t
assjv-r— n
•sSss;-
BUITENLAND.
BINNENLAND.
ttJAt se--.
ï'CS
Do toestand te Parijs.
Do oorlog.
F R a^Tk^rij k.
D IT SCHL aTnD.
f.
p»
i itx'i
m'
rrrw:''"
-»1
„Mum
M;e iu^"7
■•"««I*»
.-■-ft
Donderdag «vond. Veel veréhdering 19 er hier niet
te bespeuren. Alles schaart /.lolt om de nieuwe regee-
ring, zelfs de meest imperalistische bladen, eenvoudig
omdat de nood dringend en een vereen igingspMiit
noodzakelijk is. De verschillen worden tot gelegener
tijd verschoven. Koe men ook denke over de strijdende
partijen, een volk dal moedig zgu gehoortegroud
wil verdedigen, verdient achting eu eerbied. Men
moge denken over het waarschijnlijke lot der repu
bliek zooals men wil (de naam tb raat-gouvernement
i9 zelfs r"cds door het Dagblad uitgevonden) h*t
streven van de mannen, die de omstandigheden aan
hel roer in Frankrijk gebracht nebben, is edel; de
leden van hel straat-gouvernement zijn de nobelste
geesten van bet land. Zal hei hun gelukken den
ontzenuwenden invloed van twiutigjurige onzedelijke
heerschappij te boven te komen? De tijd zal het
moeten leeren. Ken spoedige, eervolle inde zou
het wenschelijkst zijn. Jules Favrc is daartoe be
reidzal en kan koning Wilhelm daarin toestem
men? Alweder een vraagteeken. De circulaire van den
nieuwen minister aan de gezanten maakt een goeden
indruk. Na beioogd te hebben dal hij met kracht
een vredelievende staatkunde heeft verdedigd, en
Duitschland aan zijne vrije ontwikkeling luid willen
overlaten; na herinnert! te hebben dat de koning
van Pruisen van zijne zgde verklaard heeft geen
oorlog te voeren tegen Frankrijk maar alleen tegen
de dynastie,- vervolgt lij aldus:
„De dynastie is gevallen, liet vrije Frankrijk
verheft vich. Wil de koning van Pruisen de/en
schandelijken oorlog voortzettenliet staat hem
vrij die verantwoordelijkheid tegenover de wereld,
tegenover de geschiedenis op zich te laden. Als
bet een uitdaging is, wij nemen haar aan. W ij
zullen geen duimbreed van onzen grond, geen steen
van onze vestingen afstaan. Keu schandelijke vrede
zou binnen kert een veruielingsoorlog ten gevolge
hebben. Wij zullen alleen onderhandelen over een
duurzamen vrede.
„Ons belang is dat van geheel Kuropa. Maar
zelfs al stonden wij alleen, wij zullen niet versagen.
Wij hebben een vastberaden leger, wel voorziene for
ten, een goed ge wapenden wal, maar bovenal een
borstwering van 300,000 strijders, die besloten heb
ben tot den laatsten man te strijden. Achter de
forten liggen wallen, achter de wallen barricaden.
Parijs kan drie maanden lang volharden en over
winnen. Als het bezweek, zou Frankrijk op zijne
roepstem het wreken.
„Ziedaar wat Europa behoort Ie weten. Wij heb
ben met geen ander doel liet gezag aanvaard. Wij
zouden het geen oogenldik langer willen behouden,
als wij de bevolking van Parijs en van geheel
Frankrijk niet bereid vonden in onze besluiten te
deeleu.
„Wij herhalen het: wij wenschen den vrede, maar
als men dezen noodlotligen oorlog tegen ons voort
zet, zullen wij onzen plicht tot het einde toe vol
brengen en ik voed het vaste vertrouwen dat de
zaak van het recht zal eindigen met te zegepralen."
De Araeriknansche republiek heeft hare Frausche
zu9ter reeds erkend en het vuorloopig bewind geluk
gewcnscht. De beroemde Spaansche patriot Castelar
heeft hel laatsie ook gedaan, uit naam der llepu-
blikeiusche minderheid vuti de Cortes. De Engelsche
bladen dringen op spoedig? erkenning door Groot-
Brittanje aan. In Frankrijk zelf hebben de meeste
groote sleden zich bij de iiiou we orde van zaken
aangesloten; van liet platte huid is nog niets bekend.
liet Journal Ojjlcicl weerspreekt het gerucht van
eene nieuwe leening, en verzekert dat Parijs zoo zeer
van mondbehoeften is voorzien, dat ecne bevolking
vau twee inilliocn zielen daarvan twee maanden kan
leven.
