M
fe-£ir^-
V:&9>.£
R&15
-CiS—
S-isSï.
J&Ss^-iS
BINNENLAND.
•^J£ï£
*g& »5J
»w
«rrf^ui
ió2««ï!>i£ -ï
P^sS*1 •*-"
éM^Bnw L/»
ut '""f
gü en bijaittt WPP1'3>
ju
J'ï
Duï tIs c^h 1l A jTb,
roept de korkeraad van nieuws de
stemgerechtigden op om. te beslissen over de
vraag enz."
tl**'?
,De "I f i', oW®^ -."*
M ütelt^^'y'.^
•'"if
^ODlfi»*'""
y tlg turf' 1
muf
fnkrtiJ nf
rv
ygm*S- ta
j ,ft Mq w*"1,ta j» ankifi
Kjrwiii» ,ii„
,B( owtaipj B**"* f 4 J
li lit jur It limftt -P slW"*:
mltiliüf w VlisiiJ* ui k* >f«w
D^d turn» ink
n. j:_j_ i, aHm ra it na-
- ur tol jut ik Ik
Mpart mout
ignripn.
lilitmtif-p miasm «éa,r «kat
i 8 iiMm Jettib, &t uJoi i»mfe •-,
ÉmtthwWt ak t'tam int
y&itoiénthiea k; I
k Héftti mk "i
1%ll!P»«m ns «-
sji ajtrnfeA
k IwtaJ our jirvorte Wak»
%wt. knmlinti.
«Hill urn» uw
,l)i fata,
lui jtrmM,
m m jut ui jut ut
lij nu jtuspr. m ii
Tritium*
de sute* l,
jüSfJjjSt»-*
j *®8 fun*
'^U U'^a/k'
m* r^titk.
'tUjdl, P" --*» -
itt)
if
Tn Londen en de zeesteden werd overal gezocht
naar werklieden zonder arbeid, die men daar in over
vloed dacht te vinden. Men deed oproepingen in
üelglë, Nederland, Duitschland en Denemarken om
door landverhuizingen hulp te verkrijgen en aldaar,
zoowel als in de talrijke fabrieksteden van Engeland
en Schotland, werden talrijke arbeiders aangeworven
om de oude te vervangen. Doch dit alles hoeft tot
niets geleid. Als de Engineers Union en de Inter
nationale hun uitgebreiden invloed aanwenden, om
de eisehen der unionisten te steunen, dan is het niet
gemakkelijk om tot een goed einde te komen. Welke
ook de aard van het aangewende middel moge wezen,
de uitslag is duidelijk genoeg. Ieder aangevoerde
bezendiug arbeiders klaagde te zijn bedrogen, verbrak
h-1 met Wiair Armstrong of de andere patroons
gesloten contract en l.et de fabrikanten den otriju
met huil oude arbeiders voortzetten.
Geen enkele poging is door de patroons verzuimd,
om door vrije middelen in hun arbeid te voor/ en,
liever dan aan de eisehen van de unionisten toe te
geven. Uit Londen zijn talrijke arbeiders naar New
castle en Gateshead gezonden, die geen arbeid hadden
en enkele werden in de zuidelijke graafschappen aan
geworven. De meeste van die rekruten zijn echter
geheel onbekend met het werk in fabrieken van werk
tuigen. De Belgen en Denen zijn onder alle om
standigheden goede arbeiders, maar de ijverigste,
bekwaamste en meest ontwikkelden zijnde Duitsehers,
die men met groote kosten uit Hamburg liet komen.
Indien William Armstrong zijn Üuitsobe en Deensche
werklieden had kunnen behouden h id hij met de
ffrève kunnen lachen, maar Duitsehers, Denen, En
gelsehen en alle andere werklieden bezweken allen
voor de pressie van de werklieden in bet noorden
en voor de geheime bevelen der Internationale.
De vreemde werklieden verontschuldigden zieli met
de verklaring, dat zij door valsehe beloften waren
overgehaald tot teekening van hunne eontrao'en met
de huizen van Neiv-Castle en Gateshead. De patroons
ontkenden ten stelligste die valsehe beloften. Het is
wel mogelijk dat er somtijds een misverstand heeft
bestaan, doch hoe het zij, de vreemde werklieden
wilden slechts het voorbeeld volgen van de nieuwe
Engelsche werklieden die voor hen te New-Castle
waren geweest en die zoo spoedig mogelijk hunne
overeenkomsten hadden verbroken. .Men heeft beproefd
sommige vreemde werklieden voor de verbreking van
hun contract te vervolgen, maar dit middel heeft
voor de patroons eer naJeelig dan voorileelig gewerkt.
