Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
Pijnen. 1870.
!ËSTi
Vrijdag, 25 Maart.
N? 871.
GRONDWET.
v
Ian
JT.
De inzending van advertentien kan geschieden tot één uur des namiddags op den dag der uitgave.
U 7—
gezochte ECHTE
d volgens Prijs-
Viiu 12 heele en
idergeteekenden.
3 Haarlemen
tCiEN en
iinede bij
•ent voor Gouda
Brinkman.
|j) deze zijnen ge-
zuivere en zeer
|}NE, die vroeger
len later bij diens
ms bij hem ver-
ilesch en f 0.75
Irinnert hij HEd.,
loop van differente
pg bekende firma
te Amsterdam,
[g bjj HEd. hier-
DUTILH.
,<rjjk G. n°. 10.
t helpen mij uitste—
In zij het slijm on-
[vrije ailemtw.liiiK
EH, MAGELSEN.
Irat KANZLEI be-
JALZ-BONBONS
rking tegep den
nnnari 1870. «Er I
Joe MALZ-BON-
liging erlangt, dat
loden BONBONS
Iti gebrande suiker
■VlAYEIt en C°,
gebruikers Uwer
getuigenis dat ze
uebbeo. J. F.
[lauwe, niet gele,
nmarkt bij de Stil-
lede echt te verkry
NOEN en de Wed. A.
IrNtti J.v.u.Bebo.
l'OPP, Weenen.
ept. 1869.
per gewone Ex-
pehjes Anntherin-
het steeds meer
ll emerken, dat de
lm is, vau onder-
leb ik dan ook het
Jet uitmuntend aan
Xra! voor tnndpijn
lat wordt my door
ik oer te zyn
|anr ,T. Drager.
L. Schenk, win-
A 123; teBot-
Kolff, apoth. en
tve porceleinwin-
Snabilié apoth.
te U trecht by F.
dam bij F. van
ns te Oudewater
te Schoonhoven
g nommer dezer courant
moet ziïu «ont rankelij-
GOUDSCHE COURANT.
De uitgave dezer Courant geschiedt ZONDAG,
WOENSDAG en VRIJDAG. In de Stad
geschiedt de uitgave in den avond van
DINSDAG, DONDERDAG en ZATER
DAG. De prijs per drie maanden is f 1.75,
franco per post 2.—
ADV ERTENTIEN worden geplaats
van 1—5 regels a 50 Centen; iedere regel
meer 10 Centen. GROOTE LETTERS
worden berekend naar plaatsruimte.
Afzonderlijke Nommers VIJF CENTEN.
In 1814 werd ons land door de genadige
goedheid van den souvereinen vorst met een
grondwet begiftigd, en deze gift werd met ge
juich door het volk ontvangen. Die grondwet,
door de notabelen des volks goedgekeurd, moge
voor de toenmalige tijden gepast geweest zijn,
zjj moge de vrijheid geschonken hebben, die
het Nederlandsclie volk toen konde verdragen,
zij was toch ook de steun van het vaderlijk
gezag dier tjjden, en het binnen de grenzen"
der toenmalige regeering kon steeds door arti
kelen uit de grondwet gewettigd worden. Ja
ren gingen voorbij, jaren van blind vertrouwen
aan de eene, van mistrouwen en ontevredenheid
aan de andere zijde. Met de balanceerstok in
de hand, hier gevende, daar nemende, worstelde
men 15 jaren om allen te voldoen, tot eindelijk
de onnatuurlijke band die het zuiden niet het
noorden verhond geweldig verbroken werd, en
voor het noorden die jaren van volharding
volgden, waarvan wij nu r.og de gevolgen moe
ten dragen in onzen zwaien schuldenlast.
Willem I trad in het jaar 1840 vau het staat
kundig tooneel af, een ontevreden bevolking
achterlatende, die de traditiën van 1814 verge
ten zijnde, de grondwet niet meer als een mo
del van staatsmanswijsheid beschouwde, maar
meerdere vrijheid verlangde. Het persoonlijk
gouvernement had wonden geslagen, van meer
dere vrijheid slechts wachtte men herstel.
Groot was dan ook de teleurstelling, toen
de veranderingen in de grondwet, door de af
scheiding van Belgie noodig geworden, zich
tot de noodzakelijkste bepaalden, en die teleur
stelling werd hij velen verontwaardiging toen
dreigende belastingswetten in te-korten moesten
voorzien, die door beter toezicht op de hande
lingen der vaderlijke regeering hoogst waar
schijnlijk zouden voorkomen zijn.
Het ontwerp van grondwet door negen edele
mannen ingediend, kor de goedkeuring der
tweede kamer niet verwerven, de vertegenwoor
digers des volks vonden het te vermetel zelf
de handen aan het werk te slaan, liever wacht
ten zij de voorstellen van de regeeringwan
neer deze den tijd geschikt oordeelde, zoude zij
immers in de behoefte voorzien? De verte
genwoordiging des volks had nog niet gebroken
met het vaderlijke regeeringsstelsel, toen het
volk '.ich reeds mondig gevoelde, en met klem
vau redenen als een rechteischte, wat misschien
schoorvoetend als een gunet door de regeering
zoude geschonken worden.
