vïü«
BINNENLAND.
ïtsfiü
WA
c*-
Laatste Berichte
êt
-*** "T
s X
BGLQIE.
DUITSCHLAND.
A*
v.JL-
SlfeK- fel*
p*9
I*'"' ]«-<»
Se"1 VV
iS
F w
I*
eons oitt bi uil iii{7 der kamer. en zouden dc pl b i-i -
citaire ootttite's veranderd worden in kiescomilcs,
Ann dezo zou men dan ili hc-ehikkiiig laten over
aanzienlijke «ommen, len einde de verkiezing te ver
zekeren vau de »goc ulgiuiiule" cniirlidiiittu, een
plannetje waarvoor o de proolatnalie des koizers Sn
dc circulaires der ministers liet terrein reeds elfen
gemaakt hebben.
liet anti-plebiscltaire comité' ailiier in de Rue de
la Sourdicre ontvangt van alle zijden ondersteuning,
en niet liet minst in geld. Woensdag z.ijn er vijf
tien openbare bijeenkomsten gehouden in anti-pin-
biseitniren geest. Tol dus ver hebben alle vergade
ringen vau dien aaril zich door de meest mogelijke
orue gekenmerk,.
De grèves breiden zich uit. Er is op dit oogen-
blik geen enkel werkman meer in de gieterijen van
Gouin, Cail, Pint, enz. De sjouwerlieden op dc
kaden laten zioli niet meur zirn Ier plaatse, waar
men ben geregeld kou vinden, en de grève heeft
zich thans ook geopenbaard onder de werklieden
in de suikerraffinaderijen van den Elzns. Hoewel
bet werkvolk te C reu zot weer aan tleu arbeid is
getogen, is men aldaar toch niet gerust. De lieer
Schneider is Dinsdag derwaarts vertrokken. Vóór zijn
vertrek heeft hij 25,000 frs. gestort in de kas van
het plebiscitaire comitó van den hertog d'Albufóra.
De lieer Nefftzer zeg'liet plebiscit brengt
cene crisis over bet land; doch de kiezers hebben
het in hunne macht, de gevaren er van te vermin
dereu. Men zorge slechts het getal ja-stemmers te
beperken. liet plebiscit zal natuurlijk door eene
groote meerderheid worden aangenomen. Aan eene
verwerping kan in de verste verte niet gedacht wor
den. Die mogelijkheid vervalt ten ecnemnle. Maar
het is een groot onderscheid, of het plebiscit door
vyf, of door zeven millioen stemmen goedgekeurd
wordt. Met zeven millioen zegeviert de reactie en
wordt zij meester van den toestand. Met vgf mil
lioen is dat gevaar voorbij, en zul de vrijheid ver
trouwen en hoop in de toekomst kunnen stellen;
want Gesar zal de lust uict weer bekruipen een
beroep op het volk te doen, en zoo zal hij besluiten
moëten, voortaan in vrede Ie leven met zijne vrij
heidlievende onderdanen.
Uit het centraal rapport over het voorstel,
waarbij door de regeeriiig een crediet van 15,590,500
francs wordt aangevraagd voor openbare werken,
blykt, dat de secticu in het algemeen gunstig voor
de zaak gezind zijn; niet het minst zijn zij inge
nomen met liet voorstel om andermaal een millioen
te bestemmen voor subBidiën anu gemeentebesturen
voor hel bouwen en inrichten van schoollokalen.
Het centraal rapport wijst bij deze gelegenheid op
de goede uitkomsten vun het lager onderwijs, waar
van voor een deel de eer aan (len staat toekomt.
In 1845 kon 24 pCt. van de miliciens meer dan
lezen en schrijven; 29 pCt kon lezen en schrijven;
7 pCt. kon alléón lezen; 49 pCt. bad hoegenaamd
niets geleerd.
In 1866 kon 35 pCt. van de miliciens meer dan
lezen en schrijven; 32 pCt. kou lezen en schrijven;
6 pCt. allééu lezen; 27 pCt. had hoegenaamd niets
geleerd
Men kan zich derhalve in een merkbaren voor
uitgang verheugen. In een tijdperk van 20 jaren
is op de domheid en onwetendheid 13 pCt. veroverd.
