fer*. r;
BINNENLAND.
rfSr*'
PriSSC*;
i3ïj
"SSS «v - 5
t«üÜS' 1
,e"I>
Cf'
i
CS
M
DUITdCHUND.
SPANJE.
AMERIKA.
Ztt#
-1
I" 1:5
ft told wit kW aw M
idsilipmtafeKilt fat*
v
'fa.***
."f 'fas'-
."f'wtd.l'tj'ï •v' •-
M1"11' Tl'% UB i"1
r-
hSie
"'wu' H-mtur"
'«kmi,:
!5-
dijt tot stand was gekomen, ware er kans geweest
op vroeger vertrek der Duitsche troepen.
ïlians is Vouyer-Quertier te Herlijn, gelijk men
weet, ten einde de zaak haar beslag te geven. Naar
het schijnt, staat zij op het oogenblik als volgt
Duitschland had het befaamde art. 3 in beginsel aan
genomen, met de bepaling, dat voor de Fvansohe
goederen, die in Elzas-Lothsringen mochten worden
ingevoerd, een maximum zou worden aangenomen.
Op dit punt was men het dus eens geworden. Maar
na was er nog verschil over een ander punt. He
Frnnsche regeering, men weet dit, zou het vierde
halve milliard niet in metaal, maar in papier kwijten,
in wissels, gewaarborgd door een aantal bankiers eu
welke Duitschland tot aan den vervaldag in porte
feuille houden zou. Dit laatste nu werd door de
Duitsche regeering slechts mondeling beloofd, en naar
het schijnt, nam Thiers daarmede aanvankelijk genoe
gen. De bankiers center voaoen uit w.u, fteva;ntijK
en drongen er bij Thiers op aan, dat hij een „be-
wijsje" zou vergen, een schriftelijke verklaring der
Duitsche regeering. Deze bedankte daarvoor. «Ik
ben natuurlijk voornemens mijn belofte te honden
(zeide zij) en oogensohijnlijk is er dus geen bezwaar
om deze mondelinge belofte op te nemen in het trac-
taat, maar men kan er zoo weinig op rekenen wat
uw regeering dopn zal, dat ik volkomen vrijheid van
handeten begeer." Met andere woorden«onze regee
ring staat vast eu doet zij u heden een belofte, dan
vindt ge over zes maanden nog dezelfde personen
en zulke beloften dus worden gehoudenin Frankrijk
echter is dit een ander geval en al vertrouwen wij
u, Thiers, wij weten niet ot wij altijd met Thiers
te doen zullen hebben."
Het schijnt nu, dat Pouyer-Quertier naar Berlijn
trok, om of deze belofte op schrift te ontvangen, of
ze nog eens te hooren van von Bismarck zelf.
Gansdh natuurlijk is deze opheldering nietde
bankiers en de Fransche regeering vreezen natuurlijk,
dat von Bismarok, in het bezit van zooveel papier,
de gansche geldmarkt in de war kan sturen en zij
wenschen daarentegen zoo goed mogelijk gewaarborgd
te zijn. Ma.ir in zulk een geval zou toch niet al
leen Frankrijk de schade lijdenDuitschland zou er
evenzeer door worden getroffen. V\ ij begrijpen dus
niet best, waarom men er zoo op staat den bonds
kanselier de handen te binden, terwijl reeds de om
standigheden voldoende waarborgen tegen misbruik.
r De Temps wijdt een uitvoerig artikel aan de
regeling van het lager onderwijs in Frankrijk. Het
is zeer ingenomen met het plan van den minister
Jules Simon om het onderwijs verplichtend te maken
de opneming van die bepaling in de wet zal echter
een geheelen omkeer te weeg brengen. Wanneer de
staat het onderwijs verplichtend stelt, dan moet hij
tevens zorg dragen dat het ouderwijs valt onder het
bereik van iedereen; en indien men dit als beginsel
aanneemt, valt er nog veel te doen in Frankrijk.
De verplichting, die den huisvaders, door den staat
zal worden opgelegd, mag niet van dien aard zijn,
dat hij beveelt de kinderen naar een bepaalde school
te zenden; hij zal niet de plaats aanwijzen waar liet
kind moet leeren lezen en schrijven, maar of hij het
heeft geleerd, m. a. w. de wet moet hut beginsel
van vrijheid van onderwijs handhaven, en de staat,
al vermeerdert hij het aantal scholen en al brengt
hij het lager onderwijs onder het bereik van iedereen,
moet den weg openlaten voor particuliere krachten.
