li
h
BUITENLAND.
BINNENLAND
I -f
FSANERUK,
D U I ïifclï lTa N D.
OOST EN B IJ kT~
ITALIË.
UittrokN^
moest men wel overgaan tot ilea maatregel
mnar men zoekt een maand uitstel, liet is
zulk oen machthebber genoeg om den wensch
des volks te kennen en anders te doen. Toe
geven ware zwakheid, men moet tot het einde
de willekeur handhaven en men ziet voorbij,
dat die kleingeestige reclithabcrei de innerlijko
zwakheid verraad. Het is te hopen, dat de af
gevaardigden wijzer zullen zijn dan de keizer
en zich rustig zullen schikken in de laatste
nukkeu van het wegstervend personeel bewind,
maar zeker is het, dat dit ongemotiveerd uit
stel, de algemeene ontevredenheid en do beroe
ring der gemoederen verhoogen zal. Kon men
terug, wie weet wat er gebeurde, inaar het is
te ver gekomen, want al zijn de barricadenon-
mogelijk geworden, er is geen geweld ter wereld
bestand tegen het ontwaakte volk. De keize
rin is werkelijk op reis gegaan, te Venetie aan
gekomen en vertoeft aan boord van een Fransch
oorlogschip. Zjj is het noorden van Italië in
het strengste incognito doorgereisd. De Ita
lianen hebben weinig grond om de keizerin,
de gewone afgodische hulde toe te brengen,
waarmede vorstelijke personen gewoonlijk door
hoog en laag gemeen begroet worden. Italië
weet, dat Frankrijk alleen zijne algeheele ves
tiging belet en dat de keizerin der Franschen
den ouden paus oneindig hooger stelt dan het
jeugdig Italië.
Spanje staat aan het begin eener groote cri
sis. De koningskeuze licht nog geheel in het
duister. Nauwelijks is er een candidaat over
gebleven; eenige Engelsche bladen prijzen nog
altijd den hertog van Genua aan. 't Koning
schap is zeker niet hoog in aanzien, als de
oudste monarehiën aan de schooljongens wor
den weggeworpen. Maar deze ongekende can
didaat moge onbemind zijnhij wordt ook niet
gehaat en zjjne onbeduidendheid maakt hem
welgevalliger aan Prim en Serrano, die hun
tweemanschap tot een triumviraat aanvult, die
er zijn naam aan geeft, doch waarschijnlijk
nooit monarch zal zjjn.
De republikeinen steken het hoofd aan alle
kanten op; Catalonie schijnt bovenal oproerig,
in het zuiden werden de woelingen nog be
dwongen, maar de agitatie neemt toe en nadert
de hoofdstad.
De zaken van het concilie dreigen een on-
gunstigen keer te nemen. In het dood schij
nende lichaam der hiërarchie begint zich eenige
beweging te openbarende geest des tijds heeft
het aangeroerd, maar het zal tot geen nieuw
leven ontwaken; verwarring en twist zouden
slechts de entbinding bevorderen, dan eerst
kan een betere geest doordringen en op den
on vergankelijken grondslag eene nieuwe gemeen
schap ontstaan, die, verheven boven het priester
gezag der eene en de letterknechterij der andere
partij, de eenige ware vrijheid, de zedelijke vrij
heid van het verlitht geweten zal huldigen.
De Duitsch-Oostenrijksche landdagen verkla
ren zich stellig voor de rechtstreoksche verkie
zingen. In Hohemen en Moravie willen de
nieuwe afgevaardigden goen zitting nemen, maar
de oude zijn in genoegzaam aantal opgekomen
om te kunnen besluiten.
In üeiereu knn de kamer zich niet consti-
tneeren door de gelijke getalsterkte der beide
partijen. Dit zou liet eerste voorbeeld zijn
eener kamer, die door zulk een oorzaak ont
bonden moest worden
ENGELAND.
De tweede zitting van bet congres tot bevordering
van sociale wetenschappen, dat te Bristol vergadert,
werd geopend met eene hoogst opmerkelijke rede
van den predikant Charles Kingsley, waarin hij de
beginselen uiteenzette, waarop het volksonderwijs
behoort te berusten. Ontegenzeggelijk, dus sprak de
heer Kingsley, kan het kind in de eerste en voor
name plaats van zijne ouders eischeo dat het on
derwezen worde, maar indien deze in gebreke blijven
hunnen plicht te doen en hun aantal is groot
dan moet de staat in de leemte voorzien; tcu einde
te beletten, dat de maatschappij jaar op jaar, tot
groot nadeel van het algemeen, verplieht is een
hoop woeste dommeriken in zich op te nemen. De
staat is verplicht zoo veel mogelijk te zorgen voo.
de gezondheid zijner burgers; eu zal hij dan lijde
lijk kunnen toezien dat het intellectueel en moreel
leven der kinderen dat van zoo oneindig veel
hoogere waarde is, worde verwaarloosd Die
plicht is zóó heilig, dat de staat het recht niet heeft
om de vervulling dier taak aan de eene of andere
vereenigiug of instelUng over te dragen. De staat,
en de staat alleen is aan zjjne burgers verplicht,
dat de toekomstige burgera ouderwezen worden.
