iLAND
Ie staat.
Uittreksel uit de Memorie van toelichting
op den slaat van begroeting der Ink. en Uitg.
van dc Gcm, Gouda, voorde dienst van 1870.
Hoofdstuk 7.
Hoofdstuk 9.
r*5t^»pr
li si:inn. Doze horren
iijt sngekoma om hunne
crioUt mede uit Farijs,
leizer Napoleon, bij dc
litest hoopt bekend tc
kluurd zal worden dut
ogendheden ccnc ovcr-
|nigemeene en gelijklij-
[u rt, dat de keizerin der
functie zal blijven, ten
na bijeenkomst te heb-
l'rniicn.
II E.
|c.' van bnndel en land-
an het congres der ka-
aliii, dat te Cicnua ge-
kchouden, die algemeen
lyerltlanrde dat hij een
I ontwikkeling derindi-
Ihet zijn streven is om
ijk op eigeu beenen te
Ie zijn depertement be-
ne voordeden, die het
»nd kun afwerpen. Hij
Interweg aan Italië zijn
de wereld zul hergeven.
|tie heeft eene circulaire
bisschoppen vergunning
boen; doch de regeeririg
|lundelen voor omtrent
kvergndering, die tegen
Injk en dc rechten van
lesehreven: De pans is
or den brief van pater
Inlijksteu indruk gemaakt
Viel als een bom te mid-
fiauairen. De leeken in
lef eene edele opwelling
ïjkheid, en, tot groote
prief in verschillende der
van het concilie be
te orluchtige lavants, wier
pkend is, verklaard met
verklaring der geza-
Jeu is evenzeer een bron
|t Vnticnan, en reeds nu
oppen uit den vreemde
Alle middelen worden
gevreesde oppositie te
[die weerbarstig blijken,
É)c paus zal trachten de
jiueii, door den liberalen
kardinaal te verheffen.
Itcn liever eene splitsing
plgemeene roomsche kerk,
te staan aan den geest
Ibcrslen in de kerk even
land den uitslag voorzien.
OCTOJit.lt.
tut advocaat-generaal bij
|ii Friesland mr. E. W.
li recht, laatstelijk waar-
liet hoog militair ge-
onlangs op de kon. mil-
kan men met zeker-
d. E. van het hoogste
dienst van het O. I.
en dat den kadet v. C.,
hgc inuuud zijuo loopbaan
Ie leu (het slachtoffer van
lugj, op verzoek zijner
Isag als kadet Is verleend.
ki lag jl. in het openbaar
dagen in veiling ge
pen „urwuld" gelijk in
is gevonden wordt, en
schoten oltenboomen bc-
eer 11. van Sprecckens,
ivorbeck te Velp, voor
III lucuAls een bewijs,
:t gedaan otn dit hoekje
Ir g der zee te bewaren,
uitgevoerde werken aan
dc zeeweringen onzer provincie niet minder dan
J 233,433.67 Vü hebben gevorderd. Friesland mag
geaelit worden in een band van goud te zijn be
sloten, zóó veel is voor en na aan de zeeweringen
ten koste gelegd.
liet Noorden zegt o. m. over het financieel
te-kort: liet sluiten cener leeuiug is het laatste ex
pedient van den minister, die later zal opgeven hoe
groot do leening moet wezen.
Wij vatten liet, dat men dit woord leening met
weerzin hoort.
Zijn wij dan na de millioenen schnts die wij uit
Indië ontvingen, nog altijd arme lui Niettegen
staande in zestien jaren tijds 438 millicen gulden
nan ons zijn gegeven? Ja, nog altoos!
Knaagt er dan soms aan onze finantiën een kanker?
Ook dit durven wij niet ontkennen. Het zijn de
uitgaven voor oorlog en marine, die op de begrooting
van 1870 bij de 23 millioeu wegslepen. Hier valt
tc bezuinigen. Eigentlijk moesten wij sterker spreken,
ten minste wat het ministerie van oorlog betreft,
waarvoor wederom ruim 14 mill, zijn uitgetrokken,
niettegenstaande van de reeds ten vorigen jure toe
gezegde wet op de defensie niets schijnt te komen.
Alzoo zal er geld uitgegeven worden, meer dan
vroeger zelfs, terwijl men de volstrekte zekerheid
heeft, dat alles wat den utilitaire» staat betreft slecht
en ondoelmatig is! Het is dringend nooriig, dat aan
dit geld vermorsen voor soldaatje spelen en vesting
bouw van onverdedigbare punten een einde wordt
gemaakt.