Aan den anderen kant echter moet de staat, den weg
openstellend voor kerkelijke en andere onderwijzers,
aan dezen dezelfde eischen stellen als aan zijn eigen
onderwijzers. liet verplicht onderwijs brengt derhalve
twee gevoltrekkingen mee: vrijheid van onderwijs en
zooal geen kosteloos onderwijs, dan toeh dat het on
derwijs door vermeerdering van scholen wordt gebracht
onder het bereik van iederem.
De nieuwe wet zal verder nog moeten bevatten
bepalingen op het staatssehooltoezioht, ten einde waar
borgen te hebben, dat de wet ook wordt uitgevoerd,
en strafbepalingen in geval van overtreding. Kn
wanneer dit alles zal zijn geregeld, en de scholen
verbreid over geheel Frankrijk, dan zal men nog een
stap verder moeten gaan, wil niet de geheele vrucht
van het lager onderwijs verloren gann. Het lager
onderwijs op zich zelf heeft volstrekt geen verdienste,
het geeft alleen de werktuigen voor intellectueele
ontwikkeling; geschiedt er niets meer, dan is het
einde de ervaring wijst het genoegzaam ann,
dat spoedig alles weder vergeten wordt. Wil het
lager onderwijs invloed uitoefenen op den nntionalen
vooruitgang, dan moet men tevens oprichten herha
lingsscholen en volksbibliotheken. Op de herhdings-
seholen moet de eigenlijke, ontwikkeling worden be
vorderd. moet lust woruen ingeboezemd voor kennis
zij moeten het kind leeren lezen de volksbibliotheek
moet het overige doen.
De rijksregeering heelt door middel van de tStrassb.-
Zeiiung officieel bekend gemaakt, dat zij wenseht over
te gaan tot het betalen der requisition, gedurende den
jongsten oorlog geleverd. Er is een bepaling bijge
voegd, wclko (lie zaak voor velen minder aangenaam
maakt, hoewel zij strikt genomen vrij natuurlijk is;
er wordt namelijk gevorderd, (Int de uoodige bons
worden overgelegd, afgegeven door de militaire au
toriteit, ten behoeve van welke de requisitie werd
gevorderd.
Hoewel het in zekere mate noodig is, dat die weg
wordt ingeslagen, zegt de Niederrh. Our., is het niet
temin waar, dat zeer vele personen aanmerkelijke
verliezen zullen lijden. Op het platteland worden
landbouwers gevonden, die derwijze door requis.tiën
waren uitgeput, dat zij ondersteuning moesten vragen
bij hunne medebuigers, om in hunne behoeften te
kunnen voorzien, en die geen enkelen bon hebben
ontvangen, derhalve thans ook geen schadevergoeding
zullen kunnen vragen. Een groot geluk hebben zij
gehadue oogst van dit jaar is zoo overvloedig ge
weest, dat zij zich thans weder in goeden toestand
bevinden, lutussehen zullen hun vroegere verliezen
door niets tvorden hersteld.
_A_X2S3_
Blijkens de jongste uit Madrid ontvangen berich
ten werden daar ter stede pogingen aangewend, om
de sehenriug in de progressistenpartij, waardoor de
val vau het uiinisterie-Zorilln bewerkt is, te heelen
en om die partij alzoo weder meester van den gang
der zaken te makenhiertoe leende zeifs de heer
Sngasta (de staatsman die de hoofdoorzaak der scheu
ring was, maar niet tot opvolger van Zorilla is be
noemd), zijne medewerking.
Hoe verschillend de bestanddeelen waren van de
meerderheid, waardoor de heer Sagasta op den voor-
zitterstoel der kamer van afgevaardigden geplaatst en
het uiiuisterie-Zorilla tot aftreding genoopt werd,
blijkt uit de volgende opgave van do Epoca in haar
n°. van 4 Octoberop Hivero, den eandldaat der
regeering voor den voorzitterstoel, stemden 47 pro
gressisten, 31 democraten en 35 republikeinen, te
zamen 113; voor Sagasta 49 progressisten, 50 voor
standers der troonsverheffing van den hertog van
Moutpensicr, 15 Gortesleden die het ministerie-Zo-
rilla, maar noch de constitutie noch de dynastie be
streden, en 10 Carlisten te zamen 124.