De controle der geestelijkheid over het onderwijs,
werd door den heer Kingsley ten hoogste gelaakt,
en bij betoogde dat zelfs in een model-staat, wiens
bewoners allen één geloof zouden omhelzen, de
geestelijkheid zich niet met onderwijs zou kunnen
bemoeien, zonder een schadelijken invloed uit te
oefenen. Zoo veel te meer dus behoort de geeste
lijkheid, in die staten, wier bewoners tot verschil
lende gezindten behooren, zich slechts met het gods
dienstig onderwijs der kinderen bezig te houden,
aangezien zij in het tegenovergestelde geval van de
volksschool sectescholeu maken. Iu vroegere tijden
rustte geheel het onderwijs op de geestelijkheid,
alleen omdat er geen andere personen waren, die
de noodigc bekwaamheden luidden. Thans evenwel
zjjn die toestanden veranderd ca de geestelijkheid
is verplicht te blijven binnen -de grenzen van haar
gebied; zjj behoort het kind in den gudsdienst te
onderwijzen en wei zoo dat het verstand zich ge
zond ontwikkele.
Bat de kosten van het onderwijs betrof, was de
heer Kingsley van oordeel, dat de staat die alleen
behoorde te dragen, daartoe in staat gesteld door
de eene of andere geheven belasting, die iu de
eerste plaats zou moeten drukken op de ouders,
aangezien deze verantwoordelijk zijn voor de toe
komst van hunne kinderen; voorts op hen die
zich met den ontwikkelden mcnsch voordeel doen,
terwijl eindelijk het kapitaal behoort belast te wor
den niet alleen omdat dit slechts door den ontwik
kelden mensch is voortgebracht, maar omdat het in
hel belang van den kapitalist is dat de beschaving
steeds toeneme. „Ik houd mij overtuigd, „zeide
de spreker, „dat niemand, die ceuig kapitaal bezit,
zich aan de verplichting mag onttrekken om het
zijne voor de kosten van het onderwijs bij te dra
gen. Natuurlijk moet den weldadigheidszin de
vrije loop worden gelaten, maar ik verlang slechts
dat men zich niet op de zakken vim de edel moed i-
gen beroepe, omdat de gierigaards niet betalen
willen. Daarom moet de slaat het recht hebben
ieder voor lie' ouderwijs te doen betalen, even als
bjj verplicht ia te zorgen dat ie.ler onderwezen worde"
Bij keizerlijk besluit van Zondag jl. worden de
senaat eu bet wetgevend lichaam tegen 2!) Novem
ber bijeengeroepen.
In de verslagen door de verschillende üuitselie
kamers van koophandel aan het ministerie opgezon
den, komen vele klachten voor over de hooge in
voerrechten in Noord-Ameriku. Hierdoor is eene
belangrijke vermind.i'ing veroorzaakt van het ver
voer uit Duitschiund naar de Verecnnigde Staten,
vooral wat betreft de producten van zijde-, ijzer-, en
wol-industrie. In don laatsten tijd werd door Brui
sen en het tolverbond slechts zeer weinig naar de
andere zijde des oceaans verzonden; en duizende
arbeiders zien zich door die bekrimping des handels
van werk beroofd.
De Vrome verneemt, dat de Duitscli-Oostenrjjksche
bisschoppen aan de verklaring der 21 prelaten, te
Buide, door een naschrift ndhaesie wcincheu tc ge
ven. De aartsbisschop van Tarnoczy van Salzburg
is met de redactie van dit naschrift belast, en de
bisschoppen van Triest eu Brixen zijn aangewezen
om hem in dezen arbeid bij te staan. Deze hecren
zijn op 30 Sept. tc Salzburg bijeengekomen om hunne
werkzaamheden te beginnen.
Ho l'reaae deelt een bericht mede uit Parijs,
waarin gemeld wordt dat keizer Napoleon, bij de
opening der kamer een manifest hoopt bekend te
kunnen maken, waarin verklaurd zai worden dat
bet hem gelukt is met de mogendheden eene over
eenkomst te treffen tot eene algemeene en gelijktij
dige ontwapening.
De Neue Vreie Pfiesae beweert, dat do keizerin der
Fransohen tien dagen tc Venetie zal blijven, ten
einde nidaai den 10 dezer eene bijeenkomst te heb
ben met den kroonprins van Bruisen.
De heer Miughetti, minister van hnndel en land
bouw, heeft als president van het congres der ka
mers van koophandel iu Italië, dat te Genua ge
houden wordt, eene rede gehouden, die algemeen
bijvul heeft gevonden. Hij verklaarde dat hij eeu
groot voorstander is van de ontwikkeling der indi-
viducele krachten, zoodat hel zijn streven is om
de bevolking zooveel mogelijk op eigen beeuen te
lecrcn staan in de zaken, die zijn departement be
treden. Voorts wees hij op de voordeelen, die het
kannal van Suez voor het land kan afwerpen. Hij
voorzag dat deze uieuwe waterweg aan Italië zijn
oude commcrciecle positie in de wereld zal hergeven.