Men schrijft uit 's Gravenhage aan hetllandelsbl.
dd.j 2 October. Hier ter stede toonen de onderwij
zers groote belangstelling ten aanzien van het school-
verbond, welks grondslagen weldra te Utrecht onder
leiding van de heeren Hurting zullen besproken
worden. Heden avond werd in eene buitengewone
vergadering der eerste afdeeliug vuil het onderwijzers-
gezelschap besproken en aangenomen het voorstel
oui een afgevaardigde naar Utrecht te zenden, ter
wijl voor acht dagen een gelijk besluit genomen
werd in de afd. 's Gravenluigc van het Ned. onder
wijzers-genootschap. De nlgcmeene wensch is voor
zeker, dat het schoolverzuim, die kanker van ons
volks-ouderwijs, door algemeenc medewerking en
gepaste maatregelen moge verminderen.
Het wetsontwerp tot wijziging der wet van
28 Juni 1854 (Staatsblad N°. 100) regelende het
armbestuur, strekt hoofdzakelijk, tot afschaffing van
het lliaus vigerend stelsel dat voor de burgerlijk
bedeelden de geboorteplaats tot domicilie van on
derstand geldt, terwijl alsnu bet beginsel wordt aan
genomen, dat de arme zal worden ondersteund door
en ten laste van het bestuur der gemeente waarin
bij zijn werkelijk verblijf houdt, nlzoo de plaats waar
hij zich lievindt op het oogenblik dat de behoefte
aan ondersteuning ontstaat,
Het hoofdbeginsel in het wetsontwerp tot
regeling der banken van leening is uitgedrukt iu
art. 1, luidende: „Het staal aan ieder vrij banken
van leening op te richten, met inachtneming van
de voorschriften dezer wet," terwijl de regeering
de oprichting, het beheer en de opheffing der banken
van leening aan de gemeenteraden meent te moeten
overlaten.
Uit Dockum schrijft men van 2 October: De
wikelijksche aanvoeren van vlas beginnen ie'.s grea
ter te worden, de prijzen zijn flauw, er schijnt wei
nig vraag, vooral voor Engeland te bestaan, zoodat
men wel 8 a 10 st. per bundel gotdkooper kan
koopen, dan in het voorjaar; de qualiteil is vol
doende in de onderscheidene soorten, en de quanlileit
aanzienlijk, dat er nu genoegzame gelegenheid be
stond om in versch water te rooten, dus zal er
wel geen zont vlas komen, 't geen in het vorige
jaar in groote hoeveelheden voorkwam. Granen en
zaden met weinig aanvoer vlug van de hand gaande,
met vaste prijzen. Gedroogde chichorei me! weinig
handel ii 7 per 100 kilo. Anrdappelen zter best
van qualiteil van f 1 tot 2.40 per hectoliter.
Levende have ill (lauwe stemming, tengevolge van
vrees voor de heerschende ziekte van tongblaar en
klauwzicktc.
(Vervolg ea slot).
Hoofdstuk 6.
113. 4. Het alhier uitgetrokken cijfer ad 100.
voor (/'l'oel ige aan den geneeskundige, belast met
do doodschouw" is een nieuwe post, gegrond op
de vet van den 10" april 1800 (Stantsbl, n°. 65)
houdende bepalingen betrekkelijk bet brgruvcu van
lijken.
114. 5. De som, strekt om te voldoen de be
zoldiging van den Dirictcur dier inrigting.
110. 1. De „kosten der Latijnsche school" wer
den bij de vorige bcgrooting in eene som uitge
trokken. Volgens de nieuwe modelbegrootiug is
dit vervallen en moeten de uitgaven gesplitst en
ieder afzonderlijk voorgedragen worden, waaraan
gevolg is gegeven. De cijfers voor alle de daartoe
betrekkelijke posten overschrijdeu die van de vorige
begrootng met 30.-— a. Onder den post „jaar
wedden der onderwijzers" is begrepen die van
deu ltector 1400.die van den Leeraar in de
wiskunde, de geschiedenis enz. 1200.Te
zamen 2600,
b. De behoefte aan nieuwe kaarten is oorzaak
dat voor „kosten van schoolboeken en schoolbehoef-
ten" de voorgedragen som is uitgetrokken.
de kosten op het houden van Vergaderingen
50.6, die van advertentien, druk en schrijf
behoeften 25.c. de bezoldiging van den Fe-
del 25.Te zamen 100.
117. 2. De kosten voor de middelbare school
werden bij de begr. voor 1869 ineens uitgetrokken.
