f HOOPING lenws en Advertentieblad voor Gonda en Omstreken. 1869. N° 796. 1NTÏEN, Vrijdag, 1 October. evraagd Schoolplichtigheid. De inzending van advertentien kan geschieden tot één uur des namiddags op den dag der uitgave. lijk weder vergelen ts te maken. Mijn- nlig voor een kind, cel zoo niet blijven. Ik weet liet niet, ter vraag aan meer tsclgke school-com- n komen f Gaarne te vestigen. Met de, xijuheer de rc- VM. Dien. L. emgiug voor het UI) A. una, ziet ge nog uronir do l'enfiiaco. ïgeonzcr stadgenoo- ri eener verceniging, vorderen eener goede emeentebealaur. n waarlijk behoefte «verre alleen strooi- n de eene en wroe- re zijde, de middelen worden voorgelicht arby het voorstaan "c en stoffelijke ont- larom klonken van de vereeniging ge- et doel kon lid wor- aan te melden. Ik e dit deden. Met ne zoowel als bijzon- Vee! merkte ik en waaup ik den- 1 terug komen, maar undige mannen eene maaien hoorde voor- ht. Maar wij juich- at iaebt 't best", en niet. Behccf ik te r gesteld? De reusachtige eik en ecu aanhoudend Men zou voortgaan et meer voorzichtig- r kendedit beloofde verspreid, dit was korten tijd voor de houden, voorlezingen 'cn voor het publiek ereeniging zou zich die twee punten van de zedelijke en stof- volk krachtig kon an gedaan? iroonen in die vader- in den aanvang van Sed' rt de herstem- deken slechts enkele 1 aren het flikkeringen, "ul verscheiden vooraf- Bobby. e Stand. Johanna Maria, ouders G. Geertje, ouders J. Stoo- iruelia Gei ar dn, ouders J. :oit huisvr. *an J. Stra- 1 j. 6 m. jzen van deelneming, jjden mjjner dochter, ine kinderen, mjjnen COS1JN. S69. liltAAK, HEISTEL- LG 29 SEPTEMBER op het terrein van nla, door den Nota- ui ge maanden later te i standen een H E E- le 4 a tl kamers, met gelieve zich te adres- mrprjjs en nadere be- W. bij den Boeklian- ZONEN alhier. n .1. Brinkman. GOUDSCHE COURANT. De uitgave dezer Coura.it geschiedt ZONDAG, WOENSDAG en VRIJDAG. In de Stad geschiedt de uitgave in den avond van DINSDAG, DONDERDAG en ZATER DAG. Do prijs per drie maanden is 1.75, franco per post 2. ADVERTENTIEN tvorden geplaatst van 1—5 regels a 50 Centen; iedere regel meer 10 Centen. GROOTE LETTERS worden berekend naar plaatsrnimte. Afzonderljjke Nommers VIJF CENTEN. Het voorstel van de hh. Harting tot de op richting van een schoolverbond tegen het school verzuim heeft in het geheele land goeden weer klank gevonden. Het denkbeeld lieeft algemeene belangstelling gewekt, zoodat het wel niet twijfel achtig is, of de aangekondigde vergadering te Utrecht zal door tal van ijverige schoolvrienden bezocht worden. De vrucht zal niet uitbljjven, want i,l mocht het blijken.dat er geen afdoend en radicaal geneesmiddel tegen de kwaal bestaat, dan noch zal de vernieuwde en verhoogde belangstelling voor de algemeenmaking van het onderwijs stellig van gunstigen invloed zjju. Het kan niet voorbarig en belemmerend ge acht worden, dat de zaak en de beginselen, die liet geheel beheersehen moeten,v >oraf besproken en overwogen worden, indien dit geschiedt uit een onzijdig oogpunt. Want het geldt eene teedcre zaak, het onderwjjs geeft aanleiding tot zeer groote verscheidenheid van inzichten, maar die wjjdgapende verschillen betreffen het voor gestelde doel niet. Wie is niet overtuigd, 1°. dat het lager onderwjjs noodzakelijk is voor allen 2". Dat er te veel ontbreekt aan die algemeene verspreidingen 3°. dat liet plichtmatig is mede te werken tot de wegneming van een gebrek, dat vooral in onzen tjjd de geheele maatscliappjj met schromeljjkc gevolgen bedreigt. Ofschoon de kwaal voor oogen licht en er wei niemand twjjfelt aan het bestaan is deze al gemeene kennis niet genoeg. Het gebrek, hoewel algemeen, bestaat niet orenal in dezelfde ver houding, ontstaat niet overal uit dezelfde oor zaken, en voreischt daarom niet overal dezelfde geneesmiddelen. Derhalve zal het noodig zijn, dat het verbond zich bemoeio om eene juiste kennis te verkrijgen ten aanzien van dun aard en den omvang van het schoolverzuim zoowel in de steden als op het platte land en van de afwijkende aanleiding in verschillende deelen des lands. Eene hoofdzaak echter is het vaststellen van den te volgen weg. De groote vraag isdrang of dwang, vrijheid of onvrijheid redeljjkoover tuiging of willekeurig dwingend gebod. Te dezen aanzien bestaat eenigi bekommering. De Pruisische schoolplichtig' >1 iven! als iets wen- j scheljjjts afgeschilderd ei nimi vreesde slechte: j do moeilijkheid der invoering. l Het