IEK
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
1870.
N? 860.
BUITENLAND.
lek-
Zondag, 27 Februari.
Een huishoudelijk praatje.
De inzending van advertentien kan geschieden tot één uur des namiddags op den dag der uitgave.
[IGING.
>LEN van
nijnen. In-
ÏNGHAM,
pt'-enkolpfl-
des voor-
I te Gouda
I Kerk heeft
ppspantcn,
en, Plan-
en te be-
'1870, des
uil aan de
van eenen
9
Dimet
lurdags te
middags
oor ARIE
A for gen of
IET 1870,
ran:
ÏS, WA-
)ORSCH-
ier alles,
L'hoort.
feven en
MOLE-
Regle-
(mrtement
VUT VAN
ende be
kent goed-
erk dier
alurende
Juders zal
187.
2 VER.
rineker,
|ngin.
C 0.60
0» 0.30
B 0.50
C 0.30
0.40
0.40
B 0.40
R.
Is voor-
vuda.
G0UDSCHE COURANT.
De uitgave dezer Courant geschiedt ZONDAG,
WOENSDAG en VRIJDAG. In de Stad
geschiedt de uitgave in den avond van
DINSDAG, DONDERDAG en ZATER
DAG. De prijs per drie maanden is 1.75,
franco per post 2.
tvS'S
ADVERTENTIEN worden geplaatst
van 15 regels a 50 Centeniedere regel
meer 10 Centen. GR00TE LETTERS
worden berekend naar plaatsruimte.
Afzonderlijke Nommers VIJF CENTEN.
«tXgX3.
Het Vaderland van 21 Febr. bevat onder
bovenstaand opschrift een hoofd-artikel, dat ook
in onze gemeente van zoo ruime toepassing is,
dat wij gaarne de voornaamste plaats in onze
Courant vullen met het een en ander, dat wij
daaraan ontleenen. De invoering van 't metriek
stelsel wordt daarin besproken en de redenen
ontvouwd, waarom de staat en zijne ambtena
ren er zich mede bemoeien met welke maat
het publiek wordt toegemeten en toegewogen.
Het genoemd nieuwsblad laat daarop een brief
volgen, ten betooge, dat bet metrieke stelsel
in 't belang is van koopers, van gebruikers,
omdat daardoor een aantal kleine oneerlijkheden
en benadeelingen, waaraan bet groote publiek
vroeger onderworpen was, minder mogelijk wor
den. Die brief van een huisvader laten wij
ook hier volgen:
„Het is mij dezer dagen gelukt de vrouwen mijner
familie op eens te bekeeren tot de voordeelen van
het metriek stelsel. Zoouls iedere familie in den
Haag houden wij er een melkboer op na, die ons
iederen dag voor de behoeften van het gezin vier
kopjes melk bezorgt, een hoeveelheid welke naar
's mans eigen opgave overeenkomt met twee Ne-
derlnndsche kannen (liters). Ik heb onlangs een
wettige en geijkte melkmaat in de gedaante van
een halven liter in huis weten te brengen, en na
eenig verzet is 't mij gelukt daarmede dezer dagen
de eerste proefnemingen te doen. Ze leverden het
volgende verrassend resultaat- Bij het nameten van
de door den melkboer bezorgde waar bleek het
dat het zoogenoemde kopje niet meer dan 2/3, of,
laat ik 't ruim stellen, hoogstens 3/4 van
den halven liter, waarmede het in prijs gelijkstaat
vulde, en op de getuigenis van de bevoegde huis
houdelijke autoriteit, dat de melkkan waarin de af
meting iederen dag gebeurt, nooit meer gevuld was
dan op den dag der nameting, zijn wij aan het re
kenen gegaan.
De melk kost acht cents de kan, en wc betaalden
dus iederen dag zestien centen, terwijl we niet meer
dan 3/4 van twee kannen ontvingen, dus een waarde
van twaalf cents. lederen dag ontving de melkboer
nan ons huis een cadeau vau virr centen, of per
jaar veertien guldens zestig cents. In evenredig
heid betaalt ieder gezin van de residentie dezelfde
som unn zijn melkboer en reken nu maar eens uit,
op hoeveel ons Hagenaars jaarlijks het minachten
van het metriek stelsel komt te slaan
Op deze uameling is een comparitie met den
melkboer gevolgd, en hem het verzoek gedaan met
zijn kopje in den halven liter te meten. Eerst
toonde de man zich verontwaardigd, en zng hij
hierin een bewijs van wantrouwen, doch mijn op
merking, welke ik van achter de schermen sup-
pediteerde, dat hjj, wanneer hij mijn geld ont
ving, nazag of 't accoord was, en ik me met het
zelfde recht wilde overtuigen of zijn melk accoord
was, maakte hem handelbaarder, en hij verklaarde
de „ondermaat" nu met te spreken van het „morsen
wegens de haast," terw-jjl hij NB., evenals al de
heeren van zijn vak, alljjd «tijd over heeft voor ecu
praatje.
