BINNENLAND.
vir
ENGELAND.
D ui tVc*Wl^aiT d.
gen menscli te goed te doende wijnkelder» van
liet raadhuis liet pntriotische geschreeuw had die
lieden zeker dorstig gemaakt werden dapper aan
gesproken. En hierbij bleef het nietduizenden
worsten, die aan de zoldering hingen en door het
bestuur als ecne boete voorden kwaden dag waren
bewaard, zijn als een versnapering, en tevens als
een zegeteeken van de bestorming van het raadhuis,
door de zorgvolle eehtgenooten en vaders, wien
God Bacchus bet verstand niet beneveld had, naar
hunne huisgezinnen gebracht.
Volgens eene correspondentie uit Metz van 3
dezer heerschte er dien dag nog gebrek aan vele
levensmiddelen De bakkers zouden wel gaarne aan
't werk gaan, maar zij hadden geen meel. en binnen
twee of drie mijlen in den omtrek was niets meer
te krijgeu. Aau koffie, wijn en bier ontbrak het
niet, r-a.u Juarcnótgeii wei aan vieux cognac, waarop
de Fransclien zoo bij/onder gesteld zijn. Het was
dus nog té verwonderen, dat men in sommige re-
stuuraticn tamelijk goed bediend werd, ofschoon men
't zoo nauw niet moest nemen met de vraag óf men
rund- of paardevleesch vóór zich kreeg. i)e meeste
vleeschspij/en hadden nu eenmaal eca verdacht voor
komen en een verdachten smaak,en hoe piquan-
ter saus, hoe meer die argwaan versterkt wordt.
Voor 't overige heerschte er, volgens varschillende
berichten, zoowel in de hotels als in de srrafen een
gewoel, zoo druk als men zich nauwelijks kan ver
beelden. I' it wemelde er dien dag nog van Fran-
sche soldaten. Daar er gestadig een aantal dezer
manschappen met de spoortreinen naar Duitschlaml
worden overgebracht, zal hun rumoer in de stad
wel binnen kort gedaan zijn maar zoolang er zich
nog een groot aantal bevinden, zal dat onbeschrij
felijk gejoel en gedreun vau wageus en paarden,
Duitsche en Fransche ruiters en voetgangers, karre
tjes en wat al meer, nog wel aanhouden. Trouwens
op 't oogenblik moet dit zooveel te erger zijn, door
dien er gestadig ook Duitsche troepen doortrekken.
Militairen en burgers moeten het zich dan ook ina.ir
een poos getroosten dat ieder moer zien zoo goed
mogelijk er doorheen te komen. En toch is dat
alles nog niets in vergelijking met het gedrang aan
de spoorwegstations. Daar wemelt alles door elkan
der cn heeft men, zooals men dat noemt een echt
Babylonische spraakverwarring. Daar kost hel inder
daad moeite en inspanning om er zich doorheen
te werken. Eii dan, in sommige hotels Pruisische
en Fransche militairen van allerlei i.iug, beambten,
Engtlschen met liefdegiften, Johanniters, zwendelaars,
speculanten in den paardenhandel, kortom men kan
't zoo bont en raar niet bedenken, of men ziet het
er door elkander krielen,om een plaatsje mach
tig te worden. Dat is evenwel geen gemakkelijk
werk. Op een weinig comfort behoeft men althans
niet Ie rekenen, „Gargon I" roept de een „gargon
schreeuwt de ander, „gargon" voor en ai, kijk dat
woord galmt of giert onophoudelijk van den eeuen
hoek der zaal naar de andere. Wie lang moet
wachten, geeft zijn ongeduld te kennen, maar ook
de verbijsterde kellncrs loopen ongeduldig heen en
weer, en het is onbegrijpelijk hoe de sukkels zich
zullen moeten redden, als nu binnen een paar dagen
rïe militairen uit de omliggende kwartieren er nog
bij komen, die op hunne beurt het eeuwigdurend
„gnrgon gargon zullen uitgalmen. Te midden
van dit alles wordt de levendigheid vermeerderd
rioo? de onverwachte ontmoetingen tusscben vrienden
en bekenden, die elkander in een geruimen tijd niet
gezien hebben eu van elkander zelfs niet meer wis
ten of zij nog in leven waren. Alles 'e zatnen is
en blijft vooreerst een schouwspel hetwelk iemand
niet licht uit het geheugen zal gaan.
Het Journal de Metz en de Independant de la Mo
selle hebben er met l «lezer opgehouden te verschij
nen en er komen nog geen couranten van buiten,
zoodat men er op T oogenblik niet weet hoe het
met de zaken staat.
