I
'•<1
I
!iAND.
Laagste Berichten.
ADVERTENTIES.
ll
m
Burgerlijke Stand.
'f
ffi
1 I
|k «Kit.
1 ut nu toe het vol
den day over te
|l. Men zij gerust
deze zaak te be
es hiedenis der nood-
met al haar fat-
en ongeleerd, op
zet Wij gunnen aan
|oe;ien bii de gedachte,
ii 1 .n *e ïnaciii Uen voet
|oo de mazen te zijn
old lening.
Ergfen-
Imii practiseerend ge
ilet deskundige Courant
Jokwu en de politie—
m, wat ons, en zeker
j was, det de heer
I roces Bik, onlangs
evoerd. Die bij -
sphrijven merkwaar-
ni t opvatten. liven-
hecr Luyten, natuurlijk
I kennelijk niet begrijpt
lente is uitspraak in de
opite wijzen, hoe <le
nsei, zich verzet tegen
eeu|ge dagen geleden
we als een zegen voor
bat a les laten wij ter
Jisgev ng aan.
lp on te prote9teeren
lu .terj dat namelijk „de
lala l|et ware zijn ge
le getchte Darter luid
zijn fetuk, die phrase
wairdigheid behelst.
do<k den rechter ge
ding if te leggen; en
aarvai! evenmin sprake
builen dat Dr. Lnyten
Iciamsipe rechtbank, die
|ien vih achteren bezien
hnuaniteit, een aller-
aring leeft bespaard.
It.edwingen, maar ile
het
et ze
|dkig i
ctabe
dat
leest eenvoudig
ongerijmd, dut
evolg) een man,
af te houden
jj niet behoorde
|cnt hen die plaats zijn
doo hein nog ter
stc len, te blijven
I te
die lei
pr onzi
Ét' mog
pi de
.N'ederl
ijke insinuatie,
Nederlnndsche
in dulden, dat
echtschapenheid
ind in verden-
daaronj omdat het or-
het L Weekblad van
|of aannferking, het be-
or in zfin geheel heeft
chijn in zich geladen
|oelens, jou kunnen on-
c- rechicrlijke macht;
mode ichijnt te wor-
c g der liatie te decli-
Initere be loepen en amb-
worden jverhevendaar
s ondfj de menigte
■buck sprjkeii, te moeten
Ine annrahding van een
s vadenknd Goddank 1
B„ongen ijaar vrijwillige
kreuklia.it! was en alleen
gewete i rechtdoende^
uoemd lis Wethouder
Ier (r. Bc
|l t progr.
der stat
-> Septen.
iken als wet-
mma voor dn
in-gcueranl te
.per.
sluitpost bedraagt 10,033,000. De vroegere dien
sten zijn zeer voordeelig geweest; die van 18119 le
vert een batig slot op van circa 13 milliocn, en
die van 1870 een van 16 millioen en 71 /s ton.
Verhoogde uitgaven worden aangevraagd voor jus
titie, voor de betaling der koffie in de Preanger
Regentschappen, voor een beter toezicht op de koffie
cultuur, voor onderwijs, telegrnphie enz., terwijl op
openbare werken en marine bezuinigingen zijn aange
bracht, zonder nadeel voor den dienst. De verkoop van
koffie in Nederland wordt geraamd op 800,000 pi-
cols ad 3B cent per half kilogram suiker op 460,000
picols hier, eu 600,000 op Java.
Het budget van oorlog is ook ruim 6 ton minder
dau voor 1871; ook rcc* kef oog -p meerde.c
behoefte aan verbetering der binnenlandsche gemeen
schap, en bovenal op den aanleg van spoorwegen,
waaromtrent, na atloop van het ingestelde onderzoek,
een afzonderlijk voorstel aan de vertegenwoordiging
zal worden gedaan. De geheele begrooting is zeer
uitvoerig toegelicht en omvat velerlei nieuwe maat
regelen.
Volgens telegrafische bericht is het stoomschip
Prins van Oranje, kapit. M. C. Braat, Zaterdag 9
Sept., 's nam. ten 2 ure, ter reede van Batavia aan
gekomen alles wel aan boord de passagiers waren
oYer het algemeen zeer tevreden de retourlading zal
voor een gedeelte te Samnrang worden ingenomen.
De reis van 't Nieuwe Diep naar Batavia heeft 't
afgelegd in 41 dagen en 9 uren.
De algemeene^fcrmidcring van de maatschappij tot
Hut van den Jamut, die Woensdag te Arnhem ge
houden werd, was schaarsch bezocht.
