BUITENLAND. DUITSCHLAND. ENGELAND. FRANKRIJK. Uit Wl tocmideriq zaakt weq ning aai rijk gevel om ernstil Europa tuiging de wettig middel welker gq ten, ivanrl hoven all welken ua dat ive bq wrok opl reiken, tel bestrijden seh»ilpliia| Sire! de' heb te vriendschl] lijke hui/.] monster, invloed gevoelen. met bet De benoeming ven den overste van Schweinitz, jongste» vleugeladjudant des konings, en thans m: litnir gevolmachtigde van Pruisen bij het Ilussischc hof, tot gezant te Weenen in plaats van den heer von YVerthcr, schijnt thans besloten te zijn. Aan vankelijk wilde meu daaraan geen geloof slaan, daar men zich niet kou voorstellen, dat een betrekkelijk uoch zoo jeugdig officier voor zulk eene moeilijke betrekking in aunmerking zou komen. Het schijnt echter, dat tie diplomatische bekwaamheden tegen woordig bij voorkeur het eigendom zijn van stal meesters en adjudanten. Wanneer dut denkbeeld worial krijgt, dat builenlandschc zaken en oorlog De ko| rede d Noord-bil weder vel wil blt.|v| geering i weder op van dinl Noord-bil Pruisen, wel zal duurzan t tussohen ■/al (le regooring met vreugde uwe daden als eeue welkome aanleiding tot vermindering van liet weinigje vrijheid dat wij hebben, beschouwen. Bjjna dezelfde strijd wordt in Spanje ge streden, al zijn dan ook oor/aken en midde len van den strijd verschillend. Meer lijnrecht staan daar de republiek en de monarchie tegen over elkander. Er is geen gevestigde stand van zaken. Nu breken hier, dan daar onlusten uit en in weerwil van de schitterende over winningen die de tijdelijke regeering, blijkens cfficieele telegrammen behaalt vertoont toch de republikein zich overal weder. Het is de fout van den aanvang af .weest dat men be sluiteloos washet welslagen der omwenteling, nu ruim een jaar geleden, verraste de revolutie niet het minst en men wist niet wat men met Spanje zou aanvangen. Geen republiekriep menmaar een koning 1 Geen der voorgestel- den vindt genade in de oogen der Spanjaarden en het einde zal zjjn wat het begin had moeten wezen vestiging der Spaansche re publiek. Steeds naar het Zuiden richt zich onze blik. Nu nogjFrankrijk en Spanje, weldra Italië, voor al Rome, en Egypte, vooral Suëz. Uit het Noorden valt slechts de aandacht op de troonrede van Denemarken's koning, waarin over de wensch gesproken wordt om Sleeswijk weder tot Denemarken te brengen. Het hu welijk van den Deenschon kroonprins had ook daar veel sympathie gevonden en de koning drukte zich, toen hij dit vermeld had, aldus uit: onze vreugde is de hunne geweest, hun smart zij de onze. Wij gelooven even stellig als zij, dat, alles wat Deensch is en Deensch blijven wil, weer met Denemarken zal worden vereenigd. Eene zeer liberale redevoering ia door Lord Stan ley te Liverpool gehouden, op eene vergadering van werklieden, behooreude tot de Industrial Building and Co-operative Company. Co-operatim, de samen werking van de werklieden tot onderlinge verdedi ging en tot onderling voordeel, was de qusestic welke hij behandelde, en de begaafde zoon van Lord Derby, die in niets zoo goed te huis is als in sociale en industrieele qusestien, heeft woorden gesproken, welke zijn vader en de Tories vreemd in de ooren zullen klinken. Hij ziet veel goeds in het Co-operatieve systeem, en hij acht het volstrekt geen on rede] ijken wensch voor een werkman, dat hij begeert eenig belang te lubben bij liet werk dat hij volbrengt, en eenige „eontróle" kan uitoefenen op het werk, waartoe men hem bezigt. Wanneer wij opmerken, ivelk een korten tijd het geleden is, dat de samenwerking der arbeiders