In de Times lce9t men het volgende:
wDe Duitschers maken zich geene illusion over de
toekomst. Zij werden telenrgesield door den hard-
uekkigen tegenstand, dien zij voor Parijs aantroffen,
maar zij berekenen i.u met een« mathematische ze
kerheid, die veelheid kenend mag genoemd worden,
dat Parijs het nog r,'i dagen kan uithouden, te re
kenen van 1 November, daar de hongersnood het
dan zal noodzaken te c.ipituleeren. Wanneer Parijs
l.iet vroeger valt door het bombardemen*, zal het
den 5n Januari Jluzwijken, omdatjzijn voorraad dan
uitgeput zal zijn.
wParijs moet vallen. De pest en het vuur zullen
belegerden cn belegeraars decimeereude dorpen in
Frankrijk zullen achtereenvolgens door den vijand in
ile aseh worden gelegd; nog meer ontelbare huis
gezinnen in Duilschlnnd zullen hun steun verliezen
en op het Keraifeést zal men er wel ligt slechts kre
ten van wanhoop, wraak en haat hooren. Wat komt
dat alles er op aan! Beide partijen hebben elkanr
met eene onbuigzame wilskracht in het haar gegre
pen en langs dien weg, maar ook alleen op die
manier zal men bewijzen, welke van deze twee an
tagonisten sterk genoeg is om den under in het zand
te doen bijten."
De Economist maakt de volgende opmerking:
,,'Aij, die niet met Pruiseu ingenomen zijn, bewereu
dat het Nederland wil nnnexeeren en de Oostzee
tot een Pruisisch" of voor het minst tot een //Duitsch
meer" maken. Hel is echter, zegt liet genoemde
weekblad, boven allen twgfcl verheven dat Pruisen
in den tegenwoordigen oorlog er groot voordeel uit
getrokken heeft, dat he' was zooals het is, dat het
namelijk noch Nederland noch de kusten der Oost
zee in bcz.it heeft. De rtchtstreeksche handel tus
scben E"iv«,<uid en r^'scM rd is •••'•geus ..en oor
log eu de Fransche blokkade ze«r verminderd, en
indien die blokkade zich ook tot de Ntderland.-che
havens had uitgestrekt, zou de handel geheel stil
hebben gestaan.
Het Vaderland bevat een vriendschappelijk schrijven
uit Duitscldaud, afkomstig vat» een Uoogleeraar in
de geschiedenis aan een zijner Hollandsche vrienden.
Het daaraan ontleende gedeelte luidt aldus:
„Wij vleien ons, en waarschijnlijk niet geheel zon
der grond, met de hoop, dat de vrede niet lang
meer zal uitblijven. De Elzas zal wel aan ons blij
ven, Metz zal weder Duitsch worden en de smaad
van meer dun drie eeuwen zal uitgewiseht worden.
„Van ons Duitschers zal niemand iets te vreezen
hebben, wanneer niet wederom de overmoed zich
onderstaat den vrede van Europa te verstoren. Zoo
denk niet ik alleen, maar zoo denken alle ontwik
kelde Duitschers.
„Wij verheugen ons allen over den vrede. Moge
het Frankrijk, dat zoo hard geslagen is, gelukken
om de ware reden van zijn ongeluk te erkennen en
door een betere regeeriug ziju verloren welvaart te
bentinnen! Wij gunnen het hem van harte!
„Ik wenschte wel, dat gij in uwen kring deze
uitspraken van mij als de uitdrukking der algemeeue
Duitsche gevoelens bekend maakt, cu ik veroorloof
u te dien einde van dit schrijven het gebruik
makeu, dat gij wilt.
„Ik bestudeer vlyiig de geschiedenis van uw vader
land en heb het daardoor dubbel lief gekregen. 1 )ea
le meer smartte het mij, dAar verleden jaar zoo tel
kens te hooren uitspreken, dal er een zekere vrees
bestond voor de utter en meer aangewonnen kri-cht
van ons Noord-Duitsch land. Die vrees kwam iu ij
le eetiemaal onbegrypelijk voor. Dwalingen, die
door geheele kringen van een volk worden gekoes
terd, zijn steeds uadeelig voor zijn welzijn en zijn
geschiedkundige ontwikkeling.
/Holland en Diiitsehlai.d kunnen niet enkel naast
elkander beslaan, maar hebben wezenlijk beiden de
du;delijkc bestemming om als vrienden hand aan
hand ie gaan.
„Ongelukkig hebben de Nederlanders in hun strijd
tegen Spanje weinig of geen hulp van het Duitsche
moederland gehad, wanneer v\ ij daarbij niet aan den
Duitschen oorsprong van het huis van Oranje zelf
deuken; zij hebben zich hunne onafhankelijkheid
alleen bevochten, en daarom zal ons Holland sieeds
actiiing inboezemen.
