RWEG.
IÏÏZIEK
Nieuws en Advertentieblad voor Gouda en Omslreken.
1870.
N° 901.
Vrijdag 3 Juni.
liJSSEL.
IsT^XjEZIIlsra-
f
Do inzending van advertentien kan geschieden tot één uur des namiddags op den dag der uitgave.
Ion Gouru op-
It vervoer van
extra treinen
lï. Spoou-
verkrijgbaar
em 10 centen.
KECTIE.
ïglieden buiten
|enheid bij fat-
eene VRIJE
net KOST en
|U ANT, Gouda.
te Franeker.
Ie Koningin.
Zeit.
C 0.60
C-B 0.40
C 0.20
B-A 0.00
C 0.60
C 0.50
hik) r-B 0.50
C-B 0.40
IGRATIS.
l'/ijn steeds voor-
andelaar
te Gouda.
Kihkinobe
Fastillos
1 uit de zou
ten, van de
i, Rakoczy te
Ktemnjm,
hvan voor
treffelijke
werking te
gen traag-
t beid der
spjjsverteè-
rings- orga
nen, be-
bht, bloedsgebrek,
[jicht en scrophu-
welke de zouten
lest 50 ct. Depóts
BOERSte Kot-
pi VEEZENDING.
Dinsdag 's morgens
's raorg. 7 uren.
ilijke dagen 'snam.
uren.
I' ten.
GOUDSCHE COURANT.
De uitgave dezer Courant geschiedt ZONDAG,
WOENSDAG en VRIJDAG. In de Stad
geschiedt de uitgave in den avond van
DINSDAG, DONDERDAG en ZATER
DAG. De prjjs per drie maanden is 1.75,
franco per post 2.
ADVERT ENTIEN worden geplaatst
van 15 regels a 50 Centeniedere regel
meer 10 Centen. GROOTE LETTERS
worden berekend naar plaatsruimte.
Afzonderlijke Nonuners VIJF CENTEN.
OP HFT VERSLAG van den TOESTAND
DER GEMEENTE.
(Vervolg).
II uk man.
Hoogst belangrijke zaken zijn in I860 door
den gemeenteraad behandeld. Bjj een overeen
komst met het hoogheemraadschap van Rijn
land werd de af- en aanvoer van water naar
en van den IJsel en hetgeen daarmede in ver-
bank staat, geregeld. Verschillende werken,
zooals het verwjjden der kleiwegs- en Weekers-
brug en het verdiepen van de Gouwe, zjjn van
die oyereenkomst het gevolg ook volgde daar
uit de opheffing der door IJselwater gedreven
volmolens. Voor een en ander werd een
schadevergoeding van 50000 bedongemHeeft
die overeenkomst nu geeu nadeeligewBvloed
op den toestand van het water in de gemeente,
strekt zij veelmeer, zooals het verslag zegt, tot
het verkrijgen eener meer geregelde waterver-
versclting, dan moest men die overeenkomst
toejuichen, zelfe wanneer de som van 50000
niet in die zaak betrokken was.
Goed water toch is allernoodzakelijkst voor
de volks-gezondheidin alle groote gemeenten
is deze zaak aan de orde, omdat de overtuiging
algemeen is dat sleeht drinkwater de oorzaak
is van verschillende ongesteldheden en epidemiën.
In verschillende gemeenten is herhaaldelijk het
aanleggen van waterleidingen, of het boren van
putten besproken. Zullen wij ons weder als
de nood aan den man is met het koopen van
IJselwater moeten behelpen Zal de waterver-
versching nu werkelijk aan de dringendste be
hoeften voldoen of moet de 50000 een te
geringe vergoeding zijn voor het gebrek aan
zuiver water? Het verschaffen van zuiver
drinkwater is een der eerste plichten van een
gemeentebestuur, bestaat de gelegenheid dit te
verkrijgen, dan mag op eenige duizende gul
den niet gezien worden. Is het water in de
hoofdgrachten vrij goed, in de achtergrachten
laat, die toestand nog veel te wenschen over, en
werd de afkoopsom van Rijnland gebruikt om
dien toestand te verbeteren, dan zoude zeker
geen betere bestemming voor dit geld te vin
den zjjn.
