11
test' •->
BINNENLi&STD.
P'Sï
Ill
ii
'IVfi
s1! "C4' ft
Z'-
KiSS-'i
SSS
M
W -?v'J
1 't\
I
ENGELAND.
p'
to1»
ink' «t atol k< to
«tor, laity d,t ptotpi ito art*
igrd M ui tt pin tol Srw,* le
■pt nn di mitshjpi nat kt k ai
ïtël, ssrwill lukttobrtt*
it te iHwning twtoipt matf o*
MjImIIw ili lèsg s u-1
If it anttot ilptmt irmirg nat/
i oden oi dit w upsu mm
e lekken.
«ui rum..
top m'
Üa
N,
"i,
'i
11*'!*
K jt
EaCll
JJ
„1
Of evenwel het overwicht zoo groot i&, dat incu tic
voor grondwetsverandering vereischte twee-derden der
stemmen zal verkrijgen, is nog twijfelachtig.
Ali-l'nchn's vriend en aangewezen opvolger nis
Turkseli grootvizier Meheincd-Éybrisli-I'ncha is ook
overleden. Essnd-Pnchn is benoemd tot minister
van oorlog. Men verwacht nog meer veranderingen
in het ministerie, maar iets stelligs is dienaangaande
nog niet bekend.
In België zijn er verschillen aanhangig tussehen
de machine-fabrikanten en hun werklieden, die hooger
loon eisohen en met grèees dreigen.
Ia l'ortugal zit de tegenwoordige regerring vaster
ten gevolge van een aangenomen motie van vertrouwen.
PBANKBÜK.
Be zaak van C avalier, genoemd tipe-en-hoi», civiel
ingenieur, hoofdiitgenieur der commune, een jong
meusch vnn 29 jaar, is in een dag door den der
den krijgsraad afgedaan. liet voorlezen van de rap
port-akte van beschuldiging, het verhoor van den
beschuldigde, die o. a. verklaarde dat hij aangedron
gen had op de wegruiming van aan het verkeer hin
derlijke barricades en geen bevelen te hebben ont
vangen van Delesciuse, dien hij zelfs nooit gezien
had, en verhoor van eenige getuigen ten undeele en
en voordeele van Pipe-en-tois vulden de zitting. Onder
de getuigen a decharge waren ook Bossel eir Oain-
hetta. Eerstgenoemde, die zelf gisteren terecht moest
staan, verklaarde niets te knnnen ïuededeeieu aan
gaande de deelneming van de onderhebbende man
schappen van Cavalier aan de gevechten, daar hij zeil
reeds 10 Mei van het beheer der defensie verwijderd
was, en die beschnldiging eerst op 22 Mei betrek
king had; verder bracht hij hulde aan de goede zor
gen, die Cavalier aan de plantsoenen van Parijs besteed
de. Gambetta was niet verschenen, en de advocaat
van den beschu'digde verklaarde van den wensch
af te zien om hem te hooren.
De getuigen ii charge verklaarden meest allen dat
Cavalier de personen, die zich niet aan de commune
wilden aansluiten, o. a. den portier varr het park
Monceanx, dat onder zijn administratie ressorteerde,
hevig dreigde, en dat hij getracht had overeenkom
sten met aannemers aan te gaan voor het omverha
len van de Vendöme-znil. Ook bleek dat Cavalier
een atlas van alle Parijsche riolen in zijn be/it had,
een punt waarop liet O. M, sterk aandrong, waar
schijnlijk denkende zoo op het spoor te komen der
met petroleum, kruit en allerlei brandbare stollen ge
vulde riolen, die in de hersens der journalisten in
dertijd hebben gespookt. Het bleek echter dat d.e
atlas der rioleu in den handel verkrijgbaar was, en
dat honderden civiel-ingenieurs en bouwkundigen dien
evengoed bezaten als Pipe-en-loi*.
De krijgsraad veroordeelde den beschuldigde tot
vestingstraf.
De zaak van Rosscl diende gisteren voor denzelf
den krijgsraad. Daar de beschuldigde kapitein is,
werd de krijgsraad anders samengesteld, uit één ko
lonel voorzitter, één luitenant-kolonel, drie bntaillons-
kommandanten en twee kapiteins; een bataillous-kom-
mandant nam de function waar van het O. M.