Het jaar 1848 was daar, gewichtig voor ge
heel Europa in het algemeen, voor Nederland
in het bijzonder. Door de omstandigheden ge
drongen, gaf de regeering toe. De koning ver
klaarde zich voor grondwetsherzienirg en onze
tegenwoordige grondwet is de vrucht van het
bedaard overleg tusschen de kroon en de volks
vertegenwoordigers. I)e wensch van 't volk
naar licht en orde was vervuld; de vrijheden,
noodig voor een mondig volk, werden door de
grondwet gewaarborgd, de ontevredenheid ver
dween, met vertrouwen zag men de toekomst
tegemoet, en de verwachting is niet beschaamd.
De toestand des lands verbeterde jaar op jaar,
de welvaart nam toe, ook hier bleven de vruch
ten niet uit, die de vrijheid schenkt. Maar is
nu die grondwet volmaakt?
Ruim 20 jaren zijn sedert de grondwetsher
ziening verloopen, de gebreken zijn door de on
dervinding aan het licht gekomen, en nu en
dan verheffen zich stemmen, die herziening
noodzakelijk achten. De volkswensch doet zich
echter nog niet hooren, nog slechts weinigen
vragen verandering van de eene of andere be
paling. Vooral de artikelen omtrent het kies
recht cn het onderwijs worden van tijd. tot tijd
besproken, gewogen en te licht bevonden.
(Vroeger zou nu n zeggen ligt met een g).
Zijn die besprekingen gevaarlijk Is de
grondwet boven kritiek verheven, en de klacht
gegrond, dat thans niets meer heilig is en zelfs
de grondwet besproken en afgekeurd wordt
Men zoude het bijna denken als men die aan
merkingen schoorvoetend hoort maken, en meestal
terstond hoort beantwoorden met de opmerking
het zoude misschien goed zijn, maar de grond
wet verzet zich tegen de veranderingen. Het
is in strijd met de grondwet, en dus
Verre zij het van ons de tegenwoordige grond
wet te minachten. Door haar hebben wij veel,
zeer veel rechten, waarnaar andere volken nog
verlangend uitzien, naar verre zij het ook van
ons, om onze grondwet, die dan toeli ook slechts
mensehenwerk is, voor iets volmaakts te houden,
waaraan niets meer te verbeteren is. De twin
tig jaren van ons staatkundig leven na de her
ziening der grondwet zijn niet zonder nut voor
bijgegaan, wij zijn ouder geworden ook op
staatkundig gebied, en vee' wat in 1848 goed
was, vraagt nu herziening. Reeds werd gewe
zen op de bepalingen omtrent het kiesrecht;
de bepalingen omtrent het recht van petitie
zijn voor uitbreiding vatbaar, het recht aan den
koning gegeven om oorlog te verklaren en
vrede te sluiten is niet zonder ernstige bedenking
Het recht van kamerontbinding moet meer
bepaald zijn. De koning was geheel in zijn
recht geweest, als hjj, onder het onthindings-
ministerie, nogmaals ontbonden had, en wat
zou het gevolg geweest zijn?
Het hoofdstuk omtrent do defensie wordt niet
opgevolgd. Waar is de nationale militie uit
vrjjwilügers samengesteld Waar is de toerei
kende zee- en landmacht, aangeworven uit vrij
willigers, om te dienen in of buiten Europa,
naar de omstandigheden?
Het armbestuur is een onderwerp van aan
houdende zorg der regeering, zegt de grondwet.
Legt die zorg de verplichting op nan den staat
om de behoeftigen te verzorgen Hoever moet
die verzorging zich uitstrekkeu Fan men het
niet het oog op die bepcling de ke 'kelijke arm
besturen kwalijk nemen als zij niet in de plich
ten van den staat willen treden
Maar reeds genoeg onderwerpen, die met
vele andere vroeger of later aan de orde zullen
komen, en waarvan de oplossing niet zonder
wijziging der grondwet kan plaats hebben.
Behoort grondwetsherziening dus niet tot de
onmogelijkheden, het is een zaak die tot geen
partjjzaak mag verlaagd en nimmer lichtzinnig
mag ondernomen worden. De stem des volks
moet zich krachtig doen hooren, en dan, maar
dan ook alleen is (le tijd gekomen om d<= be
palingen der grondwet te toetsen aan het staats
belang, dan kan herziening plaats hebben, en
behoeft men niet afgeschrikt te worden door
de vrees dat men heiligschennis pleegt als men
da grondwet wil veranderen.
Maar een ding mag vooral niet worden voor
bijgezien terwijl wij het gepaste tijdstip rustig
verheiden, moeten wij ijveren in het tot stand
brengen dier verbeteringen, wier invoering kan
geschieden zonder herziening der grondwet.
