BINNENLAND.
SPANJE.
MNtM*
looting niet
pen nemen.
<lc eerste
Ixten, opdat
Jtunne vast-
|b grooting
i ingediend
fin blijven
16 pet. te
n opgevat,
doen wij-
Iden land-
e belasting
en hcobea
Jen bij de
op eene
inden zijn,
li-generaal
te blijven
i, de heer
gd, is de
r order de
de mant-
Ide belong
ing de zeer
led gemaakt,
in conaul-
ppubliccerd
J verklaard,
eassureerda
oortduring
omtrent de
oleon, niet
groot ge-
lecne voor-
lopitalisten
route geen
Et bij het
n ken beeft
ut kortweg
cbe jonge-
Iraad maakt
leuning van
linderjarige
lats gehad,
Ven. Drie
1°. mag in
linderjarige
Ikend? 2».
lekene, ge
il witser9che
elde Frank-
bnder Zwit-
bssing van
Jtelijk oog-
ichten, dat
|eii zal in-
|joiigelieden
die zich,
mochten
In geschrift
■rijvers gaan
uatiouale
Jv in volks-
|eid kan te
de plaats
l provinciale
licipale sou-
pii aankleve
het oude
In zulk
alen en in
lig zijn, met
werkkring,
geschrift zijn
Romeinen
i heil ver
in het le-
Iprukeu van
noopt, dat
ler.lcn werk-
70ii gerust
Inleiding tot
echter, om
bevrijd te
loeten seliik-
IV
Op Sicilië is in liet laatst der vorige maand
door den landvoogd, generaal Medici, een besloit
uitgevaardigd, waarbij processien op de openbare
stratcu verboden en zekere kerkelijke broederschappen
opgeheven worden, op grond, dat geestelijken onder
het masker van kerkelijke verrichtingen politieke
doeleinden najageu en de bestaande orde van zaken
in rcactionnairen geest belagen. Al de geestkracht
en vaste wil van den generaal Medici schijnt thans
noodig te zijn, om dc orde op Sicilië staande te
houden.
Uit Madrid schrijft menIn de progressisten-partij
ziet men eene wending die, zoo zij zich bestendigde,
zeer geivigtige gevolgen zou kunnen hebben. Een
gedeelte van die partij, den tegenwoordigeri staat der
zaken, half monarchie en half republiek, onhoudbaar
achtend, en misnoegd over de toenadering der de
mocraten tot de gematigd-liberale partij, schijnt naar
de republikcinsche partij over te hellen. Men mag
dus zeggen dat het jeugdige, het vurige deel der
progressisten-partij naar de zijde der republiek over
gaat: dc republikeinschc dagbladen juichen daarover,
en leiden daaruit af, dat het monarcliule beginsel
in Spanje niet kan stand houden. De republikeitische
party is eendrachtigde keuze des mouarchs verdeelt
de monarchalen meer en meer.
De vrijwilligers de bedoelingen der regeering
wantrouwende, hebben Woensdag geweigerd aan het
bevel, om zich vau de wachtpost aan het ministerie
van binneulandsche zaken terug te trekken, te vol
doen. De vrijwilligers bleven den nachi onder de
wapens. De repubiikeinsche afgevaardigden hebben
hen tot gehoorzaamheid aan de hevelen der regeering
aangemaand.
Des avonds was het kalm. De orde was geheel
hersteld. Op de straat bevonden zich evenwel veel
nieuwsgierigen. De kommandant der vrijwilligers
heeft aan Bivero verklaard, dat de overgrootc meer
derheid der vrijwilligers besloten was om de orde
te handhaven en zoc 't noodig was haar te herstellen.
Volgens berichten uit Madrid heeft de minis
ter van justitie en eeredieust, de liter Zorilla, cenen
stap gedaan tot uitvoering van zijn voornemen om
de hiërarchie der katholieke kerk in Spanje in te
krimpen en haar zeer talrijk personeel alsmede zijne
bezoldiging te besnoeien. Naar zijne voordracht
zouden er iu Spanje voortaan slechts vijf in plaats
van negen aartsbisschoppen, en twee-en-dertig in
plaats vun negen-en-vijftig bisschoppen zijn. Hoewel
er een concordaat tusschen Spanje en den Heiligen
Stoei bestaat, schijnt liet iu des ministers plan te
liggen, om die verandering iu te voeren zonder
vooropgaand overleg niet Kome.