„In kunsten en wetenschappen, in trouw jegens
de protesiantsche kerkleer, heeft het zich steeds Duitsch,
of, zoo gij liever wilt, Germaausch betoond. Zoo
verheugen wij ons in zijn zelfsiundig bestaan en
kunnen ons maar niet begrijpen „hoe men daar
zich voor ons beangst kan maken.""
„Houd mij deze ontboezeming ten goede I Ter
wijl ik ze voor u, iiiyu beste vriend, uitspreek, zou
ik ze gaarne al uw landslieden op het hart willen
binden. Hoe gelukkig zou ik hel vinden, als ik bij
een vernieuwd bezoek, daar bij u over het algemeen
een beter oordeel over onze Duitsche poiniek mocht
ontmoeten."
Als het beleg van Parijs voorbij is, schrijft een
Eugeisch ooggetuige, in het Duitsche leger, en aan
vreemdelingen de bezichtiging der Duitsche batterijen
wordt toegelaten, zal men verbaasd staan over de
uitgestrektheid der werken, waarmede de Duitsche
ingenieurs Frankrijke hoofdstad omgordden. Niets
is aan het toeval overgelaten. Maar, zal men wel
licht vragen, kunnen de belegeraars wachten totdat
de Parijzei aars ;ijn uiigepul Zal de winter hunne
positie niet onhoudbaar maken? Neen, antwoordt
de ooggeiuige, mits de toevoer hun niet worde af
gesneden. De troepen zijn veel minder aan de on
genade vau weer en wind blootgesteld dan men
denkeu zou als zij niet op post zijn, worden zij
gelogeerd iu de villa's en paleizen, welke de Fransche
autoriteiten, ondanks do gestrengheid hunner beslui
ten, hebben laten bestaan. Vuur ontbreekt hun niet,
want de vijand /.al do bossehen rondom Panjs niet
sparen, welke generaal Trochu getracht heelt te
verbranden. I
Straatsburg is nog altijd niet in rust. ket is
de jeugd, die thans den {oorlog begint tegen de
Duitscherszingende trokken de jongens met vaan
dels de vorige week de stad door, en de Duitsche
bevelhebber, waarschijnlijk gedachtig dat kleine oor
zaken groote gevolgen kunnen hebben, heeft het
noodzakelijk geacht een proclamatie uit te vaardigen
tegen het opkomend geslacht, waarin onder verwij
zing naar den staat van beleg, wordt gezegd, dat
de manifesteerende jongens bij herhalingj van zulke
tooneelen zullen worden opgepakt en bovendien de
ouders en schoolmeesters in boeten geslagen.
Gouda, 12 Novembkh.
Gisteren heeft alhier plaats gehad Je vroeger
aangekondigde aanbesteding van straatklinkers enz.
De uitkomst «as dat de minste inschrijvers waren
voor: N°. 1. 1 Ut),'100 Vechlsche straatklinkers, van
den Uergh en O0., le Montfoort, per mille 17,25
Nü. 2. 80,000 Vechtsehe straatklinkers, van den
liergh eu O0., te Montfoort it/15,j N°. 3. 75,000
IJselinelselplavei en 30,000 blauwe IJselstraatklin-
kers, 1'. Molenaar, te Gouderak, iu massa ƒ663,60.
Thans zijn wij in de gelegenheid het adres van
de kamer van Koophandel en Fabrieken alhier, waar
van in ons vorig nommer werd melding gemaakt,
mede te deelcti. Het is van den voigenden inbond
„Met ingenomenheid heeft onze kamer kennisgeno
men van hei u door de regeering aangeboden wetsont
werp tot afschaffing van het patentrecht. Koknt toeh
die afschaffing tot stand, dan zal aan den meermalen
door de nijverheid jeuilen wensch gehoor gegeven
en deze ontheven zijn van eene zier belemme
rende, ongelijkmatig werkende, belasting. Onze ka
mer, v.etende wal reeds tot Aanprijzing van dat
wetsontwerp onder Uwe aandadit ia gebracht, wil
uw e vergadering niet vermoeien net eene opsomming
der voor de opheffing der patentbelasting pleitende
gronden. Wel i9 het haar bekend dat tegen die
opheffing overslaat het invoeren eener belasting op
de inkomsteiwaartegen vau vele zyderi bezwaren
worden ingebracht, doch die onze kamer meent niet
van zoo overwegend belang te r.yn, da' zij zouden
moeten leiden tol afstemming van het oiulerwerpelyk
wetsontwerp, door de aanneming waarvan de publieke
lasten billijker zullen w orden gedragen. Om al die
redenen neemt deze kamer de vrijheid U mijne Hee-
ren eerbiediglijk te verzoeken hel ontwerp van wet
betrekkelijk de algemeeue belasting op de iiikom-ien
Ier vervanging van het recht van patent, aantenemen."
