BINNENLAND.
BUITENLAND.
Algemeen Overzicht.
Gouda 9 December.
Overzicht van 't behandelde in de
zittingen der Staten-Generaal
1869—1870.
brekende niet hot stelsel van den gewapende»
vrede het voorbeeld van ontwapening gegeven
heeft.
Eindelijk besprak de heer van Houten de
groote sociale beweging van onzen tyd, het
kiesrecht in verband met onze kieswet. Traps
gewijze verwezenlijking van het algemeen stem
recht is het ideaal des sprekers. Hij waar
schuwde tegen het weerhouden van den stroom,
dan tocli ontaardt een sociale beweging gemak
kelijk in een revolutionaire. De regeering moet
de regeling dier zaak op zich nemen en krach
tig ten uitvoer brengen.
O CJ
Onze kieswet moet herzien worden, de eiseh
wordt steeds dringender. In twintig jaren zijn
niet slechts de geljeken aan het licht gekomen,
maar de maatschappij is bovendien veranderd.
Het geld kan niet alleen kiesbevoegdheid ver-
leenen of de census moet zoo laag gesteld zijn,
dat niemand, die men geen bekwaamheid om
ejn geschikte keuze te doen, kan ontzeggen, bui
tengesloten is. De queestie is nu eenmaal aan
de orde gesteld en de oplossing is noodzakelijk
gewerden. Wordt aan de bepaling der grond
wet: »Er wordt overal voldoend lager onder
wijs gegeven" goed do hand gehouden, dan
kan de uitbreiding van het kiesrecht geen be
zwaar opleveren.
Kan men nog niet spreken van een partij
die zich om den Groninger afgevaardigde schaart.,
het kan niet missen of zijn verschijning zal
heilz „m werken op de geheele liberale partij.
Zij is uit het studievertrek in het leven gewor
pen, en daarmede kan en moet zij haar voor
deel doen. Scheiding is niet noodig, wel nau
were aaneensluiting en die zal plaats hebben
als men tot oplossing der sociale qusestie ge
roepen wordt. De aandacht is er nu op ge
vestigd en wij kunnen vertrouwen dat de heer
van Houten zoo noodig een krachtig initiatief
zal nemen om tot een goede oplossing te geraken.
schatten zoo willig op, die legers en vloten zijn
zoo boven alles nuttig en noodzakelijk.
Nu komen weder andere namen op het tapijt,
eerst Oibriario en nog later Sella. Het moet
toch anders zijn, dan men algemeen meent
het ministerschap verliest al zijne begeerlijkheid
en zelfs het koningschap deelt in de onverschil
ligheid Spanje kan geen koning vinden, wat
is men ver van die vroegere slaafsche vergo
ding. De wereld gaat groote veranderingen te
gemoet.
In de Spaansche cortes is oen schandaal gemo
veerd, dat eene ergernis is voor alle weltnee-
neiide conservatieven. Men heeft de dieverijen
opgerakeld van Maria Christina en Isabella
dat is onwellevend en vooral tegenover dames.
Ieder weet immers wel, dat die dingen volko
men in den regel zijn en waarom dan aan die
lastige republiekeinen de wapens in de handen
gegeven om het koningschap te bestrijden V
De koning van Beieren zal beproeven te regee-
reu met eene minderheid. Hohenlohe nioet
aanblijven met enkele nieuwe ministers en be
proeven de meerderheid te breken.
In Oostenrijk komt de rijksraad samen, het
ministerie is verdeeldde verschillende volks
stammen staan onverzoenlijk tegenover elkander.
De eenige uitkomst schijnt te liggen in eene
federatieve monarchie.
In Frankrijk is de kamer steeds bezig met
de discussie over de toelating der verkozenen;
men is daarin zeer toegevend en ziet menige
onregelmatigheid door de vingers. Ollivier schar
relt nog altijd om zijn ministerschap voor te
bereiden; hij is te rekkelijk en buigzaam voor
deze dagen van beroering. Raspail heeft een
ontwerp ingediend mede onderteekend door Ro-
chefort, dat radicale eischen stelt. Weldra zal
de strijd beginnenwier uitkomst van het
grootste belang is voor de geheele beschaafde
wereld.
Gouda, 9 December.
Gisteren is het concilie plegtig geopend. Het
is eene uiterlijke vertooning, die veel sensatie
uiaakt. Weinigen worden er gevonden, die iets
wezenlijks verwachten van deze bijeenkomst.
