SöSsss
1
ï,k
%v
BINNENLAND.
j
Ir*
J
ff**
(«STKïkl( W
Al
-i_
ENGELAND.
OOSTENRIJK.
rft v - - 1
f
r
IKt Wh b-l"*» f*
tl ie woorden achterdocht verwekt 11. inrit begint le
deuken nan liet qui iWiwo, enz Vullens de Li-
Ural de Srine-el-Oiue ia de repiiblik uiuohgezindheid
van Thiers lieven allen twijfel verheven, en heeft de
president daarop het zegel gedrukt door de moeren
meer hij twijfelachtige zaken gebruikelijke uitdrukking
te bezigen Je maintiendrai la Sdpubiiqne.
De Siicle gelooft eerlijk dat zulk een uitdrukking
is gebruikt door Thiers en hecht er hooge waarde
nan, ui^ar onmiddellijk laat liet bind or op volgen,
dut een parlementaire coup d'etat, waarvan sommigen
Thiers verdenken, volstrekt geen op ossing zou zijn
van de beslaande qusesties, maar ecu nieuwe aan
leiding tot woelingen. Is het Thiers werkelijk ernst
met de republiek, dan, meent do Siècle, moet hij ook
zorgen, dat er een einde komt aan den voorloopigen
toestand eu de definitieve republiek wordt uitgeroe
pen men y.uU da,..toe :r .eHr. '.e^'ar.-- -et 'H v- --
kieziug van een andere nationale verga lering.
De meer gematigde bladen zijn van van een te
genovergesteld gevoelen; voldeed Thiers, meeuen zij,
aan het verzoen van de mannen van de Siècle, dan
werd hij een woordbreker; hij hield ziel: niet langer
aan zijn belofte om den regeeririgsvorm te laten zooals
die is, en alle krachten in te spannen voor de hervor
ming van Frankrijk. Daarop volgt opnieuw de qunestie,
in welken geest de laatste verkiezingen zijn uitgeval
len, dat z.ij elk voor zich de overwinning hebben
behaald; dit is in den laatste» tijd ongeveer de
kring, waarbinnen de Fransche dagbladartikelen zich
bewegen.
Nog een ander belangrijk duister punt is er in de
redevoering van Thiers; men weet niet met zeker
heid welk woord hij heeft gebruikt bij de zinspeling
hetzij op een amnestie, hetzij op den vermoedelijke»
uitslag van de beraadslaging der gratie-commissie.
Volgens het Journal des Debate heeft Thiers gespro
ken van „goedertierenheid"; volgens de Franqais,
die dit woord veel te kras waarn, heeft Thiers ge
sproken vau „gematigdheid." De eerste, lezing aan
nemende, bouwt de republikeinsohe pers daarop haar
bewering van den grooten invloed vnn de reptibli-
keinscbe pers, die voortdurend op goedertierenheid
tegenover de commune-gevangenen heeft aangedron
gen, een stem waarvoor Thiers onmogelijk doof kon
blijven.
Bij gebrek aan een officiëele lezing gaat men ver
der zoeken naar de meer- of mindere waarschijnlijk
heid van de genoemde lezingen, en meent het bewijs
te kunnen leveren, dat Thiers werkelijk volbloed re
publikeiu is geworden; de heer Caiman namelijk, do
rechterhnnd van Thiers, heeft in den algemeen raad
van het depart. Lot eveneens een redevoering uitge
sproken, die zeer keurig en zeer rcpublikeiusch was.
Bij de algemeen bekende nauwe betrekking tusschen
Thiers en Caiman meent men, dut het niet mogelijk
is dat hun redevoeringen niteenloopen.
Gelijk reeds per telegram is gemeld, heeft de heer
Gladstone op £8 dezer eene redevoering tot zijne
kiezers te Greenwich gehouden over den tegenwoor-
digen stand der binnenlandsche politiek in het ver-
eenigd koninkrijk. Deze redevoering van het hootd
van het Britsche kabinet werd met belangstelling te
gomoet gezien, te meer, daar de premier, sedert zijne
afvaardiging naar liet lagerhuis door de kiezers van
Greenwich, verzuimd had zijne- kiezers te bezoeken,
zooais door de gewoonte aan de parlementsleden bijna
tot een plicht wordt gemankt. Als reden voor deze
onthouding gaf hij op zijne drukke werkzaamheden
ais hootd van het bewind. Over het geheel heeft de
heer Gladstone reden om tevreden te zijn over de
wijze, waarop zijne redevoering is ontvangen.