Tot leden van 't hoofdbestuur werden herbenoemd
deheeren Dr. J. M. van Bcmmelen en J. P. Bredius;
voor de vacature, ontstaan door het bedanken van
prof 1'. J. Veth, werd gekozen de heer J. G. Plate
van Arnhem.
Aangenomen werden: een voorstel van het hoofd
bestuur, waarbij dit gemachtigd wordt een veertien-
daagsch blad uit te geven tot bevordering der be
langen van de maatschappij cn van het doel, dat zij
zich voorstelteen voorstel van het hoofdbestuur om
het ter afdoening voorgedragen onderwerp: Gouver-
neine its—cultuur als belasting in arbeid, andermaal
op de aanstaande algemeene vergaderiug aanhangig
te maken en dan zoo mogelijk eene conclusie uit
te lokken.
Met algemeene stemmen werd na debat over het
puntBespreking van de tariefwet op den in- en
uitvoer in Nederlundsch Indië, met het oog op de
aanstaande herziening, de volgende motie aange
nomen l)e vergadering overtuigd van de wcnsche-
lijkheid van dc afschaffing der rechten, machtigt het
hoofdbestuur zich in dien geest bij adres tot de kamer
te wenden, na de indiening van het te wachten ont
werp tot tariefsherziening.
|i g voor IS 7 2 bedraagt
•li. in ui gaaf 108 mil-
loedelijk bitig naldo of
Zaterdag werd te 's Gravenliage de vierde provin
ciale vergadering van onderwijzers en voorstanders
van het onderwijs in Zuid-Holland gehouden, onder
voorzitterschap van den heer Pontier. De vergade
ring was vrij talrijk bezocht.
Punt 1. „liet onderwijs aan volwassenen werd in
geleid door den lieer Akkerhuys van Schoonhoven,
die de moe lijk heden schetste, verbonden aan liet
onderwijs aan volwassenen in een fabriekslad als
Schoonhoven, de inrichting van de daar tot dat
doet opgerichte 6chool besprak en (1e middelen daar
aangewend om 't doel te bereiken, niet geschikt
achtte voor elke plaats, maar toch het nut van der
gelijke school gaarne weusolite besproken te zien.
Alsiiu ontstond eene discussie over de vraag, of
onderivys aan volwassenen al dan niet bevorderd
diende te worden, en welke methode het best beant
woordde aan liet doel.
l'unt 11. „Behoort 't onderwijzend personeel in 't
schooltoezicht vertegenwoordigd te zijn," werd inge
leid door den heer Labberton van Alblasserdam, die
als zijn gevoelen te kennen gaf, dat dergelijke verte
genwoordiging niet ueu«chelijk zou zijn. Dit werd
bestreden door den heer Delfos van llotierdam, die
zich sterk voorstander vnn dergelijke vertegenwoor
diging toonde en meende, dat 'tzou strekken tot
eene meer innige samenwerking, wanneer de onder
wijzers hunne denkbeelden in dc commissie konden
uiten. De heer Verboon van Krimpen a/d IJsel ver
schilde van de opinie alleen daarin, dat bij wensohte
onderwijzers, die niet meer als zoodanig werkzaam
waren, terwijl de heer Delfos meende dat rustende
onderwijzers de routine kwijt raakten. De heer Groene-
veld uit Charlois wenschto den ouderwijzers eene
adviseerende stem verzekerd te zien; terwijl de heer
de Broeder uit Botterdam zich als voorstander van derge
lijke vertegenwoordiging bekend maakte. De lieer Uin-
scheid meende dat de onderwijzers van 't lager en 't mid
delbaar onderwijs elkunder de hand moesten reiken eu
elkander moesten voorlichten. De heer Kievietde Jonge
van Oudewater achtte eene vertegenwoordiging ver
keerd, daar de onderwijzer dan allicht in eene nete
lige positie kan geraken in kleine plaatsen, waar
burg. en weth. de schoolcommissie uil maken. Dc
zedelijke invloed der onderwijzers achtte hij voldoende.
Ten slotte gaf de heer van Gcuns een middel aan
de hand, om tot een practiseh resultaat te komen,
namelijk dat de onderwijzers in de oommissie zelve
van hunne denkbeelden mededeeling zouden doen,
gelijk reeds op sommige plaatsen geschiedt.
Punt III. „De wenschelijkheid van gelijktijdig on
derwijs aan beide seksen, werd door mev. dc wed.
