Laatste Berichten.
ftÜigjSMIiiiMI I
Mr
I g dezer besluiten, óf door
j ii gouverneur-generaal ver-
slotsom dezer overwegin-
iiiichtingen eu zeer bepaalde
eze zaak weuschteo te out-
I ren in 30 ?n bet week-
II voorffpl om de dames-co-
l«Kruis te reorgnniseeren in
-oommissiën, deelt de heer
(cuoemd blad een dor hem,
c deu heer dr. Coronel, ont-
r i mede voof de Nederlundsche
mg der gezondheidsbelangen,
lenigen zich daartoe de dames-
i.rutS, »vci»e /.iun consuit.cereu
i Jer vereeniging. Zij zal geleid
jliestuur, bestaande uit dames,
I ge mannelijke personen, üe
sisten a. mei de zorg voor
kennis der gezondheidsleer
ziekenverpleegsters en ver
baten van maatregelen in het
d. met het verleenen van
be rampen. Het hoofdbestuur
ir en uit de leden der plaat-
i oei der opstellers was Alleen
geven, wat de werkzaamheid
Iteids-commissiën huns inziens
toor ic gelegenheid gegeven
•veging der zaak. Eene uit-
is veld kan niet dan ten goede
14 hoogste roeping der veree-
Iden oorlog.
Ileekt het bericht omtrent den
tl tegeil. II«t dier is nog
to actie tot schade-vergoeding
|ns ook uit de lucht gegrepen.
men dat eene commissie van
•ttigirg van industriëlen en
ii bekend jemiakt, dat jonge
nen, die met vrucht het lager
ivooud, en bij eenig ambacht
e geplaatst te worden, zich
I nissie kunnen aangeven. De
staan dan ond»r de bescher-
en worden daardoor voor
llicling voortgeholpen. Verder
Tilden, die voor hun vak vol-
na verloop van tijd, eerst
olgenseen doelmatig geschenk
ieëlen en werkbazen, die jon-
luiuen zich mede tot de com-
f'tuwe Noord-Hollander:
in het district Alkmaar, ter
leden voor de Tweede Kamer
psneraal
•nheid van de laatste verkie-
eeds gevolgde strikte onpar-
kg te brengen met betrekking
futen, wat daarvan is:
es avonds omstreek 10 ure,
It iplnkker bij mg anti huis aau-
rhandigd en, namens den heer
d, of bij dit tnorgen ochtend
lakken. Ik zag het biljet even
ir het gelezen te hebben, dat
ictrof voor jhr. mr. II. Q. C.
'ut de 2de Kamer.
aanplakken v«n biljetten bij
ig is geregeld, welke verorde-
op het Jiaadhuis geborgen was,
i als niet door mij geconcipieerd,
ttrtoe moest worden verleend
tr, door Burgemeester en VVet-
Commissaris van Politie; in-
de circulaires van den Heer
|t gs in dit gewest, waarbij, ook
van Binnenlandsche Zaken,
wordeu uitgenoodigd', .zich
|i,igeu te bemoeien, gaf ik
nen, onder teruggave van het
zóó vroeg, niet kon geschie-
eerst eens moest nazien,
on, dat mijnheer van der Kiiay
f rgen ochtend om 5 ure werd
[n.irkt gehouden werd, en dat
den commissaris van poli
et niet wilde vergunneu, zon-
arde, waarop door mij is gc-
jijulieer van der Kaay, dat hot
daar au niet raedo kan be-
i eene «anbeveling van mijn-
maar dat ik hetzelfde zou doen,
I orcest betrof.
Nadat de aanplakker zich had verwgderd, is li ij
omstreeks des avonds 11 ure bjj mij aan huis te
ruggekomen, heelt de dienstbode een biljet over
handigd en verzocht aan mij te zeggen: dat mijn
heer van der Kaay er hg blijft, dat de biljetten
morgen aangeplakt worden, waarop ik baar verzocht,
aan den aanplAkker het biljet terug te geven en te
zeggen, dat bat goed is, als de «auplakker het maar
niet doet.