De onde werklieden, die in grtrn waren, verleen
den aan de vreemde werklieden vrijwillig de meeste
hulp en ondersteuning wanneer deze verklaarden weder
te willen vertrekken, en al hadden zij dergelijke hulp
niet verleend dan zouden ze waarschijnlijk toch zijn
geslaagd om de meeste nieuwe werklieden van de
fabrieken terug tc houden. Afgevaardigden van de
Engelsehe unionisten werden naar België, Nederland,
Denemarken en Duitschland gezonden, om de werk
lieden te verzoeken geen hulp aan de patroons in
het noorden van Engeland te verleenen, en men heeft
onlangs nog de kosten van overtocht naar Hamburg
en Berlijn betaald voor een groot aantal Duitsche
werklieden, opdat deze aan hunne landgenooten den
aard van de ijrève zouden meiledoeien en het belang
ontwikkelen, dat zij voor de Duitsche werklieden
kou hebben.
Zoo is de toestand op het oogenblik nog. De
werklieden blijven vermindering van den werktijd
vragen en de patroons willen niet toegeven. Indien
de eisehen van de werklieden niet van dien aard zijn,
dat door daaraan toe te geven de winsten voor de
ondernemers zóó laag zouden worden dat zij het werk
niet konden volhouden, zouden zij misschien beter
hebben gedaan, om met hunne werklieden te transi-
peeren. Door het inroepen van vreemde hulp zijn de
oude werklieden meer en meer verbitterd, en daar du
vreemde werklieden met de werkstaki rs volkomen
sympathiseerden, zijn deze onhandelbaarder geworden,
verheugen er beroemen zich op hunne overwinning
en kunnen in het vervolg hunne patroons nog menig
maal iu moeilijke omstandigheden brengen. Hoewel
de patroons liet recht aan hunne rijde hebben, drei
gen de werklieden een belangrijken tak van nijverheid
met volkomen ondergang.
Uit Straatsburg ivordt liet volgende ten aanzien van
den toestand der nieuwe provincie gemeld: De re-
geering heeft in de jongst verloopen dagen eeuige
maatregelen genomen ti.t beteugeling der pogingen
van hen, die de landverhuizing van zekere klassen
onder de bevolking bevorderen.
In de eerste plu t- is bepaald, dat voor een bui-
teniandsche pus voortaan niet 1 thaler, geiijk thans,
maar 10 franken zullen worden gevorderd.
Ten andere is een oude Fraiische bepaling in het
leven geroepen, waarbij wordt voorgeschreven, dat
niemand liet land mag verlaten, die niet kan aantoo-
nen, dat hij zich van al zijne geldelijke verplichtin
gen heeft gekweten,
l Aan alle agenten voor landverhuizing is officieel
kennis gegeven, dat de hou vroeger verleende con
cession tot dat einde strekkende, zijn ingetrokken,
dat zij ten gevolge daarvan zich stiptelijk zullen heb
ben te ontbonden van alle bemoeiingen van dien
aard, willen zij zieh niet blootgesteld zien nan groote
onaangenaamheden.
Deze maatregelen worden volkomen gerechtvaardigd
door de omstandighedenpersonen tot de mindere
klasse behoore ile, zegt de National-Zeitunff, welke
dit bericht meedeelt, worden daardoor voor een groot
gedeelte onttrokken aan den invloed der partij, die
vijandig gezind is jegens de regeering j wat de hoogore
klassen betreft, deze worden daardoor in geenen deele
bemoeielijkt iu de pUnnen tot landverhuizing, en
evenmin ais deze maatregel daarop invloed uitoefent,
kan bij du r„u,uud.ig h.' .ui; et en rf V'n het
door haar wensche'ijk worden geacht om de finatie-
ken, onder de laatstbedoelde klasse aanwezig, iu bet
land te bonden.
Men verneemt wijders, dat bij de regeering het
stellige voornemen bestaat, om de universiteit te
Straatsburg geheel op Duitsohen voet in te richten
zeer uitgebreide credieten worden beschikbaar gesteld,
ten einde de universiteit tot liet centrum der intel-
lectueele ontwikkeiing in Et/.as-Lotharingeu te maken.
Naar men verzekert, hebben vele Duitsche prolessoren
zich beschikbaar gesteld, om naar Straatsburg te
worden overgeplaatst.
Va» goed ingelichte zijde wordt verzekerd, dat
inpt lu. October de rcehtbauken en horen in de
nieuwe provincie hun werkkring zullen aanvangen.