Storm v. d. Cliijs, van Delft behandeld. Zij deelde
mede wat de ervaring in 't algemeen en hare erva
ring in 't bijzonder hadden geleerd in ons land, en
zij acut.t. ,.,.k..r.J|c.i ongunstig. Veivo!0ens
schetste zij uitvoerig op welk standpunt de vrouw in
Amerika stond, en roflnile het als een toonbeeld van
een land, waar de deugznme vrouw geëerd en bevei
ligd wordt. Daartegenover stelde zij ons land en
toonde het inconsequente van den stand der vrouw
ten onzent aan.
Na de pauze werd het woord gegeven aan den
onderwijzer Verboon, van Krimpen a/d. IJssel, die
eenige schoolmeubelen, eene klok en een telraam ten
toonstelt en uitlegt, beide voorwerpen berekend op
de vatbaarheid der kinderen en hunne practische en
zelfwerkende oefening.
Naar aanleiding van Punt III heeft de heer de
itte van (fitters liet woord gevoerd, om dat ge
meenschappelijk onderricht, hetzij bij het middel
baar, hetij zelf» bij het meer uitgebreid lager onder
wijs, nadrukkelijk te bestrijden. Die zaak was nu
eenmaal in de made, zooals ook het drijven naar
schoolplichtigheid, maar waarom was het eigenlijk te
doen Om den ouders 't genot te geven van goed
onderwijs voor 61), waarvoor anders zeker eens
zooveel moest worden betaald. De verschillende aard,
aanleg, karakter en bestemming van jongens en meisjes
verzetten zich z. i. tegen de gemeenschappelijke op
leiding in dezelfde klasse, daargelaten nog de qusestie
der zedelijkheid, waarop hij ook alles behalve gerust
was. Hij vreesde, dat het onderwijs der jongens op
lager peil zou komen en (lacht niet gunstig over de
resultaten in Amerika, waarop men zich zoo dikwerf
beriep, afgescheiden nog van het groot verschil van
opvoeding en landaard daar en hier.
Mevr. Storm repliceerde met eene nadere warme
pleitrede voor het gemeenschappelijk onderwijs; zij
achtte de geopperde bezwaren overdreven of ongegrond,
wee9 op Sappemeer, Warffuin en Winterswijken zoo
de vrouw nog niet bijzonder uitmuntte iu menig
vak, men vergete niet, (lat haar tot dusver de toe
gang tot de vakscholen of inrichtingen ontzegd was.
l'unt IV en V werden niet behandeld.
Punt VI. De vraag: hoe 't komt en of 't jammer
is, (hit de leerlingen der lagere school vóór 1857
verder in 't rekenen kwamen dan tegenwoordig,
werd ingeleid door den heer Snel, die echter ver
klaarde 't daarmede volstrekt niet eens te zijn en
daarom slechts in vergelijking trad, hoe hij rekenen
geleerd had (meer machinaal) en hoe 't nu geleerd
wordt, ingericht als 't is om de teerlingen te doen
zien en begrijpen.
De heer Sander, van Schiedam meende, dat den
inleider de dank der vergadering toekwam wegens
zijne barmhartigheid om dit punt in te leiden, dat
niet op de beschrijvingslijst nad behooren te staan
en verzocht verder de regelingseomiuissic dergelijke
vragen niet meer daarop te stellen. De voorzitter
rechtvaardigde de plaatsing op de lijst.
Punt Vil, „Aan de letterkunde is bij de exa
mens en bij de studie des onderwijzers eene te ge
ringe plaats toegekend," werd door den heer Schip
pers van Scheveningeu ingeleid, die zijne bevinding
opga! ten aanzien der examenvragen omtrent letterkuude
en op de groote voordeden van de beoefening der
letterkunde wees, wier kennis vooral moet strekken
om germanismen of gallicismen uit onze taal te weren.
De heer de Witte van (fitters doet uitkomen hoe
moeilijk 't is, zelfs nl gaf meD er veel meer tijd aan,
om in de letterkunde te examineeren, daar bij exa
mens dat vak als 't ware in een keurslijf moet wor
den gestoken en zich bepnlen moet tot 't opnoemen
van schrijvers, maar z. i. bestaat toch dc beste wijze
van examineeren hierin, dat men ziet of de candi-
daat rekenschap weet te geven van 'tge.cn hij heeft
gelezen.
Het middel om onze letterkunde meer nlgen.een te
maken, zooals in Du'tschland waar zij in 't volk is
ingeweven, is z. i. de individueele poging om 't volk
ineer en meer tot leven aan te sporen.
1'unt VIII werd ter zijde gelegd.
