r
il
I
BINNENLAND.
It
Het regt van de I1ERV0HMHE
GEMEENTE te Gouda.
h
■kb
"C3
DUITSCHLAND.
INGEZONDEN.
I -i
legernars 700 knn 1 et tiiot anders, ol ,-uIk ecu
onderneming moot lioog-t gcwnngd zijn. Hadden
de Frftuschcn slechts liun eigen fortificntion to
verdedigen, dan zou men k tin urn verwachten, dut zo
evenveel moed en volharding zouden tutu den dag
leggen, als, dn ongelukkige mobielen, dio bij du
herovering van lo. Boutgct sneuvelden dappere
Knapen, die blijkbanr.'.gondor onder en „voor de nar-
digheid" hnn wangstuk volvoerd hadden, i» dun
ook medoogc.ulnss doox Troaku in de», steek wenlnn
gelaten. Maar dat mobtfde en nationale garden de
sterke position der Dititsclie troepen zonden overrom
pelen dat kunnen we niet geiooven, alvorens
we 'tzullen gezien hebben. Naar alle waarschijn
lijk!' 'd z_. „i.dernomeu worden; en met
bijna volkomen zekerheid is 't te voorspellen dat
hjj mislukken zal.
Nog vóór liet ontvangen der onrustbarende
tijdingen 7nn heden, omtrent de plannen van Rusland
beschouwde de Timet, in zyn Gily-urtikel van gis-
tereu, de tegenwoordige houding van Rusland met
betrekking tot bet traotaat van 1857 en de groote
Mogendheden. Het blad zet in 't kort de aaulei-
dcude oorzaken tot den Krim oorlog uiteen, en ver
klaart de toenmalige en nog heden voortdurende sym-
puthie tusschen de regeerende Huizen van Rusland
eu Pruisen. Verder wijst de Timea er op, hoe Rus-
Innd, thans niet longer in toom gehouden door Frank
rijk, de gelegenheid schoon '/.iet, en wanen moet,
hoe het, met Pruisen aan zijne zijde, thans vrij spel
in het Oosten heeft. Intusschen wanhoopt de Timet
niet. Wnnt zegt het blad ofschoon er sym
pathie kan beslaan tussahen de Hoven van St. Pe
tersburg en Berlijn toch kan er onmogelijk over
eenstemming heersclien tusschen de Russische eu Duit
ache natiën; daarvoor loopeu beider politieke en han
delsbelangen te veel uiteen. De Time» houdt 't er
alaoo voor, dat Duitschland nooit in ernst dc ver-
ixeringsplanuen van liusland in de Levant onder
steunen zal.
In de officiëele berichten uit het Duitsche hoofd
kwartier wordt bet gewicht, dat de Fransehen hech
ten nan de overwinning vnn het Loire-legcr veel
verzwnkt, en zelfs gezegd, dat de aanvallen van de
Finnseheii met groot verlies voor deze» werden af
geslagen; ecu nfdeeling van Ie Peterselie reserve,
waarbij twee kanonnen, was dwalende gevangen ge
nomen. Opener wordt hel voordeel van de Fran
sehen erkend door de Duitsche bladenlaat ons,
zegt de KölnZeit., de Fransehen niet navolgen
otn de zaken anders voor te alelliu dan zij in wer
kelijkheid zijn, en erkennen dat wij een, zij 'tdan
ook geringe, nederlaag hebben ondergaan.
De Kreuczeit. zegt, dat men op grond vooral van
Eugelsebe berichten over liét gehalte van het Loire-
legcr, dat op 80 a 00,000 man wordt geschat, niet
had gemeend, dat het zooveel zou presterren. Ove
rigens verwacht men dat het legerkorps van von
der Tnun aanzienlijke versterking zal ontvangen, of
reeds heeft ontvangen en de Duilsehrrs spoedig we
der annvnllcnderwijzc zullen te werk gaan.
Wellicht in verband met de gevechten aan de
Tmir* heeft de samenstelling van liet leger van prins
Frcdcrik Karei een verandering óndergaan. Eerst
zou dit leger zielt bij Troyes uitbreiden om links
de hand te reiken aan von erdcf, rerhts aan von
der Tanu. Volgens berichten uit Versailles zal prins
Frederik Karei zich nu alleen aansluiten bij de troe
pen van von Werder en von Beyer en daarmee naar
het Zuiden van Frankrijk oprukken. Dc groot-her
tog van Mecklenburg zal met het dertiende leger
korps, versterkt door cenige korpsen van het leger
Van Melz, eveneens zelfstandig tegen het Zuiden
van Frankrijk oprukken en daartoe zich vereen,igen
met de troepen van von dor Tnnn, die den rechter
vleugel van dit leger zouden uitmaken, Gedeeltelijk
zou deze beschikking ook genomen zijn om den
chef van tien genenden staf van den groothertog
van Mecklenburg, den kolonel Krenski, gelegenheid
te geven zijn bekwaamheid Ie toouen.