De beschuldigde wordt door den Versaillannschen
advocaat Jolv verdedigd. Slechts van den aanvang
der zitting ligt het verslag voor ons, waarin de on
dervraging van den beschuldigde wordt vermeldt, die
27 jaar oud is, kapitein der geide van beroep, en
verklaarde dat hij deel had uitgemaakt van het leger
van Metz, als boer vermomd van daar vóór de ca
pitulatie was ontsnapt, over België naar Engeland
gereisd, waar zijne moeder zich bevond, en van daar
naar Tours, waar de min ster van oorlog (Gambetta)
hem ontbood en een militaire zending opdroeg naar
het Noorden van het land. Den 19n Maart had
hij zijn ontslag genomen als militair en zich naar Parijs
begeven, waar hij zich ter beschikking stmde der
commune. Per telegraaf is bericht, dat Hossel ter
dood is veroordeeld. De voornaamste beschuldiging
is desertie en verset tegen de wettige regeering. Hos
seis advocaat Jolv is, wegens eenige informaliteiten,
in hooger beroep gekomen vnn het gevallen vonnis.
De Engelscliman, die, zooals gemeld is, met zijn
kano „Rob Roy" van 'tNieuwediep naar Texel over
stak en van daar naar V" -'ngen verzeilde, geeft
van zijn tocht ecu heschrij in de Timen, waar-
sohijnlijk om zijne laudgent ten nan te sporen het
„buitengewoon belangwekkende* Noord-Holland te
bezoeken. De kennsmaking met de „eontortable
Dutchmen," is hem blijkbaar uitstekend bevallen.
Natuurlijk was hij verwonderd over het lage land,
ontwoekerd aan de zilte, haren, over de geverfde hui
zen, die er uitzien als behoorden zij tot een doos
nieuw speelgoed, over de plntbodcmvnnrtuigen, enz.
liet Noordhollandschc kanaal vergelijkt hij bij eene
Chiueesohe rivier, het vlakke land bij dat der Delta
in Egypte. Met Alkmaar dweept hijde trant,
waarin de huizen daar zijn gebouwd, vindt hij
„grotesk", maar dikwijls zeer smaakvol de kleine
roode, ronde kaasjes overheerlijkde boerenwagens
belachelijk dt boerinnetjes met hare gouden en zil
veren hoofdijzers alleraardigst en de kennis zeer ver
makelijk. Tot het vele, waarover de Engelschman
zich verbaasde, behoort ook dit, dat hij in veertien
dagen, die hij onder de Hollanders doorbracht, geen
enkelen bedelaar, blinde of idio A zag en evenmin
een ongeschoeid of dronken persoon I
Na zijne redevoering te Whitby, heeft de heer
Gladstone te M akefield in het openbaar het woord
over staatkundige aangelegenheden gevoerd. Hij zeide,
dat het nu sedert veertig jaren was gebleken, dat de
liberale partij, over het geheel genomen, de sterkste
in den lande waszij was echter buiten staat om
de conservatieve partij te doen verdwijnen, en dit
zou nok nadealig zijn. want eene politieke partij ver
loor krarht en leven wanneer zij gecue p..i tij jl 1..-.el.',
en leven tegenover zieh had. De minister-president
wenschto alzoo, dat de conservatieve partij wel met
het overwicht zou verkrijgen, maar toch in staat zou
blijven om veel gewicht in de politieke se,haai te
leggen. Inzonderheid hoopte hij, dat de conserva
tieve partij met de liberale zou wedijveren in deze
twee punten, op welke geen wezenlijk verschil van
gevoelen lusschen haar bestond het bevorderen eener
verstandige staatkunde jegens het buitenland, en het
bevorderen van strikte spaarzaamheid en orde in het
beheer van 's lauds financiën. Hij herhaalde verder
zijne verklaring, dat het ontwerp van wet ter verbe
tering der wijze van verkiezing der volksafgevaardig-
den zoo vroeg mogelijk in het begin der eerstvol
gende parlementszitting op nieuw hij het hoogerhuis
in behandeling zou worden gebracht. Aangaande de
geheime stemuitbrengiug, de hoofdzaak in het even-
gemelde wetsontwerp, zeide de heer Gladstone het
volgende„Eene gewone tegenbedenking is, dat een
man zich niet behoort te schamen voor hetgeen hij
doet, en dat hij alzoo voor zijne stem behoort uit
te komen. Dat is in het nlgemeen waaropenlijk
en ruiterlijk den man zijner keuze te noemen, is in
den regel eene edelaardiger, maahaftigcr handelwijze,
dan heimelijk te stemmen. Waarschijnlijk zal het
dan ook na de invoering der geheime stemuitbrenging,
evenzeer als thans, van de meeste lieden, van u en
van mij, bekend worden, aan wien zij hunne stern
hebben gegevenwij zullen daarvan geen geheim
maken. De Engelsche volksaard brengt mede, dat
in den regel de stem van een ieder aan het publiek
bekend worde. Dooh er zijn er onder onze mede
burgers, die wellicht bij de. uitoefening van hun bur
gerrecht bescherming behoeven of meenen te behoeven.