Op dier. weg voortgnnnde, kan de toekomst met
vertrouwen worden te gemoet gezien.
Het koninklijk consistorie voor de provincie Silezie
heeft eeo circulaire gericht aan de geesielijken van
de provincie, waarin Het oprichten van christelijke
bewaarscholen wordt aanbevolen, opdat de kleineu
in den prillen leeftijd van twee tot zes jaren eeu
allerehrisielijkst onderwijs zullen omvangen, zoodat
hun lichaam en ziel voor verderf worden behoed
en 't hun welga.
Goeda, 30 Apbil.
Z. M. heeft goedgevonden den maj.-kwar-
tierro. J. J. vnn Dieren, van liet 4de :eg. inf., op
pensioen te stellen en het bedrag daarvan te bepa
len op 1309 'sjaars.
Morgen Zondag 1 Mei zal ten 5l/2 uur des
nam. eene vergadering plaats hebben der Maat
schappij „Tot Nut van den Javaan" boven de So
ciëteit de „Héiinie" op (Ie Haven. Wij hopen, dot
die op beter opkomst zal mogen rekenen dan ge
woonlijk alhier aan nuttige en verdienstelijke in
richtingen ten deel valt.
Morgen viert een eenvoudig burger, de heer
J. M. vau Minden, het voor hem zeker belangrijk
feest van do25jnrigc uitoefening der praktijk als mond-
heelkundige. Hij genoot hier steeds do gunst cn
achting zwier studgenooleii, die hij zioh door handel
on wandel waardig mankte en wij kunnen niet na
laten te vermelden dat hij gedurende die vijfen
twintig jaren zijne geheel bolangelooze diensten
wijdde aan liet Wees- cn jEleraoezeniorshuis, en
sedert de oprichting aan bet bestedeliugbuis.
Morgen wordt de spoorweg naar 's Hoge voor
'l publiek geopend. Jteeds bij de feestelijke opening
op II. Maandag getuigden vele ingezetenen van hunne
sympathie door hel misn-Ven van vlaggen. Vooral
was dit het geval op de Markt, (ie Hoogstraat cn
den Kleiweg, omdat de directie van het llijnspoor
en hare gasten, alvorens naar *6 Huge te vertrekken,
het hun door den gemeenteraad aangeboden dejeuner
kwamen bijwonen. Iu de door den beer H. G. b'.
Hanshuij/.eti, hofleverancier vai: prins Frederik, drie
smaakvol versierde bovenzalen van 't gebouw „Arti
Legi" kwam meu ongeveer 12 uur bijeen, kort voor
den alloop van 't keurig dejeuner (dat door de firma
v. Hees en de wed. v. Solinge was geleverd) nam
de burgemeester het woord om (Ie directie geluk
te wenachen met den alloop vun haar moeilijke
taak. In sierlijke taal wees hij op alle wederwaar
digheden, waarmede men te kampen had, alvorens
't zoover was gekomen, lerwijl hij niet naliet ook
de tolk fe zijn van de erkentelijkheid der Goudsche
bevolking, die thans meer dan vroeger het groole
voorrecht kou waardeeren, aan een spoorwegstation
verbonden. De heer AmeshotV, president der directie,
betuigde daarop zijnen dank, en bracht vooral in
herinnering hoe de vnder en voorganger van den
tegenwoordigen burgemeester, reods met onvermoei-
den yver tot de verwezenlijking van dit plan bad
medegewerkt. Hij eindigde met den wenscb dat de
nieuw e spoorweg ook voor Gouda meerderen bloei
mocht ten gevolge hebben. Nadat nog door een
der Kngelsclie aandeel houders 't woord was gevoerd,
ging men gezamenlijk naar 't station, te midden
eener juichende menigte, die zich echter zeer orde
lijk gedroeg, Juist kwnm de keurig versierde feest-
trein, die de gasten naar 's Ilage zoude brengen
aan en toen 't teeken tot vertrek gegeveu was, hie
ven de muziekanten der dd. schutterij, die ook het
dejeuner door 't bespelen huuuer instrumenten op-
vroolijkten, nog eenmaal aan. Spoedig was alles
buiten gezicht en gehoor eu weldra was men te
's Hage. Over de feestelijkheden daar werd reeds
vroeger door ons melding gemaakt. Genoeg zij 't
nog eens te herhalen, dat het feest alhier ongeëven
aard wus. Was dc feestelijke opening uit den aard
der zaak minder geschikt om door allen te worden
gedeeld, inorgen is er gelegenheid voor algemeene
feestvreugde. Dan voorzeker zal 't uitsteken vau
vlaggen overal en zonder uitzondering plaats heb
ben, terwijl naar zich verwachten laat, de illurai-
rnatie niet minder algemeen znl zijn, liet muziek
korps der Goudsche schutterij zal zich des morgens
cn dat der Utreehtscbe schutterij des avonds op de
markt doen hooren, terwijl alles zal worden besloten
door een vuurwerk, dat door de kamer van koop
handel alhier aan hare stadaenooien aangeboden
wordt. Zoo het weder slechts gunstig is, zal 't
ill een woord een ware feestdag zijn, die eerste dag
waarop geregeld de treinen van hier ook naar de
residentie vertrekken.
