BINNENLAND^
Algemeen O verzie lil.
K
Overzicht vau 't behandelde in de
zittingen der Staten-Generaal
1869-1870.
if
Gouda, 30 September.
In Spanje nemen onrust en woeling toe, en
daar die als noodzakelijk voortvloeien uit den
te lang durenden provisioneelen toestand, zijn
de daartegen door de regeering genomen maat
regelen krachteloos, daar de oorzaak blijft be
staan en de tot, schuilhouden gedwongen
partijen in de duisternis voortwroetende, steeds
verergeren, De koning van Portugal heeft op
nieuw schriftelijk verklaard, dat hij de Spaan-
ache kroon niet begeert en volkomen tevreden
is met zjjne tegenwoordige positie. Do onmo-
gelijko bertog van Genua, die men van de
Engelsche kostschool wil halen om over het
fiere Spanje te heerschen, wordt nog altijd
voorop gezet en men beweert,, dat de benoe
ming zou worden goedgekeurd, indien twee
derden der stemmen zich op hem vereenigden.
Dan heeft Spanje een kind tot koning, die de
kans heeft vele jaren het koningschap te overleven.
Lord Clarendon, de Engelsche minister van
buitenlandsche zaken is terug van zijn uitstapje
naar het vasteland en h\j verklaarde in eene
openbare vergadering, dat, naar zjjne overtui
ging sedert 1866 de vrede nooit beter verze
kerd was, dan op het oogenblik. 'tls niet
lang en 't beteekent niet veel. Het ontbreekt,
niet aan geruststellende woordenzij moeten
zeker dienen om ons in slaap te sussen; maar
wie gelooft at ti die ijdele verzekeringen Kei
zerin Eugenie tal den sultan wel verzoenen met
zijn vasal, dan moest zij de Montenegvynen tot
rustige onderworping gaan stommen. VonBeust
zal de Czechen bewegen tot het opgeven hunner
nationaliteit. Pruisen zal nooit meer denken
aan Baden. Nelaton zal Napoleon bewaren
voor instorten en hem radicaal genezen. Do
werklieden zullen de dwaasheid hunner grères
inzien. Het concilie zal de geheele christen
heid bevredigen en Prim zal dat duizendjarig
rijk bekroonen door een schooljongen tot ko
ning te maken.
En als dat alles gelukte en elk gevaar ver
dwenen was zou onvoorziens eene ongedachte
uitbarsting volgen, want de «waal bestaat in
den boezem der beschaafde maatschappij en de
teekenen des tijds voorspellen het naderende
onweder. Maar die goede vorsten voorzien in
allesItusland en Engeland, Pruisen en Oos
tenrijk zjjn overeengekomen om bjj den dood van
den Franschen Cezar en oorlog en omwente
ling te voorkomennu kunnen wij loven in
zekerheid. Wel vee! soldaten voor het ver
maak der vorsten, maar volstrekt geen oorlog.
Clarendon heeft dit aangenaam onderwerp be
sproken met den keizer. Dat zal hem een
een genot zjjn geweest, te mogen vernemen,
dat ook nog na hem het keizerrjjk de vrede
zal zijn.
Gouda 30 8Em.MHF.ii.
-- Dinsdag nvonil is alhier cenc algemeene ver
gadering gehouden van de leden der sedert 9'J jaren
bestaande begrafenissocieteit onder de zinspreuk: Hij
is wijs, die op zijn einde denkt." Deze zoogenoemde
«groote bos" heeft lange jaren in grooten Idoci ver
keerd, toen er steeds eamlidatcn waren, die aspi
reerden om toegelaten te worden, daar het getal der
leden tot 1200 was bepaald. Maar in den loop
des tijds is dio verhouding zeer veranderd.
r,illoo/e nieuw npkumende vercenigiugen onder
mevr aanlokkende voorwaarden deden ul minderen
minder nieuwe leden (uetredeu, /uodat thans slechts
ruim de helft overblijven, en daaronder een groot
aanlal van hooge jaren.
Ofschoon de staat der kas gunstig is en de so-
oieteit tot heden stipt beantwoordde aan hare ver
plichtingen is de toekomst zeer beneveld en dreigt
met onvermijdelijk bezwaar.
Een voorstel tot tjjdelijke inhouding van een
derde der uitkeeriug (van 150 op 100,) dat
door bijna alie sprekers werd aaabevolen, werd af
gestemd met 10 legen 31 stemmen.
Nu bepaalde men zich bjj de aanneming van
onbeduidende wijzigingen, die op het wezen der
zaak geencn wezenlijken invloed uitoefenen.
Men leest in het NoordenEen kort woord
over de fiuancicclc rede van den heer van Bosse
bij de indiening der begrooting over 1870.
Er is alzoo een te-kort. Het bericht heeft ons
niet verrast, en ook niet ontzet.
Heeft dan van Bosse ons bevredigd
Ja in zooverre hij vrij naakt deu geldelijken
toestand bloot heeft gelegd.