De bedoeling is in strijd met de behoeften van
den tijd. Kerkelijke hervorming is noodig in
dien zin, dat de rechten der wetenschap erkend
worden en de verwarring en tegenstelling weg
genomen wordedie het kerkelijke en het
maatschappelijke leven van elkander scheiden.
Wie zal dat ooit verwachten van de heersch-
zuchtige priesterschaar. Maar niet alle priesters
schuwen het lichter zal oppositie zijn en zoo
zullen de vruchten van het concilie geeue ont
brekende eenstemmigheid aanbrengen, geen ker
kelijk gezag versterken, maar de verdeeldheid
vermeerderen, het zinkend gezag geheel onder
mijnen en de vrijmaking der volken van de
duisternis bevorderen. Een concilie als het te-
genwosrdigc is een hors d'oouvre in onzen tijd,
en als Spanje en Italië bij voorbaat protestee-
ren tegen de besluiten der kerkvergadering, kan
men vooraf genoegzaam berekenen, hoe gering
de invloed elders zul zijn.
De ministerioele crisis in Italië duurt nog
altijd voort; Cialdiui kon geen ministers van
oorlog en marine vinden, die bezuinigen wilden.
l>it is tocli ook al te dwaas; men brengt die
ENGELAND.
De hertogin van Aumnle is Mimmlng te Twic
kenham overleden. Dit sterfgeval deed zich spoe
diger voor, dnn zich uit den aard der ziekte liet
verwachten.
Het congres is Maandag te Washington mei
eene zeer uitvoerige boodschap van den president
Grant geopend. Hij dringt daarin nau op raps-
gewijzeti terugkeer tot de betaling in specie en op
de vermindering der belastingen; hij hecht zijne
goedkeuring aan de politiek van Boutwell cn wenscht,
dat alle door het gouvernement gekochte bonds
worden geschreven in het credit van het amortisa
tiefonds. Hij verklaart sympathie te gevoelen voor
de Cubanen, maar zegt tevens, dat zij nog geen
recht hebben, om als oorlogvoerende natie te wor
den erkend. Hij acht het verkieselijk, dat de qusestie
betredende de Alabama hangende blijve, liever dan
dat een ongelijk drukkend verdrag worde geratifi
ceerd en geeft voorts zijne hoop te kennen op eene
spoedige en bevredigende beslechting dezer qufcstic.
De betrekkingen met de bnitenlandsche mogend
heden zijn over het algemeen voldoende. De bood
schap keurt de hernieuwing af van het reciproci-
teils-vcrdrag met Canada.
F R A N K R IJ K.
Bij de herstemming, die Zondag en Maandag in
het vierde district te Parijs plaats had, is de lieer
Glais Bizoill, die in Mei 11. niet herkozen werd,
met groote meerderheid tot afgevaardigde benoemd.
Hij heeft ruim 1 (>000 stemmen verkregen, terwijl
de lieer Barbes, de „onbeveiligde" candidal», die
tegen hem ovirstond, 2197 stemmen bekwam. De
heer Glais Bizoin behoort tot de linkerzijde.
Zondag is, ter gelegenheid vau zijn vijf-en-twintig-
jarig feest als schermmeester, aait den heer II. J.
Steenbergen, gymnastiekmeester, namens de werkende
leden der volksweejbaarheid door haren president
als blijk van belangstellende hoogachting, aange
boden een gouden horlogie.
(Zittingen van 6 en 7 Dec. 1809.)
Staatsbegrooting voor 1870.
Do algcmcene beraadslagingen over de admittis-
tratien der eerediensten nam grootendeels deze zit
tingen in. Het was reeds te voren te voorzien dat
over dit onderwerp menig woordje zou gesproken
worden. De departementen voor eeredienst, die men
vroeger had, zijn sedert eenige jaren ingetrokken,
terwijl de zaken betreffende de roomsch-katholieke
eeredienst en die der hervormde eu andere eeredien
sten, als afdeelingen van twee andere ministerieele
departementen werden behandeld ouder 't bijzonder
toezicht van administrateurs. Doch dit zou niet
meer wezen dan een tijdelijke regeling, waardoor
de volkomeu opheffing der inmenging van den staat
moest worden voorbereid. Nu liep een groot ge
deelte der beraadslagingen hierover, of ttu nog niet
de tjjd was aangebroken om nau die regeling een
eiude te maken cn onder ééue administratie het
eeuige te brengen waarin de staat zich bij alle kerk
genootschappen zal blijven mengen, t. w. de fiuan-
cieele relatieu. De heer Cornelis liet zich ten
gunste vau de beide afdeelingen uit, nl ware het
dau ook onder ecu minister; doch meer rationeel
komt 't hem voor dut er twee hoofden zijn, omdat
er kennis van de zaken der kerkgenootschappen wordt
gevorderd. Wanneer de grondwet scheiding van
kerk en staat voorschrijft, dan moet dat beduiden,
dat de staat in zake van godsdienst neutraal blijve,
maar niet dat hij de kerkgenootschappen aan haar
lot zou qverlnten. De grondwet heeft een hoofd
stuk gewijd aan den godsdienst; dat moet men niet
uit het oog verliezen.