Wij kunnen dus aan de Loir" belangrijke krijgs
bedrijven verwachten, en al moge wellicht de over
winning van de Fransehen niet zoo groot geweest
zijn, als zij het doen voorkomen, zij hebben hun
voordeel althans nog niet verder vervolgd, zij
znl iri elk gc.vul dit voordeel hebben, dat da Franscho
soldaten met hun oude veerkracht eu geestdrift zul
len strijden.
Gouda, lï Novum mat.
Dc Dinsdagavond gehouden vergadering van de
afdcnlitig Gouda tier liberale kicsvcreenigiug was
niet talrijk genoeg bezocht door kiezers voor de ka
mer vat, koophandel otn c. talmaten voor dat college
Ie kunnen stellen. Een voorstel om toch tot voor-
loopige bespreking van candidate!! over te gaan,
werd niet aangenomen; z .odat de verkiezing van
eundiduten geheel is uitgesteld tot eene volgende
vergadering, waarin volgens reglement de stem
ming zal plaats hebben, onverschillig het aantal kie
zers die zullen tegenwoordig zijn. Deze tweede ver
gadering is door hel bestuur bepaald op VrWtlng
18 November des avonds te 8 ure in de soeféteit
"i,\ redebest."
In de periodieke aftreding van bestuursleden is
voorzien door de verkiezing vaufd» lieeren mr. I'.
J. Snel, die de heuocniinz aangenomen heeft. J. L.
Terwei) en G. N. de Vooijs, wien daarvan' kennis
gegeven is. De hceren Bonte en Jonker hadden
verzocht buiten aanmerking te blijven, lil plaats
van den lieer Tebberihoff, die beduukt had, is de
heer W. van Eldetl verkozen.
Wij sporen nogmaals de leden aan tot getrouwe
opkomst op a. s. Vrijdagavond. De werkkring van
dc kamer van koophandel is gewichtig genoeg voor
handelaars eu inuustrieéleu om met elkander te be
raadslagen over de keuze der leden.
Dinsdag zijn alhier aangehouden twee touwslagers-
knechts C. K. eu L. v. d. V.beschuldigd de »te
van diefstal van hennep ten nadeele van zijn s-
ter, Leendert Lafeber, en de tweede van lit' pkoo-
pen van het geslolcue, wetende dat het ontvreet. .1 was.
Z. M. de Koning heeft den heer de Waal eer
vol ontslagen als Minister vrn Koloniën, onder dank
zegging voor de de» lande bewe/ene diensten, en
levens het beheer van dal departement ad interim
opgedrugeu aau den heer Brocx, minister van marine.
Gisteren avond is rondgedeeld het voorloopige
verslag der tweede kamer over het ontwerp van wet
tot herziening der tabel, bedoeld in art. 1 der kies
wet, nopens den census. De klacht was algemeen,
dal dit voorstel niet op zoodanig grondig onderzoek
steunt, nis het daarbij betrokken gewichtig politiek
vraagstuk vereiscbl. Over de waarde van een re-
geenugsvoorstel openbaarden zich hoofdzakelijk drie
gevoelens. Volgens bet eerste, is zoowel partieele
als ulgemecue verlaging noodzakelijk. Wij kunnen
ons aan den invloed van het voorbeeld van drie
groote rijken niet onttrekken. Wjj moeleu een be
daarden stap voorwaarts doen, liever dan later tot
bet uiterste gedwongen te worden.
Naar het tweede gevoelen is er zelfs voor par
tieele verlaging geen genoegzame grond en in allen
gevalle liet tijdstip voor eeuc herziening zeer on
gunstig.
Volgens het derde gevoelen is, waar soms oneven
redigheid tusschen den eensus in de voormalige sle
den en dien van het platteland bestaat, deze te ver
beuren, doch dan ouder voorwaarde, dat men niet
het oyfer der bevolking tot maatstaf neme. Ook
aan de zyde van deze leden vond het gevoelen weer
klank, dat men op dit oogenblik, zonder te weten
wat met do patent- en eene nlgemecnc inkomsten
belasting gebeuren zal, den census niet verlagen kon.