Aanst. Dinsdag zal eene vergadering van de af-
deeliug Gouda der liberale kiesvereeuigiug gehou
den worden ter verkiezing van 5 oandidateu voor
de kamer van Koophandel in plants van de aftre
dende heeren T P. Viruly, B. van Galen, P. Goed.-
wangen, VV. D. de Lange Jr. en W. Hoogendijk Wz.
lil dezelfde vergadering zal worden overgegaan tot
het verkiezen van vier leden in het bestuur wegens
de periodieke aftreding der lib. Jonker, Terweii en
Bonte en liet bedanken van den heer Tobbenlioff.
Wij noodigen de leden uit tot getrouwe opkomst,
vooral die, welke kiezers zijn voor de kamer van
Koophandel.
Wij herinneren aan de bepaling in 't reglement,
dat 20 kiezers moeten tegenwoordig zijn om cau-
didaten te kunnen stellen. Ook is de keuze van
bestuurders, met het oog op de verkiezingen in liet
volgende jaar, byzonder belangryk.
In de zitting van de eerste kamer van Donderdag
zijn de beraadslagingen voortgezet over de Indische
bvgrnotiug. De minister van koloniën was thans
aan liet woord. Hij begon zijne rede aldusNiet
zonder aandoening vat ik ditmaal liet woord op,
omdat het allerwaarschijnlijkst de Inalste maal is
dat ia in deze kamer ga spreken. Eeu drom van
herinneringen dringt zich op dit oogenblik aan mij
op; niet alleen onwillekeurig, maar ook vooral ten
gevotgu van sommige redevoeringen, gisteren in
deze kamer uitgespruketi. Inderdaad, de kamer ge
lieve de verzekering aan te nemen, dat ik tot inyn
groot leedwezen mij genoodzaakt zie betrekkingen
af te breken, die naar myne innige overtuiging inet
medewerking der wetgevende macht hebben gestrekt
tot wezenlijk heil van moederland eu koloniën. Maar
de toestand, waarin ik mij bevind, én physisob én
politisoh, schrijft mij bovenal onthouding voor. Ik
hoop niet langer le spreken dan strikt noodig is.
Veel heb Ik ook eigenlijk niet meer le zeggen na
de laatsterede, gisteren hier gehoord, derede, waar
voor ik den geachten spreker uit Zuidholland (den
lieer Diiymaer van Twist) mijn warmen dank betuig;
die rede, die voor mij des te meer waarde had,
omdat zij tot antecedent heeft eene bekendheid roet
persoon eu werken, gedurende 2U jarendie rede
die mij daarrnb
dal ik meer
langdurige erv
soonlijke betre
houden te zeg
De heer van
noemd de qu
incident in tw
in de tweede Ie
geheel incident
wenschte bescli
maatregel en
dongen feit? li
voortgaan met
zoo kort mog
een fait accu~
niit-vo. dei:, -
deren zijne red
te behandelen,
komen om alle
•vas ook een i
het bekend wo
nantiëu was ee
onaangenaamste
incident zéggeu
den plicht der
tob medegedee
kon, heb ik g
alles tnedegede
heeft. En wat
kamer af te
mijn exposé, te
den, ik kan h
van ieder lid
Jee gevolgtrekki
voor my- ook
ven tot uwe g
vindiceer voor
ben dat al die
gezocht heeft,
Vervolgens tr
ding der heden
tegen V.yne ver
hij aan de ka
te laten meeslrp
ting om redenen
ting wie' te m
stryd. Daarna
nopens de üegro
De replieken,
muntende rede
elementen aan
kers gaven echte,
richting Eenig
de Cercq, die
zou afsiemmen,
schelijk wus den
voor de reorga~
als een voldun
was het de heer
wen zich aauslo
punt innam. H
den minister vo
een volledig ve
reorganisatie der
in 't algemeen
de begrooting
zijn opvolger uie
geplaatst, mifir
zijn denkbeelden
in 't minst niet
maar was uitslui
Te vergeefs tri
hun gevoelen te
me-ude hij, wat
gebruik behoefde
De opvolger va
aanneming der li
der Preanger ge'
stantsbegrooting
denkbeelden uite
begrijpen als m
de hervorming v
voegde de heer
beslissing die m
komen in staat
men of vertverpe
De uitstag
gunstig, want h
is wel aangenom
hoofdstuk II (uit
Preanger stelsel i
tegen 16 e'en™1"
nomen met 23 t
Inilic mede verw
Uit deze stem
taat te trekken,
de kleine meerde
de begrooiing
van 't Breimger
uiinitlcr waïcii,
