SstiSSsËïr
If
BUITENLAND.
BINNENLAND.
I",l""
lV'm 1"
lïÖ?SSï:
.t'.
:ii
n»
*u •tapErü-.i—
iofftSi
CÏ'C'iC'--
S,;>C
114
FRANKRIJK.
DUITSCHLAND.
OOSTENRIJK.
BSÏ&'tMu'"-
eg, O'
lu't.'VtSA
V?
I
die, naar wjj liopeuweldra al liet geweld zullen
overschreeuwen als de kreet der verdrukte
volken.
Engeland, wel het minst aangetast door de
ijlende wnpeukoorts, schijnt het eerst ernstig
te denken aan de vermindering van het leger.
Maar dat is een land van licht en vrijheid, waar
mensehen wonen, geen laffe vleiers en krui
pende slavendie alle verstandig inzicht en
eigene overtuiging verloochenen en den onzin
huldigen uit schroom voor het dwaas geschreeuw
der ingebeelde krijgskundigen, liet is bejam
merenswaardig hoe alles gebukt gaat onder
dien druk der altijd verhoogde oorlogskosten.
Eimleljjk zal de maat overloopen, de volken
zullen wakker wordenmogt spoedig, het oogen-
blik naderen, waarin de staande legers, de
steunsels der dwingelandij vervallen en eene
algemeene volkswapening genoegzaam geacht
zal worden 0111 te voldoen aan de nog altijd
ijzeren noodzakelijkheid van de middelen des
gewelds.
Wat mogen wij te dezen aanzien verwachten
van het sterk beroerde Frankrijk Daar wor
den groote hervormingen voorbereidmen hoopt
eene vreedzame oplossing. Wie echter durft
op zoodauigo uitkomst vertrouwen? Wel zjju
de Franschen het militair despotisme hartelijk
inoede en hoe meer de nijverheid bloeit, des te
minder zal het hart van gloriezucht kloppen,
maar wjj duchten altijd de wuftheid der opbrui
sende Franschen.
Spanje komt niet veel verder. Topeteisniet
te bewegen geweeBt, hjj heeft zijn ministerie
opgegeven, Men intrigeert om enkele stemmen
voor koning Thomas. Men is geheel onzeker
of de kroon van Spanje ook door een school
jongen versmaad zal worden. De toekomst is
duister en de voorteekens zjjn ongunstig.
De heer Emanuel Arngo heefi de volgende circu
laire tot de kiezers in liet achtste district der hoofd
stad gericht:
Burgers Kiezers!
„T)e staatkundige geloofsbelijdenissen zijn maar
al Ie dikwijls fraaie woorden die, ais de verkiezin
gen voorbij zijn, vergelen worden. Ik ben boven
dien van ineening, dat een candidaat voor bet wet
gevend lichaam thans betere waarborgen moet geven,
dan hij doer een parlementair programma kun doen.
„Om u dus de wezenlijke punten van het demo
cratisch programma, zoo als ik dat begrijp, op te
geven, bepaal ik mij tot het volgende:
„Terugvordering van alle vrijheden, die men ons
ontnomen heeft, van alle zonder onderscheid: staat
kundige vrijheden, gemeentelijke vrijheden
„Verantwoordelijkheid van alle agenten van het
gezag, welke ook hunne fuuctiëu, hunne titels, en
hoe zij heeten mogen;
„Volledige hervorming van het stelsel der staande
legers
„Gratis en verplicht onderwijs, uitsluitend door
leeken gegeven
„Volledige scheiding tussehen kerk en staat
„Nauwgezette eerlijkheid en de meest mogelijke
zuinigheid iu het beheer van 's lands geld
„Afschaffing der belnstingeu die op de behoeftige
klussen drukken.
„Nu ik dit gezegd heb, moet ik er nog het vol
gende bijvoegen
„lk ben dezelfde, die ik op 24 februari 1848 was;
die ik tc Lyon was, toen ik er de republiek als
commissaris van het voorloopig bewind diende; die
ik ivas iu de coustiluecrendc vergadering en in de
nationale wetgevende vergaderingdezelfde die ik
op 2 december 1851 was.