Die bescherming moet en zal door de wet aan ieder
worden verleend de kiezer oordccle dan zelf, of hij
van eene of andere zijde, van grondeigenaar of van
degenen, die hein met nering begunstigen, van werk
gever of andere werklieden, of wel vanwege geweld
dadige volkshoopen. gevaar voor zijne vrijheid ais
kiezer te dochten heeft. Alleen de geheime stemuit
brenging, niet de geheimhouding der uit te brengen
of uitgebrachte stem, wordt door de ballot-bill voor
geschreven." De spreker herinnerde vervolgens aan
de heilrijke uitwerking der handelsvrijheid voor
Engetands welvaart en gaf zijn leedwezen te kenucn,
dat die vrijheid, ondanks de goede vrachten, die zij
in dit en in andere landen, draagt nog niet overal
gewaardeerd wordt zooals behoort. In de Vereenigde
Staten is wel eene sterke vrijhandelspartij, maar het
is geenszins zeker, dat zij er de bovenhand zal krijgen.
„Zelfs ir. Engeland's eigen koloniën" zeide spreker,
„bestaat sterke overhelling tot vestiging van het be
schermende stelsel. Ook iu Frankrijk gaat het met
die zaak anders dan wij zouden wenschen. Sedert
elf jaren hebben w ij een vrijzinnig handelsverdrag
met dat land, een verdrag hetwelk wij niet als vol
maakt, maar toch als een groote schrede voorwaarts
op den rechten weg beschouwden. Eu nu vervalt
daar te lande, terwijl er uiterst bekwame mannen aan
het bewind zijn, en terwijl het land juist wegens de
geleden verliezen des te meer behoefte nan vrije ont
wikkeling zijner bedrijvigheid heeft, de regeering in
den waan, dat het 's lands rijkdom bevorderen, de
kwijting der drukkende krijgslasten bespoedigen kan
door stappen achterwaarts in de handelswetgeving.
Dat bedroeft ons, want het bedreigt ons handelsbelang
met nadeeldoch ons handelsverkeer is thnns zoo
ver uitgebreid en zoo zeer ontwikkeld, dat wij niet
meer van de eene of andere markt afhangen, maar
op de Amerikaansche markt, b. v., winnen zouden
wat wij op de Frnnsehe verloren. Het bedroeft ons
vooral, omdat, liet voor Frankrijk's belang, voor de
zaak der beschaving, voor de zaak van vrede en
vriendschap onder het mensclidorn, gevaarlijk is. Na
tuurlijk heeft Frankrijk volle vrijheid en de bevoegd
heid om zijne eigene aangelegenheden te bestieren
wij mogen evenwel eerbiedig de hoep uitspreken, dat
het zich zal trachten te sterken door de bezielende
kracht der vrijheid, niet door de kunstmatige staat
kunde van beperking."
Gouih, 12 Septembeb.
Plaatsgebrek verbind°rde ons tot nu toe het vol
gend artikel uit het Nieuws van den dag over te
nemen.
Nog eens de zaak van Bik. Men zij gerust
liet is ons plan riet op nieuw deze zaak te be
handelen. Zij behoort tot tie geschiedenis der nood
lottige pokken-epidemie van 1871, met al haar fat
soenlijk en onfatsoenlijk, geleerd en ongeleerd, op
zettelijk en onwillekeurig verzet. Wij gunnen aan
ieder weerspannige het stil genoegen bij de gedachte,
zooveel mogelijk aan de openbare macht den voet
dwars te hebben gezet, van door de mazen te zijn
gekropen, of soortgelijke zelfvoldoening.
Wij hel ben r- Iers te -egg?-
Dr. A. Luvten, zich noemende practisccrend ge
neesheer te Gouda, heeft iu de geneeskundige Courant
eon schrijven geplaatst „over pokken en de politie
maatregelen daartegen genomen."