geldt hier het leidend en heerschend beginsel. Wjj erkennen en huldigen het hoog en heilig beginsel der vrijheid, maar onderwerpen ons in de maatschappij aan dwang en geweld. Wjj zwjjgen cn gehoorzamen waar wjj en onze kinderen gedwongen worden tot erger dan schoolgaan. Maar zouden wjj dien dwang wil len invoerenzouden wij bij de Zondagswot nog een verplicht korkgaan willen voeren? Indien geen ander middel mogelijk was dan dwang ('t geen wij als zedelijke wezens niet kunnen of mogen aannemen) zoude liet dan de taak van mensclieiivrienden en voorstanders van het onderwjjs zijn dien dwang te helpen invoeren? Dan moet de wet daarin voorzien en de politie met de rechtbank de wet hand haven. Waartoe zouden wij ons vermoeien, wjj kunnen geen hoeten opleggen, wjj zullen de onwillige ouders niet naar do gevangenis leiden. Uit beginsel behoorden wij elk denk beeld van schoolplichtigheid geheel oil volkomen te verwerpen. Maar liet zedelijk besef der onrechtmatigheid van eiken dwang is ver van algemeen en ge lukkig behoeven wjj ons daarbij niet te bepalen. In Nederland is de burger1.jke en persoonlijke vrjjheid niet de vrucht van den ntodemen cn constitutionneclen staat, maar het eeuwenheu gend erfdeel des volks. Het zou onmogelijk bevonden worden het volk te dwingen. De wet, die schoolplichtigheid voorschreef, zou de tegengestelde working li ibben en den grootstcn at keer wekken tegen de voortreft'oljjkste scholen. In hoe vele gemeenten des lands bestaan slechts openbare scholen en is het niet genoeg dit te herinneren om volkomen in te zien, dat ver plichting tot schoolgaan onmogelijk is. Maar er is meer. Het schoolverzuim is groot, te groot; toch staat Nederland hekend als ijverig in de bevordering vi ,l het schoolwezen. Wat is er, sedert het begin dezer eeuw voor de verbetering van het onderwijs gedaan, lloe aanzienlijk is toch altijd nog het aantal dor vrijwillig schoolgaande kinderen. Hoe on derscheiden zich steden cn landgemeenten door goeden jjver, waar ''e opkomst jaarlijks verbe tert en liet verzuim zeer gering is. Welk een grievende vernedering zou de in voering zijn van den dwang, waar zoo vei i vrijwillig eu belangstellend geschiedt. Die den dwang voorstaan gelooven rliet in den goeden zin dos volks, omdat zjj wellicht, nooit beproefd heboen wat zachtmoedige over reding vermag. De oproeping tot het school verbond was reeds de aanleiding tot liet mede- deelen van vele bijzonderheden betreffende do pogingen, die mot gunstig gevolg op verschil lende plaatsen worden aangewend. Ook schrijver dezes kan getuigon van gunstige uitkomst. Iljj is een onbeduidend oud man, die voor ruim dertig jaren in de stad zijner inwoning fiet onmogelijke beproefde. Zonder aanmoediging of medewerking begon hij de verbetering van het diep vei vallen schoolwezen; do bezwaren waren groot, havelooze en hongcrljjdende kin deren opgroeiende in dierljjke rnwheid kwamen langzamerhand opdagen en na twee jaren wa ren 700 leerlingen tot ruim 2000 geworden cn nog heden is onze armschool liet sieraad onzer schoolinrichtiiigen. De armscholieren onder scheiden zich door behoorlijke kleeding, bljj- moccligen geest,, stipte gehoorzaamheid en voor- beeldigen jjver. Tucht en orde heerschen bij opgewekten zinstraffen zjjn bijna onbekend de school bloeit tot hedon onder denzelfdcn voortreffcljjken onderwjjzor, die de vriend dei- kinderen, door allen wordt bemind. Wie lust cn jjver bezit, zal waar ook, indien hij de handen aan het werk slaat, zegenrjjke vruchten plukken van zijne poging, wan liet volk stelt belang in het onderwjjs cn mist slechts de energie, om dc bezwaren af te weren. Dc schuld van het schandelijk verzuim licht, slechts gedeeltelijk bij liet volk. Niet overal wordt do gelegenheid ruim opengesteld. Tloe is liet gesteld in do hoofdstad des rjjks, daar hoorde men steeds gewagen van duizende kinde ren, waarvoor aanvraag was geschied cn die niet geplaatst konden wordenIs dit niet bespot telijk en zoudt ge dan willen smalen op do zielloosheid der mindere stauden. IToe vele gemeentebesturen zijn door Amsterdamse-hen geest bezield? Op hoevelo plaatsen wordt de toegang tot de school bemoeieljjkt Wij verwachten dat do vergadering te Utrecht eene vernieuwing zal zjjn voor geheel Neder land ter opwekking van den reinsten jjver voor de algcmeonmaking van een ondenvjj;, dat de grondslag moet zjjn van ware verlichting u veredelden volk z:u.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1869 | | pagina 1