itvissrvB
MlïïïftMIlIM»
BOEDKÖÖPE MÜZIEK
mmMr twqm
BUITENGEWONE SOIRÉE,
DAMESMANTELS,
PELTEREIJEN
f B O t.
Nationaal Tooneelgczclschap
BOVENHUIS
PIANO.
ADVERTENTIEM.
T. Picancscr van Rotterdam.
uitga
Luytcnj
raad
lis
de Liedjeszangster
Aanvang ten 77, Ure.
Onderlinge Maatschappij van gelde
lijke üitkeering ten tijde van Ziekten
te BOTTERDAM.
Burgerlijke Stand.
Entrée 25 Cents. Aanvang 77, Uur.
Tot
niet ve|
missie
gemaalb
B. en j
de gema
»vele
later we
dedigen,
maalbela
verdien!
valt," dal
vermogei
aan del
«vaardig
«de last<
Het i|
welgeme
mede BI
ook huil
belastin
«zien ve
dat B.
«evenveel
Wannoel
billijk en
zulk eeil
behoort
dere, me
te verva
B. en Mi
gemeente
De hol
nomen, il
commissi!
deze bela
kon geiul
dit in de
te nenieiil
Wanne
de verlej
zal deze
Schouwburg-Lokaal „NUT en VERMAAK"op
do Oosthaven te Gouda.
BUITENGEWONE VOORSTELLING
te geven door hot Vlaamsch
onder Directie van den Heer ELOY LEMAIRE,
met medewerking van Mw. BEERSMANS.
Op D1NGSDAG 20 OCTOBER 1869,
Tooneelspel in drie Bedi ij ven.
DAARNA:
of het KOFFIJHUIS der TOONEELSPELERS.
Beroemd Blijspel in ticee Bedrijven.
PRIJZEN DER PLAATSEN
1° Rang 99 ct. 2e Rang 50 ct.
De loting voor HH. Inteekenarcn op den dag
der voorstelling ten 10 uur precies eu verder te
bespreken tot 3 uur.
Deze MAATSCHAPPIJ heeft ten doel aan
de DEELHEBBERS een wekelijksch inkomen te
verzekeren ten tijde van ZIEKTEN of VER
WONDINGEN, waardoor zij verhinderd wor
den hunne gewone werkzaamheden te verrichten.
Nadere inlichtingen en aanvragen tot deel
neming ten kantore der DIRECTIE, Lombard-
sche Brug, wjjk 6, n". 21 en bjj de plaatse
lijke Agenten.
Er worden Agentenen Boden gevraagd
te GoudaOudewaterWoerden en omliggende
plaatsen.
Te huurom dadelijk te betrekkenhet
BOVENHUIS van het kantoor der Stearine
Kaarsenfabriek Gouda.
HUURPRIJS 300.-
Uitgave van F. KO KSM A te Franeker.
Hofleverancier van H. M. de Koningin.
Faust. La violette, Mazurka, D-C f 0.30
Godfreij. Mabel valse, C 0.00
Jungmann. Ileimweh, Melodie, C 0.20
Kettereh. Galop de bravoure, B 0.60
Ravina. Nocturne, B 0.40
Rubinstein. Marche Turque, C-B 0.30
Smith. Le torrent de la montagne B 0.50
Voss. Souvenir Cavatine, D-C 0.20
Complete Catalogussen GRATIS.
Alle nummers dezer Uitgave zijn steeds voor
handen hij den Boekhandelaar
ji. BRINKMAN te Gouda.
GARANTIE voor zuivere
Cacao en Suiker. De voortreffelijke Chocoladen van
het huis FranZ Stollwerck te Keulen zijn
verkrijgbaar bij J. J, van mui SANDliN, Banket
bakker op de Markt te Gouda.
Gouda.Druk van A. Brinkman.