Gouda, 11 Septemueb.
Wij vernemen dat het Uurwerk van den
grooten toren tengevolge van noodige herstel
lingen nog gedurende eenige dagen zal stil
staan, maar dat inmiddels de klok van des
ochtends zes tot des avonds tien ure het heele
en het halve uur zal slaan. De wijzers blijven
stil staan.
Donderdag vierde inen in het vereenigd Wees-
en üülcmoezeuiershuis alhier, gedachtenis van dc 25-
jarigs dienst dor regenten A. Kabel en C. Knaap,
die, in deze betrekking, beide dc achting der bur
gerij zoo ten volle verdienen, en die hun loon smaken
in de liefde der verpleegde wees» ideren.
Hun was dan ook een gepast n luisterrijk feest
bereid, dat door de overige regenten, het binuen-
besluur en de weeskinderen tot stand gebracht, al-
gcuieenen bijval mocht vinden, zoo door de smaak
vol versierde eetzaal, als door de prachtige illuminatie
op dc plaats van liet gesticht, die door het schoonste
weder begunstigd werd, enz.
Toen des avonds zich de weezen aan den wel-
voorzienen disch zouden plaatsen, hield de heer
Kluitman, ook namens zijne mederegenten, eene
toespraak tot de beide jubilarissen, waarin hij, zoo
eenvoudig als waar, de vele verdiensten van de
heeren Kabel en Knaap aanwees en waaraan hij de
hartelijkste gelukwensehing toevoegde. Afgewisseld
dooi een lied, dat voor die gelegenheid vervaar
digd was en dat de weeskinderen met vuur voor
droegen, hervatte de spreker zijne rede met eene
dankbetuiging mm dc beide cchtgeuooten der feest
vierenden, die mede vijf en twintig jaren lang door
hare vele liefdediensten het gesticht aan zich hadden
verplicht, en dit -nlort eenige jaren met den titel
van reg: n i- m voortgaan. Hen ander
lied
g °PF
verga
bede door de kinderen
.run rij zich ruimschoots
opgezette feestmaal.
Na den maaltijd klonken in do vrije lucht nog
een paur vrolijke feestliederen, en zoo sleten de
kinderen hij gepaste en ongedwongen vreugde het
overige van den avond. Ai is het ook, dat de
heeren Kabel en Knaap niet op eene openlijke lof
spraak zijn gesteld ou liever in stilte voortgaan
met hunne nuttige en weldoende bemoeiingen, in
het belang van het weesgesticht, zoo mocht bet
bovenstaande toch niet onvermeld blijven.
Lang moge aan beide heeren met hunne eclitge-
nooten nog het geluk ten deel vallen, om als re
genten en regentessen met onverzwakte gezondheid
zich te kunnen blijven wijden aan de verzorging
van Gouda'a ouderlooze, minvermogende en nrme
jeugd.
Het toelatings-exnmen aan de Bijks Iloogcre
Burgerschool alhier, werd dezer dagen r'genomen.
Van de 2.1 adspiranten, die zich daartoe hadden
aangemeld, werden 17 iu de lc en 3 iu de 2" klasse
geplaatst, terwijl 2 alleen de les in 't boekhouden
volgen zullen. Een adspiranl werd afgewezen
de nieuwe cursus is uu met 42 leerlingen begonnen.
Op dingsdag 7 dezer zijn te Eeeuwijk in de
raadsvergadering de liecreu J. Teekens en N. de
Bruin als raadsleden geïnstalleerd en tot wethouder
herkozen de heeren F. de Wilde en J. Teekens,
terwijl laatstgenoemde heer tot ambtenaar valt den
burgerlijken stand is herbeuoemd.
geregeld af te handelen. 7,ij heeft nlle3 tegelijker
tijd ter sprake gebracht, en van kalm en voorzichtig
overleg in deze niet willen weten.
N, KerkWeckbl,
De miliciens, die in dit jaar bij de troepen
te paard ingelijfd en, na hunne inlijving, tot nadere
oproeping met verlof zijn gezonden, zullen met Oc
tober aanst. in werkelijke.! dienst worden gesteld, ten
einde te worden gekleed en geoefend. De com
missaris des kouuigs iu dc prov, Zuid-Holland heeft
tot verzamel- of atlevcriiigsplaals dezer milicieus,
voor zoover zij iu detachementen mcetcn worden
vereenigd, aangewezen de gemeente 's Gravenhagc.
aan liet lukaal vau het prov. bestuur.
