DELEN,
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
1869.
N° 809.
iding
'illen,
Zondag, 31 October.
Ons Kiesstelsel.
Algemeen Overzicht.
mm
loude en echte
het bijzonder
la alleen en uit-
iüWlNG.
In i wel toe te zien
sIaS-EES^I
De inzending van advertentien kan geschieden tot één uur des namiddags op den dag der uitgave.
ii.
Vj
.MiWWw
JIGDE
llGTING to Gouda,
WOENSDAG 3
ten acht uur in
It voorwaarden lig-
der inrigting.
het Bestuur,
p G E N D IJ K,
Secretaris.
Idheden der LAAG,
VbVERTERING, Zij
LL, SCHERPTE in
er HUID, zij zijn
(iJMAFDRIJVEND.
Cent en dubbele
hh.:
kei.
|iiOOgi9ten, heilige weg
278.
Igatraat.
rlemmerotr. hoek Bak
ste VV«gonst.
Bteeuw. over de Dea
lt rbanns Pillen, sinds
}d, en in algemeen ge-
|n heer L. SCHENK
rzoeht, wel attent tc
lij niemand anders, de
Ins het oude en eclitc
rbaar gesteld in de hier-
tu/sen dan bij de hier-
n elk doosje is een
\inandige naamteekening
ICeunen Zoon, Apo-
zich ook bevindt op
h ioosjes verzcgelil zijn.
inatantelijk daar wel
Rillen lmall. Alleen die
|iei. onze Handteekening
ioh te wachten voor
■maaksels. (3»
GOUDSCHE COURANT.
De uitgave dezer Courant geschiedt ZONDAG,
WOENSDAG en VRIJDAG. In de Stad
geschiedt de uitgave in den avond van
DINSDAG, DONDERDAG en ZATER
DAG. De prijs per drie maanden is 1.75,
franco per post ƒ2.
ADVERTENTIEN worden geplaatst
van 15 regels a 50 Centeniedere regel
meer 10 Centen. GROOTE LETTERS
worden berekend naar plaatsruimte.
Afzonderlijke Nommers VIJF CENTEN.
A. lirinkman.
Die eenige maatstaf voor de kiesbevoegdheid,
welke niet voortvloeit uit den aard der zaak
zelvedie eenige voorwaarde om kiezer te kun
nen zijn, het betalen van een bepaalden som
in de directe belastingen is echter niet zoo
dwaas, als men zich dat wel eens hoort voor
stellen. Het kan zelfs een goede maatstaf zijn,
wanneer daarnevens nog anderen worden
opgenomen. In den regel zal het beginsel,
waarvan men uitging, waar blijken te zjju. Men
kan gerust ale regel aannemen dat zij die over
een zeker vermogen beschikken de vereischte
mate van ontwikkeling deelachtig zijn gewor
den en wanneer thans nog op een groot aantal
bemiddelden kan worden gewezen die sprekende
bewijzen van 't tegendeel geven, dan moeten
we niet vergeten dat deze nieuwe orde van za
ken nog zeer jong is en dat veel van 't geen
dien regel afbreuk doet, nog een overblijfsel is
van den ouden tijd. Vooral in de toekomst
ziende, kunnen wij zonder vrees don regel vast
houden en dus ook den maatstaf, doch deze
niet uitsluitend maar naast anderen.
Niet alleen het vermogen mag het vermoeden
van ontwikkeling geven; er zijn andere oorza
ken die ook, en sommigen zelfs met oneindig
meer grond, datzelfde vermoeden wettigen. Op
vele dorpen zullen de predikant en de onder
wijzer de eenigen zijn, die een zelfstandig oor
deel over den geschikten volksvertegenwoordiger
kunnen vellen, maar zij zullen tevens door
hunne schrale tractementen van de stembus
zijn uitgesloten. Hoe menig jongmensch zal
niet door zijn studie in staat zijn gesteld zijne
keuze onafhankelijk van anderen te vestigen,
doch hij verdient nog tc weinig om tot de
stembus tc worden toegelaten. Men beweert
vaak dat dit nadeel van geringe beteekenis is,
daar toch de werkelijk ontwikkelden hun in
vloed op anderen kunnen doen gelden; doch
dit is een illusie, want dc woorden: »hjj is
zelf geen kiezer" werken mot vaak onweiler-
staanhare kracht. Die geen kiezer is, wordt
ireaelit dit niet te zijn omdat het hem ontbreekt
n
bekwaamheid om er over te oonleehu
meest ontwikkelden het recht van spreken of,
wat nog erger is, het recht van aangehoord te
worden met dien ernst welke de behandeling
van vraagstukken vereischt, zoo gewichtig als
dit: door wien zullen wjj ons laten vertegen
woordigen? Het is geene zeldzaamheid aanbe
velingen voor een vertegenwoordiger op dezen
grond te zien bestrijden, dat de aanbeveling
geteekend is door personen, die geen kiezers
zijn. De geschiktheid van den aunbevolcue
wordt niet aangeroerd, maar eenvoudig ontkend
op grond dat niet-kiezers, dus onmondigeu vo or
zoo veel de stembus aangaat, daarover niet
kunnen oordeelen. Met het recht krijgt men
de bekwaamheidzonder het eerste is de laatste
eene onmogelijkheid. Zulke dwaze gevolg
trekkingen heeft men te danken aan de grond
wet. Dat moet veranderen; nevens het ver
moeden van ontwikkeling afgeleid uit de belasting
die men betaalt, moet het vermoeden van ont
wikkeling afgeleid uit de betrekking die men
bekleedt, de opleiding die men heelt genoten,
een plaats ontvangen.