Volgens de nieuwe modelbegrootiug behoort voor
iedere soort van uitgaaf een afzonderlijke post te
worden voorgedragen. De cijfers der ouder letter
a tot en met d gebragte rubrieken overschrijden die
van de vorige begrootiug met 850.grooten-
deels een gevolg van het na hare vaststelling ge-
uomen besluit om ook des Zomersavonds onderwijs
te doen geven.
a. Onder den post „Jaarwedden der onderwij
zers" is begrependie van deu Directeur, tevens
leeraar in de natuur- en scheikunde 800.Toe
lage aan denzelve, als tijdelijk belast, met het on
derwijs iu de technologie en mechanica 100.
llezoldiging van den leeraar in de wiskunde/250.
die van den leeraar iu het rekenen 150.die
van den leeraar iu de Nederlandsche taal en de ge
schiedenis/150.die van deu leeraar in de staat
huishoudkunde 100.die van den leeraar in
het hundteekenen 500.die van den leeraar in
het regtlijnig teekenen 600.de toelagen aau
de gezegde leeraren voor het |in den zomercursus te
geven onderwijs, wanneer tot de voortzetting vau
hetzelve wordt besloien ƒ500.Te zamen ƒ3150.
d. Het voor „onderhoud der gebouwen enz."
uitgetrokken cjjfer wordt aangevraagd ter voldoening
van liet onderhoud der school 200.het schoon
maken van dezelve -100.het onderhoud en
iiankoop van ameublement 150.Te zamen 450.
113, 3. De kosten voor lager onderwijs zijn
tot hetzelfde bedrag uitgetrokken als bij de vorige
begrooting. a. de jaarwedde van 4 hoofdonder
wijzers en 1 hoofdonderwijzeres u 1000.ieder
5000.b. de bezoldiging van l hulponder
wijzer nd 500.c. die van 8 hulponderwijzers
of hulponderwijzeressen ad 450.ieder/3600.
d. die van 11 hu'ponderwijzers of hulponderwijze
ressen ad 400.-- ieder 4400.e, toelage
ten behoeve van kweekelingen 550.f. bezol
diging van den onderwijzer in het handteekenen
500.g. die van den onderwijzer in de gym
nastiek 800.h. die vnn de onderwijzeressen
in de vrouwelijke handwerken te weten j 2 a 200.
is 400.— 2 a 150.— is/300.— 1 a/75.—
is/75.— 1 a 50.— is/ 50.— 825.— Te
zaïnen 16175.
b. l)c som voor „veranderlijke belooning van de
ouderwijzers" uitgetrokken, komt overeen met het
daarvoor toegestaan maximum.
c. Het onderhoud der scholen en onderwijzers-
woningeu wordt geraamd te zullen bedragen Voor
de armenschool en de woning van den hoofdonder
wijzer 240.Voor de tusschenschool en de wo
ning van den hoofdonderwijzer 200.Voor de
burgerschool voor jongens en de woning vnn den
hoofdonderwijzer 90.Voor de burgerschool
voor meisjes en de woning van den hoofdonderwij
zer 70.Voor de jongejufvrouwenschool en de
woning vau de hoofdonderwijzeres 110.Voor
dc gymnastiekschool 40.— Voor aankoop en on
derhoud van sohoolmeuhelen in voornoemde scho
len J 040.— Voor toelage aan de hoofdonderwij
zers vorr het doen schoonmaken der sehoollocnlen
280.Te zamen 1670.
De alhier uitgetrokken som strekt ora daaruit
te voldoen de bijdragen tot het pensioen van den
eervol ontslagen hulponderwijzer Versluis, welk pen
sioen bij Koninklijk besluit van den 5" augustus 1808,
n°. 57, op 200.is bepauld.
119. 1. Voor „kosten der bewaarscholen" is
100.— minder uitgetrokken dan bij de begrooting
voor 1869, wordende het voorgedragen cijfer vol
doende geacht oin daaruit de uitgaven te bestrijden.
de bezoldiging van den onderwijzer der kwee
kelingen 200.— 'i. die van de hoofdonderwij
zeres 300.c. die van 2 hulponderwijzeressen,
ieder a 100.— 200.— i. die van de kwcc-
kclingcn/100.e. die van de breivroutv/150.-
J, die van de dienstbode/80.g. aankoop van
schoolbehoeften 70.— Tc zamen 1100.—
120. 5. Kosten der Flaatseli'ke Schoolcommissien,
a. Die van bet middelbaar onderwijs, thans uit
getrokken op 300.mankte bij du vorige begr.
een onderdeel uit van deu post „kosten van de ge
meente Burgerschool", Het daarvoor voorgedragen
cijfer strekt tot voldoening van Kosten op het
houden van vergaderingen 50.die van druk-
loonen, schrijfbehoeften en" advertentiekosten 50.
die op het houden van examen 50.de bezol
diging van den pedel./15.die van den Concierge,
waarvan het juist bedrag door den Gemeenteraad
zal behooren te worden vastgesteld 185.Tc
zamen 300.
b. De som, uitgetrokken voor de Schoolcommissie,
wat betreft het lager onderwijs, is bestemd voor
Kosten op het houden van vergaderingen 100.
die van advertentien, druk- en schrijf behoeften 30.
debezold. van den pedel/35.Te zamen 165.