Luit.-Gcueraal Knoop is eervol ontslagen als
hevelhebber in de tweede militaire ufdeeling, cu op
non-activiteit gesteld, onder dankbetuiging voor zijne
bewezene diensten. Benoemd lot geiieraal-mnjoor,
bevelhebber in de tweede militaire ufdeeling is de
kolonel baron van Dedcm.
De Arak. C. verneemt met zekerheid, dat ter
stond na de sluiting vau het zittingjaar der kamers,
de heer van Bcenen zijn mandaat als volksvertegen
woordiger zal neerleggen.
In liet Utr. l)u<jbl, komt een schrijven voor van
de heeren Hurting, waarin verzekerd wordt, dat het
geopperde plan tot oprichting van een schoolverbond
reeds zooveel deelneming en dat wel bij personen
van de meest verschillende partijen en gezindheden
vindt, dat men aan het welslagen niet meer behoeft
te twijfelen. Ter beantwoording van sommiger be
zwaren en wantrouwen stellen de ontwerpers nogmaals
deze beginselen op den voorgrond:
1°. Het schoolverbond heeft uitsluitend ten doel
het bezoek der scholen, waar lager onderwijs gegeven
wordt, door alle gepaste middelen te bevorderen.
2°. Het schoolverbond onthoudt zich zorgvuldig
van al wat de godsdienstige meeuingen van dezen
of genen kreuken kan.
Ten slotte geven de ontwerpers te kennen, dat
om verschillende redenen de dag van zamenkomst
is uitgesteld tot Woensdag 27 October e. k., en
verzoeken allen, die haar weusclten hij te wonen,
hun daarvan zoo mogelijk vóór het einde dezer maand
bericht te geveu.
- Allerwege in Europa is tegenwoordig groote
gisting en beweging. Dat verschijnsel openbaart zich
op elk levensgebied en het is hoogst waarschijnlijk,
dat wij aan den vooravond vau groote dingen staan,
die zich in ons oude werelddeel zullen voordoen.
Vooralsnog valt het moeilijk te bepalen, wanneer
die beweging tot eene uitbarsting zal komen, wel
licht kan zij nog een tijd gekeerd worden maar
het staat ontwijfelbaar vast, dat zij zich eenmaal
openbaren zal
In het staatkundig, het maatschappelijk, het
huislijk en godsdienstig leven der volken van Eu
ropa, in alles in écu woord is eene groote veran
dering te verwachten. Met al deze verschillende
onderdeelen honden de groote vraagstukken, die in
onzen lijd aan de orde zijn, zich bezig. Misschien
is de oplossing juist daarom zoo moeilijk, omdat
men liet volle en rijke mcnschenlevcn in dón greep
heeft willen samenvallen eu te veel op eeuinail
ondernomen heeft. Er zijn van die vraagstukken,
zoo belangrijk, zoo diep ingrijpend, dat zij waarlijk
voldoende zijn, om aide krachten van dón menschen-
lecftijd in beslag te nemen. De koortsachtige span
ning echter, waarin de kinderen der negentiende
eeuw leven, heeft geen tijd gelaten om dc zaken
Een hoofdartikel in de Gelderlander, ecu ul-
tramontaansch blad, begint aldus
„Het mag niet onopgemerkt worden gelaten, dat
de meeste ijveraars voor de afschaffing der doodstraf
liberalen zijn en daaronder soms liberalen, wien,
als de wetten vau hun land op hen streng waren
toegepast, de levensdraad reeds lang zou zijn af
geknipt."
Men schrijft uit Amsterdam dd. 9 Sept.:
„Dinsdag, Woensdag en ook heden was op den
Dam alhier eene buitengewone drukte. De aanleiding
schijnt de volgende te zijn. Een gedeelte van het
terrein voor het paleis en wel het breede, eeniger-
uiute verhoogd voetpad wordt beschouwd als wacht-
terrein en, ofschoon daar geene zichtbare afsluiting
gevonden wordt, is de tcegang tot dit terrein volgens
het consigne eigenlijk verboden. Gedurende eene
reeks van jaren werd aan dit consigne niet de hand
gchoudep en was dus de passage volkomen vrij.