Vijf vragen worden aan de comm. ter beantwoor
ding gesteld 1, Hoeveel kinderen en van welken
leeftijd werken in de Fabrieken P 2. Welke soort
van arbeid wordt door hen verricht 3. Hoeveel
uren daags werken zy? 4. Voor welk loon? 5. Welke
is de invloed van dien arbeid op hunne lichamelijke,
verstandelijke eu zedelijke ontwikkeling P Het ant
woord op die vragen zou tevens de hoofdvraag be
antwoorden vereischt de toestand dezer kindereu
regeling bij de wet? Op deze vraag zou 'tantwoord
bevestigend moeten zijn, wanneer bleek dat de jeug
dige fabriekarbeider in lichamelijke, zedelijke en ver
standelijke ontwikkeling achterstond bij hem die niet
in een fabriek werkt. Men moest dan beginnen met
den toestand van beiden te vergelijken. De vraag
wat ouder fabriekarbeid wordt verstaan en wat niet
achtte men onoplosbaar en van daar dat men, het.
onderzoek tamelijk ver uitstrekte.
De toestand dit staat vast der arbeidende
klasse in 't algemeen is slecht. Maar waardoor wordt
dit veroorzaakt Zijn zij achterlijk door hun arbeid
of verrichten zij dezen arbeid omdat zij achterlijk
zijn Fr moest dan onderzocht worden of fabriek
arbeid op jeugdigen leeftijd de bewijsbare oorzaak
kan zijn van den werkelijk beslaanden achterstand.
Vervolgens gaat het rapport over tot de beknopte
beantwoording der vijf hier boven reeds medege
deelde vragen. Op vraag 1 is het antwoord van
een gelal van 32053 arbeiders, waren er 3116 van
beneden de 614 jaren. Dus bijna 10 percent.
De Commissie onderzocht 7223 fabriekarbeiders,
waaronder 1451 van 614 jaren. De grootc ver
meerdering van 't gebruik van kinderen begint met
't 9° of 10» jaar.
De soort van arbeid kon in antwoord op
vraag 2 moeilijk worden bepaald. Er bestond
niet overal onderscheid tusscheu 't werk van 't kind
en den man voorts oefenden leeftijd, kracht en
vntbaarheid daarop invloed uit. Dit zelfde gold voor
't antwoord op vraag 3; liet aantal werkuren, en de
verdeeling tusscheu dezen eu de schofturen loopt bij
verschillende soorten van arbeid uiteen: terwijl zij
in de tweede plaats afhankelijk zijn van de vraag
naar producten. Ook op vraag 4 kon geen afdoend
antwoord worden gegeven. Dc commissie gelooft
dan ook dat dit antwoord niet te g-ven is. Het
cijfer der loonen toch geeft geen stand vastigen prijs
van den urbcid aan. Het hooge cijfer in de eene
gemeente bleek minder voldoende voor den arbeider,
dan het lage cijfer in eene andere gemeente daarbij
wisselt liet te veel af; terwijl ten slotte geen strenge
afscheiding kan gemaakt worden tusscheu het loon
van 't kind en tien man. Er zijn jongens die man
nenwerk doen en volwassenen die niet veel meer dan
kinderen verrichten.
Het antwoord op de 5° vraag splitst zich van
zelf in 3 doelen
a. De invloed van den fabriekarbeid op den iicha-
melijken toestand der kinderen.
Nadat de commissie er op gewezen heeft dnt deze
toestand iu 't algemeen hij de arbeidende klasse
ongunstig is, waartoe vooral slechte voeding, slechte
huisvesting en ongeregelde leefwijze bijdragen, komt
zij lot het resultaat dnt de arbeid op zich zelf geen
nadeeligen invloed op de lichamelijke ontwikkeling
uitoefent, tenzij die reeds in de eerste kinderjaren
aanvangt of reeds uit zijn aard ongezond is. Bijna
alles wordt ook hier beheerscht door voeding enz.,
dus door liet loon en daar dit, iu den regel, voor
den fabriekarbeider het laagst is, volgt daaruit dat
zijn lichamelijke toestand slechter moet zijn dan die
van andere klassen terwijl de arbeid Zelf daarop
alleen invloed uitoefent wanneer het kind te vroeg
(voor 'l 12c jaar) begint of overwerkt wordt.
b. De invloed op den verstand: lijken toestand.
Ook deze is ongunstig. De commissie gelooft
echter niet dat dc fabriekarbeider op een lager stand
punt staat dan de andere arbeidende klassen, Al
gemeen is de klacht over de geringe ontwikkeling
en beschaving van den arbeider. Het niet leeren
en niet onderhouden van het geleerde is op allen
toepasselijk.
c. De invloed op den zodelijken toestand.
Onredelijker dan ar.dercn gelooft dc commissie
niet dat dc fabriekarbeider is. Voor grove misdrij
ven ontbreekt de geestkrachtvoor uitspattingen de
middelen.