De minister van justitie heeft eene circulaire
uitgevaardigd, waarbij de bisschoppen vergunning
krijgen het concilie bij te wonendoch de regeeriug
behoudt zich vrijheid van handelen voor omtrent
nl de besluiten op de kerkvergadering, die tegen
de wetten van het koningrijk en do rechten van
den staat mochten indruischen.
I i ■Qw j o
HEBBELIJKE STAAT.
Uit Rome wordt o. a. geschrevenDe paus is
zeer aangedaan geworden door den brief van pater
Hyaciiithe, welke een nllerpjjnlijksten indruk gemaakt
heeft iu het Vaticaan. Hij viel als een bom te mid
den der Jezuïten en reactionairen. De Jeekeu in
ltome erkennen in den brief eene edele opwelling
van christelijke onafhankelijkheid, eu, tot groote
woede der Jezuïten, is de brief in verschillende der
voorbereidende vergaderingen van het concilie be-
rproken, en hebben eenige doorluchtige aavanta, wier
gehechtheid aan de kerk bekend is, verklaard met
den brief in te stemmen. De verklaring der geza
menlijke Duitsche bisschoppen is evenzeer een bron
van ergernis en spijt op het Valicuan, en reeds nu
tooueu verscheidene bisschoppen uit den vreemde
denzelfden vijandigen geest. Alle middelen worden
in het werk gesteld, om de gevreesde oppositie te
verzwakken, en individu's, die weerbarstig blijken,
uit Rome te verwijderen. De pavs zal trachten de
Frauschc liberalen te verzoenen, door den liberalen
aartsbisschop van l'arijs tot kardinaal te verheffen.
De Jezuïten hebben besloten liever eene splitsing
te veroorzaken in de eene algemeene roomsche kerk,
dan een tittel of jota toe te staan aan den geest
der eeuw, en daar de liberalen in de kerk even
vast besloten zjjn, kun niemand den uitslag voorzien.
Gouda 2 Octoiieu.
Z. M. heeft benoemd tot advocaat-generaal bij
het provinciaal gerechtshof in Friesland mr. B. W.
I). lleyligers, advocaat te Utrecht, laatstelijk wuar-
nemeiid advocaat-fiscaal bij het hoog militair ge
rechtshof.
Ten gevolge van het onlangs op de kon. tnil-
akademie te Breda gebeurde, kan men met zeker
heid melden dat de kadet v. d. E. van het hoogste
studiejaar, bestemd voor de dienst van het O. I.
leger ais kadet is ontslagen, en dat den kadet v. C.,
die eerst den 4Jc™ der vorige maand zijuo loopbaan
op de akademie was ingetreden (het slachtoffer van
de zoogenaamde ontgroening), op verzoek zijner
betrekkingen een eervol ontslag als kadet is verleend.
Te Arnhem is Donderdag jl. in het openbaar
verkocht liet voor veertien dagen in veiling ge
brachte Beckbergerwond, een „urwald" gelijk in
ons vaderland nergens elders gevonden wordt, en
meest uit zware, hoog opgeschoten olzciiboomeu be
slaande. Kooper word de lieer B. van Spreeekens,
wonende op het landgoed Overboek tc Vclp, voor
ruim 98.01)0.
Uit Leeuwarden meldt menAls een bewijs,
dat er nog slceds veel wordt gedaan om dit hoekje
land voor de ovcrheersclnng der zee te bewaren,
kan dienen, dut de in 18118 uitgevoerde werken aan
du zee wc r tl
J SDS,s98.fl
geacht werf
sloten, zóó f
ten koste
liet
te-kort: Ho
ped icnt v
groot do I
Wij vuttl
weerzin hof
Zijn wij
lndië ou!v|
staande in i
nan ons zi|
Knaagt
Ook dit
uitgaven vJ
van 1870
tc hczuiuigcl
ten minste I
waarvoor
uiettegensta
gezegde uc|
Alzoo zal
vroeger zeil
heeft, dat
cn ondoelnui
dit geld
bouw van
gemankt.
Men i
dd.j 2 Octol
zers grooteJ
verbond,
leiding val)
worden,
vergadering
gezelschap
om een afj
wijl voor
werd in i el
wijzers-geinf
zeker, dat]
volks-onde
gepaste maf
Het
28 Juni li
armbestuur,]
het thans
bedeelden
demand gel
genomen, dJ
en ten lnst|
hij zijn
hij zich lied
aan onderstf
Het
regeling del
art. 1, luidf
van lcening
de voorechl
de opriclititf
van leeninj
overlaten.
Uit
wekcljjkseiid
ter tc tvorj
nig vraag,
men wel
koopen, dtj
doende in
aanzienlijk,
stond oni
wel geen
jaar in gro|
zaden met
met vnsle
handel ƒ1
van qualitq
Levende n|
vrees voor
klauwziek'
op den
van de
118. 4
voor „Toelif
da (looileeit
de wet van
houdende b|
lijkeu.