Deu volgenden morgen begaf ik «ij n»ar het
raadhuis, nam kennis van den inhoud der verorde
ning eu bemerkte, dat biljetten, niet bij de verorde
ning genoemd, geviseerd moeten worden door den
Commissaris van Poljlie, alvorens aangeplakt te wor
den. Ik verzocht dien ambtenaar, des morgens om
streeks 1" ••■te Uij -ij 'e k a'T jccló. '„tot me
de, dat ik niet begrijpen kon, wnnrom hij gister «vond
zóu laat den aanplakker aan mijn huis had gezon
den om over dat biljet te spreken, want dut ik er
niets mede te makep had, aangezien art. 3 der ver
ordening het aan zijne prudentie overlaat, biljetten
wel of niet t» visverou zoodat, wanneer ik commis
saris vgu politie was en het aan mijtve prudentie
was overgelaten, alsdan zonder vergunning van den
Burgemeester zou visecren of niet viseeren, naar
««te bet «jj voorkwam, goed of niet goed te zijn;
en wanneer de Burgemeester zich niet met dat visum
kon vereenigen en mij daarover onderhield, dan zou
ik hem zeggen, dnt ik naar mijn beste weten gedaan
had ca voortaan zon bijjven dueu, totdat de veror
dening, gewgzigd zgnde, hpt viseeren Vuil biljetten
aait een ander opdraagt.
De Commissaris van politie heeft dannop geant
woord, dat hij het gedaan had, omdat het met de
verkiezing in verband stond, et) dat bet misschien
beter ware geweest, als bij zelf even met de ver
ordening bij mij was gekomen, maar dat hij dit had
a 'gelaten, omdat het reeds zoo laat was. Nadat ik
dien ambtenaair bad gezegd, dat ik er voortaan niets
mede te maken wilde hebben en hij zich verwij
derd had, heb ik den aanplakker gezegd, dat, wan
neer hg voortaan vnit ingezetenen biljetten had aan
te plakken, hg dan in zijne instructie moest zien,
of ze geviseerd moesten worden of niet; in het eerste
geval ze niet moest aanplakzen, vóór dat ze gevi
seerd waren door dea heer Commissaris ven Politie,
zonder daartoe aan mij vergunning te vu gen, want
dat de verordening het oordeel daarover uitsluitend
aan den Commissaris van Politie heeft opgedragen.
Ik be« dien dag tot des namiddags half drie ure
op het raadhuis gebleven, zonder dat de beer van
der Kaay zich bij mij heeft aangemeld om over
deze aangelegenheid te sprekenea vernam des
avonds uit de Alkm. Courant het bekende bericht,
door bent ouderteekend.
Maandag daarna is van bet bovenstaande mede-
deeling door mij gedaan ia de vergadering van Bur
gemeester en Wethouders, aangezien het betrof de
uitvoering van eene gemeenteverordening, zonder
dat dit aanleiding g«f tot veel discussie hoofdza
kelijk werd opgemerkt, dat men dergelijke biljetten
op vele plaatsen aanplakt.
Ne Voorritter van het Hoofdkiesdistrict Alkmaar,
A. MACLAINE PONT.
(Slot van 't verslag der vergadering tot behande
ling der sociale qumstie, deu 30 Oct. te Utrecht
gehouden.)
De heer Huet, die reeds lang een voorstander is
van het stelsel, verheugde zich desniettemin dat het
zooveel tegenstand vond. Hij vindt het stelsel zoo
volkomen juist, dat hij alleen bevreesd was, dat het
te spoedig omhelsd zou worden juist dal liet zoo
veel tegenstand vindt, doet Spr. verwacii.su dat het
stelsel een toekomst heeft. Ook (Ie stoom ondervond
allerlei tegenstand, en een even groote omwenteling
ais de stoom op het gebied der mecliunika, kan de
participatie op sociaal gebied te weeg brengen, bpr.
verdedigde achtereenvolgens verschillende gemaakte
bezwaren. Er was gevraagd, of er ook werklui zijn,
die niet in de wiBst deeleu Wel zeker, ineu
begint van boven af en eindigt by die lagen, waar
men klassen ontmoet, die niet ontwikkeld en wel
varend genoeg zgn, om er in te kunnen deelen.