legen de fabrikanten door de wetten van liet land verbo den werd, dan moet bet gcene verwondering baren en volstrekt geen angst voor de lockomst opwekken, dat in het uitoefenen dezer nieuwe macht sommige vergissingen gemaakt zijn, dat onredelijke eisohen gedaan zijn en onnoodige krachten-verspillende twis ten soms begonnen zijn. Lord Stanley ziet in Trade- Unions feilen, die niet weggeredeneerd kunnen worden en staathuishoudkundige hollen zijn even onmachtig tegen de werklicdcn-vereenigingen, als dc pauselijke bul tegen den eomeet was. Zelfs indien het mogelijk ware de Trade-Unions te onderdrukken, gelooft lord Standiey, dat het niet in het algemeen belang zon zijn dit te doen, Merkwaardig is het zeker op Ic letton, dut het Co-operatieve beginsel, dat lord Stuudley te gelijk met de Trade-Unions bespreekt, al bet mogelijke nadeel, dat deze kunnen doen, belet. De eenvoudigste vorm van Co-opera tieve nijverheid is zeker daar, waar de werklieden in gelijke anndeelen het geheele kapitaal opbrengen. Aan den strijd lussehen kapitaal en arbeid wordt een einde gemaakt door, zooals de Times opmerkt, den kapitalist, als een afzonderlijk persoon, geheel uit de zaak te verwijderen. Maar hetzelfde beginsel kan worden toegepast, indien dc werklieden een z.ecraan- zicnlijk aantal anndeelen in bet kapitaal bo/ittcn en do fabrikant de overige aandeden heeft. Het aan deel in de winsten, dat de werklieden hebben, ver hindert elke werkstaking, die niet hoogst noodzake lijk is. Dit maakt liet hun belang, om te zorgcu dat zoo veel en zoo goed mogelijk gearbeid worde, hetgeen het uitstekende zedelgke gevolg voor den werkman heeft, voorul voor zjjn gevoel, dat hg, zoo als lord Stanley zegt, een mede-eigenaar is van de fabriek of winkel, in welke hij zijne dagen slijt. De verhouding tusschcn meesters en werklieden zonde ook veel verbeterd worden door het Co-ope ratieve beginsel. De werklieden nemen dikwijls de moeilijkheden, in welke de fabrikanten verkeeren, te baat, om hunne eischen te doiu, en een deel in de verliezen zoowel als in de winsten, zou hun menige goede, doch harde lts geven. Het komt er niet op aan, of Je Britsche werkman zijn aandeel in het kapitaal opbrengt in baar geld, of door als het ware zijn aanstaanden arbeid te verpanden. In het laatste geval zou zij minder te verteren hebben, doch lord Stanley ziet hierin geen groot bezwaar. De jaarlijksche vcrdeeling der wÏDSten zou hem meestal schadeloos stellen, en het zou den werkman leereu niet boven zijne inkomsten uit te geven, zoo als hy nu meestal doet. Vele moeilgklieden biedt het systeem zeker anu, want een slecht jaar of slechte zaken zouden voor den werkman niet een verlies van fortuin, maar een verlies van dagelijksch brood zjjn. Vele dergelijke bezwaren doen zich voor, doch het is de vraag niet, of het systeem volmaakt is, doch of het niet minder onvolmaakt is dan het be ginsel van eeuwigdurende vijandschap tusschen kapi taal en arbeid, dat het ontstaan der Trade-Unions tengevolge heeft gehad. „Co-operation" moet ont zaggelijk veel goeds hebben, als een man, zoo door en door prozaïsch, kalm en practisch als lord Stan ley, haar aanprijst. Het eenige goede dat dedroo- men van socialisten, communisten en thcoristen hebben, wordt door het Co-operatieve systesm ver wezenlijkt, en een middel doet het aan de hand om het lot der arbeidende klussen te verbeteren. Alles wat bestaat is goed, zeggen de optimisten; doch het ligt in onze macht om van alles dat be staat iets goed te maken, zeggen de prnclische opti misten, en tot hen, zegt de Times, behoort lord