De Times noemt het een voor Spanje diep betreu-
retiswaardigen staat van zaken, dat de Cortes zij tl
verdeeld in vier of vijf partijen of fraetiën, welke
elkander beurtelings en wederkeerig hare stemmen
tot het omverwerpen van ministericn leeuen, terwijl
geene van haar sterk genoeg is om zelve een stevig
bewind te vormen. i
Hetzelfde blad zegt aangaande het nieuwe Spaansehe
ministerie het volgende: De president, dc heer Mal-
campo, is een schout-bij-nneht, vroeger bevelhebber
van liet fregat Saragossa, hetwelk te CBdix het sein
tot de omwenteling gaf; de heer Manuel Gomez, die
in de eerste berichten als minister van buitenl. zaken
is vermeld, was vroeger secretaris van Esparterode
heer Bnlaguer, minister van koloniën, is een dichter
en redacteur van een tt Barcelona verschijnend nieuws
blad de heer Cardan, minister van binnenl. zaken,
is een progressist, die de fin a n ei eel e plannen van
den heer Moret bestreden heeft, bepaaldelijk terzake
van het continet met de Banque de Paris, de ge
neraal liassoli, minister van oorlog, wns cenigen tijd
geleden gouverneur van Madrid en de heer Augulo,
minister van financiën, is een staatsman, die hier
te lande geheel onbekend schijnt te zijn. De audere
leden schijnen ook weinig bekend te wezen en men
beschouwt het nieuwe ministerie als een kabinet van
overgang."
Blijkens telegrammen heden uit New-York ont
vangen, is de stad Chicago voor een groot gedee te
een prooi der vlammen geworden. Wij ontieenen aan
J. VV. Barber's Our whole Country de volgende bij
zonderheden omtrent deze stud, de volkrijkste han
delsplaats vau het noord-westen van Amerika, gele
gen aan den westelijken oever van het meer Michigan
en aan den mond van do Chicago-rivicr. In 1830
bestond deze plaats, oorspronkeijk het fort Dearborn,
uit twaalf ot vijftien huizen, waarin een honderdtal
mcnschen verblijf hielden. In het jaar 1840 telde
Chicago echter reeds 10,000 inwoners en in 1864
bereikte hun aantal hot cijfer van 170,000 In 1856
waren de straten nog voor het meerendec! met plan
ken belegd in plaats van geplaveid, en de huizen
waren zeer ongelijk gebouwd. Het eene gebouw stond
9oms vijf voeten lager dan het andere, hetgeen een
gevolg was van de verschillende ophoogingen, die de
stnd hail ondergaan. In genoemd jaar werd besloten
de stad «uit den modder te doeu verrijzen." De
gebouwen, die van twee tot vijf voeten in den grond
stonden, werden door middel van dommekrachten
geheel opgeschroefd, en wel met zulk ecu goed gevolg,
dat de rooilijn thans geheel gelijk is. Keusaehtigc
gebouwen, wier gewicht op 35,000 ton werd geschat,
werden op die wijze opgeschroefd zonder dat er óén
glasruit brak. De stad telt een groot anntal fabrie
ken en het handelsverkeer ia verbazingwekkend. In
1858 een zeer ongunstig hnndelsjaar beliep
de uitvoer reeds 83,000,000 dollars en de invoer
91,000,000 dollars. Tallooze stoombooten, spoor
wegen en schepen voeren produoten af en aan de
graanhandel de stad ligt te midden van ecu der
vruchtbaarste streken is hoogst aanzienlijkjaar
lijks worden er meer dan 30,000,000 bushels om
gezet. De uitvoer van timmerhout en steenkolen is
ook van veel gewicht. De waarde der onroerende
goederen werd in 1849 geschat op 7 millioenin
1857 was deze reeds gestegen tot 30 millioen dol
lars, terwijl de stad, die een groot aantal prachtige
gebouwen telt, sedert on eene kolossa!" «"kcal wc:'1
uitgelegd.
Gouda, 12 Octobf.k.
Gedurende de maand Sept. zijn in deze gemeente
overleden 19 mannen eu 19 vrouwen, t. w.
in het le levensjaar 5 ni. en 12 vr. totaal 17
van ie—Ie. 4 4 «8
ij 7e15e 1 0 1
n a 15e21e 0 0 u 6
n a 21e—31e 0 //0
ii ii 31e5 .1e 1 2 3
ii n 51e66e .6 .1 n 7
a n 66e81e 2 0 2
boven 't 81e
19 a n 19 h «88
Als zonder geneeskundige hulp over! 'den, koinen
voor: 2 m. en 3 vr. in 't le levensjaartotaal: 5.