De heer Heijdenkijck kan niet goedvinden dat
de minister belast met de zaken van den r. k. eere
dienst „vooralsnog" de opheffing der administratie
niet mogelijk acht. Hij wenschte dat door den
minister dat woord „voontlsnog" werd geschrapt,
want de bezwaren die de minister nu tegen de op-
beffing beeft, zjjn niet tijdelijk maar blijvend.
De heer v. d. Does de Wh.lebois is ecu voor
stander van de afgeschafte departementen, maar wil
ttu de afzonderlijke afdeelingen behouden. Schei
ding vim kerkenstaat wil hij ook; maar tot zekere
grens. De ziikcn van een kerkgeuootschap moeten
behandeld worden door hen die tot hel kerkgeuootschap
behooren een katholiek lie; katholieke, een proten
tant het protestuntschc. Hij aehl 't noodig dat ook
de beliuigeu van het r. k. kerkgenootschap in den
miuisterrnnd worden behartigd door eeu lid valt
dat kerkgenootschap. Voor de vertegenwoordiging
der piutestantschc belangen zal wel nooit vrees bestaan.
Ook de beer Luxjben laat zich in dien geest uit.
Niet alleen fiitancieele relatien moeten er bestaan
er moet meer aanraking zijn de grondwet wil dit
ook daarvoor is 't bestaan der beide afdeelingen
noodig.
Eu nu kwam de heer Jonckbt.oet aan 't woord
cn 't znl zeker niemand verwonderen dat van dezen
geheel ai Jere woorden werden vernomen. Wanneer
werkelijk de kerk vrij zal zijn in den vrijen staat,
dan moet de scheiding nog meer, cn weldra geheel
worden tot stand gebracht. Met groot leedwezen
zag hij dat de minister voor de zaken van den r. k.
eeredienst een bezwaar maakt, terwijl vroeger altijd
de scheiding scheen te trachten op de regeling van
't kerkelijk beheer van 't hervormd genootschap.
Men kan zich toch moeilijk op het eigenaardige
karakter beroepen van 't r. k. kerkgenootschap. Daar
mede juist heeft de staat niets te maken. Trou
wens elke kerk, elke belijdenis heeft een eigenaar
dig karakter. Opzijn hoogst kan de slaat zich met
de geldelijke administratie belasten, maar verder
mag hij niet gaan.
De heer v. n Marsen de Sombreff, die als
minister medewerkte tot opheffing der departemen
ten, is zeer sterk voor liet behoud der beide afdee
lingen. De opheffing is dnn ook niet zoo eenvou
dig als velen schijnen te denken. Allernoodzakelijkst
komt hem voor de intrekking van alle decreten cn
koninklijke besluiten, op vroegere toestanden be
trekking hebbende en die werkelijk zich mengen in
het corporeel" der kerk.
De In er Thohrrcke betoogt dat utou daarop niet
beltoefi
gen, wij
betrekk j
decreten
is dit
terlijke I
ken d
werd
dat vee
ad mi nii
kerkgel
allen
De
't r.
zeer
toch
Het i
een mal
Wanna
hoofd*
dccreil
wensel
zichti|f
Del
de lie
rooma
trekkü
lijktaj
eenvq
kerkg
art
Del
IVYCtj
Zij
vorn
lelijk
voru
van
ileedl
icgof
vrij hl
de
Ien
woril
werd
D|
zoog
allerl
orgal
bedal
ehria
lijk j
uing
voo
hij
besli
kerM
zoo]
hij
te-rfl
Wal
geel
eenf
de
schi
doo|
die
wafl
de j
en I
eerjj
terl
de|
