Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
mm®
gevraagd
bekomen,
lanbcstcding.
1869.
Woensdag, 8 December.
N? 825.
tts-Loterij.
Ilioot (1'IJSSKL.
Algemeen Overzicht.
raeene uitwatering-
^worpen leidijk door
am van dien polder.
De inzending van advertentien kan geschieden tot één uur des namiddags op den dag der uitgave.
.•A»
PUT TERSHOEK,
liet bezorgen ran
ANGERS en
rISSELAARS,
Ijke voorwaarden,
Inden nimmer beiuoeijc-
nstandigheden ook met
gten voorkomen, zoodat
broeders voor vrijstelling
len volgens Art. 50 der
Justus 1861, (Staatsblad
van drie wettige broe
den plaatsvervanger,
kf vijf broeders door het
Irvangers zal gevrijwaard
I h j zich durft beroepen
tan Zuid-Holland.
II i' spreken in het loge-
te Gouda.
•rii ar ij, voor jonggehuwde
(ENEDEN- of BÜVEN-
o. met opgaaf van prjjs,
bjj den Boekhandelaar
Jtraat F 217 Amsterdam.
vertentie-kosten, de cou-
1868 en 1 Junij 1869
•lunjj 1868 uitgelotene
ld 1860, n». 40659 a 100.
|nOX PORTLAND.
1EEMRADEN van den
'eland, z.jjn voornemens op
DECEMBER 1869,
en, in het Posthuis te
fcle inschrijving aan te
|ian af den 10 DECEM-
aanvrage, tegen teta-
ftxemplaar verkrijgbaar bjj
van BENTUM en ZOON
i zijn te bekomen bjj DIJK
PADEN voornoemd, zoo-
EXALTO, l«l«» Opzig-
Xoordreeht) die aanwijzing
WOENSDAG den 22"=»
h an des voormiddags 11
SERSTE KLASSE begint
lb" DECEMBER 1869.
nliig en Dinsdag 's morgens
erkdagen 'smorg. 7 uren.
M op gelijke dagen 'snain.
i lietourkaarten.
van A. Brinkman.
G0UDSCHE COURANT.
De uitgave dezer Courant geschiedt ZONDAG,
WOENSDAG en VRIJDAG. In de Stad
geschiedt de uitgave in den avond van
DINSDAG, DONDERDAG en ZATER
DAG. De prijs per drie maanden is 1.75,
franco per post 2.
ADVERTENTIEN worden geplaatst
van 1-5 regels a 50 Centeniedere regel
meer 10 Centen. GR00TE LETTERS
worden berekend naar plaatsruimte.
Afzonderlijke Nommers VIJF CENTEN.
Gouda, 7 December.
Europa mag zich verblijden in oen toestand
van diepen vrede. De spaansclie beroerten wer
den spoedig gestild; don Carlos vond geen
steun bjj het volk en de republikeinen waren
te voorbarig en niet toegerust tot den strjjd.
De onlusten in Dalmatie zijn verdaagd tot
het voorjaar; Oostenrijk kan de Boccbezenende
Morinken in de bergen niet bereiken. Maar
deze gelukkige vredestijd is niet zonder scha
duwzijde; er bestaat onrust en wantrouwen, men
vertouwt niet op do zekerheid van den vrede.
Dat doen de volken niet, die de dreigende on
weerswolken bekommerd gadeslaan, dat doen
de vorsten niet, die bun lieil zoeken in altijd
toenemende wapeningen, waaronder de finan
ciën eindelijk wel moeten bezwijken en dan zou
de oorlog onmogeljjk worden.
De bekommering der volken is niet onge
grond de nieuwere denkbeelden in staat en kerk
winnen veld, de toepassing der veranderde in
zichten wekt onrust en het oude vindt steeds
overal vurige voorstanders; de geheele maatschap
pij is in gisting, er zullen vernieuwde uitbarstingen
komen en niemand kan bepalen hoelang het
duren zal en waar de voortgang gestuit zal
worden.
Engeland, dat zich thans zoo verre houdt
van buitenlandsche bemoeiingen koestert een
onverzoenlijke!! vijand in zijn schoot. Ierland
is een kanker, die ongeneeselijk schijnt. Alle
toegevendheid is aan ondankbaren verspildde
eisclien der Ieren zijn onredelijk, maar de diepe
verbastering van het ongelukkige volk is alleen
het gevolg van de schromeljjkste onderdrukking.