Daarenboven levenloos 3 m. en 3 vr.6.
Als overleden aan de pokken komen voor: 2 m. en
4 vr. in'tie; 3 in. en 2 vr. van 't 2e—7e levensjaar;
totaal 5 m. en 6 vr.11.
Heden morgen is door het schrikken van hei paard
voor eene drift kalven aan het Zuid-einde der V\ esthaven
een boerenwagen omgestort; de daarin zittende personen
kwamen gelukkig vrij zonder eenig ernstig letsel.
In de vergadering van de Debating-club alhier zal
aanstaanden Woensdag de arbeidersqurcstie behandeld
worden. De heer C. Mcssemnkcr zal het onderwerp
inleiden.
Gisteren is bij het scheppen van een emmer water
verdronken Betjc van Wijk van Oudewater, die
nende bij den heer de Jong in llloemendaal; zij
was "6 jaar oud.
Den 16" October wordt te Oudewater een rijks
telegraafkantoor geopend, op werkdageu van 9 tot
12 uren vóór- en van 3 tot 6 en 7 tot 9 uren na
middagsop Zon- en feestdagen van 9 tot 10 uren
vóór- en van 3 tot 6 uren namiddags.
Op het verkeer van dit met alle overige Neder-
landsche kantoren is het eenvormig tarief van/0,30 per
enkelvoudig telegram toepasselijk. Omtrent de tarieven
voor de beriohtenwisseliug met het buitenland zul
len ann het kantoor inlichtingen te bekomen z|jn.
De heer A. J. Oort, predikant te Schoonhoven
heeft het beroep naar Meppol aangenomen.
Bij de 11. Maandag te Schoonhoven gehoudene
aanbesteding der nieuwe r. k. kei k, met toren en
pastorie, zijn vier inschrijviugs-biljetten ingekomen,
eu wel van de heerenP. Verbruggen te Waddin»veen
voor 47,900, A. Moons en W. Westerholf te Ber-
kel voor 45,987, C. H. de Pater te Schoonhoven
voor/45,678,en L. Faikenbiirgtc'sHagevoor/42,994.
Daar de aannemingssom beneden de bcgrooting is,
zul hoogst waarsohijulijk het werk gegund worden.
Bij kon. besluit vau 28 Sept. jl. is de gemeente
Boskoop aangewezen als standplaats van een postkan
toor, om in werking te komen met 1 November aanst.
De bisschop van Haarlem heeft de parochie vpn
O. L. V. Hemelvaart te Boskoop gesplitst en een
gedeelte daarvan als nieuwe parochie opgericht na
melijk (lie van O. L. V. Geboorte te Mcijc-en-Zeg-
vcld. Tot pnstoor dier parochie is benoemd J. J.
de Groot, die kapellann was te Nieuwkoop en in
wiens plaats benoemd is P. C. Wijtanburg, laatstelijk
priester gewijd.
Staten-Generaal Tweede Kameb. Zitting
van 10 October,
Voortzetting der nlgemecne beraadslagingen over
liet voorstel der heeren 's Jacob c. s. houdende maat-
i-Wf
>f» .1,
ff
„•sa"
j. jitoop»'1 uijWflii»*'' v
rrStBJt*- r r.r
M
Wit»
I (11(11 It'M
I Ja pit»
"dl w r r f-
r au
I laov&ng
|j( kièti.
Dsarop
luJWIAil t
W
ft ft Bnp-
peilt!. Pt iwlti - -
[ktolti q iffW®1 111
I j li ctffeé x-*&t! ttë
jftr*w M V u
D ulo, Aunuipapi V* V— K
LtiMBtsSoariiav
.jntpftn
fairnèt ti W..
dei tmtti ift ui nrttri li k
tiati'uipi ngmpi
fan Kif r..r»ï. py «r;
"I ïsWffc'lielh ir (r
k m ijvuits 'w 's.'*-.ik m
irt er m a. dn epdu m 3
lil
wit iji W dn KJ innk^
f** "llttBlllfa T
1 -■
«4i.
I,
.*1-
T-
hbk
Etlhv
lik
al
- a
'Hldiw'Bftij,.
m|||
OlHi h.rtrw
ii.
'te.