Hoe vindt men een verband lusschen den werk
man en den werkgever? Door iu pla.de van,
zooals thans, mondelinge overeenkomsten aan te gaan,
schriftelijke contracten te sluiten.
Is het eetlijk, als alle werklieden een gelijk deel
in de winst krijgen? Neen maar dat inoet ook
niet; teder deelt in de winst, nnar gelang van zgn
loon; een directeur, die f 4000 trac'eiitent ontvangt,
krijgt lOroanl zooveel als een werkman die/400 heeft.
Moet stukwerk vervallen Neen, als men de winst
daaruit manr aftrekt van de andere winst. Maar
stukwerk is niet overal toepasselijk deelen in de
winst berust op hetzelfde beginsel, het geven van
een prikkel tot meer en heler prod not iehet laatste
is meer nlgemien. hel eerste een niet altijd bruikbaar
hulpmiddel. Een opzichter toch kan niet op stuk
werken.
(iaat de winst van het loonnf? Noen. Het
loon moet zoo lang mogelijk zijn, het aandeel in
de winst zoo groot mogelgk. Dan is het een
prikkel voor deu werkman die tot grooter winst leidt,
want Spr. heeft niet gezien, wat er bij toepnssing
van het stelsel kan worden gewonnen, maar wel
hoeveel tijd er bij 't gemis run het stelsel in fa
brieken verloren gaat, reddeloos verloren, eu hoeveel
op andere wijze verwaarloosd wordt. De winst wordt
dus verhoogd, en iu die hoogere winst dceit de
werkman.
Iielben de werklieden enkel deel in de winst, of
ook in de onderneming Alleen in de winst, want
wie deel heeft iu de onderneming, is aandeelhouder,
en aandcelen cadeau gcv.n, za! cica.ar.d wilL.i.
Hoe zal de werkman de winst controleeren P Door
het verslag in de krant en de verdeeling door een
lijst van het loon van ieder werkman.
Een fabriek wil niet bekend maken wat zij wint.
Zij maakt wel bekend, als zij verliest, en zal
het dus ook wel willen weten als zij wint. Bui
tendien, dat is nu al reeds van de mqesten bekend,
al is het juist niet in zoo grooten kring.
Zal verlies hel ioon niet drukken? Misschien
wel, maar daar valt bel beginsel niet mee. In ieder
geval is het billijk te bepalen, dut zoo niet minstens
een zeker percent b. v. B pc. behaald wordt, er geen
uitdeeling plaats heeft. De werkman ontvangt eerst
zijn loon uit de winst moet dus het kapitaal in
de eerste plaats een zekere reute ontvangen.
Fabrieken, die geen winst verdeelen, zullen dan
te gronde gaan. Dat is wel mogelijk, maar er
zgu ook vele ziekelijke ondernemingen in ons land,
aan wier ondergang niet veel verloren zou zijn. Door
de winstverdeeiing zal er een concurrentie ontstaan
lusschen de inrichtingen onderling. De knapste werk
lieden zullen gaan daar, waar het meest uitgedeeld
wordt.
Ais er altijd participatie in de wiust had bestaan,
betoogt Spr. verder, dan zouden de lootten niet zoo
laag geworden zijn, want dan zou de werkman in
vloed hebben gehad op de bepaling van de pryzen
van het product van zgu arbeid, liet stelsel van
gratificatiën is niet voldoende; dat is maar een
hulpmiddeltje. De heer liubrecht wil het stelsel als
overgang lot den toestand, dat alle werklieden deel
zuilen hebben in de onderneming. Op zich zelf
heett Spr. er niet tegen, dat eea werkman een aan
deel ueinl iu eene onderneming, maar daar heeft
men niet mee te maken. In alislraclo is Spr. er
echter niet voor. ieder moet in zijn eigen kring
blijven. De geldschieter geeft het geld, de werkman
zijn arbeidskracht. Dat is de ware coöperatie van
kapitaal en arbeid. Ook hier: verdeejing van arbeid.
