor hem in de kerkendoch ook
van hem weet men niet, wat hem schort.
Keizerlijke kwalen schijnen tot een eigen, weinig
bekend soort te belmoren.
Het aanstaand concilie 'vekt in verschillende
landen vooral oene eigenaardige agitatie. Het
is een vreemd verschijnsel in oir eeuw; de
paus is nagenoeg beroofd van zijne wereldlijk'1
ïwielit en hij wordt nog slechts door f'ran .che
bajonetten te Roino gehandhaafd, en zoo ook
schijnt het einde der hieiarchio nabij. De geest
der vrijheid wordt steeds verder en verder ge
huldigd, het geesmljjk gezag neigt ten val, de
staat emancipeert zich, de kerk wordt binnen
hare grenden terug gewezen en dan verwacht
men de grondige hervorming der maatschappij
op hetere grondslagen. Wat zal de vergadering
der bisschoppen vermogen als zjj den sterken
arm der vorsten missen, het oude ontzag is
verdwenen, het verlichter deel der volken hoeft
het bijgeloof opgegeven, en wil niet langer
loopen aan den leiband der priestersdo laatste
steunpilaren zij u dor hiërarchie ontvallen; het
te lang gehoorzame Oostenrijk verbreekt het
concordaat en het bigotte Spanje ontrukt zich
aan de dwinglaudjj der duisterlingcn. Alles
wordt bijgezet om de machtelooze poging dei-
kerk voor te stellen als een hoogst belangrijk
evenement, maar als de vorsten wjjs genoeg zijn
om stil toe m zien, dan zal de gelieele beweging
als eeue jjdele vertooning voorbijgaan en niet
meer beteekenen dan een wapenschouw cn een
spiegelgevecht.
De Krakausclie kloostcrzaak, die ons toch
wel niets nieuws leerde, heeft eene groote be
weging doen ontstaan. Niet slechts in Oos
tenrijk is men opmerkzaam geworden op de
groote misbruiken, waaraan deze instellingen
lijden, maar ook in Pruisen is door een onbe
duidend voorval de aandacht gevestigd op de
buitengewone uitbreiding dier instellingen en
de partijdige voorliefde van bot orthodoxe pro
testantisme der Pruisische regeering voor niid-
deleemvsche kloosters. Vrijzinnige gevoelens
worden met angstvallige bekrompen Md tegenge
gaan, maar het volk doet zich geiden en het
reactionnair bewind zal moeite hebben zijne
richting te handhaven.
In Ierland begint eene beweging, die bewijst
hoe weinig late concessien afdoen. Do katho
lieken betoonen zicli hoogst ondankbaar voor
de groote weldaad. Even als in ons Vaderland
is geschied, wordt de gemengde school eerst
als een weldaad begroet, en later als een gruwel
verfoeid; de kardinaal Cullen veroordeelt die met
bekrompen fanatismus en bedreigt allen met
uitsluiting vuil de kerkelijke gemeenschap, die
hunne kinderen tor school i aden, waar zij
opgevoed worden tot verlichten /..u eu verdraag
zame liefde.