Wanneer men nu zelfs van hen, die werkelijk
met de „nieuwe maat" meten, niet krijgt waar men
voor betaalt, hoe zal 't dan gaan bij de gebruikers
van die oude eu denkbeeldige maten die in 't ge-
heel geen wettigen inhoud hebben?
Met de opneming enz.
Het blad wijst er verder op, dat het aange
haalde voorbeeld voor zeer veel uitbreiding vat
baar is. Het noemt zoowel bet geheimzinnige
inmeten", waardoor een afgemeten stuk nooit
do lengte had, die 't moest hebben, als de on
gemotiveerde toegiftjes" bjj 't meten van natte
waren, een stille bekentenis, dat bet met de
maten niet recht in den haak was. Het wijsc
er op, hoe schadelijk bet is aardappelen, appe
len, peren en dergel ijken bij de»zak" of nog
erger bij de »kop" te knopen, omdat de
ruimte tusschen de vruchten even goed toege
meten wordt. Waarom niet bij 'tpond? Men
betaalt voor groote en kleine eieren even veel,
in weerwil dat de boer gelijk had, toen liij
zeide: »een ei is een ei" en hij 't grootste nam.
Waarom de eieren niet bij't gewicht verkocht
Bij eenige oplettendheid cn eenige moeite zal
het bij 't tegenwoordige stelsel niet moeielijk
vallen alle misbruikjesen oneerlijkheidjes van dien
uard te voorkomen. Het is in ieders belang.
Wij willen er slechts dit nog bijvoegen.
Menigeen vindt 't zoo vreemd op die wjjze zijne
leveranciers te controleeren, dat hjj of zij (want
een huishoudelijk praatje is vooral voor de laatste)
er maai niet toe besluiten kan liet noodig on
derzoek in te stellen, waaruit wellicht eene on
aangename ontdekking zou voortvloeien.
Dezelfde schroomvallige zal er echter niets
in vinden om een stuk valscli geld te weigeren.
Waar is echter 't verschil? Het bestaat niet.
Even als 't muntstuk van staatswege gestem
peld wordt, ten blijke dat liet 't wettig gewicht
en gehalte heeft, even zoo worden maten en
gewichten van staatswege gestempeld (geijkt)
ten bewijze dat zij de wettige lengte, inhoud,
zwaarte enz. hebben. Zoowel in 't eene als in
't andere geval heeft er benadeeling plaats en
er is niet de minste grond om zich voor't eene
zooveel mogelijk te dekken en het andere niet
te bemerken.
ENGELAND.
Er is een roman uitgekomen vau Garibaldi, on
gewoon in vorm, belangrijk van inhoud liet i9
een ooriogskreel, de heerschappij der monniken of
Home in de 19" eeuw. liet laatste gedeelle bevat
het politiek manifest van den schrijver; zijne poli
tieke geloofsbelijdenis.
Hij verklaart dat de kluizenaar van Caprern geen
dogmatist is, beweert dat de regeeringsvortn, d:e
door de natie zelve verlangd wordt, voor elk vorst
de beste is; hij zelf dweept met den Engelschen
constittilioneelen staat. Hjj verwacht een federatie
van alle Europcesche natiën, waarbij elke slaat zal
vertegenwoordigd zijn. Het eerste artikel van de
grondwet van dien bond tnoet zijl): „Oorlog wordt
verklaard onmogelijk te zijn," en het tweeue „alle
twisten die tusschen de natiën kunnen ontstaan, zul
len voortaan worden opgelost door een nationaal
congres."
Ilenri Faivcett, de blinde doch hoogst scherp
zinnige professor in de staathuishoudkunde aan de
hoogesehool te Cumbridgc en lid van het lagerhuis
voor Brighton, bespreekt in de Times de quiestie
van schoolplichtigheid naar aanleiding van het wets
ontwerp door den heer Forsler ingediend. De pro
fessor vereeuigt zich niet met liet plan van den
minister, om aan de schoolcommissie!) op tc dragen
maatregelen te nemen waardoor de kindereu van 5
tot 12 jaren verplicht worden de scholen te bezoe
ken. Fawcelt wenscht dat de staat, evenals in Prui
sen, zich met die taak zal belasten, en de ouders
dwingen zal hunne kinderen ter school te zenden.
Schoolcommissie!) toch zullen steeds slaan onder
plaatselijke invloeden, en zeer moeilijk, vooral in
die plaatsen waar onderwijl liet noodzakelijkst is,
maatregelen van dwang kunnen nemen. Faivcett is
vau oordeel dut verplicht onderwijs geen noemens
waardige» tegenstand bij de natie zal ondervinden.
Ilier te lande werden niet zelden spotlende
nniimerkingen gemaakt op liet in vele staten des
vasten lands beslaande ministerie van onderwijs en
ecredienst; liet bestaan van zulk eene nfdecling des
stiuiisbestiiurs werd dikwerf aangehaald om te doen
zien hoe ver de centralisatie en liet alvermogen des
slaals op liet vaste land gingen. Thans is bij de
indiening der schoolwet, door den heer l'akingtoii
en dour cruige andere leden, conservatieve eu liberale,
