Nieuws en Advertentieblad voor (ïouda en Omstreken.
1871.
N? 1094.
|H>
Zondag, 27 Augustus.
an 1864.
dagen,
[ivkecningl 8(i4.
ik. 200,000
It *50,000
'1*5,000
10,000
*5,000
Kennisgeving.
y*-'
Stil
MM»j»nig
>tei tbor e. k
CKSCHER.
w
EITEMBER.
■n.
I ele
V A O C I IT E.
ZZEEZP-A-CaiECTLTS.
VA
tb
BiR 1871 'svoorm.
hu, Hahmonik" aan
Ust'S" van den No
bble trtimmerd HEE-
ei TUIN, aan de
It ij B li'. 181 en
hi is 5 benedenkamers
L lovenkamers, ver
b's imrerigt, tol ber
in it afzonderlijken
in.
p< as
bed<
|er
P
egen waterpomp
raai Sectie D n°.
50 vierk. ellen,
•uim PAKHUIS
IhARDENSTAL-
n KELDER en 2
CliS met vrijen op-
aan de West-
te jrouda. kadastraal
Ci 1 vierk. roede 52
,187.. Breeder tyj
I oorne mden No-
ÏHIJKSCHE
50,000, 15,000,
6 it 1000, 15 it
0'
,000
tot
0 ei
d ize trekking ver
uakii g van het bedra;
a J 4.—
J 2.
'J 1.—
1 ek Kngslijsten worden
treltcing.
B S II U I 8
■moesstraat J 539.
I ellje alle 1 September
loten a j 5.halve
I lei direct beantwoord
I enise.
lite a worden overal ver-
D A. DU MOSCH.
btpr bp den beer II.
1 ei Ide.
|e teeren Gebrs. HAA-
'ii heer J. M. PIERE,
Itil 11 beer 11. A. BOECh,
GOUDSCHE COURANT.
De BURGEMEESTER van Gouda brengt ter
nlgemeene kennis dat door de IJssel HavenaluiB tot
nadere aankondiging bij geen hoogeren waterstand
als Amsterdamsch pesl wordt geschut.
Gouda, den 26" Augustus 1871.
De Burgemeester voornoemd,
REMY, Weth. 1°. B.
De BURGEMEESTER van Gouda, brengt ter
kennis dat er gelegenheid is ora aanst. Maandag
den 28 Augustus, gratis te doen vaccineren in liet
gebouw „Alm Lboi" des voormiddngs tussohen 9
en 10 ure.
Gouda, den 26" Augustus 1871.
De Burgemeester voornoemd,
REMY, Weth. 1°. Br.
(Overgenomen uit de Ned. Industrieel.)
"XAhèS
Do behandeling der onlangs door de beide kamers
der stilten-generaal aangenomen wet tot heffing van
«enen accijns op de bieren en azijnen, heeft o. a.
ook weder de zeep-aceijus-kwestie auu de orde ge-
bracht, in de beide kamers heeft do minister van
financiën min of meer te verstaan gegeven, dat, zoo
er tot afschaffing van eenigcn accijns kou worden
overgegaan, die van de zeep een der eersten zoude zijn.
Wij wenschten den minister, zoo mogelijk, in ilic
l. ue tneening te versterken.
Het is hier niet een zaak, die in eenig verband
staat met de politiekmaar het is zuiver een zaak
van algemeen belang, en van 'e hoogste billijkheid
tevens.
Werkelijk toch zijn de wetten van 4 Mei 1332
en U Dec. 1S44 (St. n°. 13 en 65) niet meer uit
voerbaar, of, zoo zij worden uitgevoerd, kan het niet
missen, of de administratie ligt er do hand mede, liet-
geen een oorzaak moet worden van bevoorrechting
bier en benadeeling daar, öl zij houdt zich aan den
letter, en dan is het bedrijf van zeepfabriekant cene
marteling van vier en twintig uren per etmaal.