Sedert 13 February 1819 waren, hij onderschei
dene koninklijke besluiten, voor dc verschillende
Frovineiën, reglementen vastgesteld op de administratie
der Kerkelijke fonduen en de konten van den Keredien.it
tij de Hervormde liemeenten. Deze reglementen zijn
voortdurend als geldig erkend, ook door ons hoog
ste regt'-oollegie, op grond dut zij, ofschoon mie
bevoegdclijk van het burgerlijk gezag, den Koning;
afkomstig, door het Kerkgenootschap feitelijk zijn
aangrimmen en steeds onderhouden.
In een slotartikel van al die reglementen wordt
bepaald zint daarin gecne veranderingen kunnen wor
den gemaakt dan door den koning en de laatste
heeft van dat regt dan ook herhaaldelijk gebruik
gemankt.
Z..0 had sedert 1S19 in zake de regeling van
bet beheer tier kerkegocderen, de kerk zelve niets,
liet Burgerlijk gezag, tic Koning, alles te zeggen.
Die toestand duurde voort lot d it bij K. besluit
van 13 February 1 Still (Sibl. n. 10) werd bepaald,
dut op 1 April 1x88 zouden vervallen „de pro
vinciale reglementen op tie administratie der Ker
kelijke fondsen en op do kosten van Eercdionst bij
de Hervormde Gemeenten en alle andere op dat
beheer betrekking hebbende besluiten of reglementen."
,,l)e bevoegdheden, welke, bij besluiten of regle
menten, ten aanzien van liet beheer der Kerkelijke
goederen of liet toezigt daarop, aan den koning
tvaren voorbehouden of a.iu n Ministers toe
gekend" werden hij datzelfde besluit overgedragen
aan een algemeen collcgio van lovigt, dat slechts
voor driejaren in liet leven werd geroepen, en met
bet vervallen der reglementen op 1 April 1869 zou
ophouden te bestaan.
De termijn vnn 1 April werd nader bij K. besluit
van 8 February 1869 fStbl. n°. 20) lot 1 October
1869 verlengd.
De regering, de voorgenomene scheiding vnn Kerk
en Slaat tot werkelijkheid verlangende te doen over
gaan, begreep zieli niet langer met het inwendig
beheer difr Kerkegoederen te moeten inlaten. Zij
wilde aan de Hervormde ke-k gtliike vrijheid ver
zekeren als door de andere gezindheden genoten
werd eu stelde daarom een termijn van drie jaren,
binnen welke die Kerk het beheer harer goederen
zelve zou kunnen regelen, zonder inmiddels van de
werking der beslaande reglemeiDen verstoken te zijn.
Maar het algemeen oollegie van toezigt, dat uit
den aard der zaak geroepen scheen te zijn om de
nieuwe organisatie voor te bereiden en uit te lokken,
liet de drie jaren bijna geheel verloopen, steeds
overleggende met en hopende van een der
gedurig afwisselende Ministers nog eene wijziging
van het besluit van 13 February 1866 te tullen
verkrijgen.
Die hoop werd niet verwezenlijkt, en het alge
meen collepie van toezigt. stelde toen het voorloopig
besluit van 12 October 1568 vast, welk laatste aan
de Kerkvoogdijen werd toegezonden.
Daar het algemeen cotlegie geene wetgevende be-
voegtllieid bezat, zoonls het meermalen, in overeen
stemming met het gevoelen van de regeeriug, zelf
openlijk verklaard heeft, bezigde het slechts den
mm van een besluit, torwyl dat besluit alleen door
uitvoering zou kunnen regtsgeldig wordeu.
Terwijl vroeger door het algemeen oollegie besloten
was om een conceptreglement op het beheer te
ontwerpen en dal aan <le goedkeuring van de ge
meenten te onderwerpen, sohijnt men later voor
zoodanige stemming te zjjn teruggedeinsd.
Hel voorloopig besluit van 12 October 1868 moest
dan door uitvoering regtsgeldig worden, en dc ge
meente van Gouda daartoe opgeroepen benoemde
Notabelen, deze weder Kerkvoogden, en beide ve»-
eenigd benoemden afgevaardigden om te geraken tot
provinciale en een algemeen oollegie,-aan welk laat
ste, in dubbelen getale, was opgedragen bét vast
stellen van een definitief reglement op het beheer.
Op 1 Ootober 186 9 ging, ook te Gouda, bet
beheer van de oude kerkvoogden op de nienwe over
en traden de nieuwe Notabelen voor de oude, met
betrekking tot het aau hen opgedragen medebeheer
en toezigt, op.