De commissaris des konings in deze provincie
heeft bepaald, dal bet iu de maand juni aanstaande
te houden onderzoek vau de verlofgangers te land,
dat volgens art. 3 van het besluit vnn 4 October
1862 in de daarbij aangewezen hoofdplaatsen der
militiekantons moet plaats hebben, zal geschieden
te Gouda, vrijdag 24 juni.
Naar aanleiding van de bekende aanschrijving
des ministers van binnenlaudscbe zaken betreffende
voorzorgsmaatregelen, van wege de gemeentebestu
ren ter zake der in het oosten van ons werelddeel
weder opgetreden cholera te nemen, en op voorstel
van de vcreeniging ter bevordering der volksge
zondheid te Groningen, hebben burg. en weth. al
daar aan den gemeenteraad een voordracht aange
boden, om de som van duizend gulden uit te trek
ken, ten einde dc woningen der armen te doen
reinigen; zooals dat daar vroeger herhaaldelijk van
wege de gemeente is gedaan. l)e maatregel zou
nu vermoedelijk niet door tussehenkomst van de
.■nolcrn-commissie, manr van de gezondheids-ver-
eeniging uitgevoerd worden. Deze maatregel vcr-
dieut op zeer vele plaatsen navolging.
Men schrijft uit Boskoop:
Reeds lang voldeed de openbare school binnen
deze gemecnle niet meer nan de behoeften, ten ge
volge van het groot aantal kinderen, dat dagelijks
die school bezoekt.
Dc gemeenteraad heeft daarom op voorstel van
burgemeester tui wethouders besloten tot het bouwen
van eene school met oiidcrwijzerswoiiing cn daar
voor een plan doen ontwerpen door den heer
J. Paul, architect te Zevenhuizen. Volgons bet door
den raad vast gesteld# plan zul de school volkomen
nuar de «ischen des tijds worden ingericht, en on-
gevcer 400 kinderen kunnen bevutteu. liet voor-
uitzioht bestaat, dat op de plaats waar de bestaande
seboool zich bevindt, een postkantoor met directeurs
woning en gemeentehuis znl norden gebouwd, liet
is te wenachen, dat vele pogingen door den Raad
aangewend ter verktijging van eeu postkantoor cn
uitbreiding der dienstregeling, mit giinstigeu uitslag
zullen bekroond worden, dewiil de behoefte dpp.r -in
ten gevolge van de uitbreiding der haudelsrelntiën
sinds jaren wordt gevoeld.
Tot dekking der koster, reor den aankoop vnti
grond cu het bouwen van een school met woning
voor den onderwijzer, zal cene leening worden aau-
gegaou vnu 34,000.
Men meldt uit Gaasterland
Alles, wat te velde staat, wijst op een vruchtbaar
jaar. De pereubooraon staan rijk in knop; aalbessen
en aardbeziën bloeien dik, maar alles zucht om
regen, vooral de menschen, want sedert October
heeft het niet zóó geregend, dat er iets iu de re
genbakken is gekomen. De raeesten zijn dan ook
geheel of bjua ledig, en dat is in Friesland eene
bedenkelijke zaak, daar regenwater bijna het eenigt
water is, dat gedronken wordt, want welwater is
vrij algemeen in minachting, weshalve er weinig
goede pompen zijn.