Eene circulaire van den heer G.irpbetta aan de
prefecten zegt denkt aan i^iets anders dan aan den
oorlogen aan de maatregelen die hy vereisrht. Ver
meerdert de kalmte en de veiligheid, om eenheid
en vertrouwen te stichten. Verdraagt alles wat geen
betrekking heeft op de nationale verdediging of die
zou kunnen belemmeren.
Geen nieuws van het tooneel des oorloos dan
een zeer onwaarschijnlijk bericht van Fransche zijde,
dat wij geven, zooals de telegraaf het overbracht,
zonder er voorshands veel geloof aan te hechten,
Het ministerie van Binuenlandsche zaken heeft
onder reserve de volgentic dépêche van den consul
te Bazel, gedateerd St. Louis 7 Sept. des morgens
ten tien ure, medegedeeld. Drie duizend Pruisen
uit het garnizoen van Mutlerliolz hebben bevel
ontvangen dadelijk naar Straatsburg te vertrekken,
waar de belegerden een uitval gedaan hebben, 8 a
10,000 Pruisen doodden en verscheidene kanonnen
"T
veroverden. Van Donderdag op Vrijdag zijnde vij
anden op de bruggen gekomen tusschen de l'orte
des Juifs en de Povte d'Austerlitz, doch werden tot
den laaisten man neergeschoten of door de l'orte
des Pêclieurs teruggedreven. Ecne groote bewegiug
van vrijkorpsen en gewapende boeren vormt zich
te Hart tusschen Chalainpe en Kimps, Eeuc zwakke
badensche mobiele kolonne met tweo veldstukken is
op ('en rechteroever van d»u Riju verschenen. Slechts
700 man liggen te Freiburg in gnrnizoen.
Toni en de overige vestingen blijven standvastig.
De koning van Pruisen is Uheims binnengetrokken.
Vrijdagavond. Uit. Pakijs wordt lieden gemeld,
dat hel voorloopig gohveriieinent in allen ernst dien
naam opvat, daar het tegen 1 October tie verkie
zingen heef', trigeschre'" vo ;jp cr .i'\tr?r„vJe
vergadering. De voornaamste leden zullen dan wel
in het definitief bestuur verkozen worden, schoon
niet allen de goedkeuring wegdragen der heftigste
repuhlikciueu. lLv.hefort schijnt door zijn gematigde
houding een goed figuur te muken en zeer nuttig
te zjj». Officieel mankt de regeering bekend, dat
op de keizerlijke correspondfcntie beslag gelegd en
deze uitgegeven zal worden, terwijl bij gerucht wordt
verzekerd, dat ui de koffers van de gearresteerde
Prinses Mathilde 51 milliuen aan waarde gevonden is.
De prinsen van Orleans hebben, naar wg thans
vernemen Parijs weder verlaten op dringend verzoek
van Jules Fuvre Deze vreesde dat hunne tegen
woordigheid tot verkeerde uitleggingen aanleiding
geven zou en deed een beroep op hunne vaderlands
liefde, waartegen de prinsen niet bestand waren.
Zij keerden naar Engeland terug
In Italic heerscht groote opgewondenheid. De
bevolking wil ltome of de republiek. Men zegt dut
het ltaliaansche gouvernement van den paus gecischt
heeft terugzending van de vreemde troepen de Ita
lianen willen nog verdi-r gaan en vorderen bezetting
van de eeuwige stad löor hunne troepen.
Van den oorlog niets dan dat Laon is belegerd
en met een bombardenent bedreigd. Het boven
staande telegram omtm t Straatsburg is niet beves
tigd een gerucht wil, dat Montmedy capituleert
en NleU op het punt is zulks te doen.
Volgens verscheiden bl uien is M.ic-Mahon niet
dood de I ndependauce doet hein te Pouru-aux-Bois
zijn verblijf houden.
Van iutrrventie der neutrale mogendheden is nog
geen sprake.