Voor „het onderwijs in kunsteu en wetenschap
pen" vroeger in eene som begrepen en thans onder
volgn'. 121 en 122 iu twee onderdeelen gesplitst,
wordt 10.meer voorgedragen dan bij de vorige
begrooting.
121. 6. liet voor „kosten der muziekschool voor
gedragen cij-fer is bestemd om daaruit te voldoen
de bezoldiging vuil den muziekmeester 800.de
toelage aan de Commissie voor kosten der vergade
ringen 50.voor huur van eene piano, aan
koop van muziekwerken, schrijfbehoeften enz. f 100.
debezold. van den pedel/50.Te zamen 1000.
123. 8. Uit deze post worden voldaan de gra
tificatiën aan dc hulponderwijzers voor het houden
der avondschool, de verhooging ven hunne bezol
diging wanneer zij den rang van hoofdonderwijzer
verkrijgen, alsmede reis- en verblijfkosten van sol
licitanten naar vacerende plaatseu.
Hoofdstuk 8.
124. 1. De jaarwedde van den geneesheer, be
last met dc verpleging der zieken ill de gestichten
500,die vuil de 3 overige geneesheeren, ieder
ad 300.— 900.die van den stadsheelmees
ter 300.die van den heelmeester der Gasthui
zen 100.die van den stadsvroedmeester300.
die van 4 vroedvrouwen ad/250.ieder/1000.
Te zamen 3100.
126. 3. Ie de Ommerschans en Veenhuizen
worden 42 personen vrpleegd.
127. De som ui)gcirokken voor „verpleging van
anno krankzinnigen is inet 200.verminderd.
Het getal verpleegden bedraagt 9.
131. 8. Omtrent de voorgedragen subsidien
wordt opgemerktl)e subsidie aau de beide gast
huizen is verhoogd met 687.
132. 9. De subsidie aan het burgerlijk armhe-
stuur is verhoogd met 450.
133. 1. In 1869 zijn of worden 10 obligalieu
ieder groot 1000.afgelost, ten gevolge waar
van de tot belaling van renten uitgetrokken som
met 450.is verminderd.
De gemeente is in 1870 verschuldigd 4'/2 pCt.
renten van een kapitaal per resto groot 21000,
waarvan de leening, primit. groot geweesl/ 48000.
is goedgekeurd door hh. Gedep. St. van Zuid-Hol
land, bij besluit van den 30" juuij 1858, n°. 12.
134. 2. De tot aflossing vau bijzondere geld-
leeniugen voorgedragen som is even boog als die
der vorige begrootiug. Zij is noodig om te vol
doen aau de voorwaarden, door den beer Minister
van Binnenlandsche zaken gerteld om tot 31 decem
ber 1871 te worden gemagtigd tot het blijven hef
fen van belasting op het gemaal.
135. 3. l)e post bestemd voor „pensioenen en
lijfrenten" is verminderd met 100.zijnde het
bedrag van het pensioen van wijlen A. Bos.
De voorgedragen som strekt ter voldoening van
de volgende pensioenen te weien
a. dat van IV. van Bcmmcl 1260.b. dat
van C. J. van der Grijp j 1000.c. dat van
1'. H. van der Vos 200.d. dat van 1'. Kooij
200.e. dat van F. Berlijn 104.
VV de Gruijl 52.g. dat van 11. Tuiucnburg
52,k. dat van W, Westbroek 50.
dat van M. Donk 26.— k. en een lijfrent aan
de Erven F. Bouwman 18.Tezamen 2902.
136. 4. Voor „gratificatiën" is 100.min
der uitgetrokken dau 'bij do vorige begrooting
een gevolg vnn liet vervallen dor gratificatie
aan den Commissaris van het sloomboolenvccr te
verleeneD; alzoo diens inkomsten jaarlijks toenemen,
rt. de gratificatie aan de wed. van Steel/200,
b. die aan den gewezen commies bij de plaatselijke
belastingen Hooijraeijer 240.Te zamen ƒ440.
Hoofdstuk 10.
148. 11. Een vaste post, het aandeel dezer gom.