In den strijd over de koloniale qtimsiie is
steeds met groolen nadruk op den voorgrond ge
bracht het belang, dut de Neilerlandscho handel bij
bet consignatie-stelsel heeft. Zonder dat stelsel zou
den on-a handel en scheepvaart reddeloos te gronde
gaan. .,oo hooren we jaarlijks van den heer llolï-
mnnn eeu lofrede op het consignnticstelsel, en de
profetie vjin tie namelooze rampen die zijn val zou
na zioh slepen. En niet alleen de liner Hoffmann,
laudator tèiupari» acti, maar ook de conservatieve
pers verkondigt hel luide, dat met het consignatie-
stelsel handel en scheepvaart staan en vallen.
Indien men soms in 't onzekere mocht zijn, hoe
dc handel zelf over dat stelsel deukt, die onzeker
heid is weggenomen door het adres, dat door eeu
groot aantal der aanzienlijkste handelshuizen aan do
1 wee de kniner ia aangeboden. Adressanten verzoe
ken, dat bij de regeling der suiker-cultuur iu het
bijzonder iu aanmerking worde genomen bet aan-
boil vnn nbonnemrnt; hierin bestaande, dat de fii-
briekunlen op Java een vaste soui aan hel rijk
zullen uitkecren, tera iji de wijze vau bewerking der
suiker en de verdere beschikking over liet product
hun verblijft. Het stelsel dus, door adressanten
aanbevolen „al; «en gesobikt eu billijk middel om
aan de langgerekte onzekerheid een einde le maken,"
is niet meer er, niet minder dan, voor zooveel de
suiker betreft, de gelieele opheffing van het consig
natie-stelsel.
Dit adres nu is geteekend door de eerste huizen,
handelaren, reeders, enz. des lands, en een enkele
blik op de lange lijst vun namen is voldoende om
te zien, dat het hier geen politiek, maar alleen bgt
belang van handel, vaart en industrie is, dat aldus
het consignatie-stelsel, Neerlnndè gewaande levens
bron, veroordeelt.
Inderdaad, voor de zaak der koloniale hervorming
een zeer gewichtig feit.
(N. Rott. Cé)
Tan Curasao wordt geschreven, dat deels ten
gevolge Van droogte, deels ten gevolge van den
oorlog iu Venezuela, de handel nagenoeg stilstaat.
Men vreesde dat Guzman, die op last der Neder-
landsche regeering onlangs uit Curacao verwijderd
was, door de kansen vau bedoelden oorlog wel «erts
tot president der republiek Venezuela zou kunnen
worden verheven, en alsdan moeielykheden aan het
koloniaal bestuur op Curacao Veroorzaken.
Omtrent den stand van de zaal: der aanslui
ting van den noorder-spoonveg bij Pruisen, verneemt
men, dat die, hoofdzakelijk door de bemoeiingen
van onzen gezant te Berlijn, in overleg piet den
minister van blhnenlandsche zaken, eerlang in ordê
zal zijn. Oldenburg 7.011 liet nog ontbrekende eind
spoorweg aanleggen en in exploitatie nemen, tegen
vergoeding eener subsidie van Nederland en Pruisen.
Alen verneemt met zekerheid, dat door het
Belgische gouvernement aan den Grand Central Beige,
weldra en wel gedurende de tegenwoordige zitting
der kamer van afgevaardigden, concessie zal worden
gegeven, tot aanleg van een spoorweg van Antwerpen
op Hoogstraten cn Baarlc-Nass.ui met ecu zijtak
van Hoogstraten op Zondert cn Breda; wat het
JtO'
i»
\j&
int»"
ui»'1!.
untnP'l
i M
k
J0
„lil! kW.
ijlUdiW»
as uitdij
Ifi A «Uk*»#»
(Jalrirei'afiital fiksten4) h
UfakfM>lKia*isM «p
aai Israeli,»1 a «ia, laf*
li /ma m 'dia,ifuh
«riten.* Ufi t
uisjtó AiKfsjispttt'jdsti
telW ?4 pil late*
BMtdei m 4e» isuu u M^j.
HUM*uil*
'«I i| nihil u hi fgjg
uim> j. I. i «pffiaf mr
fws istsh-A
«*h. "kaS1-'
L
IL. I
v*l