De premier heeft in zijne redevoering de binnen
landsche stan'kunde vnn liet bewind verdedigd en
doen opmerken, dat zijn ministerie reeds langer heeft
stand gehouden dan eenig ander liberaal kabinet
sedert 1832. Hij zeide te gelooven aan de levens
kracht van het ministerie, en niet aan de gevaren,
die gezegd worden het te bedreigen. 11ij was van
gevoe'en, dat Ierland zeer tevreden is over de nieuwe
wetten, welke er reeds in werking zijn gebracht
en voegde er bij, dat de grondslagen ontworpen zijn
voor andere wetten, welke in de toekomst voldoening
aan de politieke wensehen vnn Ierland zullen geven.
Aangaande de fiiiiincieiile staatkunde trachtte de
redenaar te doen uitkomen, dat Engeland, te midden
der groote beroeringen op liet vasteland, in staat is
geweest om zijne strijdmiddelen op den voet van
vrede te honden en zelfs groolc sommen op 's lands
uitgaven te besparen, terwijl het min sterie dein de
afgelegen koloniën verstrooide troepen terug ontboden
en in liet moederland, ai«aar zij voor 's lands vei
ligheid noodig waren, vercenigd heeft.
Vervolgens wensohte hij liet land geluk met do
afschaffing vau het koopen dor oflioierspnsten bij de
landmacht, waarin hij eene zeer groote verbetering
der legerorgnnioatie zag. Aangaande liet Britsche
krijgsvolk zelf had hij zeer vcrcerende oordeelvellin
gen, ja betuigingen van bewondering, vernomen van
de buiteiilandsoho krijgslieden, die in den laatste»
tijd Engeland bezocht eu er de groote wapenoefenin
gen bijgewoond luidden.
Eene hervorming der samenstelling en inrichting
van het hoogorhuia telde du haar Gladstone onder
de zaken die noodzakelijk zenden kunnen worden;
doeli hij achtte zoodanige hervorming eene zaak van
teedoren en gewichtige» aard, die met groote be
dachtzaamheid en zonder overijling behandeld zou
dienen te worden.
in allen gevalle meende hij, dat liet hoogerhuis
berisping bad verdiend wegens het besluit, hetwelk
nederkwnm op verwerping der bill lot invoering der
geheime sterauitbrenging bij de verkiezingen; maar
hij gnf de stellige verzekering, dat die wet in de
volgende parleraentszitting opnieuw zou worden voor-
n*Q'! r^f1'*
Over liet streven naar opbeuring en Verheffing der
arbeidende volksklasse sprekende, zeide de heer Glad
stone, dat daarvoor reeds veel was gedaan, maar dat
er nog veel te doen bleef; doch hij vreesde eu
wensohte te verhoeden, dat dienaangaande hersen
schimmen en ijdele verwachtingen onder liet volk
gekoesterd wierden; immers naar zijne overtuiging
was de oplossing van hst maatschappelijke vraagstol
niet zoo zeer van bet staatsbestuur of van 's rijks
wetgever te verwachten, dan wel van het volk zelf,
van de werkzaamheid en den goeden geest van alleu
en van een iegelijk in het bijzonder.
De betrekkingen met andere landen, de buitenland-
sche staal kunde des gouvernements, zijn door den
heer Gladstone in deze'rede niet aangeroerd.
Ten slotte heeft de meeting zich eenstemmig ver-
eenigd met een voorstel, ora te verklaren, „dat de
lieer Gladstone aanspraak op dc erkentelijkheid zijner
kiezers heelt en zicli verdienstelijk voor de zaak van
de volksvrijheid en van den vooruitgang maakt."
De Times laat zich iu gunstige bewoordingen over
deze redevoering uit; maar minder ingenomen toont
zich Daily News. De redevoering van den heer
Gladstone, zegt dit blad o. n., was eenvoudig die vau
een lid van het parlement, het woord tot zijne kiezers
richtende, maa' in geenen deele een manifest van
Engeiand's eersten' minister aan tiet Britsche volk.
Zij bevat noch staatkundige ophelderingen, noch kabi
netsgeheimen eu verklaart volstrekt niet meer dan
ieder ander lid van het kabinet zou gezegd hebben.