„Indien mijn verleden, dat onveranderlijk overeen
kwam met de ware beginselen der democratie, mij
thans de eer uwer keus ten deel doet vallen, dan
zult gij een vertegenwoordiger hebben, voorbereid
op alle gebeurtenissen, bereid tot alle plichten. Gij
kunt daarop rekenen."
De Temps en l'Êlecteur litre blijven met klom
vnr. redenen de ontbinding van liet wetgevend li
chaam aanraden, ten einde eene werkelijke volksver
tegenwoordiging aan Frankrijk tc schenken. De
heer Ncfl'tzcr gelooft echter niet, dat de regeering
lot de ontbinding besluiten zul voor men haar daar
toe dwinge en hij hoopt dat het der opposite ge
lukken zal 25 of 81) verkiezingen van officieele can-
didatcn nietig te doen verklaren. Indien toch de
regeering zonder veel nvarij te lijden over de klip
van do verificatie der vorkieziugen zeilt, zal zij po
gen, zoo goed en zoo slecht het gaat, mot de
tegenwoordige kamer voort te haspelen, om niet
eene moeijelijker le behandelen kamer tegen zich te
krijgen.
De eenige regeerings-guinde candidaat, die zich
tot nu toe te Darijs heeft aangeboden, is de heer
Teriue, een der redacteurs van den J'enple francais,
liet orgaan des keizers, die bij de algemeene ver
kiezing slechts 2000 stemmen verkreeg tegen de
20,000, die aan Gambetta gegeven werden. Zijne
eandidatuur zal derhalve als een barometer nnntoo-
nen of de keizer in de oogen der kiezers gewonnen
of verloren heeft.
De llussischc regeeriug heeft thans bepaald, dat
l'oolsche ouders, die liuune kinderen de school doen
bezoeken, een borgtocht moeten stellen van 200 roe
bels. Telkens wanneer nu de leerling binnen bet
schoolgebouw een enkel woord Doolsch zich laat
ontvallen, 't zij tegen den meester of tegen zijn
makkers, wordt hem een geldboete opgelegd, die
van den gestelden borgtocht wordt afgetrokken. Zijn
op deze wijze de 200 roebels in de schoulkus ge
vloeid, zoo moet nogmaals een zelfde som gedepo
neerd worden, en zóó telkens en telkens, tot de
scholieren het bezigen van hun moedertaal voor goed
verleerd hebben. De meeste ouders zijn niet iu
staat om de som te storten en moeten hunne kin
deren dus te huis houden, zoodat de l'oolsche jeugd
verhinderd wordt om onderwijs te genieten, en zich
tot beschaafde, denkende en zelfstandige burgers
te vorineu.
De XJng. Lloyd zegt ten aanzien der gisting in
de militaire grcnsstittttl bet volgende
„Wie ooit in de gelegenheid was om eeu blik in
de Piw-Sluvislische en reactionaire woelingen te
doeu, die kiugzuum, maar niet minder zeker, zich
over het gtuitche koningrijk eu zijne grenzen uit
strekken tu wier vertakkingen tot over Bosnië en
nog verder teiken, hij zal verbaasd staan over de
nalatigheid ol' de zwakheid, welke de Weener eu
Pesther regecringen tegenover deze kuiperijen in acht
nemen, lk geloof met zekerheid te kunnen me-
dedcelcn, dat reeds sedert langen tijd herhunlde
aangiften van hier nnar Weenen en Ptsth werden
gezonden, ten einde de gouvernementen aldaar te
waarschuwen, oin op hunne hoede te zyn. Maar
niettegenstaande deze wuarschiiwingen, liet zich het
Weener kabinet door den opstand in Dalmntie ten
eeneninale verrassen, terwijl de Turksche regeeriug
en haar gouverneur van Bosnië, gelijk ik uit zeer
goede bron weet, alle kuipende elementen, die zij
maar iu liet land koudon grijpen, of die hun van
hier werden toegezonden, op handige wijze onscha
delijk wisten te maken. Welligt zul het niet lang
meer duren, dat men ook uit deze streken verras-
scude dingen hoort, waaraan men heden tc Ofen
geen geloof wil hechten."