De keizerlijke kroonprins vernam het eerst van den
gouverneur van Namen, die hem gastvrijheid ver
leende, het rechtvaardig maar hard lot, dat opnieuw
zijn geslacht getroffen had. „Dat alles is nog niets,"
riep de vijftienjarige knaap na ee oge oogcnblikke»
stilte uit, „zoo Frankrijk slech-s in zijn geheel
blijft." Daarop verzocht hij alieen te blijven. Hij
verborg hei jioofd in de handen en de huisbedien*
deu hoorden hein langen tijd suivken. Hij heeft
zicli bij zijne moeder in Engeland begeven. Vol
gens sommigen is deze nog nabij Brussel op het
kasteel vau de familie d'Ilooghvorst met de herto
gin de Buasnno, geboien d'üooghvorst.
Men leest in de Cu zet tv Je France
„Op liet officieus aanbod lot bemiddeling, door
Engeland gedaan, heeft de lieer von Bismarck offi
cieus geantwoord dat Pruisen in beginsel iedere inter
ventie afwees, maar*dat het, oin bewijs te geven
van goeden uil, Engeland machtigde aan liet Eran-
sclie gouvernement te doen weten dat Pruisen cr in
zou toestemmen op de volgende voorwaarden te
onderhandelen
lü. Afstand, door Frankrijk, van de helft zijner
gepantserde vloot;
3°. Vergoeding van oorlogskosten tot een bedrag
van drieduizend milliocn;
2U. Rectificatie der grenzen ten behoeve vau
Duit soli land en met het doel om hei Frankrijk on
mogelijk te maken een nieuwen aauv.il te beproi ven.
Dit laatste punt zou intu3schen op een Europeesch
congres worden behandeld.
ENGELAND.
Vreeselijk, ijzingwekkend is het verhaal dat in
de Times wordt gegeven van de hartverscheurende
tooneelen, die na deu „veldslag" bij Sedan het
„slaclitveld" opleverde. Ziehier wat er o. a. van
wordt gezegd
„Stelt u opecnhoopiiigcn van lompen gekleurd la
ken voor, dooruengemengd met een stroom van bloed
en verplette hersenen en waardoor hier en daar stuk
ken mensehelijk vleesch zich vertoonen; lichamen
zonder hoofden; becnen zonder lichamen
Doch besparen wij liever onzen lezers eene verdere
schets van al die smartelijke tnlereelen en bepalen
wij ons tot de mededeeling van eenige weinige bij
zonderheden, die 't mensehelijk gevoel doen trillen,
het oog kunnen doen tranen, maar die niet aan 't
onmenschelijke doen deuken.
„Somtijds zag ik twee paarden nevens elkander
gezadeld liggen, die door een zelfde granaat gedood
waren, of vier, vijf, zes mannen, wie één projectiel
blijkbaar had neergeveld. Op één plek zag ik acht
Frausche soldaten, in wp cirkel neorgeveld, door
één kanonskogel getroffen; op 100 el afstand om
hen heen zag 'k geen Igk meer. Opmerkelijk was
't, dat de gelaatskleur van allen zeer donker was;
en tocli wareu zij eerst dezen morgen gedood aan
ontbinding viel Jus niet te denken.
„Opmerkelijk waren ook de uitdrukkingen op het
gelaat der dooden. Zij, die door de bajonet
ceu vleselijke dood werden getroffen, hadden de
oogen wijd en strak geopend, open mond en de
long daarbuiten, koriorn zij droege:. de '.ceLcruu
ui» het smartelijkst lijden. Een musketkogel daar
entegen scheen niet veel smart te veroorzaken; de
trekken van hen die daaraan gestorven waren, waren
kalm; somtijds zag men een glimlach op de koude
lippen. Nogtans ia de op het slagveld het meest voor
komende uitdrukking die van schrik en doodsangst.
„Ik vieet niet of de Pruisen beter zorg gedragen
hebben voot het begraven van hunne dooden. maar
hun aantal was bijna niets in vergelijking Van de
overigen."
Uit Schiltigheim wordt aan de Karlsr. Ztg. ge
meld, dal de vesting Straatsburg door een onder
aard sche telegraaf in verbinding stond met Mot/..
Men heeft die gemeenschap ontdekt en afgesneden.
l)e toestand in Straatsburg wordt tnet elkeu dag
treuriger. Zonder gevaar van het leven te verlie
zen is het niet mogelijk de straat te passeeren. Le
vensmiddelen worden zoo schaarsch, dat van aard
appelen, groenten en vleesch geen sprake meer' is.