Herhaaldelijk heeft dan ook de Vereeniging van
en voor Nederlandsche Industrieelen de noodzakelijk
heid betoogd der vcrvallen-verklaring van deze wet.
Uit een volkshuishoudkunde oogpunt beschouwd
is een zeep-ncoijns immers volstrekt niet te verdedi
gen i van het standpunt der nijverheid verdient voor
zeker deze aecijinwet niet minder dan de patentwet
de qualific.itie van „monsterachiig."
Ill 1862 b. V. hebben Gebr. Dobbelman, zeepzie
ders en zeepmakers te Nijmegen, aan den toenmali
ge» minister van financiën een adres ingediend, in
dertijd van alle zijden zoo bij de regeering als bij
de stateil-genernal ondersteund en ook in dit blad
vermeld, waarin zij op afdoende gronden nantoonden
dat de wet io 1°. onbillijk, 2U. belemmerend en 3°.
niet te handhaven, lutussehen zij bestaat nog, ouder-
g'iig geen herziening, en op de loopende staats-be-
grooting komt de zeep-aeoijns voor als geraamd op
1350U00- hij bracht in de eerste zes maanden
1871 67 1,925.84 op (tegen 680,605.8 5 in de
eerste zes maanden 1370). Dat cijfer nu, liet is op
de vingers na te rekenen, staat in geen verhouding
tot de zeep, die gefabriceerd en verbruikt wordt hier
te lande, De reden hiervan is voor geen zaakkun
dige een geheim. De voornaamste zeepverbruikers
vervaardigen thans met zeer weinig moeite en toe
stel hun zeep zeiven.
Reeds in 1862 schreven dezelfde IIH. Dobbelman:
„Door den vooruitgang der chemie en de ontwikke
ling der industrie verkrijgt men groot e hoeveelheden
„vetstoffen, voornamelijk liet bij-product oleine in de
„stearine- of palmitine-fabricken. Deze stoffen be-
„zitten (Ie eigenschap, zelfs kond, alleen door uieelin-
„nische bewerking, (vermenging met loog) zeep te
„vormen, zoodat op gemakkelijke en spoedige wijze
„groote en kleine hoeveelheden zeep kunnen verkre-
„gen worden, waarvan dan ook de grootste consu
lenten, laken- en wolfabriekanten, bleekers enz. een
„gretig gebruik maken. De enorme hoeveelheden
„oleine, door hen gebezigd en jaarlijks (luizende en
„(luizende ponden bedragende, zijn sprekende bewij
zen. En toch is het zeker, dat door liet gebruik
„van elke 100 ponden oleïne minstens/25 belasting
„aan het rijk onttrokken wordt.
„Dat bij dezen stand van zaken de zeepindustrie
„hier te lande over het algemeen kwijnt, het getal
„zeepziederijen vermindert, do opbrengst der belasting,
„in plaats van te klimmen, bijna slationnair blijft,
„zal voorzeker geen bevreemding baren.»
En toen was er nog sprake van een jaarlijksehe
opbrengst vau drie millioen gulden.
Met groot genoegen alzoo hebben wij het besluit
der jongste nlgemeene vergadering van de Maatschappij
van Nijverheid vernomen, om met nieuwen aandrang
de opheffing dezer accijuswet te verzoeker.
Wij kennen in alle bijzonderheden de motieven
niet. die de vergadering tot dit besluit hebben be
wogen, maar zij moeten, ouzes oordeels, til weder
hierop nederkomeii
liet verlangen naar de intrekking eener zoo fiscale
wet, die zeer kennelijk slechts céiiè bepaalde wijze
vau zeepvervaardiging voor oogen had, is ten hul
digen dage in den volsteu zin rechtmatig.
De wet bepaalt niet minder dan een twintigtal
overtredingen, die zij straft met geldboeten vau 10
tot 10,009 en met gevangenzetting vau een maand
tot een jaar.
De dag, ja zelfs het uur, waarop het vuur onder
den ketel wordt aangelegd, moet aan de administratie
daags te voren schriftelijk worden opgegeven.