Art. 247 der gemeentewet zegt: De aan
het slot van art. 240 vermelde rechten, loonen
en gelden worden tot geen hooger bedrag ge
heven dan noo'.ig is te achten, om den betaler,
naar evenredigheid van het gebruik of genot
dat hij heeft, in de kosten van aanleg, onder
houd of verstrekking van het door hem ge
bruikte of genotene te doen dragen. Onder
de rechten hier bedoeld belmoren ook de brug-,
kaai-, haven-, kraan-, sluis-, dok-, boom-j en
veer-gelden. Wij mogen dus verwachten, dat
na de vaststelling der scheepvaartrechten voor
een tijdvak van 25 jaren, de werken dienstig
voor dfe scheepvaart uitstekend in orde zul
len gehouden worden. De scheepvaart neemt
steeds toe, de inkomsten der stad vermeerdereu
daardoor jaarljjks, en al dat geld moet volgens
de gemeentewet uitsluitend besteed worden iu
het belang van de scheepvaart. Wordt het
voor iets anders gebrnikt, dan handelt men in
strijd met de gemeentewet, die op dit punt zeer
duidelijk is.
Onder de verordeningen, in 1869 vastgesteld,
komt ock voor een verordening van den 19°
Januari tot heffing eener belasting op het ge
maal voor zooveel de tarwe en spelt betreft,
alsmede op het van elders ingevoerd meel of
gebak van die graansoorten afkomstig. Nog
altijd bestaat in onze gemeente een gemaalbe
lasting en nog altijd is Gouda een hulpbehoe
vende gemeente, en dat in weerwil van een
batig slot van 31,237.335 op de rekening
van 1868.
Hoewel het niet ieder gegeven is een goed
inzicht in gemeente-rekeningen te hebben, valt
het toch in het oog dat de begrooting van 1868
slechts met een batig saldo van J 7.595 sloot, en
de ontvangsten 22000 meer en de uitgaven
f 9000 minder dan de begrooting bedragen heb
ben. Het batig saldo voor 1869 is geraamd op
2.645. Wordt dit nu ook zooveel door de
werkelijkheid vergroot, dan zoude afschaffing
der gemaalbelasting voor het vervolg niet tot
de onmogelijkheden behooren. Men wil de stad
uitbreiden, men wenscht vermeerdering van be
volking, men verheugt zich in toenemenden bloei,
dat is uitmuntend, maar wil men waarljjk den
vreemdeling doen besluiten zich hier te vesti
gen, dan is afschaffing der gemaalbelasting drin
gend noodig wie toch vestigt zich buiten nood
zakelijkheid in een hulpbehoevende gemeente
De sterfte ofschtMji veel grooter dan ten
vorigen jare, was nW veel boven het gemid
delde cijfer. Maar is dat gemiddelde cijfer niet
evenzeer hier als in andere gemeenten des lands
te hoog? Is het voldoende dat de sterfte niet
boven het gemiddelde cijfer gaat, en moet het
niet veel meer het streven van gemeentebestuur
en gezondheids-commissie zjjn om dit cjjfer te
verminderen Te betreuren is het daarom dat
het gemeentebestuur nog niet beeft kunnen vol
doen aan verzoeken van de gezondheids-com
missie zjjlen en stinkslooten moeten uit de ge
meente verdwijnen, en hoe dankbaar de burgers
aan het gemeentebestuur mogen zijn dat het
de handen aan het werk geslagen heeft, nog
veel is in dit opzicht te doen. Mogen de po
gingen aangewend om die overal te doen ver
dwenen met goed gevolg bekroond worden,
het geld daaraan besteed zal rjjke rente ople
veren in een verbeterden gezondheids-toestand
en een verminderd sterfte-cijfer.
Regenten van het ziekenhuis dringen weder
in hun verslag aan, dat maatregelen zullen ge
nomen worden om de bestedelingen, in het zie
kenhuis verpleegd, dit gesticht te doen verlaten
en het uitsluitend ter verpleging van zieken te
bestemmen.
Ook het gemeentebestuur is van oordeel dat
een afzonderlijk gesticht voor ouden van dagen,
waar zjj tegen een wekelijksche bjjdrage kun
nen verpleegd worden, voor deze gemeente oen
behoefte is. Maar waarom dan niet met het oude
gebroken en een nieuw ziekenhuis gebouwd buiten
de stad, waar voor de zieken overvloed van
versche lucht is; waarom dan nog langer een
gasthuis midden in de stad op een der voor
naamste grachten, een gasthuis dat, hoe groot
ook, toch ondoelmatig is en bljjft?
In hit geheel ziju in het afgeloopen jaar 90
zieken ter verpleging opgenomen. Op 1 Janu
ari 69 waren er 22; op ultimo December 24
zieken, zoodat het gemiddeld getal ongeveer 20
zieken zal zijn.
Zouden de kosten nu zoo groot zjjn om bui
ten de stad een eenvoudig gebouw te plaatsen
geschikt tot opneming van die zieken Men
konde ilan liet tegenwoordige gasthuis of geheel
tot bestedelingshuis inrichten of het voor een
ander doel bestemmen. Die maatregel zoude