Het dubbele algemeen collegie van toezigt stelde
den 17 Junij 1870 de nadere regeling vim het' b»-
hce. vast eu vaardigde die den 12 Julij' 13T0 uit
onder den naam van„Algemeen reglement op
het beheer der kerkelijke goederen en fondsen der
Hervormde Gemeenten in Nederland en het toezigt
daarop."
Dat algemeen reglement was een uitvloeisel van het
voorloopige besluit. W is dat last-ue regtsgeldig dan
behoefde dc gemeente niet meer Ie stammen over
liet eerste. Het algemeen collegie sohijnt ec'itar
niet overtuigd te zijn geweest van de regtsgeldiglieid
van liet voorloopig besluit en krachtige gronden
waren dan ook in verschillende geschriften daartegen
aangevoerd. Het algemeen collegie schreef de kerk
voogdijen althans aan dat de gronci waarop men
stond zeer betwistbaar in regien zott zijn, wanneet
men niet in het bezit was van een deugdelijk betvys
dat de gemeente werkelijk geweten heeft wat de be
stemming was van tie Notabelen door haar gekozen,
waarom hel dan ook ten ernstigste de kerkvoog
dijen uitnooiligde te zorgen dat dc gemeente, ter
eventueels latere handhaving harer regtcn, liet be
wijs levere dat zij het beheer harer goederen heeft
geregeld door toetreding tot. de voorloopige organi
satie en door aanneming van het nu vnstgestelde
reglement.
Dien ten gevolge werd in de gecombineerde ver
gadering vnn Kerkvoogden en Notabelen' besloten (te
gemeente tot stemming op te roepen, en op de vraag
of zij het beheer heeft geregeld door toetreding tot
de voorloopige organisatie en door aanneming v*o
hot nu vastgestelde reglement V antwoordden, op 10
October 1870, 395 met neen, 238 met ja.
Wat bcteekent nu dat neen l
Voor hem, die niet weet dat te Gouda over dat
neen reeds zooveel woorden gewisseld zijn en dat
daaruit zoo verschillen.Ie gevolgtrekkingen gemaakt
zijn, mag die vraag bijna gecne vraag zijn. Hjj
znl zeggen, zoo als ieder, wien het bekend is ho-i
in al de gemeenten vnn Nederland slechts de keus
bestond en tic qumstie wns tusschen Algemeen»
organisatie en vrij beheer, dat liet antwoord neen
bcteekent dat men rrij beheer wil.
In Gouda heeft, zegt men, de qnrestie zich niet
zoo zuiver voorgedaan als wel elders.
In Gouda hg
neen gestemd,
van een C'ollcgil
besloten had tof
temèh feni
Gesteld dat
nooit te betvyfl
by zijn uitget ij
zoo en niet af
neen op de bo
beteekenis kunt]
woord neen op|
aansluiten en
andcr° kunmnl
meester van
reglement, te
of zonder toezi
otibevooroortleel
Gouda heeftf
wil zeggen, dj
kan haar goed
verkiest. Msaf
doen, omdat
door den Ko
laten.
Dat regt val
neerde vergadej
te Gonda, mi tl
ten gevolge bef
zeven personen
reglement Vati]
goed- of «fkeu
gelegd.
Hoe is het
Notabelen gesl
of heeft buon«|
opgehouden
Het laati
jratf-I
led van Tiel va
.■wanrop die s'e
Of bestaat dl
Aén^énominl
kelijk geweten f
■van Notabelen]
dan vroeger,
Notabelen plaa|
bedoelde, voorlq
regtsgeldig is f
aan te nemen
ter kennis van]
voering door
eene uitvoering
heeft de getnej
draad, die haal
Organisatie vel
moest noodwe]
dftt een deel
maakte, op
bindbaarheid
Daareiibovn
bepaalt, dat dl
reglementëu i
tot daj^ die dd
vangenen df
jUtf gehad
staat in het g«
dérs te Ooudal
meen regiem, tf
Eene meenil
de verwerping]
steunde Xerkv
zouden zyn
zelfs moeten
verkozen, aanó
van aftreding]
organisatie
Sluit om daad
alzoo in itrij II
del ijk e weer li
Kerkvoogdc]
ook m. i. bi
4e meening,
VOegd is andd
klaarden zich I
Üouden, tot <1
reglement de f
omdat men n|
kan zijn.
Velen nwg|
met beu, da
aan de algem]
een ander
zoo goed en
een hooger I
U Gouda ril i|
of weerlooste]
houdt altijd
vrij behcor nl
organisatie tul