Op een bepaald uur moet de vating van het zied-
sel auriv. gen en in een bepaalden tijd ziju afgeloopeii.
Voor elke afwijking, boete, ftlet/ 200 boete wordt
de zeepmaker gestraft, zoodra bij de vating en afwe
ging blijkt, dat het ziedsel iets boven de 5 pCt.,
meer of minder, heeft uitgeleverd dan vóór de koking
was aangegeven.
Voeg daarbij dat een groot gedeelte van het be-
drijfkapitaal eener zeepziederij improductief moet blij
ven als voorschot van accijns; dat dit voorschot eerst
een'ge maanden later in de kas terugkeert cu r. it
zelden, men (leuke aan bankroeten, geheel of gedeel
telijk dreigt verloren te gaan, en dat, om afschrij
ving voor verzending n.inr buitenslands Ie kunnei,
verkrijgen, de hoeveelheid minstens vijfhonderd pond
moet bedragen (hetgeen voor de tegenwoordige bohte
en fijnste toiletzecpen een om zoo te zeggen onge
rijmd cijfer mag heeten), dan vragen wij zou zulk
een bekrompene en verouderde wet, die do positie
van zeepfabriekant onhoudbaar maakt, tot in 1871
het leven hebben kunnen rekken als Nederland een
minister bezat, wiens hoofdtaak zou zijn te waken
voor de belangen der Nationale Nijverheid
In weerwil van dc vorderingen der wetenschap en
hare toepassing op elk gebied van kunstvlijt, zien wij
de zeepindustrie in ons vaderland nog altijd op de
zelfde hoogte. Terwijl in andere landen de zeepfa-
brieknge, niet zuohteude ouder den druk eener accijns-
wet, zich vrij en onbelemmerd kan bewegen, zich
voortdurend aanzienlijk uitbreidt en dc methoden vau
werken gelijken tred houden met ile vorderingen der
wetenschap, zoekt men in Nederland te vergeels naar
eenige verbetering.
De zeepzieder hier te lande moet eene reeks van
lastige formaliteiten doorworstelen, wil hij, nar. dc
hand der wetenschap, eene andere methode van be-
ïeiding beproeven, alware liet maar om gebruik te
maken van dat steeds aangroeiend getal nieuwe vut-
soorten, door den handel uit onze overzeesehe bezit
tingen of liever uit alle oorden der wereld tot ons
gebrachten mocht hij al den moed hebben, die
moeielijkheden der formaliteiten het hoofd te bieden,
ook dan nog zou hij terug gehouden worden
door de overtuiging dat hij de vruchten vau zijn
arbeid en onderzoek niet zou plukken, immers liet
liskaal belang vordert een voortdurend toezicht (Ier
administratie, dat uitgeoefend ivordt door de onaf
gebroken tegenwoordigheid van een of meel' ambte
naren. Die ambtenaren, ze vergezelleu den fabriekaut
als zijne schaduw, houden zijne proefnemingen scherp
in liet oog, bespieden alles tot iu de kleinste bijzon
derheden, zijn lieden in deze, morgen in eene andere
zeepziederij op surveillance en vertrouwd als ze
zijn met den uitslag van zijn werken en zijn streven,
maken zij dien uit praatzucht of uit gewin bekend
aan de concurrenten. Zoo wordt publiek domein wat
privaat eigendom behoorde te blijven. Waarom zon
de industrieel niet evenveel recht hebben op de be
scherming der producten van zijn'geest als de schrij
ver, de dichter, de schilder en de beeldhouwer?
Zijn nu den fabriekaut de handen gebonden door
de gestrengheid der wet, door reglementen en be
sluiten, door geldboeten en gevangenisstraf, ziet bij
zioh gedwongen van eiken stap tot verbetering af te
zien. Maar du wetensoliap, die zioh om geene accyns-
wet bekommert, heeft den weg aangewezen en de
middelen geleverd voor eene eenvoudige en gemakke
lijke zeepbereiding eene methode, waarvan men noob
bij het ontwerpen van de wet in 1832 noch bij hare
wijziging ill 1844 eenig vermoeden had.