Vervolgens gaat de commissie over tot het be
antwoorden der vraag waardoor kan dc wetgever
den toestand van 't. fabriekskind verbeteren? Niet
door den fabriekarbeid aan kinderen te verbieden
of le beperken en hun daardoor het loon te outuc-
men of het te verminderen, want in onmiddellijk
verband daarmede staat de verbetering van den stof
felijke» toestand, terwijl daarenboven de kinderarbeid
iu dc woning der ouders niet kan geweerd worden
en dus het doel niet zou bereikt worden. Noch
een beperking der werkuren, noch de bepaling van
een minimum van leeftijil kwam aan de meerderheid
der commissie afdoende voor. Naar haar oordeel
is slechts ecu middelile ouders wettelijk te verplich
ten hunne hinderen gedurende een bepaalden tijd ge
regeld de school te doen bezoeken. Zij erkent echter
dat dit middel niet in nllc opzichten afdoende is,
maar tegenover de minste nadeden vele voordee-
lcn aanbiedt.
MARKTBERICHTEN.
Gouda, 14 October. Bij weinig omzet werd
tot iets lager prijs afgegeven.
l'oolsche per 2400 kilo 345. Nieuwe f 315.
Roode KI. 340. Nieuwe 315. Zeeuwsche per
mud oude/11.00 tt12.10. Nieuwe ƒ9.00 a/9.50
de minste soorten 7.76u 8,00. Rogge puike
Zeeuwsche 9,40 it ƒ9,60. Nieuwe/ 7.25 5 7.7 5.
Clerst nieuwe winter 5.40 a 6.00. Zomer 4.80
u 5.25. Buitenlandsche4.25 ii 6. Haver korte
4.80 a 6.50 dito lange ƒ4.20 a 4.75. Boek
weit iets lager aangeboden. Er. per 2400 kilo
ƒ180 a 196. Noordbr. 240 a 250.
Bruine boonen 9 a 11. Nieuwe Boskoopsche
14.00 ii 15.
l'aardeboonen 7.50 ii 8.00. Duiveboonen
8.50 a 9.25.
Hennepzaad niet onder 8.25 te koop.
De veemarkt met goeden aanvoer en vluggen
handel, vooral werden graskal rerea tot hooge prij
zen door vreemde kooplieden opgekocht. Vuil
varkens cn biggen waren door grooten aanvoer
de prijzen gedruktvette schapen vlug te verkoopen.
Kaas. Aangevoerd 68 partijen 26 a 29.
Goeboter 1.48 a 1.58. VVeiboter 1.20
a 1.30.
Gfboren: 18 Oct, Geertrui, ouder» J, Wilteuburg en h.
do Gruijl. 19. Coruelia, ouders D. Michnclis cn D.
Bocndennaker. 20. Pieteruella Cornelia, oudera A. Beu
nis cn A. van den IJssel.
Overleden 17 Oct. G. dc Peer wed. J. dc Mol, 01 j.
J. Vonk, 47 j. 18. A. van Galen huisvr. van G. F.
Schram, 45 j. J. W. Priuce, 12 j.
Gehuwd: 20 Oct. L. Monaach ca B. Cats. G. Moroc
en D. 31. van Dam.
Voor de vele bewijzen van belangstelling,
bij de geboorte van onzen Zoon ondervonden,
betuigen wij onzen dank.
P. van ESSEN.
M. A. van ESSEN—Collewijn.
Gouda, 22 Oct. 1869.
bij het SPOOR te GOUDA.
ZONDAG 24 OCTOBER 1 869,
te geven door hot gunstig bekende Hoogduitselie
QUARTET- en OPERETTEN-GEZELSCHAP
onder directie van den Heer
Bij ruime opkomst van het kunstminnend
GOUDSCHE PUBLIEK zal deze Soiree door
meerdere gevolgd worden.
Programma's aan het LOOAAL verkrjjgbaar.
ONTVANGEN eene goede sorteering der
nieuwste en elegantste
benevens
in alle soorten. W. van der PALS.
Te koop gevraagd 50 ii 100,000 Kilo's droog
blank TARWE of ROGGESTROO. Naauw-
lceurige aanbiedingen met prjjs-opgave franco
boord, aan het bureau dezer Courant, onder
liet motto STROO.
