IE
Nieuws en A^frtentieblad voor Gouda en Omstreken.
1869.
N? 801.
r.
en.
WiH'iisdaa:, 11 October.
IX.
DE MILLIOENEN-SPEECII.
Algemeen Overzicht.
zen,
ardoor,
don be-
houden
ivler de
EL, en
De inzending van advertentien kan geschieden tot één uur des namddags op den dag der uitgave.
'NING,
SN of
rijgbaar.
1 )ekker,
oester.
Hooi'
Zoow.
o mst. in
II A bjj
INEJf.
e en Do-
AG den
dags ten
aan de
r voorbe-
van den
oinen te
NBARE
r denktijd
RIJ 1870
1 ï70, van:
vrachtvrij
den lO"1
moemdcn
etarie der
ïi kantore
G. A. te
erpachting
noemd
S.
s morgens
7 uren.
.■li 'snara.
t
GOUDSCHE COURANT.
De uitgave dezer Courant geschiedt ZONDAG,
WOENSDAG en VRIJDAG. In de Stad
geschiedt de uitgave in den avond van
DINSDAG, DONDERDAG en ZATER
DAG. De prijs per drie maanden is 1.75,
franco per post 2.
ADVERTENT IEN worden geplaatst
van 15 regels a 50 Centeniedere regel
meer 10 Centen. GROOTE LETTERS
worden berekend naar plaatsruimte.
Afzonderlijke Nonimers VIJF CENTEN.
Hoe moet nu ons eindoordeel zjjn over deze
ministerieele rede en over dezen minister?
Wanneer wc de in deze artikelen ontwik
kelde grieven voorbijzien wanneer we niet
denken aan dnt gedeelte waar afschaffing van
't patentrecht en behoud van de heide porto's
wordt besproken, dan kunnen we ons tamelijk
wel bij deze rede neerleggen. Onze verwaeh-
lingen van de finantieelo wijsheid van den
tegenwoordigen minister waren niet groot; hjj
heeft die verwachtingen niet overtroffen, maar
ook niet telourgesteld. De rede is niet mee
duister, zij geeft geen aanleiding tot meer vra
gen dan vroegere redevoeringen bij dezelfde
gelegenheid door dezen of andere ministers ge
houden. Dit is zeker dat de algemeonc begin
selen, die door den minister aangestipt zijn,
naar ons oordeel goede beginselen zijn. Enkele
fragmenten aan het bjjblad ontleent mogen dit
staven. Zoo vinden we de vraag of een te-kort
moet worden gedekt door leaning of door ver-
lioogiug van belasting zeer juist beantwoord.
»Hct sluiten eener leening kan in aanmer
king komen wauneer het geldt den aanleg van
werken die, goljjk de spoorwegen, zelve pro
ductief zijn f of die, geljjk kanalen, wegen, droog
makerijen, de algemeene welvaart bevorderen
en daardoor indirect de inkomsten van den
staat helpen vermeerderen. Men kan, misschien,
ook leenon ter voorziening in eene buitenge
wone behoefte die eene groote uitgaaf op eens
vordert, en die uit haren aard niet zoo spoedig
weder voorkomt., zoo nis hot geval zou kunnen
zijn met de landsgebouwen to 's Hago.
Maar verder behoort men hiermede niet te
gaan. Indien dus de zoo even door mij go-
noemde ontwerpen betreffende het krjjgswezen,
het armwezen of de immigratie in Suriname,
of indien andere nu nog onvoorziene onderwer
pen verhooging van do begrooting ten gevolge
mogten hebben, zal eone evenredige vermeer
dering van middelen noodwendig dergelijke
voordragt moeten vergezellen, wanneer de ge
wone middelen niet mogten toereiken."
»Naar deze beschouwingen kwam het der
regering voor, dat de vraag, of reeds nu ver
hooging van belastingen noodig is, vatbaar is
voor eene ontkennende beslissing."
s Wat nu hot sluiten eener leening betreft,
daarmede behoeft volstrekt geen haast gemaakt
te worden. Het zou geenszins raadzaam zijn,
terwijl de behoeften zich over verscheidene ja
ren verdeelen, gedurende die jaren telkens met
eene betrekkelijk kleine leening ter markt te
komen. Aan betaalmiddelen ontbreekt het geens
zins. Van daar het denkbeeld der regeering
om tal nog niets te bepalen omtrent den aard
van en het tjjdstip waarop eene eigenlijke leo-
ning gesloten zou moeten worden, maar zich
bij voorraad te bepalen tot liet opnemen van
geld, door uitgifte, zoo noodig, van schatkist
biljetten tot een bedrag van elf millioen; der
halve aanvankelijk de regering te magtigen
tot het sluiten eener leening in dien vorm;
eene inagtiging waarvan vooreerst nog geen
gebruik gemaakt behoeft te worden."