Aan qiinstién ter behandeling zal het vooreerst niet
haperenzij zijn legio en daaronder treft men een
meuipte belangrijke processen aan. Onder de zaken,
welke niet alleen gewichtig zijn, maar dringend op
afdoening wachten, behooron in de eerste plaats de
processen wegens onteigening van gronden, in verband
met den herbouw van de stad, aan welker straten
men betere rooiing dnn vroeger wenscht te geven.
Ongeveer twee derden van dergelijke gevallen zijn
langs minnelijken weg tussehen de stad en de res
pectieve eigenaren der benoodigdc perceelen geregeld
nu blijft nog een derde over, waarbij de hardnekkige
eigenaren elk vergelijk van de hand hebben gewezen;
men hoopt, dat de rechter spoedig uitspraak zal doen.
Slechts in drie plaatsen zijn de verkiezingen van
leden voor den gemeenteraad zonder resultaat ge
weest,- te Neuwilier en Lutterbach heeft men niet
willen stemmen; algemeen had men het beginsel van
onthouding toegepast'. Te Heimsbrnnn was de oor
zaak v in het mislukken der zaak als volgt- het aan
tal kiezers, die aldaar van hunne bevoegdheid hadden
gehru k gemaakt, was uiterst gering. De personen,
op wie de minste stemmen waren uitgebracht, schenen
zieh deswege gekreukt te gevoelen en verklaarden
niet geneigd te zijn in den r.md zitting te nemen.
In die drie plaatsen heeft de prefect een municipale
commissie, zooals dat hert, benoemd om de fuuctiën
van gemeenteraad uit te oefenen.
Het schijnt dat de kleine Fr.msche dagbladen in
de tegenwoordige omstandigheden geen goede zaken
doen in EVas-Lotharingen. Zoo beeft het Journal
de Gehceiler dezer dagen meegedeeld, dat het zal op
houden te verschijnen i met andere woorden, dat de
uitgave van het blad voorloopig zal worden gestaakt,
totdat hetere tijden aanbreken. „Niemand zal het
ons euvel duiden, dat een toestand, waarin het voor
ons even moeielijk valt te spreken als te zwijgen, ons
niet opwekt om op den tot heden be wande den weg
voort te gaan en dat wij ons, in afwachting van die
betere dagen, elders zullen gaan vestigen." Ook in
andere steden der nieuwe provincie vertoonen zich
derge 11 j ke vi rsohijnselen
Ten aanzmu van de vestingwerken vail Metz is
thans door den chef der genie een besluit genomen.
To en de belegering van gemelde vesting door de
Duitsche troepen werd aangevangen, waren van de
vijf hoofdlinten, opgeworpen tot dekking van de om
strek .1 der vesting en van liet geretranclieerde kamp,
«leem drie voltooid, namelijk St. tjnentin, i'lappe-
vilie en Quelin; het groote fort Si. Julien, teil oos
ten der vesting, was destijds nauwelijks aangevangen
en van het groote fort St. Drivat had men kort te
voren een begin gemaakt met het oprichten der mu
ren. Sedert 'beeft men zich kunnen overtuigen, dat
het ontworpen defensiestelsel van Metz, zooals dat
op het papier is gebracht door de Eransche genie, in
verre na niet voldoende is om Metz tegen een krach-
tigeii aanval op voldoende wijze te dekken.
Bij de genie bestaat het plan om daarin te voor
zien op zoodanige wijze, dat inderdaad en met het
volste recht zal kunnen worden beweerd, dat de ves
ting door de wapenen onneembaar is te heeten. Tus
sehen St. Eloy en l'lappcvil'e en in de nabijheid van
Montigny zal een fort woruen gebouwd, zoodat bin
nen korten tijd de vesting niet door vijf, maar door
zeven hoofdforten zal worden beschermd. Tevens is
men voornemens, om aan de bestaande en natuurlijk
insgelijks aan de nieuw ontworpen forten Duitsche
namen te geven. In zijn tegenwooriligen toestand
kan het zelfs aan een zeer talrijk leger het hoofd
bieden, zooals in den jongsten oorlog is gebleken
wat er noodig zal zijn om de vesting te doen val
len, indien zij op de, beraamde wijze zal zijn aange
legd, laat zich zeer gemakkelijk bevroeden.
Goud.!., 19 September.