Engeland zelf is lijdende uan de sociale
qumstie, hot pauperisme en de woelingen der
werklieden verraden een ongezonden toestand,
waar tegen maatregelen beraamd moeten wor
den. Beschaving door degelijk onderwijs is het
uitnomendste hulpmiddel; maar het is eene
langzame geneeswijze, en de vraag is, kan het
duren tot dat een nieuw en beter geslacht is
opgegroeid
In Frankrijk is een tijdperk van 18-jnrige
slavernij doorworsteld. De willekeur buigt voor
do voruieuwde zedelijke kraelit des volks. Men
treedt een nieuw tijdperk in, maar men staal
voor het onbekende; de toegezegde veranderingen
zijn ongenoegzaam, de beloften zijn te onbe
paald en de eischen zeer uiteenloopend. Het
bewind zou zoo gaarne met de minste opoffe
ring vrij willen komen, maar hoe zal het mo
gelijk zijn, het ontwaakte volk weder te doen
insluimeren. Voor een oproer waren de chas-
sepots voldoende, maar zij vermogen niets tegen
zedelijk verzet. De tjd der barricades is ge
lukkig voorbij, maar ook die van het mitrail-
leeren des volks. Wonderbaar is de rustige
houding der menigtewat heeft dien driftigen
volkshoop bewogen stil te huis te blijven op
26 Oct. en nu op 2 December.
Indien dit berust op beter inzicht des volks
dan is het uit met den geweldenaar, dan her
leeft de vrijheid in Frankrijk, dan zal het nog
eens de volken voorgaan op den weg eener
heilzame hervorming.
In de Pruisische kamer der afgevaardigden
begint een betere geest te heerschen. De nieuwe
minister van financien is eene aanwinst, maar
de minister van eeredienst staat nog pal voor
alles, wat op de vooroordeelen rust van een
voorbijgegaan tijdperk en hoe hevig aangeval
len en van allen verlaten, hij is ontzettend taai
en wijkt niet, steunende op het vertrouwen in
hem door zijn ouden vromen meester ge
steld. Stuitte de poging ter vermindering
der oorlogslasten te Berlijn af op den Pruisi-
schen overmoed, in Saksen bleek beter van de
wenschen des volks en ook elders gevoelt men
den zwaren druk der militaire convention met
Pruisen. De Saksische tweede kamer getuigt
van haren verlichten en vrijen zin, maar de
eerste kamer wil dezen weg niet inslaan en
verwerpt geregeld alle vrijzinnige maatregelen
door de andere goedgekeurd.
In Ilessen-Darmstadt heerscht een liberale
richting, maar vele onzekerheid ten aanzien der
toekomst. Ook de koningrijken Beieren en
Wurtemburg worden in onrust en gisting ge
houden door de partijschap voor of tegen Pruisen.
Beieren is daardoor in groote ongelegenheid
gekomen, want de ultramontanen hebben partij
gekozen voor de patriotten, die Pruisen ver-
foejjen, en zoo hebben zij eene meerderheid
verkregen, die den koning zeer belemmert. De
goede man is nfkeerig van alle staatsbemoei
ing; maar Lij is toch te verlicht om deinoedig
het hoofd te buigen onder den priesterdwang.
Hij hoopt nog altijd zijn eersten minister, die
volstrekt geen vriend van Pruisen is, te be
houden, maar hij zal anderen moeten opofferen
aan den onverzoenlijken priesterhaat.
Allerwegen zijn de priesters en geestelijken
in rustelooze beweging; bet geldt het behoud
van hunnen eeuwenouden invloed. De nieuwe
wereldbeschouwing, de vrucht van wetenschap-
pelijken vooruitgang bedreigt de verzinselen
van vroegere menschenwijsheid met onherroe
pelijke vernietiging en nu verheffen zich voor
oordeel, bekrompenheid en onkunde, en zweren
samen oui de resultaten der wetenschap krach
teloos te maken door de vernieuwing van het
versleten blinde gezag.
De paus dacht een meesterstuk te doen, toen
hij een oecumenisch concilie bijeenriep, dat een
dam zou opwerpen tegen de instroomende ver
lichting. Het plan gelukte m zoo verre dat
de hoofden der r. k. kerk van alle kanten naar
Rome zijn opgekomen, maar in den boezem
der kerk rjjzen zoo vele bedenkingen, er ver
heffen zich zoo krachtige stemmen tegen de
aanmatigingen der ultramontanen dat men vei
lig kan berekenen, dat de hooge vergade
ring geene vrucht zal opleveren dan het geval
was met alle vroegere conciliën, verdeeldheid
en twist.
Italië blijft machteloos tegenover de onte
vredenheid des volks en den reddeloozen toe
stand der geldmiddelen.
Lanza is te kort geschoten in zijne poging,
hij kau geen ministerie tot stand brengen. Cial-
dini schijnt gelukkiger te slagen. Men noemt
reeds de namen van hen, die Cialdini ter zjde
zullen staan.
De candidatuur van den hertog van Genua
is afgestuit op het gezond verstand van zjjue
moeder, die haar kind het slachtoffer niet wil
laten worden van iutrigeerende heerschzucht
hoew"l sommigen beweren, dat zj dreigt te
bezwpken voor den drang van den eerzueh-
tigen voogd.
Het kanaal van Suez is geopend, maar het
blijkt meer en meer dat het nog niet bevaar
baar is voor de handelsvloot. Het zal nog
groote schatten en langdurige inspanning kos
ten eer bet beantwoordt nan het grootsche doel.
