Laatste Berichten. Gemengde Berichten. 1de in de eneraal Konstantinopel, n Nov. I)e fondsen rijzen Dresden, 12 Nov. I11 het huis van afgevaar digden is het voorstel der regeering om er op aan te dringen dat uit het strafwetboek van den Noord- Duitschen boud de doodstraf en het verlies van tien adel zou wegvallen, met eenparige stemmen aan genomen. Cattaro, 1 2 Nov. De dorpen in den omtrek van Castelnuovo en Ubli gelegen, hebben zich on derworpen. De iiisuiguiten hebben hunne wapenen overgeleverd. kei)9 vernomen sver bespeurde ov. 1869.) ilienst 1870. ,tm bet laatste en de geheele nderafd. (koffie Mirandolue en rgesteld tot ver- 0 10. Het dient r voortaan, even- te betalen, in 'icht lichtte het kkiug heeft om Javaan billijk tuond te hebben ente iu natura be oven nog t/io aan ft du9 meer lasten tien. Daar staat u heeft ontvan- in koffie. Vroe- 'etliri 7.50 per 1 elasting, terwijl ven. De heeren trijden het amen- de Preauger meer tr uitermate goetl- van daar dat er dactie. De heer enten waarom voor zijn maar ei> de ander dat vernedering voer ogittg wordt aan- 11 en (ten leste 't lie is gevaarlijk 'es niet, cornmis- aldurver v. D. 't van plan te lijn fluleiding tot den voorbij zag zoo- oder van de poree- stis. De heer er fraai overzicht ger regentschappen, ent voor Indie hèeft niet toepasselijk igen bleven onge- telsel moet daar nl- r en levering van onafhankelijk zijn ren van den staat, (elfen van belasting, de bazarbelasting, ring van de schoou- t tot dezelfde slot- T, maar nu hij zoo- 1 et wel staatkundig je veranderen en bet laten. Lijnden verklaren unne gronden waren Goitstein en Nieii- rspreekt die gronden, iangt niet samen met taualiteit der koffie is 1 goede ligging der Huur. Opium wordt voornaamste redenen at het verband niet, 1, tusschen het plant- anders zou toch dat ld veranderd zijn van en het laatst op ponden.) Eindelijk "at het loon minstens rije cultuur, r gesteld op h'.rvor- ct in nohtneming van geilden, zelen en ge- uiindere bstaling niet maar eene bevolking den. Of meerdere op uit booger loon betwy- t.dseu vrije cultuur koffie geweest, maar reductie bij de bevoll- nlcre eu betere produo- leiding en controle r knevelarij bedoelen?) et. lust by de bevolking ur toe te leggen. (Nota i dan een kunstmatige g tot 't werk, zou dat niet beter zijn Wanneer de regeering het Prean- gerstelsel geheel wil herzien, dan is spr. genegen ook deze quaistie in aanmerking te nemen. De heer Sloeï van de Beele heeft eerbied voor oude zeden en gewoonten, dus ook voor den adat; maar niet voor een uagemaakten, een verzounen adat, die ongestraft gelegenheid tot afpersing geeft, omdat die geheele adat eeu bijna ondoordringbare duisternis voor de ambtenaren is. Men make uit wat wer kelijk adat is eu eerbiedige dat; meer niet. Nadat nog eenige andere sprekers hun tegen stemmen hadden verklaard, zonder nieuwe argumen ten aan te voeren, was de minister aau hei woord. II(j verzekerde, dat de regeering het amendement zou overnemen, als zij overtuigd werd dit te kunnen doen; maar die overtuiging heeft zij nog niet. De Preauger koffiecultuur staat met de koffiecultuur in 't algemeen eu met liet Preanger-stelscl in 'l bijzonder in verband. De minister bestrijdt het amendement, omdat tie regeering nog niet alle gegevens heeft om tot een besluit te komen, Waarom, zoo vraagt hij verder, heeft eeu vroegere regeering overal het loon gebracht op 13.en het alleen in de Pre- anger op 8.50 gelaten Waarom heeft geene regeering deze zaak aangeroerd Omdut men 't verband tusschen deze bepaling en liet stelsel inzag. Hij verdedigt liet bestaande niet, maar de grond voor hervorming is uog niet gelegd, daarom is hij tegen liet amendement. De heer Miranüolle is teleurgesteld, omdat de minister het amendement niet overnam, doch liet verheugt hem dat de mi nister althans de billijkheid er van inziet. Het ge vaar van verandering te brengen in het Preanger- stelscl, beslaat volgens spr. niet, waut er is geen