De telegrafische berichten van de beslissing van
de Oostenrijksclie crisis of liever van haar weder
veranderde gedaante, worden bevestigd. Naar ver
schillende V\ eener correspondenties vormen wij ons
de volgende voorstelling van den loop der zaken in
de laatste dagen: In den bekenden grooten minister
raad, waar niet alleen de Gisleithaansche ministers
verschenen met Hohcuwart aan het hoofd, maar ook
de Rijksministers von Bcust, Lonvny en Kithn, bo
vendien nog graaf Audrassy, de llongaarsolie presi
dent-minister, werden door den laatBte bezwaren ge
opperd, waarschijnlijk schriftelijk, tegen het Czechische
vergelijk; die bezwaren bet rotter; vierpunten; 1°. het
llongaarsolie vergelijk is onaantastbaar; (dat vergelijk
werd ondermijnd wanneer een der bcido ooutractee-
rende partijen, hiej Cisleithaiiic, in verschillende dec-
len werd verdeeld, zoodat Hongarije bij geschilpun
ten niet meer te doen zou hebben met één factor,
maar even zoovele als een staatsrechterlij se of zelf
standige regeeringen waren erkend}; 2°. nl de wetten
betreffende liet vergelijk kunnen alleen gewijzigd
worden op dezelfde wijze als /ij zijn tot stand goko
men (d. i. langs constitutioiieelen weg); 3°. de
staatsrechterlijke positie vau de koninkrijken en lauden
is reeds bij de Grondwet geregeld-t°. de regeering
neemt niet op zich de liool'dbepalingen van het
Czechische vergelijk in den Rijksraad in bescherming
te nemen.
Men ziet, dat deze punten wel bezien hctgehcele
Czechische vergelijk omverwierpen. Toch schijnt llo-
hcuwart de zaak zoo ernstig niet te hebben ingezien;
hij schijnt zeifs hoop te hebben gehad deze bezwaren
in het antwoord van den Boheeinsohen landdag dus
in te vlechten, dat men een grondslag behield, waar
op men verder kou gaan. De Rijksministers vertrok
ken 'en Hohenwart nam op zich dc Czechische partij
hoofden Rieger en Ciam-Mnrtinitz te raadplegen en
daarna het concept-adres van antwoord aan den Ho -
hectnschen landdag aan den keizer voor te leggen.
De Duitsch-libernlen waren met den afloop in liet
minst niet tevreden; zij meenden, dat Hohenwart de
bezwaren op dc een of andere wijze in het koizer.ijk
antwoord zou opnemen, eu verder zijn gang gaan;
aileeu zou men om dc Hongaren genoegen te geven,
nadruk leggen op de onaantastbaarheid van het ver
gelijk van 'f>7. Reeds sprak men van liet aftreden
van von Bcust, vau den bedreigden vrede van Eu
ropa enz.
Weldra bleek het echter, dat de Duitsch-libernlen
weder met hun gewone voorbarigheid hadden geoor
deeld; de ('zeehiselie partijhoofden, Glam-Martinitz
en Rieger, waren met loome schreden iiBar Weeiieu
gekomen en begrepen terecht, dat men te VVeenen
het antwoord kon houden, wanneer daarin de vier
bezwaren van de Rijksministers moesten worden op
genomen. Hohenwart kon hen niet tot andere gedach
ten brengen; Woensdagmiddag begaf hij zich tot den
keizer en deelde mede dat de Czechische heeren zich
niet die vier punten niet konden vereenigen„vraag
het nog eens' was 's kci/ers antwoord; Hohenwart
draalde. „Ik beveel het" hernam 2. M. verstoord
en keerde den minister den rug toe. De Czeehen
hieven hulsstarig en nu bleef Hohenwart niet andera
over dan den keizer te verzoeken ontslag te verleenen
aan liet „onuitsprekelijke" ministerie. Uit de om
standigheden maakt men op dat dit ontslag als een
feit kan worden beschouwd.
Reeds worden een aantal nieuw min'-tr-i-m-en
genoemd; zij wijzen op streng centralisme, hetzelfde
regeeringsstelsel, dat reeds zoo dikwijls gebleken is
onvermogend te rijn om de Oostenrijksohe staats-
machine te doen voortbewegen, nog onveruiogemlcr
dan het federalisme, tenzij men van liet centralisme
nog een stap verder ga en de toevlucht neme tot
het absolutisme. Die namen zijn Adolf Auersperg,
Kellersperg, Stremayr, Schmerlmg, bekende figuren
uit de verschillende centralistische perioden. Wij
kunnen echter nog moeilijk gelooven dat men lot zulk
een ander uiterste de toevlucht zal nemen andere
berichten spreken dan ook, meer waarschijnlijk, van
een ambtenaren- of een overgangsmiiiisterie.
Aan von Beust wordt door dc Duitsche liberalen
de eer toegekend „de Grondwet gered te hebben."