De lieer Westcrmuu wil alleen goede voeding, goede
huisvesting en ontwikkeling van den werkman.
Zorg maar, zegt Spr., dat hg door aandeel in de
wiust meer loon ontvangt, dan zal de werkman zelf
zich wel beter voeden en huisvesten, en is hg beter
gevoed en gehuisvest, dau komt dc meerdere om
wikkeling vau zelf.
Ten slotte stelde Spr. de volgende resolutie voor:
„De vergadering, overwegends dat de strijd tus-
„sclteu arbeid ca kapitaal, die thans meer en meer
„op den voorgrond treedt, niet anders dan schade
„kan doen aan de belangen van de nijverheid, en
„dat alle middelen, die tot voorkoming van dien
„strijd kunnen strekken, de aandacht rail alle Neder-
„lan(Dcl|e industrieelen en patroons verdienen
„Vesiigt de ulgemeeue aandacht op het deeluemen
„der werklieden ia de winst der onderneming, als
„een stelsel, dat reeds in verschillende vormen ill
„het buitenland met goed gevolg is toegepast, en
„ook in Nederlai d door samenwerking tussuhen ka-
„pilalisteti, ondernemers en werklieden, in menigen
„tak van nijverheid goede vruchten kan voortbrengen."
De heer Gossehaik (Amsterdam) betoogde, dat loon
niet alleen door vraag eu aanbod, maar ook door
sleur wordt geregeld zette tegenover de bepaling,
dat kapitaal is besparing van vroegeren arbeid, dat
men tegenwoordig inéén beursdag ryk kan wordeu;
stemde een der sprekers toe, dat goed werk slecht
betaald wordt, omdat wij te weinig esthetisch ont
wikkeld zyn, eu zou de stelling durven verdedigen,
dat de slaat, evenals voor hel onderwys, zich mis
schien ook de zorg voor de loonen als overgangs
maatregel zou moeten aantrekken, door zekere
grenzen daarvoor te bepalen.
De heer Capelle, eeltige bezwaren weerleggende
uit min juiste opvatting van zgn betoog voortvloeiende,
refereerde zich voor het overige aan bet uitmuntend
beloog van den heer Huet en nam dians resolu
tie over,
l)e heer Kuyper bestreed nogmaals het stelsel,
omdat niet alleen kapitaal, maar ook vertrouwen,
een groote hefboom is by de industrie, en een be
kwaam industrieel, die door crediel moet werken,
dut crediet zal verliezen, als hij uoor niet-uildeeliug
aan zyne werklieden, blijkt geen winst behaald te
hebben. Hij prees nogmaals het stukwerken aan en
deelde mee, dut men te Amsterdam, ten behoeve
van den werkman, die voor de berekening van zyn
werk een basis mist, een staatje van prijzen voor
verschillende stukken had gemaakt.
Nadat de heereu Regenboog en ter Haar nog
cenige opmerkingen hadden gemaakt, kwam de heer
van Kaalte (Rotterdam) met een motie van orde
om de stemming over de resolutie tot een volgende
bijeenkomst uit te stellen. De vergadering, die reeds
door vele leden verlaten was, was niet meer in een
Stemming om een beslissing te nemen over zulk een
gewichtig stelsel dat door industrieelen bestreden,
door de werklieden ter vergadering aanwezig bijna
eenparig verworpen, en door voor- en tegenstnnders
met zoo uiteenloopeude argumenten verdedigd en
bestreden was.
Na eenige discussie hierover, waarbij de heer van
Uier o. a, constateerde, dat de resolutie niet zoo
heel onschuldig was, als men haar deed voorkomeu,
omdat zy stelt, dat er strijd is tusechen arbeid en
kapitaal, wat hij negeerde, kwam dï motie instem
ming en werd aangenomen met 2b tegen 14 st.