Wij vernemen uit dat schrijven, wat ons, en zeker
inet ons nog duizenden, onbekend was, dat de heer
Luyten de held is geweest in het proces Bik, onlangs
voor de rechtbank te Rotterdam gevoerd. Die bij
zonderheid, misschien moeten we schrijven merkwaar
digheid, doet ons echter de pen niet opvatten. Even
min om aan te hooren, hoe de heer Luyten, natuurlijk
niet genoegzaam op de hoogte, kennelijk niet begrijpt
de ware beteekeuis van des rechters uitspraak iu de
zaak van Bik ook niet om er op te wijzen, hoe de
heer Luyten reeds nu, in beginsel, zieh verzet tegen
de le verwachten wet, die wij, eenige dagen geleden
iu ons blad bespraken, en die we nis ecu zegen voor
land en volk beschouwden. Dat alles laten wij ter
zijde en nemen dat voor kennisgeving aan.
Maar we nemen de pen op om te protestveren
tegen een beweren van Dr. Luyten dat namelijk „de
Rotterdamsche rechtbank hem als het ware zijn ge
heim heeft afgedwongen" cn de geachte Docter had
wèl gedaan bij de revisie van zijn stuk, die phrase
te schrappen, omdat ze eene onwaardigheid behelst.
Niemand wordt in ons land, door den rechter ge
dwongen deze of gene verklaring af te leggen; en
in de zaak van Dr. L. kan daarvan evenmin sprake
zijn, ja, wij durven zelfs volhouden, dat Dr. Luyten
dank schuldig is aan de Rotterdamsche rechtbank, die
hem door haar groote (misschien van achteren bezien
al te groote) lankmoedigheid en humaniteit, een aller-
betreurenswaardigste levenservaring heeft bespaard.
De rechtbank heeft niets afgedwongen, maar de
waarheid was voor haar en het meest eenvoudige
verstand zóó tastbaar, het verzet zóó ongerijmd, dat
zij getracht heeft (en met gelukkig gevolg) een man,
door stand en betrekking respectabel, af te hou den
van een plaats, waar zij begreep dat hy niet behoorde
al zou ook naar streng recht hem die plaats zijn
moeten worden aangewezen door hem nog ter
elfder ure in de gelegenheid te stellen, te blijven
waar en wie hij was.
Wij protesteeren dus tegen die leelijke insinuatie,
en doen dat uit eerbied voor onze Nederlandsche
rechterlijke macht, die we niet mogen dulden, dat
onverdiend gehoond wordt, of de rechtschapenheid
barer leden bij het volk van Nederland in verden-
ding gebracht..
En wij protestveren vooral daarom, omdat het or
gaan der Nederlandsche Balie, het Weekblad van
het recht" zonder eenige op- of aanmerking, het be
toog van den Goudschen doctor in zijn geheel heeft
overgenomen en wellicht den schijn op zich geladen
dat het, de daarin geuite gevoelens, zou kunnen on
derschrijven en goedkeuren.
Wij zijn niet het orgaan der rechterlijke macht;
maar waar het een soort van mode schijnt te wor
den, haar telkens voor het oog der natie te dvcii-
neeren, in tegenstelling van andere beroepen en amb
ten, wier priesters hemelhoog worden verhevendaar
meenen wij, die ons dagelijks onder de menigte
begeven, dagelijks tot het publiek spreken, te moeten
opkomen tegen elke onverdiende aanranding van een
macht in den staat, wien, iu ons vaderland Goddank 1
ten allen tijde de niet afgedwongen maar vrijwillige
hulde is gebracht, dal zij onkreukbaar was en alleen
naar de wet en volgens haar geweten rechtdoendei
De heer F. Molenaar is benoemd als Wethouder
der gemeente Gouderak.
Te Bergambacht is de heer G. Rooken als wet
houder herkozen.
De Staatcourant behelst het programma voor de
opening van de vergadering der stateu-geueronl te
's Gravenhage, op Maandag 18 September.
De Oost-Indische begrooting voor 1872 bedraagt
in ontvangst ruim 119 millioen, iu uitgaaf 108 mil
lion! en A ton. Het vermoedelijk batig saldo of
jsitp0*
i»
ë,,i:
U
1
t*
W
H L,
rut
y#*
J»* .„t }öi^
jf hi*.eD u:> i« r*
ooM^
btnierig
bcfjdii
frill
OW, P
j are, w
[OBffl
Ji»»*
tar-
IV m ra I-'™"
jgs a li®
Ju»
W
■dai *od, «k«w» boocM\ -_
llhwm Dt.
ilt iwhtt, otibtwa dom Wuia 11
dï.l.Hwiptototol.°4
a Into.
Hflli/mtlimit rntnik m
th Ppntog ni étaAet «to
tot ne g g -
"keiijiiiM,,
KMJifSüilp
'38
•fi k,
"hém m
i*i v w
•tok 'a if
(li
MHi
'ton. i tuito