De kimst-soda, in Engeland op reusnohtige schaal
bereid, voor bijna bespottelijk lagen prijs verkrijg
baar, die reeds op zioli zelf, tot groot nadeel van
den Ssous, als wasobmiddel wordt gebruikt, is bet
écne, het oliezuur der stearinefebriekeu, het andere
bestanddeel voor de aanstaande zeep. Deze twee
artikelen stellen tegenwoordig iedereen in staat de
zeep zelf te maken met eene gemakkelijkheid die ver
baast. Geen omhaal van loogkuipen en zeepketels,
zuoals men die in eene zeepziederij behoeft, wordt
gevorderd; eeu pol of een pan met een stuk hout,
als roerstok eu de zeepziederij is gereed.
Iedere kleêrbleeker kunt de hoeveelheid eu de
sterkte der oplossing, hetzij van bijtende, hetzij van
koolzure soda of potnseii eu de daarbij behoorende
kwantiteit oliezuur, die hij slechts onder elkander
heeft te roeren om eene goede zeep te hebben. In
sommige steden, zooals Rotterdam, Sohiedam, ja zelfs
in bet vorstelijk 's Graveahage, de bakermat der ao-
cijuswet, trett men winkels aan alwaar men deloog
en liet oliezuur afzonderlijk in de juiste evenredigheid
in kruiken aflevert. Met tw ee zulke kruiken gewapend,
gaat de geïmproviseerde zeepzieder, de ontduiker der
belasting, opgeruimd en veilig voorbij de fabriek van
den offioieelen zeepzieder, slwnar de fiscus een ambte
naar aai, den uitgang heeft cloon post vatten, om te
waken, dat de echte zeepzieder geene onbelaste zeep
uitslaat, kortom dat hij niet smokkelt.
De gevolgen liggen voor de hand
Het debiet van de Ztep houdt geen gelijken tred
niet het toenemen der bevolking.
De zeepziederijen kwijnen, de panden verminderen
gaandeweg iu waarde.
De zeepzieder gekrte.d in de banden der wet, met
hare lastige, tydrooveude en gevaarlijke formaliteiten,
met een fabrieknat, dut belast is, kan niet opwerken
tegen dat tal van pnriiouliere zeepzieders, die noch
door de belasting getroffen, noch door de wet belem
merd worden.
Dat de fiscus, om zioh van de riohtige betaling
der Leiastiug te verzekeren, den zeepzieder gebiedend
voorschrijft, wanneer hij mag en hoe hij most werken
hem beiet elke methode van productie, hoe voordeelig
ook, te volgen, wanneer zij niet past in het kader
der wet, een wet, die hem heeft vastgeklonken op
zijn standpunt van vóór veertig jaren als een waar
schuwend voorbeeld van gedwongen stilstand en mach
teloosheid inderdaad het doet ons onwillekeurig
denken aan de tijden toen men den men ter dood
veroordeelde die met indigo verwde, of den sohoor-
steen omverhaalde waarin steenkolen werden gestookt.
Dat de zeepfabrieknge, wat den accijns aangaat in
dezelfde omstandigheden zou verkeeren als elke andere
aan acoijns onderworpen industrie, is een dwaling
want, terwijl de bereiding van zout, bier, azijn, sui
ker en gedistilleerd ecu grooten omslag eisolit van
geroedsohappen en werktuigen, die niet in verhou
ding kunnen staan met hoeveelheden, die men berei
den wil voor huiselijk gebruik, eu ook niet vallen
onder het bereik van de massa, evenmin als ze aan
liet wakend oog vau den (ïsoiih zonden kunnen out-
snappen, bereiden duizenden, met een materieel
j van slechts wellligu stuivers, hun eigen zeep, /iefc
iTt]
i