zoodanig stelsel. Slechts enkele overblijfselen uit den tijd der O. 1. Compagnie. In 1833, bij de invoering der koffiecultuur, was 't beginsel dat er landrente zou gelieven eu plantloon in verband met den marktprijs zou betaald worden. In 1858 werd bepaalddat in de Preauger slechts de helft zou worden betaald van hetgeen elders gegeven werd, omdat, zoo beweerde men, die bevolking geen be lasting betaalde. Hetgeen nu eclitcr blijkt niet waar te zijnwant zij betaalt belasting aan de hoofden, die onbezoldigd zijn. De heer Fransen van de Putte is vooral voor 't amendement, na de rede vau den minister, had deze zich neutraal gehouden, dau zou spr. op ui trekking hebben aangedrongen; maar nu de minister er lievig tegen tc velde trekt; itu kan dat niet. Als de minister tocb het geheele stelsel wil hervormen, waarom verzet hij zieb dan tegen dit crediet, dat men hem geven wil? Blijkbaar werd spr. warm toen hij ziiue rede hield; hij ging uug eens na al het onrecht, het schreeuwende onrecht dat er in de Preauger gepleegd werd en van daar dat hij o, a. zich tot den heer van Lijnden, die 't amendement had bestreden, wendde met de vraag of nu ook de Preanger meer onderwijs geniet eu dus ook tot meerdere ontwikkeling werd gebracht, zoodut de in boorlingen heler hunne belangen zouden kunnen be- oordeelen; of die inboorlingen dan ook overeen stemming zouden vinden tusschen de hoogere po litiek en de gedragslijn van den man der uitwen dige zending en van 't bijbelgenootschap. (Eeu scherpe, maar niet onverdieude uitval voorzeker wordt christen, wordt christen, gij, blinde heidenen en ontvangt half loonDe heer Insingek ziet geen onrechtanders zou hij voor t amendement zijn. (Maar een blinde kan immers niet oordeelen over de kleuren De heer van der Hucht vindt dat het koffiepraatje al lang genoeg heeft geduurd. Hij wil nog slechts opmerken dat er iu het amen dement geen pressie ligthet eenige doel is tien miuister een crediet te verleeneu ten einde hem ge legenheid te geven het loon billijker te regelen. De heer van Lijnden wil b'l verstand niet door de inspraken van zijn hart laten beuevelen. Er is nog niet bewezen dat de regeling van 't loon on recht was. Voor de vergelijking waarvan de beer Fransen van de Putte sprak, is hij niet buiig. De heer Nierstrasz wil niet meer over 't amendement spreken, maar over de koffiecultuur. Hij wil ver betering der qualiteit door betere controle, liefst van inlandsche kinderen, want de controleurs achten zich toch te knap. De minister beantwoord hem niet eens op alle vragen. (Waarom stopte de voorzit ter sprekers mond niet? Hy was toeh immers ge heel buiten de orde Ook de heer Luijren kan zich niet met 't amen dement vereenigen. Het loon moet afhangen van de hoeveelheid arbeids aan eiken picol besteed. Zou het verveeling geweest die èn de kamer en tie mi nister langzamerhand eenigszins korrelig maakte. Dc laatste gaf een paar stevige antwoordeno. a. de heer Nierstrasz kreeg deze liefelijkheid: gij klaagt er over dat ik u niet op alles antwoord, maar ik vraag in allen ernst anti de kamer, of iemand, die zooveel spreekt, op alles antwoord vergen kan. Ju'9t omdat die spreker zich beweegt iu 't lang verleden, kan een minister van den legenwoordigen tijd hem niet op alles antwoorden. G(j beschuldigt contro leurs uoem de uamen. Algemeene beschuldigingen treffen niemand en daarom zit er geen courage in ze te uiten. Ook de voorstellers van 't amendement werden door hem een weinig ruw aangevallen. Men noemde het een vriendelijk amendementmaar men sprak van onrecht; men wil geen pressie uit oefenen, doch een crediet voor den minister openen, maar dat kan hij tocli wel aan hem overlaten. (Zeker ligt er iets kluchtigs in een ongevraagd crediet. De sprekers die vertier nog aan 't woord komen, be ginnen met te vertellen, dat de tijd kort is (dat het soeietcitsunr geslagen is), doelt enkelen nemen die weinige oogcttblikken nog te baat om elkaar een beetje geanimeerd te