Punt IX. „Welk stelsel is voor de lagere school
het beste, dat van standvastige, of van elkander bij
kleine perioden afwisselendeklasse-onde' wijzers?" werd
ingeleid en toegelicht door den heer J. W. de liegt,
van Waddiuxveen, en het permanente stelsel aanbe
volen als het meest ware, schoone en regelmatige,
terwijl aan liet stelsel van afwisseling ook uit een
paedagogisch oogpunt z. i. velerlei bezwaren verbon
den waren, omdat dc band tusschen den onderwijzer
en den leerling, de draad vnn het onderwijs en
het besef van verantwoordelijkheid des onderwijzers
verloren gingen, of benadeeld konden worden.
Drie andere onderwijzers waren dit volstrekt niet
met hem eens en prezen het stelsel van afwisseling
ook in het belang der hulponderwijzers zeer aan, ter
wijl een hunner geen nbsolute uitspraak wilde doen,
maar aan de omstandigheden, in elk bijzonder geval,
de beslissing wat het beste was wilde overlaten.
Daarbij eindigt dc vergadering.
Te Alblasserdam zal de volgende vergadering wor
den gehouden.
Konstantinopel, ll Sept. Server Effendi is
tot den rang van Paclia verheven. Hij is benoemd
tot minister van buitenlandsche zaken.
Er zijn opnieuw troepen gezonden naar Albanië.
Madrid, 11 Sept. Volgens officieele berichten
is voor zeven maal het bedrag der nieuwe leening
ingeschreven.
Valencia, ll Sept. De koning lijdt aan eene
lichte ongesteldheid.
Parijs, 11 Sept. De ontruiming van de vier
eerste departementen zal Woensdag voltooid zijn.
Naar men verzekert, zijn onderhandelingen tot ont
ruiming van andere departementen geopend.
Gisteren gaf Thiers een diner, dat inet uitzonde
ring van de Zwitsersche en Oostenrijksehe gezanten,
door het corps-diplomatique werd bijgewoond.
Rio-Janoiro, 23 Aug. Het wets-ontwerp op
de emancipatie der slaven is bij tweede lezing goed
gekeurd men gelooft evenwel niet, dat dc wet dit
jaar in werking zal worden gebracht als gevolg van
de protestntiëu en de oppositie van een deel der
wetgevende macht.
Pest, 11 Sept. Heden werd voor de vergade-
derde Ministers den Bisschop Jckelfalusy een schrij
ven des Konings voorgelezen, waarin het gedrag
van den Bisschop met belrekking tot de afkondiging
van het leerstuk der onfeilbaarheid wordt misprezen.
Jekelfalusy verklaarde zich aan het koninklijk gezag
te onderwerpen.
Gkboiun: 8 Sept. Adrians Mnrin, ouders C Broekhuizen
en J. Mijlie. Pcendert, ouders M. J. van der Palm en
J. Spornnnij. Auua Maria, ouders J. A C. Keuring* eu
A. P. Rciuiersc.
OvFRLKDRN: 10 Sept. T. Mulder, 08 j.
*i* Bevallen van een Zoon
W. KRANENBURG-
Gouda, 7 September 1871.
Eenige kennisgeving.
-Buskes.
Heden beviel van een dood Eind Me
vrouw KOCK geb. Maloïaux.
Bergen-op-Zoom, 10 September 1871.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Goudagezien de verklaring van den alhier
ge vestigden geneeskundige, den Heer Dr. N. H.
de KANTER, dut het tot stuiting van den
voortgang der alhier heerschende pokken-epide
mie noodig is om het beddegoed en de kleede
ren, gebruikt door het aan de pokken overle
den kind van FREDERIK NUVELSTEIJN,
genaamd MINA ADRIANA, te verbranden.
Overwegende, dat hier aanwezig is het geval,
bedoeld bij Art. 09, alinea 2 der wet van 28
Augustus 1851 (Staatsblad n°. 125).
Besluiten
te onteigenen, in beslag te nemen en te doen
vernietigen de navolgende voorwerpen, als:
een dulen peluw, twee dulen kussens en drie
stuks kinderkleederen.
Zullende dit besluit op de gebruikelijks wijze
door afkondiging en aanplakking ter openbare
kennis worden gebragt en geplaatst worden in
de Goudsche Courant.
Gedaan te Gouda den 11" September 1871.
Burgemeester, en Wethouders voornoemd,
De Secretaris, De Burgemeester i. I0.,
DKOnr.I ERVFII l'OIUTIJN. IU5MY.
If B