Daarna zou de heer de Hartog het tweede vraag
punt, de postspaarbanken, hebben moeten inleiden,
maar zag daarvan af, wegens het te ver gevorderd
uur. De vergadering veceenigde zich hiermede.
Daarop werd overgegaan tot het laatste punt, het
instellen van een permanent comité, dat tot taak zal
hebben, van tyd tot tijd dergelijke vergaderingen
te houden. Er zal geen vereeniging gemaakt wor
den, vooral geen reglement, en geen contributie wor
den geheven vrijwillige bijdragen zullen ('e kosten
der vergaderingen goed maken.
Hiertoe besloten zijnde, werden door de vergade
ring de lth. de Jong van Reek en Donk, Testae,
Huhrecht, Pekelharing, Huet en Held benoemd tot
leden van dat comité, met recht om zich meer leden
te assameereti.
Nadat de president de vergadering en de heer
van Hamel namens de vergadering het comité had
dank gezegd, werd deze bijeenkomst gesloten.
Loildöli, 7 Nov. Dc Times zegt, dat (ie oor
zaak van het afbreken der onderhandelingen over
oen wapenstilstand ligt iu de weigering van graaf
Bismarck om toe te staan dat Parijs, gedurende den
termijn van het staken der vijandelijkheden, van le
vensmiddelen werd voorziet).
De Tost houdt het er voor dat, wanneer Bismarck
bij de onderhandelingen over den wapenstilstand
op een afstand vna grondgebied heeft aangedrongen,
dit een bewijs is dat hij geen vrede verlangde.
Volgens de Naihj News is een korps van 80,0110
Pruisen, onder bevel van generaal von Manleulfel,
naar Rouaan en Amiens opgerukt.
TOUrS, 7 Nov. De. France behelst telegrammen
uit Marseille, die het herstel van de openbare orde
aldaar aankondigen. De burgergarde beeft dea pre
fect ontzet. Clueeret heeft zijn ontslag genomen.
Kuonhoim, 7 Nov. Het fort Mortier, nabij
Neubreisncli, heeft in den nfgrloopen nacht gecapi
tuleerd. Dc Duitscliers hebben bij die gelegenheid
220 man krijgsgevangen gemaakt, terwijl 5 stukken
geschut in hunne handen vielen.
Versailles, 6 Nov. Heden hebben geen ge
vechten planls gehad.
Rheims, 7 Nov. Krachlens een bevel vnn den
gouverneur-generaal van Lotharingen, moeten de
maires lijsten inleveren van alle manschappen, Jie
volgens de Fransche wetgeving dienstplichtig zijn,
alsmede ia het algetueeu van alle weerbare mannen
beneden de 46 jaar. Ieder die op die lijsten voor
komt, mag zich, zonder vergunning van de Prui
sische autoriteiten, niet uit de plaats zijner inwoning
verwijderen. Bij overtreding dezer verbodsbepaling
wordt aar, de naaste bloedverwanten eene boele van
60 francs opgelegd voor iederen dag waarop de be
doelde persoon afwezig blyft.
Tours, 7 Nov. Er is hier van het gouverne
ment te Parijs eette dépêche ontvangen van 6 dezer,
houdende dat het met eenparige stemmen het ann-
bod tot een wapenstilstand heeft verworpen, omdat
Pruiseu weigerde, toe te steramen in de voorwaarde
dat Parijs van levensmiddelen zou worden voorzien
en de verkiezingen ill den Elzas en Lotharingen
slechts onder zekere reserves wilde toelaten.
Te Parijs zyn drie legers gevormd. Er heerscht
de beste orde.
BrUSSOl, 7 Nov. Ten gevolge der eischen van
Pruisen zijn de onderhandelingen over den wapen
stilstand afgebroken en is Thiers uit Versailles ver
trokken. De gunstige gezindheid, die Pruisen aan
vankelijk aan den dag legde, was slechts eea middel
om tijd te winuen tot het oprukken van Ditilsche
troepen.
Versailles, 7 Nov. ('s namiddags I ure 40
min.) In de onderhandelingen, die gedurende vijf