GOUIU, 9 NoYhMBEU.
De volgende circulaire wordt door commissa
rissen der Hulpbank alhier verspreid
Medeburgers van GOUDA!
Velen van U hebben eeu bedrijf of eene nering,
waarvoor gij U het een en ander hebt aan te schaf
fen of waaraan gij eenige uitbreiding wensoht te
geven. Gebrek aan de noodige middolcn verhindert
U zulks echter dikwerf, Welnu, indien gij het ver
langt, kan daarin te gemoet worden gekomen. Gij
hebt U slechts te wenden tot de Hulpbank,
die U, zonder dat zy er zelve ecuig voordcel by
geniet, maar alleen om U in uwe behoeften bij te
staan, ecno zekere som gelds ter leen wil geven.
Die Hulpbank alzoo, alleen met oen liefdadig
oogmerk opgericht, is bereid nan U allen, tegen be
hoorlijke borgstelling en eene betrekkelijk Inge rente,
eenig geld voor uwe zaak te leeuen, waarvan we
kelijks een klein gedeelte moet worden afgelost.
Hare Commissarissen vergaderen eiken Zaturdag
vnn half zeven tot half acht ure des avonds, in het
gebouw van het Gasthuis op de Oosthavcn alhier.
Wilt gij uwe lang gevoelde behoeften vervuld zien
en alzoo tot uitbreiding van uw bedrijf of uwe
nering geld ter leen bekomen, wendt U dan op
die plaats en dat uur tot hen, zij zijn bereid U te
helpen en U vorder alle noodige inlichtingen te
verschaffen, waarvoor gij hun voorzeker dankbaar
zult wezen.
De Commissarissen der Hulpbank
M'. J. FOKTUIJN DIIOOGLEEVER.
ld. 1'. VOORDUIN,
J. W. A. KOIJAAKDS.
Dr. W. JULIUS.
D'. N. II. de KANTEIt.
G. C. van DF.ii WANT.
A. A. KOCK.
G. C. FOKTUIJN DIIOOGLEEVER.
II. WENNEKES J'.
Reeds meermalen hebben wij op deze instelling
gewezenzij voorziet in eene bestaande behoefte
zoo goed mogelijk zij is ais eene zuster der spaar
bank. Beiden bestemd om de armoede te voorko
men en dus den onvermogende buiten de bank
van leeniug te houden, mankt de laatste de kleine
besparingen rentegevend, terwijl de eerste kleine
voorschotten geeft. We hopen in 't belang der kleine
nijverheid vooral, dat commissarissen der bank hunne
moeite ruimschoots beloond zullen vinden.
1.
Men schrijft ons uit Langerak, dd. 5 Nov.:
Door voordeelige aanbiedingen van verschillende
beetwortel-suikerfabrikanten hebben veie landbouwers,
in dit jaar voor het eerst, zoogenaamde suikerbieten
geteeld.
liet natte weer eu de drassige bouwlanden ma
ken echter het vervoeren van het land hoogst be
zwaarlijk. Daarenboven hebben velen verbazend veel
moeite gehad om de suikerbieten uit het onkruid
te houden, eu dit slechts met groote kosten ver
kregen. Ofschoon nu de opbrengst voldoende kan
geacht worden, zoo twijfelt men zeer, of de proef
van dien aard, als geslaagd, kan worden beschouwd,
dat iu een volgend jaar meer van dit product zal
worden geteeld. Bij gunstiger omstandigheden zoude
de opbrengst veel voordeeiiger zijn gewuesten in
dat geval hadden velen in een volgend jaar het
voorbeeld van hen, die in het verbouwen van sui
kerbieten voorgingen, nagevolgd.
Thans evenwel is dit zeer te betwijfelen, daar som
migen ook nog iu andere opzichten zich in hunne
verwachtingen dienaangaande teleurgesteld zien.