De rijkste inwoner mag zich gelukkig achten, als
bij tegen goud een stukje paardevleesch kun bekomen.
De bevolking is zeer verbitterd op den gouver
neur, voornamelijk omdat hij bijtijds zijne-familie
in veiligheid In eft gebracht.
Des avonds teu 10 ure zwijgen de vijandelijke
kanonnen de wapenstilstand duurt één uur en
strekt om de lijken ter aarde te bestellen Tl ijk en
arm worden op het kerkhof Jar din de Planten op
eene rij aan de kille aarde toevertrouwd.
Van de verwoesting, die in de stad veroorzaakt
is, kan men zich geen denkbeeld vormen.
Aan Ba/ai tie is de cisch gesteld zich over te
geven. De Klóerfelder Ztg. zegt dat dit volgender-
wijze is geschied. Aangezien de Fransehen op ome
parlementairen schieten, heeft de bevelhebber van het
Duitsche legerkorps .besloten geene Duitsche parle
mentairen meer te zenden. Dientengevolge werd
de bij Sedan gevangen genomen Frausche generaal
Wimpffen nmvr Mm gezonden, ctn Bazaine mede
deeling te doen van het feit, dat bet leger van
Mac-Mahon gecapituleerd had en in naam des Ro
llings te eischen, dat hg zich zou overgeven om
verder bloedvergieten te voorkomen.
Hat resultaat der zending is nog niet bekend.
l)c berichten uit Homburg luiden bij voort-
duiing zeer loffelijk met betrekking tot de kroon
prinses van Pruisen, die ich daar werkelijk ecu
weldoende engel voor gekwetsten en lijdenden beloont.
Geregeld bezoekt zij <le hospitalen, terwyl zij de
onmiddellijke iurtcl ting vau een nieuw hulp-hosji-
tni.l op de kazerne-plein beval.
Die nieuwe verplegingszalcn zullen strekken tot
het opnemen der zwaar gewonden.
Van de zijde der bevolking wordt haar dan ook
alle onderscheiding bewezen. Vooral op deu dag
van het bekend worden der gebeurtenissen bij Sedan
w«9 de geestdrift der bewoners van Homburg en
omtrek schier zonder gr-uis en werd de vorstin, de
gemalin van dei. heldhaftige!) en beminden kroon
prins, al9 de heldin van het oogenblik gehuldigd.
Gouda, 10 September.
De derde provinciale' vergadering van onderwijzers
en voorstanders van het onderwijs worSt heden in
het lokaal „Ons Genoegen" gehouden. Onder de
tegenwoordigeu merkte men op den heer Lindo, in
specteur van liet lager onderwijs in deze provincie,
verschillende schoolopzieners, de heer Vollenliovcii,
lid van ge.lcp. staten, de heer burgemeester en ver
schillende leden van deu gemeenteraad, benevens leden
van verschillende schoolcommissién. Vele dames zoo
wel van hier als elders waren tegenwoordig. Tal
van onderwijzers uit de geheele provincie waren op
gekomen. De punten op de agenda gesteld werden
achtereenvolgens door de sprekers ingeleid en kort
bediscussieerd.
Wegens het afdrukken der eoumnt zijn wij niet in
stnnt reeds nu de discussie in uitvoerig detail mede
te doelen. Later komen wij daarop terug.
i
rffi r f
t n"
bi
(ftlU
.uiw - .1 r
'f' .'-1*
Jlf'1
n;.**" Jjn»m ,n 1
"'J,*'-; l"
(ISW p jit tl
0
-ft
«0'1*
*4
ft ft! I*
Ae<;
Uh, t
\$kt»
t»
ckwi®»r r
P«»
u; M
1 üe keer
•diirr be et
W Zliou pi""1'"C*''
lil tali; hti uifuSii*!
uit nu tjiii»». w «T
''Miti, fc M| «»m 'i't
dtuidtr lijm io»
(i wiili W»(ii «u», m.
na uit if: tl m hl m:ilm r
Ut llil poli'itif 9) (rw tti
,i« i»i tein ét du nu ttuknu
ie I ioiilt w, i ttii a. k q.; ijur
M (rui ii «lm bm q d>( Kr ir
lift coilim for ffptfjfpf
iUf
n
'«nii,
'lust,
der ii
j. r ll«».
fell
,'rtoiil
l"-01, tliw irlri "K'
t? i,
Ia pin de 1,
Ij*"