repiiceerett, doch over de zaak zelve wordt eindelijk gezwegen. Eindelijk komt de stemming en 't amendement om in de l'reanger evenveel loon als in de andere residentieu ie betalen wordt verworpen met 51 tegen 11) (zegge negentien) stemmen. Den 11 den was aan de orde tie 5° afd. (onder wijs, eeredienst, rtijverneid.) Een discussie door den heer van Kuijk uitgelokt over eene reeds vroeger behandelde qaestie, t. w. over 't plan vau den mi nister met die personen, welke hun examen als O. I. ambtenaar hadden afgelegd, doch uog niei ter be schikking van den gouverneur-generaal gesteld wor den, miste alle belangrijkheid eu leidde ook niet tot een resultaat. Doch daarop werd deze zitting zeer belangrijk, en 't resultaat der beraadslaging juichen wij vim giinschcr harte (oe. De post onderwijs voor de inlandsche bevolking was uilgetrokken voor 299,903; de heeren Yirolij Verbrugge eu Moens stelden voor er 30,000 bij te doen voor subsidie aau personen of inrichtingen ten behoeve van 't in- lnndsch onderwijs. De heer VittuiY Verbrugge, die het amendement toelicht, verheugt zich itt de opgewektheid, welke de onderwijs-quaestie hier Ie lande veroorzaakt en het zou Item uog meer ver heugen als die opgewektheid ook ludie ten goede kwam. In Indie bestaat nog luttel gelegenheid tot schoolgaan. Te Soemedang gaan b. v. op een be volking van 200,000 inwoners 53 en te Patti met 235,000 inwoners slecht 81 kinderen school. Men geeft 7 ton voor onderwijs aan 25,000 Europeanen iu Indie en 3 ton voor li millioeu Javanen 18 iniliioeu voor oorlog en 3 ton voor ouderwijsDe grootste behoefte bestaat aan inlandsche ouderwijzers. Het is reeds maanden voor besloten dit te verbeteren, maar het Indisch bestuur doet niets dun onderzoeken. Toch zou het geid voor onderwijs er goed zijn be steed. Spr. heeft allerlei bewijzen van de vruchten van 't onderwijs bij zich hij geeft gaarne kaarten en brieven ter inzage aan tie leden uien zal zich die moeite niet beklagen. IIij acht dit voldoends om de meeuing te wettigen dat, als er maar wat meer gedaan werd, de ontwikkeling der Javanen zeer zou toenemen. Spr. zou nu tot de onder deden overgaan, doch de voorzitter kon Item daar toe nog niet in de gelegenheid stellen. Eerst later kon danrloe worden overgegaan. De discussie was gelukkig niet lang. Veel droeg daar zeker toe bij de verklaring van den minister, dat hij geen bezwaar had in 't amendement, wanneer liet strekking had, die de heer Viruly er aan ge geven had, nl. belangstelling in 't iderwijs en vettrouwen in de belangstelling danrvi r van den minister. De bestrijders (Bichon, Niers. asz, Hus- selmnn) hadden tot uitgangspunt de stelling genomen dat de minister de verhooging zelf wel had kunnen voortlragen, wanneer hij er zoo sterk voor was. Overigens was men vol vau liefde, christelijke liefde voor den Javaan. Uit de woorden van den minister poogde men nog eene andere richting aan de zaak te geren en het te doen voorkomen alsof liet een qutestie van vertrouwen tegenover den minister was, maar geen middeltjes hielpen en 't amendement werd met 38 tegen 26 stemmen aangenomen. liet eenige wat men gewonnen had, toen de qutestie van 't vertrouwen op 't tapijt kwam, was een soort (en volstrekt geen goed soorl) van excuus over bet tegen - stemmen. De voorstellers kunnen zich behalve over 't succes nog hier over verheugen dat tegen hun voorstel geen argumenten zijn aangevoerd, zoodat men veilig mag aannemen, dat dezen niet beston den. De verdere arlt. worden zonder discussie aan genomen. Bij de 6° afd. (burgerlijke openbare werken) steekt de heer Nierstrasz een speech af, die werkelijk wel gemist kort worden maar dat is met zooveel het geval. Genoeg spr. was 't met den minister eens dat de toestand vnn bruggen en wegen s'echt is, maar, we zijn er zeker van, de minister zal 'tniet met spr. eens zijn, als hij dien slechten toestand wijt aan afschaffing of vermindering van da heeredien sten, Toen de speech uit was, had men meer