Neen wat betreft de door hem voorgeslagen
middelen, liet is nu geen tijd voor halve maat
regelen, maar grondige herziening van ons financieel
stelsel moet het middel tot herstel aan de hand doen.
Moed, zedelijke moed, kali alleen deu onwil en
de baatzucht dwingen.
Nood leert bidden, de geldnood zal tot gelijk
matige verdceling van dca last der belastingen lei
den, en tot inkrimping van volkomen doelloozc
uitgaven.
Dat is de schooue zijde der medaille.
Door den hoogen raad werd bij arrest van
dinsdag het vierde der zoogenaamde Rotterdamsche
processen, in zake L. S. de Heer eu A. J. Bueb,
bij arrest van bet hof in Zuid-Holland tot 7 jaren
tuchthuisstraf veroordeeld, ten einde gebracht. De
uitspraak sirekto tot verwerping van het door de
requirantcn ingesteld hooger beroep, met solidaire
veroordeel'";; in de kosten.
Het boog gerechtshof van Ned. liulie heeft in
revisie uitspraak gedaan in de zaak van mevr. de
wed. Saportas en hare medebeklaagde baboe Koet
sier, en met vernietiging der tegen beiden gewezene
vonnissen van den raad van justitie te Batavia,
haar van de tegen haar ingebrachte beschuldigingen
vrijgesproken. De beklaagden zijn oamiddelijk op
vrije voeten gesteld, 1
De vrijspraak van de wed. Saportas ie voorna
melijk gegrond op de overwegingdat de persoon
van Aliwana, iu de zaak als getuige gehoord, veel
eer als medebeklaagde in de zaak had behooren te
zijn betrokkendat de bewering, alsof deze geen
belang zoude gehad hebben bjj het misdrijf, tegen
dca heer Saportas beraamd, niet aannemelijk :s,
dewijl hij v. ist, dat zijn meester het voornemen had
eencn geruiinen tijd te Rembang te vertoeven en
diens verblijf aldaar de vernedering van hem, Ali
wana, zouden ten gevolge hebbendat de verkla
ring van dien tienen getuige, gestrekt door de be
kentenis coner medebeklaagde, geen rechterlijk bewijs
daarsleltdat de rechter uit dien hoofde, in weer
wil van het bestaan van vermoedens van schuld,
verplicht is de beklaagde vrij to spt.kcn; en dat
hare vrijspraak van zelve die van hare medebe
klaagde, baboe Koetsier, behoort ten gevolge te hebben.
Bjj gelegenheid vau de op 7, 8 en 9 October
e. k. te Utrecht te houden meeting, ouder presidium
van den oud-zeeoffieier M. II. Jansen, zullen op de
Staatsspoorwegen retourbiljetten voor alle klassen,
geldig voor tie heen- en terugreis met alle treinen
op ti, 7, 8 en 9 October worden afgegeven, tegen
den prijs van gewone plaalskaarten voor eene en
kele reis.
De afgifte zal echter alleen inogen geschieden op
vertoon eencr toegangkaart tot genoemde meeting.
TWEEDE KAMER.
(Staatsbegrooting voor 1870.)
Uit de memorie van toelichting tot hoofdst. V
der staatsbegrootmg nemen wij een paar onderwerpen
over, voor onze en naburige gemeenten van belang.
1°. Bijdrage in de kosten van herstel der Gowcekaden.
Reeds sedert vele jaren verkeerden de kaden en boorden
langs de rivier de Gouwe in hoogst onvoldoenden
toestand. Versohillende oorzaken werkten daartoe
mede. In dc eerste plaats, de wijze van onderhoud
volgens het stelsel van verhoefslaging: een stelsel,
waarin, door verloop van tijd, groote verwarring
en onzekerheid gekomen was, zoodat iu de moeste
gevallen de onderhoudsplichtigen niet aan te wijzen,
of althans niet tot nakoming hunner verplichting
te dwiugett waren. Iu de tweede plaats, werkten
de ongeregelde uitbaggeringen in de rivier zeer on
gunstig op de boorden, terwijl eindelijk, vooral in
Interen tijd, de toeneming der stoomvaart op de Gouwe,
die, naar het schijnt oorspronkelijk alleen voor af
watering bestemd was, een hoogst verderfelijken in
vloed op de kaden en waterkeeringen uitoefende.
Deze ongunstige toestand, die niet alleen tot her
haalde klachten, maar zelfs tot doorbraken aanleiding
gaf, eischte, ook iu het algemeen belang, dringend
voorziening. Bij koninklijk besluit van 21 December
1862, werd aan cenc commissie, waarin bet rijk, de
provincie Zuid-Hollaud, de hoogheemraadschappen
Rijnland eu Scbieland er de gemeente Gouda ver
tegenwoordigd waren, opgedragen eeu onderzoek in
te stellen en eene regeling te ontwerpen betreffende
hel herstel eu onderhoud der boorden en kaden van
de Gouwe.