Meu schrijft uit Leiden
De algemeene klucht uit den geheelen omtrek
isoverlast van wnter. Wind is er steed» over-
genoeg om het overtollige water uit de polders te
malen, maar de uitmaling wint niet bij zooveel re
gen. Het is een waar danaïden-werk geworden.
Daarbij komt, dat hoewel te Katwijk steeds van
gunstigen wind wordt gebruik gemaakt om te spuijcu,
hiertoe wegens de hooge zee eu den noordweste
lijke» wind nu geen kans bestaat, zoodat ten ge
volge van liet een eu ander de boezem tot maal peil
is gestegen. Terwijl eenige landbouwers reeds in
de noodzakelijkheid waren gekomen vee te stallen,
zullen thans allen hierloe moeien overgaan.
In de zitting der prov. staten van Groningen
van 4 dezer, is met bijna algemeene stemmen be
sloten onder de punten va» behandeling op te ne
men een voorstel van den heer Mulder om een adres
aan Z. M. den koning te zenden, tot inkrimping ran
de uitgaven voor het budget van oorlog en afschrift
te zenden aan de beide kamers der Staten-Generaal.
Wij zeggen met het Noorden
„Er is een tekort in onze schatkist, eer dat men
ons meer belasting oplegt, zal het toch zaak zijn om
de uitgaven te vermindereu.
Van alle uitgaven zijn geen zwaarder en ondoel
matiger dan die van oorlog.
Wanneer uit alle provinciën dezelfde stem opgaat,
zal de wetgever met meer kracht deze zaak kunnen
beslissen.
Hot politiek leven wordt in ons land wakker.
Eere aim den voorsteller
De algemeene vergadering van het Groot-Oos
ten van Frankrijk beeft voor weinige jaren de vol
gende omschrijving gegeven van wezen en doel
der Vrijmetselarij
„De Vrijmetselarij, volstrekt philiinthropisolie, wyi-
gcerige en progressieve instelling, heeft lot oogmerk
liet onderzoek vnn de waarheid, de studie der al
gemeene zedcleer, der wetenschappen en kunsten, en
de uitoefening vnn vcldndigheid.
„Zij heeft tot beginselen hot bestaan van God, de
onsterfelijkheid vnn de ziel eu de solidariteit vnn
het menschdom.
a „«i v
Diiat i'] u'liebbw
elke f Jt
w, die
ifertte®eet.
rt
ilis»
II o^r
in
bod a
t" ",il 1 Omoie •U"*14
ÏÏ«n, rm dea gelijke m. de
Ik iilu M h»
Jjstlwl leirjjM :f
Ju itadettjie wMw I' J"'f
«a ra ilt gentle» ,mj* o/oref'K-u..
g Meelei. De «Wip» eoeJea *1 f
vasfeitii, geldboete of sttJeri geilnft.
Bt «l lui k«j wfluteew «engte ittst
«ju lie, die tent plutselyie onsttautgheu.
pfc t iet htoortltehcg In pultdjke «is-
teta «itto eieykta. Bèd* natte i tw
het pis in iKputekWmg tets eertttact
digieg ra fcWuiet itttéote le tak. Du,
de aehoollijdeii ml greegtW, dat teer
hid H plqfiiW gswej onriljH ra ui,
II retneta. fit mml m ate ma it
pDifii ei il.t iip«,Uetf mlui w uék
»ket inkt m tuk», ia pahuub, d
«JWftutt ma tu up»
wpwtsmur
R. 'WWi een, <ma
"TOWIW OM, 1D bft olewej
to o&denrnt in
jaS Mltdee aÏÏ !i
HÏ 1 «("lete,, dat ru de
■""PWtige haien
Hfeotmi.] .iiiZT9 M et 1
*kk*Wr4almm,Vi>t
S"' 'etd hem J a'>Üur r«
tL® n «t kit M?P"'1»-
eene W|
lOUnr, a»nl.l
et
i#>nkW, N'le
lilde
3lll, t|4 ^ISht I
>H
elten
ilea ,^'lligtt'"