Stanley. De lil eralen dagbladen zwaaien den aan- j staa lden lord Derby grooten lof toe voor zijne uitstekende redevoering en moedige verklaring, dwars tegen alle Ti rj-vooroordeelen en conservatieve be krompenheid iren de wensch, die natuurlijk op kom >ij het le ien der redevoering en van dc com mon .ar der dagbladen is: „o, mocht de conservatieve partij in alle landen kunnen bogen op een of .wee dergelijke praclische optimisten?" De heer Charles Hugo, zoon van Victor Hugo, heeft in den Rappel de Pargsche bevolking lot een roeke- loozen stap op 26 Oct. aangespoord. De schrijver wil, dat dc 40 afgevaardigden der linkerzijde opliet plein der Bastille bijeenkomen. Op dc/.c plaats, zegt hij, „vanwaar alle vrijheden, die Frankrijk bezeten heeft, zijn uitgegaan", moeten zij zich op een bepaald uur vercenigen, vastberaden, vreedzaam, zelfs zonder ter hunner verdediging een pistool in den zak te dragen vervolgens moeten zij zinli in beweging stellen en I'arijs doortrekken eerst langs de Boulevards, zwij gend, gelijk „de derde stand" gedaaii heeft, teen hij naar Versailles toog mot de vastberadenheid en waardigheid, die hit besef van het goed recht geeft. Wanneer dc veertig dit doen, dan zullen zj. op de l'lacc de la Concorde gekomen, honderdduizend man sterk zijn. Wat zul dan gebeuren vraagt Hugo. Indien inen al aanneemt, dat de rcgcering door deze indrukwekkende menigte niet genoopt wordt haar willekeurig besluit van 3 dezer in te trekken; indien men al aanneemt, dut de regeering dc linkerzijde eerst aan het werk wil zien wat vermag zij dan tegen deze? Zij kan niets anders doen, dan lal van personen gevangen nemen, en dat zou een coup d'état wezen. Maar dat zou ook een coup d'état wezen van het keizerrijk tegen het kei zerrijk, en dus, zou die daad gelijk staan met een zelfmoord." De Siècle, die niet tot de gemntigde bladen behoort, die zelfs zijne ingenomenheid met de republiek niet zelden laat doorstralen, keurt dien rand van Charles Hugo ten sterkste af. „Zijn rand», zegt dit blad, „is het programma van 13 Juni 1849." De veertig man op het plein der Bastdlc, zullen twee duizend zijn aan het Chateau d'Kau, vier of vijf duizend aan den ingang van den boulevard Monlmnrtre, Aan do rue de la Paix gekomen, zullen zij twee regimenten kuvulerie, de nationale garde, het kcur- regcinent der gendarmerie, liuietrocpcn, zoo noodig ook artillerie vinden, alles onder bevel der generaals van 2 December. De kreet: „leve dc Republiek één moctl staatslied éf genomen, pende vod Voor stat] Bohgulijk i gezonder,] godvergerj" zullen UitJ financiën blijkt, (ld draagt 5j der inka geslacht het te-kol gedaan, voorloopil Pruisische] minister; hooging van den Geestdrl opgewek',| dat staat niet mcerj zal verkrj nederlaag! De Tri 24 dczerl Van Kon| zal verte van de begeleid sclte eskj over Jafl rugreis schien o| alsdan ning Vid Uit Sa vrijwillig te ontwa volgde ei de vrijivi geheel lil Het gi provineia republikoj Volgen veel verti uiteenged zal beantwoord worden met geweerschoten. Het bloed zal stroomen. Den volgenden dag zal Parijs in staat van beleg worden verklaard do gevangenissen zullen gevuld worden, do verbuuningen zullen op nieuw beginnen, tegelijk met de dictatuur, en de vrijheid zal al het terrein verloren hebben, dat zij in de laatste twee jaren veroverd heeft. „De mannen van December zouden zelfs nog wel een erger plan kuuueu voeden. „Het kan zijn, dat het gezag een oproer verlangt, om andermaal de dictatuur in te voeren. Maar het Parijsche volk zal het daartoe niet in de gelegenheid stellen. Mochten eenige