[RAGT
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
'18ft
1869.
Vrijdag, 26 November.
N? 820.
ANTE N
(veranclcrs.
De NederlaiHlsche Staatsloterij.
Algemeen Overzicht.
pygi -—-Jr
|N van
VICTORIA
rig bestaan
Do inzending van advertentien kan geschieden tot één uur des namiddags op den dag der uitgave.
die
het
60.
5i JUCjJfiijllJlt
IS.
bken dit product,
balen koren, vet,
bat, hetwelk voor
fiekant hieronder
riek in haar ge
kt, door gedurige
et gereed zijnde
I voor de gezond-
othekers, alsook
[welke in koekjes
Nederland ver-
rtreffelijksl ge-
lelijkete ziekteu,
t aii'len erkend.
11 ANN HOFF,
ober 1869. Ge- «g
ikt mijn Man
en kan hetzelve
A HONS. geb.
rieke Zuster
>1 Malz-Extract. ^Si
het 7 e Braa-
etit. No. 60, te
11 October
et ft (Fr ZUHMj
etend gewerkt.
we llorr'sche
ij door den dok-
w,.s aanbevo-
igcliaamskraoht
1 aangename zeer
telling). Gravin
von Nostiz, te
trtrelfelijke tegen
erkende Borst-
oezending. Gra-
St'HöNBERG,
in.
illoeinmarkt bij
'j,! iler dam.
t Gouda bij J. C.
rdeu bij 11 EN lil
i Brinkman.
GOUDSCHE COURANT.
De uitgave dezer Courant geschiedt ZONDAG,
WOENSDAG en VRIJDAG. In de Stad
geschiedt de uitgave in den avond van
DINSDAG, DONDERDAG en ZATER
DAG. De prijs per drie maanden is 1.75,
franco per post 2.—
ASffiS
ADVERTENTIEN worden geplaatst
van 15 regels a 50 Centen; iedere regel
meer 10 Centen. GROOTE LETTERS
worden berekend naar plaatsruimte.
Afzonderlijke Nommers VIJF CENTEN.
Nog steeds behooren onder de inkomsten van
onzen staat, de winst die gemaakt wordt met
de staatsloterij. Nog steeds wordt jaarlijks
meermalen de geschiedenis van den pelikaan
in omgekeerden zin" zooals Dickens haar noemt,
bij ons vertoond. Hoe dikwijls bestreden, over
wonnen, vernietigd in rapporten aan den ko
ning, redevoeringen in Je kamers en in bro
chures of tijdschriften, altijd weêr lezen we in
de courantenHet plan van de tweehonderd
en zooveelste loterjj is goedgekeurd of zien we
d >t uithangborden enz. ons verkondigd Aan
staanden maandag begint de trekking.
Het is of het monster niet te dooden is', of
voor den afgehouwen kop terstond oen zeven
tal anderen in de plaats treedt, want zoo on
begrijpelijk komt ons de taaiheid van dit ondier
voor, dat we bij dergelijke aankondigingen
bijna aan mysteriën, aan demons, aan den
duivel zouden gelooven. Eene instelling van
den duivel voorzeker, en dns niet minder stel
lig een schandvlek voor ons land moeten we
die Nederlandscha staatsloterij noemen.
Daar is nooit geweest, daar is niets en daar
zal nooit iets zijn dat haar bestaan in 't ver
teden, in 't tegenwoordige of in de toekomst
rechtvaardigde, rechtvaardigt of zal rechtvaar
digen. Want wie zal den moed, neen, de ver
metelheid, de brutaliteit hebben om tot hare
verdediging te wijzen op een stapeltje geld,
dat zij in de schatkist brengt? Al groeide
dat stapeltje tot stapels aan zoo hoog als kerk
torens en al konden al onze uitgaven uit deze
bron worden bestreden, dan nog zou dc poging
van hem, die daarmede het bestaan der staats
loterij wilde verdedigen, voor altijd zijn naam
schandvlekken.
Meer is cr echter niet voor te zeggen, daar
gelaten nog of dat argument wel zeer klemmend
is. Want dat zij de speelzucht bevordert, in
plaats van tegengaat, zooals men vroeger wel
eens beweerde, dat wordt hoe langer hoe meer,
voor iedereen duidelijk.