Naar het schijnt, is in den laatsten tijd last gegeven,
dit consigne te handhaven. Eergisteren nu begaf
een persoon, die naar men zegt wilde uit
wijken voor een rijtuig, zich op deze stoep en werd
door den schildwacht aangemaand zich te verwijderen.
De andere zegt men alweder beantwoordde
dit met een scheldwoord en werd na eenig verder
gehaspel gearresteerd. Dit veroorzaakte een oploop
van jongens en nieuwsgierigen, die Dinsdag zich
bepaalden tot joelen en jouwen, maar Woensdag goed
vonden dc aftrekkende wacht op hunne wijze te be
geleiden. Woensdag avond was de kring, die zich
om het verhoogde vuelpad had gevormd, aangegroeid
eu werden, bij telkens herhaalde pogingen om eenige
jeugdige overtreders te arresteeren, stompen en slagen
gewisseld. Tegen een ure deed eene afdeeling hu
zaren het pleiu ontruimen. Dit ging zeer kaim en
gematigd toe, eu de menigte, voor verreweg liet
grootste gedeelte uit toeschouwers bestaande, ging
rustig uiteen, lieden is op den Dam weder hetzelfde
waar te nemen als Woensdag, op hetzelfde uur. Het
is te liepen, dut de zeer welgezinde burgerij vnn
Amsterdam zal hegrijpen, dat dergelijke tooneeleu
niet passen en daaraan dus weldra een einde korac,
door eenvoudige naleving en bezadigde toepassing
van liet bedoelde consigne. In elk geval behoorde
men in liet oog te houden, dat de soldaat, die
hoogere orders heeft te gehoorzamen, niet meer doet
dan zijn plicht en daarbij niet moet worden bemoei
lijkt. Heeft men grieven, men zoeke herstel op andere
nfdoender wijze, dan door deze kinder-dcmostratiöu".
Ook gisteren avond duurden de woelingen voort.
Men bericht uit 's Hage, dd. 9 September:
Onder de leden van het stat. congres te 's Hage
zyn o. a. prof. de Cossa vnn de hoogeschool te
Pavia en de heer Chadwick, gedel. van Engeland,
belast met het onderzoek van ons volksonderwijs.
Met den inspecteur van 't lager ouderwijs bezochten
de beide heeren de armenscholen.; toen de onder
wijzer een blinde kaart van Italië ontrolde, vroeg
prof. de Cossa, of hij de kinderen mocht ondervragen
daar hij wel enkele woorden Hollandsch kende.
Werkelijk examineerde nu een Ital. hoogleeranr do
Hangscho armenkindcren over de ltaliaausche aard
rijkskunde.
Naar men uit Kijnsburg meldt, levert de al
daar en in den omtrek geteelde bloemkool buiten
gewoon voordeel aan den landman, door den bui
tengewoon hoogen prijs, welken men voor dat product
nog bij voortduring besteedt, liet schijnt, dat de
liefhebbers dier koolsoort zich willen schadeloos
stellen voor het gemis van het vorige jaar. Althans
men herinnert zich niet dat in dit saizoen bij goed
gewas de prijs ooit zoo hoog geweest is. Vandaar
ilat zij, die zich anders nu reeds bezig hielden met
liet inzouten der bloemkool, daarmede nog geen
begin hebben gemaaktwant hoezeer al de ingelegde
kool van het vorige jaar is verkocht en alzoo voor
de productie van dit jaar ook weer goede prijs te
bedingen zal zijn, ziet men toeli niet in, dat liet
inmaken dat voordeel zal kuuuen geven, wat do
gretige aftrek voor dugelijksche consumtie aanbiedt.
In New-York en omstreken leven 75000 vrou
wen en meisjes van den arbeid harer handen, liet
loon verschilt van 6 tot 30 per week. Dienst
meisjes ontvangen gemiddeld 0 per week met kost
eu inwoning, liet loon van naaisters bedraagt/12.
Met het vervaardigen van kragen en andere klce-
dingstukkeii van papier wordt ook ƒ12 's weeks
verdiend, vrouwelijke klerken verdienen 15, tee-
kennarsters ƒ30 per week. De verdienste vun vrou
wen op drukkerijen werkzaam met zetten cu
boekbinden is 25 per week. Bloemenmnnksters,