afgevaardigden den 26sten October hunne vreedzame manifestatie aan den dag lglijg'i, dan zal het volk hen laten begaan en zich in de zaak mengen." De demonstratie op den 26™ October te Parg» wordt door alle bladen, ook die der democratische partij, afgeraden, en toch blijf: men algemeen on gerust. De Parijsche werkman begint zich, zegt uien, de zaak aan te trekken. De rijtuigmakers van de compagnie des omnibus hebben reeds, zegt men, aan de directie aangekondigd, dat zjj den 26c" October niet te werk zullen komen. Van andere werklieden wordt gezegd, dat zg alleen om een voor wendsel te hebben tot werkstaking tegen het einde van October meer loon geëischt hebben. Het aan deel, dat de werklieden gehad hebben in de Pa rijsche onlusten in Juni, was niet groot. Maar men bedenke, dat zij het zg'n, die de mannen der uiterste linkerzijde in de kamer gebracht hebben. De sociale agitatie bestaat; en, gelijk zg bij de verkiezingen ziek uitgesproken heeft, schijnt zij ook deze gele genheid voor hare demonstratie te willen aangrijpen. Indien dit gevaar niet dreigde, zou waarschgnlgk ook zoo spoedig niet de geheele pers tot voorzich tige terughouding op den 26°" aanmanen. Bij dat alles maakt het nu een droevigen indruk, als men den ministeriëelcn Constitutionnel niet alleen ziet trachten het tegenwoordig miuislerie, wiens ver vanging of althans wijziging alleen den toestand kan ophelderen, do hand boven het hoofd ziet houdeu; maar daarenboven de. verzekering ziet geven, dat de regeering zich niet zal laten iulluenceeren door de bedreigiugeu en manifestation. Napoleon schijnt te hegrijpen, uit de ondervinding der laatste maanden, dat toegeven steeds nieuw toegeven vordert. Hij zal thans niet toegeven, eerder zal hg provoceeren, eu het blijft dc vraag, of hem een botsing met het Parijsche publiek, die op den 26™ noch niet tot de onmogelijkheden behoort, wel bijzoader onaangenaam zou zg'n. Het Journal OJpciel deelt mede, dat te Aubin en Aveyron ernstige ongeregeldheden tengevolge ccuer grève van de mijnwerkers zijn uitgebroken. Zij wilden een ingcnieur-en-chef verdrinken, hebben den onderprefect en den substituut gewond en het groote magazijn van koopwaren in brand gestoken. Gisteren morgen was de grève een oproer gewor den. De troepen, die door de werklieden ivcrden aangevallen, gaven vuur, zoodat 10 dooden vielen en velen gekwetst werden. Te Rouaan is vrijdag avond eene meeting gehouden tegen de hundelstrnc- taten. De heer l'ouycr Quertier is tot president ge kozen van de nieuwe meeting, die dinsdag zal ge houden worden. De Liberté meldt, dat Hyacinthe, die niet naar zijn klooster kon lerugkeeren, zonder het besluit, hem door zijn geweten ingegeven, te herroepen, de verstandigste partij, die hem overbleef, li :eft gekozen. Hij is den 8sten dezer naar het land vertrokken, waar het geweten zoo «rij is nis het maar zijn kan, waar dc scheiding tusschen kerk en staat een nor- maai feit is, waar het christendom de vrijheid niet uit zijn boezem weert. Hij is naar de Vereenigde Staten vertrokken, waar hg zich persoonlijk kan overtuigen, dat de vrijheid der gezindten even heil zaam werkt voor de ontwikkeling van het gods dienstig gevoel, als de katholieke eenheid er nadee- lig voor is. Hg zal te Brest scheep gaan. Zijne zusters en een zeer achtenswaardige geestelijke van het diocese te Parijs vergezelden hem tot aan het spoorwegstation. Binnen tivee maanden, tegen het tijdstip dat het oecumenisch concilie zal geopend worden, zal hij ;n Europa terug zijn.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1869 | | pagina 2