Wij houden het er voor dat dit zeer gezonde
beginselen zijn en we verheugen ons dat de
heer van Bosse zich als een voorstander daar
van heeft doen kennen. Wjj hebben echter
niet genoeg aan fraaie woorden, wij hebben
rech om daden te zien, waaruit blijkt dat de
minister de door hem voorgestane beginselen
kan en durft uitvoeren, 't Zou niet goed zijn
wanneer voorbijgezien werd dat de minister in
beginsel is voor inkomstenbelasting, maar er
tegen opziet die in te voerenzoo kon het met
al 't andere ook wel zijn au dan zouden ons
de fraaie beginselen geen .rede vooruitbren
gen. In één opzicht wc hevben cr terloops
reeds de aandacht op gevestigd toont de re
geering werkelijk dat zij haar beginsel wil ver
wezenlijken de onaf hankelijkheid van onze geld
middelen van de Indische bijdrage. Eu toch
kan men niet zeggen dat zij hierin een nieuwen
weg heeft ingeslagen. Hetgeen door haar wordt
voorgedragen is «terugkeer tot het beginsel, dat
nu elf jaren geleden, door de wetgevende macht
werd aangenomen, doch dat later weder verla
ten werdhet beginsel om niet over do kolo
niale batiye sloten to beschikken, dan nadat van
liet werkelijk bestaan dier baten gebleken zal
zijn." Daarbjj moet echter meer dan toen op
de behoeften van Indië worden gelet.
sliet ligt. niet op onzen weg, terug te keoren
tot, hot tijdperk, waarin do belangen van Iudië
aan die "an het moederland ondergeschikt en
maar al te veel achtergesteld werden."
Deze beginselen hebben onze sympathie; wij
hopen er de vruchten van te zien.
Gouda, 12 October.
Een ieder kent voorzeker dnt vreemde, aan
doenlijke verhaal, waarin eene moeder, welke
met hare kinderen een uitstapje doet, door hon
gerige wolven wordt achtervolgd. Geen uitred
ding is meer mogelijk dan door opoffering van
een gedeelte van haar schat. Een harer
kinderen wordt den wolven als buit toe
geworpen, in do hoop dat zij daarmede teviv den
zullen zijn. Een korten tijd zijn zjj ook wer
kelijk stil, maar weldra komen zij met woester
en woester geschreeuw terug en eischen meer.
En wederom offert de moeder een der kleinen
op, tot redding der anderenen wederom ver
stomt de hongerige schaar voor een wjjlemaar
dan is het weder de herhaling van hetzelfdo
tooncel. üc opofferingen waren niet genoeg;
de wolven wilden alles hebben. Dit verhaal
kwam ons te binnen hij het lezen der berich
ten uit Frankrijk, en onwillekeurig maakten
wij eene vergelijking tusschen die moeder en
Napoleon.
Iloevelo malen heeft hij nu reeds aan de
eischen van zijn volk toegegeven; welke con
cessies heeft hij niet reeds gedaan; het baat
ook daar niets. Het klein gedeelte der vrijheid
dat hij geeft, maakt slechts op meer vrijheid
bel ist. Men wil alles hebbenSympathie voor
die moeder te hebben is mogelijk; maar sym
pathie voor Napoleon niet. Zijn val zoo
Europa er niet door geschokt wordt zou
een schitterende wraakneming zijn op den be
kenden coup d'état. Tntusschen mag niet allo
recht worden betwijfeld of die val reeds nabij
is. Wel houden de geruchten aan omtrent de
plannen op 20 October; wel zegt men, dat de
Parijsche werklieden zich thans de zaak zullen
aantrekkenmaar hoe nienigmaloii werd iets
dergeljjks reeds verspr Ennaar 't oor
deel van do moeste oppositiebladen zou t
niet wenscheljjk zijn, dat er op dien dag de
monstration pliuits grepen. Gij zult niets win
nen, roepen zjj de woelgeesten toe, maar wel