Wat moet tic burger, vooral de minder ont
wikkelde burger denken van eene regeeriiig
alle openbare
houden ,|a ze
hazardspelen verhit
het aankoudii
idt, die
vreemde loterijen straft, maar die te gelijkertijd
zelf een hazardspel opent van de ergste soort,
namelijk zoo een, waar een der spelers (de
staat) altijd wint en waar dus noodwendig al
de andere spelers tezamen genomen, altijd ver
liezen een hazardspel dus, waar de kansen
niet gelijk staan Moet niet noodzakeljjk de
gedachte bij hem opkomen, dat de vrees voor con
currentie den staat tot die verbodsbepalingen om
trent vreemde loterijen heeft gebracht En
waar dan die loterijen hunne enorme prijzen voor
spiegelen en, onder de hand, voor een bagatel
hunne loten trachten tö plaatsen, is het d.rar
wonder dat diezelfde burger én uit zucht tot
het verl -ueénuit instinctmatigen afkeer van
elk monopolie (behalve het zijne) in stilte de
vreemde loterij begunstigt, die met zooveel
schooner dissolving-views hem 't vaak duur
verdiende spaarpenningske ontfutselt? De
speelzucht bevorderen, dat doet de Nederland-
sehe staatsloterij en wel vooral hierdoor dat
zij om de dubbeltjes hare loten in zoo
klein mogelijke gedeelten splitst. Even als de
onaanzienlijke kermistent heeft zij behalve do
prijzen van den eersten, tweeden, en derden
rang, ook nog staanplaatsen voor een dub
beltje." Die geen heel, geen half, geen kwart
lot kan betalen, hij koope een tientje of een
twintigste: voor allen heeft men wat en even
zeker als dc eigenaar van een heel lot den ge-
lieelen prijs die er op valt krijgt, even zeker
krijgt de eigenaar van een twintigste lot een
twintigste van dien prijs. De natuurlijke lui
heid van den mensch drijft hem er als 't ware
van zeiven toe om zonder arbeid te leven, de
uitgave is gering, de kans is groot, men waagt
en verliest, waagt nog eens en verliest weer
en zoo men, ten langen leste, al wint, dan zou,
indien men al de uitgaven tegenover de eene
ontvangst stelde, die winst al zeer twijfelachtig
'/.ijn. Maar men kan ook dadelijk winnen:
't is waar, men kan ook dadelijk winnen, om
dan een sprekend voorbeeld van 't spreekwoord
zoo gewonnen, zoo geronnen to geven.
Oneindig veel grooter dan de kans om te
winnen, is die om to verliezenen niet alleen
liet goede geld rankt men kwijt, veelal ook
lust ili den arbeid, terwijl men daarvoor in de
plaats nog al dikwijls lust in kroegloopeu krijgt.
De debitauteu toch zijn ook kroeghouders of
althans zij stappen een borreltje". Waar het
gedeeltelijk lot is gesleten, wordt aangedrongen
om dikwijls te komen vernemen of men er al
»uit" is, en waar de hoop is vervlogen, wordt
men getroost met een volgenden kans en gaat
men zijn leed in drank verdooven. Wanneer
al de rampen, jammeren en ellende door de
staatsloterij veroorzaakt, konden gehoekt, wan
neer de statistiek hij machte was van al die
ongelukkigen de cjjfers te noemen, een rilling
zou door 'tgansche land gaan en afschaffing
van de Nederlai.dsehe staatsloterij zou een eisch
worden, oneindig meer dringend dan dien van
afschaffing van voormalig dagbladzegel, van de
preventieve gevangenis of de doodstraf.
De speelzucht wordt door haar niet gebrei
deld maar gesteld eens het ware zoo, zou dan
daarin de rechtvaardiging van haar bestaan zijn
gelegen? Ook dat r.iet. Want dan zou nevens
de staatsloterij ook de staatskroeg en het stunts-
bordeel moeten verrijzen. Het behoort niet
tot de staatszorgen de hartstochten te leiden
en te besturen, en waar de staat hare zorgen
uitstrekt over hetgeen daaraan ontwassen is,
daar baart deze inmenging nimmer geluk.
Even onwaardig als 't voor Nederland was
om onder zijne inkomsten de pacht der pandjes
huizen in Indië te hebben, even onwaardig is
het daaronder de opbrengst van de staatsloterij
te moeten tellen. De afschaffing is niet min
der dringend. Wanneer zal zij geschieden?
Gouda, 23 November.
De verkiezingen in Beieren zullen geen guns
tig resultaat opleveren, men vreest zelfs dat
de verhouding ten gunste van de ultramonta-
nen zal uitvallen. De koning heeft zich open
en stellig tegen die partij verklaard en dc be
wering, dat lijj ar.ders gezind is, schijnt leugen
achtig. De minister von Hohenlohe zal evenwe 1
moeite genoeg hebben om zich staande ie
houden.
De Pruisische minister van eeredienst en
onderwijs, von Müliiert verkeert in nog ge
vaarlijker positie, zijn ambtgenoot van financien
('amphauscn verloochmdo hem en hij vond in
liet buis der afgevaardigden geen ei kelen ver
dediger en zelfs daar buiten is het getal zijner