De predikanten en ouderlingen der Nederlandsche
Hervormde gemeente alhier hebben voor eenige da^en
een begin gemaakt met het bezueken der stemgerech
tigde leden dier gemeente ten einde van hen "te ver
nemen of zij voor de eerstvolgende tien jaren het recht
ut .'u.ii,uu,na _e. k'rlr.r-.^.isledeii zeiven wenseheu
uit te oefenen, dan wol den kerkeraail daartoe te
machtigen.
De eerste stemming over die voor de Hervormde
kerk zeker belangrijke quiestie had vier jaren geleden
plaats. Het is bekend dat toen de stemming op
dezelfde wijze plai ts had als nu en dat toen de kerke. .1
v -rd gemachtigd om het verkiezings.verk uit te oefenen.
Deze tweede stemming heeft uu plaats ter voldoe
ning aan ait. 6 van het Synodaal Keglement op de
benoeming enz. luidende: „De in art. 2 bedoelde be-
aiming van de meerderheid der stemgerechtigden blijft
van kracht gedurende vier jaren. Na verloop van dezen
termijn, en vervolgens telkens na verloop van tien jaren,
Hoewel de stemming nog niet is afgeloopen, ver
nemen wij toch dat de meerderheid heeft gemeend
andermaal het werk der benoemingen aan den kerke-
raad te kunnen opdragen.
Zaterdag is te Haastrecht door het dagelijks be
stuur van liet waterschap de Hooge Boezem achter
Haastrecht, bij inschrijving in het openbaar aanbe
steed, het maken van de gebouwen en inrichtingen
voor een stoomgemaal. Er waren tien inschrijvings-
biljetten ingeleverdde minste inschrijver was de
heer A. van den Berg, aannemer, wonende te Bos
koop voor 31,990, aan wien liet werk is gegund
de benoodigdc stoomwerktuigen worden geleverd door
de directie der Nederlandsche stoombootmaatschappij
te Botterdam, voor 13.500 zoodat de geheele
aannemingssom voor dit zoo belangrijk werk beloopt,
J 51.490.
Een schooue dag is dit voor den voorzittei, den
geachten burgemeester van Lopik, den lieer S. J. van
Nooten, die aanspraak heeft op de erkentelijkheid
van allen, die krachtige bevordering der welvaart v»n
een belangrijke streek op prijs tc stellen.
Bijna vijf jaren heeft de strijd geduurd om het
zoo ver met die zaak te brengen; maar eenmaalde taak op
gevat hebbende, gaf hij de zaak niet op; hij hield het oog
op de ruim 4200 hectaren kostbaren grond, die er bij be
trokken waren, en begreep dat de welvaart der in
gezetenen ten zeerste daaraan was verbonden niette
genstaande den reeds hoogen prijs die voor den grond
wordt besteed, zullen de landerijen nog aanzienlijk
iu waarde stijgen, nu er uitzicht bestaat van een krach
tig stoomgemaal in een volgend jaar te mogen be
zitten.
De heer G. 11. Westbroek te Schoonhoven heeft
Zaterdag zijn 25-jarig jubilé als hoofd-onderivijzer
aan de school voor uitgebreid lager onderwijs en
als instituteur te dier stede gevierd. Verschillende inge
zetenen gaven hunne belangstelling door het uitsteken
vau vlaggen te kennen, terwijl de jubilaris in den
loop van den dag door veie autoriteiten, corporation
en bijzondere personen werd gecomplimenteerd.
Den 14 en 15 September is te Nieuwerkerk a/d.
Llsel het vergelijkend examen afgenomen voor de
betrekking van hoofdonderwijzer aan de openbare la
gere sotiool. Van de 42 sollicitanten zijn er 28 op
gekomen. Met 12 hunner is op den tweedgn dag
het examen voortgezet. De voordracht besta.it nit
de heeren Brouwer, van Krimpen a/d. Lek, Pö-sthu-
mus, van Moordrecht, Van Belt, van Bleiswijk, G obel,
van Utrecht, Kruine, van Brielle en De Jong.; van
's Gravenhage.
liet examen werd afgenomen door den districts
schoolopziener, den heer J. Broedelet, en de Ineeren
M. H. Kluitman en H. W. Kramers, hoofdonderwij
zers alhier.
Naar men uit Woerden meldt is aldaar de offic>iele
kennisgeving ontvangen der verplaatsing van de ge
vangenis voor veroordeelde vrouwen uaar 's Ileirto-
gcnbosch, tegen Mei a. s.
's Rijks middelen nebben over de acht eerste maan
den van dit jaar opgebracht 49,226,837.83'/», zijmtde
229,594,95'/s meer dan in (lat tijdvak van is/ft.
De raming bedroeg 49,203,#41.52. i
f