dan geuoeg en scheidde tot den volgenden dag. Konstantinopel, 10 Nov. Aon de beurs liep lieden liet gerucht, dat het antwoord van den Khedive, hoewei in eerbiedige termen vervat, niet bevredigend luidt. ten gevolge van het gerucht, dat de ministerraad een gunstige schikking getroffen heeft ten opzichte van de Ottoraauuisehe algemeene crediet-bank. Florence, 3 2 Nov. Ve koning is in zoover hersteld, dat hij de op afdoening wachtende stukken van zijne haiidteekening heeft kunnen voorzien. Florence, 12 Nov. Gisteren avond is prinses JMargaretha Ie Napels bevallen van een zoon. Moe der en kind zijn welvarend. London, 12 Nov. De koningin beeft bevei gegeven, dat het lijk van Peabody aan boord van het oorlogschip lucomtaïit naar Amerika overgebracht worde. Londen, 12 Nov. De Times zegt, dat de Itftliaansche domeinleening meer dan volteekend is. Het Comptoir d'escompte dc Paris heeft zich belast met de uitgilte der nieuwe pCts. Turk9che leening. St. Petersburg, 12 Nov. De keizer ontving den nieuw benoemden F ranse hen gezant generaal Fleu- ry. De Russischen gezant 111 Konstantinopel vertrok den 10 dezer naar Suez om dcplechtigheid der opening van het kanaal van Suezbij te wonen. Parijs, 12 Nov. De dagbladen declen mede dat gistereu te Marseille eene talrijk bezochte meeting werd gehouden, waarin werd geconstateerd dat men zich in den heer Garabetla bedrogen had. Men noemde hem ziekelijk en onbekwaam. De ltappel zegt dat Bocheforfc en Louis Blauc heden worden verwacht en Barbes morgen. Berlijn, 12 Nov. Het hui9 van afgevaardig den heeft het voorstel des heeren Eberty aange nomen, wnarbjj de bevoegdheden der jury worden uitgebreid, zoodat zij uitspraak zal doen ten opzichte van politieke en drukperswet-overtredingen. Crivoxie zal door geweid van wapenen moeten worden bedwongtn. Parijs, 12 Nov. Henri Rochefort word heden avond te Parijs terug gewacht. Men verzekert dat Ledru Rollin weigert naar Parijs te komen. Vol gens eeu gerucht zouden de voorstanders der onbe- eedigde cnndidatcti thans besloten hebben om Louis Blauc candidaat te stellen in plaats van Ledru llollin New-York, 12 Nov. Eeu oorlogsstoomboot met hoepen heeft Albany verlaten, om bezit te ne men van de Samauti-batti. De inkomsten gedurende de drie laatste maanden hebben 110 millioeu bedragen. In Noord-Staffordshire hebben de eigenaars der ijzermijnen dcu prijs vau liet ruwe ijzer met 1 per ton en het loon der werklieden met 10 pet. verhoogd. De opstand in het district Bagdad, veroorzaakt door het invoeren van algemeene dienstplichtigheid, neemt steeds toe. Te Cairo kibbelt men vruchteloos over de regeling van het consulair stelsel in het oosten. Het onderwijs der negers in de Zuidelijke staten der unie levert ongedachte uitkomsten op. In de kiesvergaderingeu te Parijs wordt de kreet: «Leve de keizer!" oproerig geacht, innar niet door de politic. Te Breslau is een gedenkteeken opgericht voor Sehleier- machcr, niet ver van het hui3, waariu hij 1708 is geboren. Manilla is door een zware aardbeving geteisterd. ltome telt tegenwoordig 220,532 inwoners. De onderkoning van Egypte is door den sultan vermaand zouder verdere uitvluchten te antwoorden op het schrijven van den vizier. Hooverbenden, die de openbaro-kassen pluudercu, vertooncn zich in Bulgarije. De koning vnn Pruisen laat op zyne kosten tc Cello het monument herstellen voor de gesneuvelden te Lnngensnlza. De Spannsche regeering heeft onvoorwaardelijke vrijheid van godsdienst afgekoudigd op Cuba. De voortvluchtige besteler der Zurichseho bank, Scharr is op de Itnliaansche grenzen bij Cannons aangehouden, slechts 38000 frs. met zich voerende. To Triest hebben de werkstnkeudc scheepstimmerlieden drie politiesoldaten verinoord. Tc Cork is zekeic Callnghnn door drie fpmans dood ge- schoten. Dcu 22 october zijn lichte schokken vnn aardbeving ge voeld iu Nieuw-Engeland, Novn-Seotia en Nieuw-Brunswijk.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1869 | | pagina 3