De Czeehen schijnen zich voorloopig weder in te
richten op liuu ouden passieven tegenstand. Licht
kan echter de dwaze opgewondenheid der Duitschers
aanleiding geven tot uitbarstingen van den haat der
Czeehen; man noemt als aanstaanden stadhouder in
Boheme generaal Kollen, aau wien het moet toever
trouwd zijn om orde te houden, ook als't er op nau-
koint; om -le Slaven nog meer te tarten willen de
Duitschers gaau iilumiueerente VVeenen was men
op het bericht van het aanstaand vertrek van Hohen
wart buiten ziohzelven van vreugde; iu den avond
van Woensdag was liet druk op straat en in de koffie
huizen; men zag vroolijke gezichten; er werd veel
gepraat en voel gedronken, want VVeeuen is een
Duitsche stad; toch hebben de Slaven in Oostenrijk
de numerieke meerderheid.
Gouda, 2 Novembeb.
Het is nu reeds eenige maanden geleden dat de
heer Loudon tot gouverneur-generaal in Oost-Indiö
werd benoemd en dat derhalve een ander persoon
moest worden gezocht om ais commissaris des Ko-
nings in de provincie Zuidholland op te treden. Het
zal wel niet aan sollicitanten naar deze betrekking
hebben ontbroken het publiek geruclu heeft zelfs
personen genoemd, die ongetwijfeld in staat zouden
zijn aan "t hoofd te staan van dit gewest. En in
weerwil van dit alles moest de nieuwbenoemde gou
verneur-generaal eerst den tijd van zijn vertrek ver
schuiven, en nu hij moeilijk langer blijven kan, wordt
het oudste lid van Gedeputeerde staten tijdelijk com
missaris des Konings.
Wat is daarvan de oorzaak
Men zegt, dat de persoon, die door het ministerie
werd voorgedragen, geen genade kan vinden in de
oogeo van den Koning, en dat liet daaraan is toe te
schrijven, dat de opvolger van den heer Loudon zich
zoolang laat wachten.
Aannemende dat dit de ware oorzaak is, en zij
heeft veel waarschijnlijks, dan volgt daaruit, dat tus
schen den Koning en zijne ministers niet die over-
eens'emming beslaat, die in het belang van den lande
in ig worden gewenscht, zoodat men, tenzij er eene
schikking getroffen wordt, weldra voor de tweede
maal binnen één jaar geiuige zal kunnen zijn van
den val van een ministerie, dat grooien steun vindt
bij de volksvertegenwoordiging, zóó grooten steun,
dat de Indische begrooting wordt afgedaan, zonder
d it men bijna den tijd heeft gehad van de stukken
te lezen.
Gedurende den winterdienst zijn bij de Rijnspoor
wegmaatschappij de kantoren geopend
te Woerden van 7 uren voor- tot 9!/s urel1 nam.
Gouda tiVa '"Va
Ilnrmelen 6>/j f'/a
Nieuwerkerk li1/* K)1/*
Oudewater li3/* f3/* u
in den Stormpolder, gemeente Krimpen a/d IJsel
wordt - naar men ons meldt een groote verande
ring tot stand gebracht, lie lieer F. Smit Jz,, die
onlangs eigenaar geworden is van het grootste ge-
I
li-"' ij'
0 p.t-
1
vt*
'ftl.JM bp* T Ljwrfɻ1*
DltblWfM'6<",,J
t(t njlf 1*1».
la kiiiifi M «te
I lik tij («0 klritW W- a
i t ntp11
I itstaiMd®..
i .u Vrwms
j,. éi»
j
tüiige kijk* W»'* R 'L
l ik M i loeit
iwtudai, ea ilrorsa bd tadawti
I m Mi' n"™ t*' 11
Ir Wijdt tan, rfkpfc
iii: oplat it itb.'K pwiwt -
a 'i harte licht, a ituim k
I *»!-•
ii u ui 'i harte licht,
id, a «tl kij m"
tn ,'i»
hit»; -
li- r
k
(Dj,
tu XlV
>1*1
'"""til;,,
Imhui i
li] Mt.
i sêitdt kkk kpattq Va u« -,
»i it laan t^tiat. pafe nr.. i
lit it ii t«è kun u IKtt, w j
MkwWajmfaasaeu 1
W««wl a i tafel «arm, t
ItStKtBlil "t- r,„ J
futié ril«U Ik ie, rg J
«eiilitifedoordtM-m.1
1
"U*111 v herstel u - -
- <i