Deze man betaalt 20.belasting; hij is
dus in staat kiezer te zijn. Goedmaar hier
is een predikant, een onderwijzer, een officier,
een rechter, een dokter, een ingenieur, die eene
zorgvuldige opvoeding genoten, en de bewijzen
hunner veelzijdige ontwikkeling ruimschoots
gavenzij zijn ook in staat kiezer tc zjjn. Even
min uitsluiting van hot eene als van 't andere.
Boven hen, wier geldelijk vermogen vermoeden
vau bekwaamheid geeft, stollen wij hen, die be
wijzen van bekwaamheid geven maar evenmin
als wij het wettig beginselhij heeft geen geld,
dus is hij dom, aannemen, evenmin leggen we
ons neer bij dit beginsel: hij heeft wel geld,
dus is hij dom.
aan d(
en op
die wjjzo ontzeg! men veelal aan de
Gouda, 30 October.
Uismarck heeft een zijner getrouwen verloren.
De heer ven der Heydt, dii jaren lang als mi
nister tui financiën in het Pruisische kabinet
zat, heeft het hoofd moeten huigen \oor den
volkswil, geopenbaard door 't wantrouwen door
di i l iiwc nrdigiin in zijn Imnnoioe] beleid
i ui. Volgens sommigen is llisniarel; een
medewerker tot zijn val; na het stelsel van
dwang te hebben toegepast tijdens de uitvoering
van zijn grootsch denkbeeld, zou hij het stelsel
van vrijheid willen^ omhellen nu hij kanselier
is van den Noord-Duitschei bond.
In Frankrijk heeft men 'iet nog steeds druk
over hetgeen op den 26™ October niet gebeurd
is. De regeering (vooral de politie) heeft zich
door hare uitgebreide voorzorgsmaatregelen wel
eenigszins belachelijk gemaakt,^nu er niets ge
beurd is. Zij tracht den schijn aan te nemen
of er nog steeds grond voor ongerustheid is.
Yan alle kanten wordt de wijsheid der i'arijze-
naars geprezen, die liever t' huis hieven dan
zich te laten doodschieten.
Uit Spanje zijn belangrijke berichtende
vraag wie koning zal zijn, nadert hare oplos
sing. De meerderheid der Cortes heeft zich in
voorbereidende vergaderingen verklaard voor
den zestienjarigen hertog van Genua. Of de
uitroeping van den schooljongen tot koning,
kan gezegd worden de quiestie op te lossen en
of't niet beter zou zijn te zeggen, dat zij dienten
gevolge is doorgehakt, dat zal de tijd leeren; of nu
de woelige Spanjaarden tevreden zullen zijn, of dat
zij als de kikvorschen in de fabel telkens een
nieuwen koning verlangen zullen, dat, zal de
tijd leerenof deze koning, gekozen niet zoo
zeer uit sympathie dan wel uit vrees voor de
republiek, een nieuwe eeuwendurende dynastie
zal vestigen of plaats maken voor andereuook
dat zal de tijd leeren.
De opstand in 't zuiden van Dalmatie, uitge
broken wegens de nieuwe militiewet en gestookt
door de Montenegrijnen, is nog niet gedempt.
De opstandelingen vermijden een geregeld ge
vecht en het is voor de Oostenrijksche militai
ren bijna onmogeljjk op den kalen, bergachti-
gen bodem met goed gevolg te strijden. De
regeering schijnt echter geen groot gevaar in
dien opstand te zien; de keizer toch ging met
vijf zijner ministersnaar Konstnntinopel op reis.
Het vorsten-congres te Port Suïd wordt lang
zamerhand compleet. Twee vorsten, wordt vel
eens gezegd, kunnen meer kwaad doen dan
honderd meer nederige meie ehen. Gelukkig is
het »le roi s'amuse" niet meer in kwaden zin
toepasselijk.