De commissie, uitgaand e van het beginsel dat do
gemeente Gouda, dc aanliggende polders, de pro
vincie en het rijk allen, zij het ook in verschillende
mate, bij bet herstel der Gouwekadc belang hadden,
stelde de volgende regeling voor: De kosten van
herstel dier in Rijnland gelegen kaden, te zamen
begroot op 831)00, zouden gedragen worden door
de gemeente Gouda voor "/si door het rijk voor
door de provincie mede voor'/i; en door de overige,
tot liet onderhoud verplichte polders, voor J/som
trent het voortdurend onderhoud der kaden zou
tusscben de gemeente Gouda en dc belanghebbende
polders eene overeenkomst moeten worden getroffen.
De toenmalige minister van binneulandsche zaken
verklaarde zich, bij brief van 21 October 1863, be
reid, de tockcnniug van een rijkssubsidie voor de
herstelling der Gouwekaden ten bedrage van ]/4 der
kosten, te bevorderen, indien de bij het onderhoud
der Gouwekaden betrokken besturen zich bjj behoor
lijke acte verbonden tot deugdzaam onderhoud, vol
gens eene door gedeputeerde staten goed te keuren keur,
Dc voorgestelde regeling kwam evenwel niet tot
stand. Sommige der belanghebbende besturen ver
bonden aan hunne toetreding zeer uitccnloopcnde,
deels onaannemelijke voorwaarden, een enkel polder
bestuur weigerde zelfs iedere medewerking.
Nadat nlzoo minnelijke schikking onmogelijk was
gebleken, wendde het hoogheemraadschapsbestuur van
Rijnland eene poging aau, om in deu meer eu
meer onhoudbaren toestand te voorzien. Door dat
bestuur werd in 1865 eene verordening vastgesteld,
tot verzekering van den goeden toestand der Gouwe
kaden en van de onbelemmerde waterloozing langs
de Gouwe; aan welke verordening het denkbeeld ten
grondslag lag, om dc onderhoudslasteu der kaden,
die thans op de hoefslagplichlige perceelen drukten,
over te brengen op de polders langs de Gouwe, be
houdens verhaal op de onderhoudsplichtigen, Tegen
dit beginsel evenwel bestonden bij gedeputeerde
staten van Noord- en Tan Zuid-Holland, aan wier
goedkeuring de verordening onderworpen moest wor
den, gewichtige bedenkingen. Naar hou oordcel,
waren de waterschapsbesturen niet bevoegd, den on-
derhoudslnst vau de hoefslagplichtigen bij keur over
te brengen op de polders maar kwam deze bevoegd
heid, volgens art. 7 der wet van 12 Juli 1855,
behoudens goedkeuring des konings, aan de staten toe.
De daarop gevolgde briefwisseling tusschen ge
deputeerde staten en de belanghebbende gemeente
en waterschapsbesturen leidde gedeputeerde staten
van Zuid-Holland tot het ontwerpen eener provinciale
verordening ter verzekering vau den goeden toestand
der Gouwekaden. Bjj deze verordening werden de
afmetingen der knden vastgesteld, cn aan dc aan
liggende polders, ieder voor zjjn deel, de verplichting
tot onderhoud opgelegd, behoudens recht van verhaal
op derdeu.
Alvorens deze verordening in de vergadering der
staten ter tafel te brengen, wcitschen gedeputeerde
stateu te weten, of dc regeering aan de vroegere
toezegging getrouw, bereid bleef tot verleening van
rijksbijdrage mede te werken. Dc ambtsvoorgangtr
van den onJergeleckende heeft zich daartoe genegen
verklaard, wanneer tot het bersle! der Gouwekaden
«erd overgegaan en het verder behoorlijk onderhoud
op vasten voet zou rijn geregeld.
De door gedeputeerde staten onderworpen ver
ordening werd door de staten vun Zuid-Holland;
in hunne zitting van 20 November 1867, vastgesteld,
het onderzoek der daartegen ingebrachte bezwaar
schriften gaf aanleiding dat dc koninklijke goedkcutitig
eerst bij besluit van 29 Maart 1868, No. 5. kon
worden verleend.
Het onderhoud der Gouuekaden schijnt thans
voldoende verzekerd: de wet van 12 Juli 1855 geeft,
bij evcntucclc nalatigheid der polders, het middel
aan dc hand, om hen tot hunne verplichtingen
tc dwingen,
Gcilep. staten zijn bereids met do belanghebbende
besturen over de te nemen maatregelen in overleg
getreden, en hebben door den hoofdingenieur ecu
ontwerp voor de herstelling der kaden doen opmaken.
De kosten dier herstelling bedragen thans 254,550.
Op r'e
aan do
'U der
63,(Mol
toczcgginl
gelijk bel
liet ceisl
de tegenl
Dc col
troonredi
het volgl
lk vet)
ncraal
adres vil
op nieul
mcdetrcrl
waarbij
trokken
hare 'o
ouder d|
Een
van 't r|
van 't
besloten I
