ÈNLAND.
Koloniën.
Laatste Berichten.
A
V*
teaWiiB*
tari ij hoofden, Clam-Martinitz
iDiuo schreden naar Weeneu
echt, dat men te Weenen
ii, wanneer daarin de vier
Iinisters moesten worden op.
i hen niet tot andere gednoh-
rddag begaf hij zich tut den
u de Czeohiaohe heeren zich
konden vereenigen „vraag
ieuers antwoord; Hohenwart
et hernam Z. M. verstoord
r den rug toe. I)e Czeohen
Iileef Hohenwart niet andera
i rzoeken ontslag te verleenen
ministerie. Uit de oro-
I op dat dit ontslag als eeu
pvd.
a.mtal nieuwe ministernamen
streng centralisme, het/elfde
fills zoo dikwijls gebleken is
0.11 de Oostenrijksche stnats-
iewegen, nog onvermogender
Jij men van het centralisme
en de toevlucht neme tot
amen zijn Adolf Auersperg,
bhmerling, bekende figuren
'utralistische perioden. Wij
lijk gclooven dat men tot zulk
toevlucht zal nemen; andere
ok, meer waarschijnlijk, van
overgangsministeric.
Idoor de Duitsche liberalen
tirondwet gered te hebben."
nch voorloopig weder in te
j as3ieven tegenstand. Licht
igewondenheid der Duitschers
t jarstingen van den haat der
i aanstaanden stadhouder in
Bi. aan wien het moet tocver-
lioudeii, ook als 't er op a ui-
Bog meer te tarten willen de
lueeren; te Weenen was men
lanstaand vertrek van Hoheu-
I van vreugde; in den avond
J druk op straat en in de koffie-
■olijke gezichten; er werd veel
Innen, want Weenen is ecu
Ibbcn de Slaven in Oostenrijk
leid.
i 2 N0VEMIlF.1t.
iige maanden geleden dat de
srneur-generaal in Oost-Indië
derhalve een ander persoon
i m als commissaris des Ko-
1/ iiidholland op te treden, liet
itanten naar deze betrekking
publiek gerucht heeft zelfs
ongetwijfeld in staal zouden
Iian van dit gewest. En in
noest de nieuwbenoemdegou
den tijd van zijn vertrek ver-
i dijk langer blijven kan, wordt
^deputeerde staten tijdelijk com-
t>. rzaak
irsoon, die door het miuisterie
eu genade kan vinden in de
en dat het daaraan is toe te
Bger van den heer Loudon zich
de ware oorzaak is, en zij
|ks, dan volgt daaruit, dat tus-
iijne ministers niet die over-
tli in het belang van den lande
I zoodat men, tenzij er eene
r It, weldra voor de tweede
Ireiuige zal kunnen zijn van
►terie, dat grooien steun vindt
[urdiging, zóó groeten steun,
pting wordt afgedaan, zonder
1 heeft gehad van de stukken
erdienst zijn bij de Rijnspoor-
t»ntoreu geopend:
uren voor- tot 'J!/s uren nam'
|/l a ii '"!/a
j li II li s
u a h 'b'/s
ii ii li
deelle van dezen polder, is bozig met den grond om
te ploegen ten einde van het weiland bouwland te
maken, liet is vooralsnog twijfelachtig welke resul
taten dit werk zal opleveren; de heer S. spaart in
middels geen moeite om zich van een goec uitkomst
te verzekeren. In vroegere jaren word de grond van
den Stormpolder ook als bouwland gebruikt.
Men schrijft ons:
In de voorgaande week heeft erop den toren van
de kerk te Capeile a. d I.'. een eenvoudige doch
treffende plechtigheid plaats gehad, die echter waar
schijnlijk om het verhevene van de zaak, voor vele
aardbewoners onopgemerkt is voorhij gegaan, maar
toe1' r.i"t ai "ergcMhcid mag prijs gegov u wor
den.
Bij gelegenheid van eene repnratie aan genoemden
toren was daarop een ijzeren hek geplaatst. Dit hek
was geheel alleen vervaardigd dooreen jeugdigen smids
gezel A. Kok geheeten. Als blijk van tevredenheid
over zijn werk, en tot aansporing om door vlijtige oefe
ning zieh al meer en meer in zijn vak te bekwamen,
werd hem door den president kerkvoogd, den lieer
Lans Sr. boven op den omgang van den toren onder
gepaste toespraak eene fraaie passerdoos met doel
matige inscriptie ter hand gesteld, weljte de jongeling,
zichtbaar bewogen, met dankbaarheid aannam.
gemeente Krimpen a/d IJsel
meldt een groote verande-
t De lieer F. Smit .Tz., die
irden is van het grootste ge-
De aftredende commissaris des konings ia de pro
vincie Zuid-Holland, 'le beer mr. J. Loudon, heeft den
31° Oct. aan de gemeentebesturen dezer iproviucle het
volgend schrijven gericht„Toen ik voor weldra tien
jaren als commissaris des konings in dit gewest op
trad, riep ik uwe medewerking in om mijne taak
uitvoerbaar te maken. Dat beroep was niet vergeefseh.
Gij hebt mij krachtig ter zijde gestaan, zoowel in
vóór- als in tegenspoed, en ik betuig er u openlijk
mijn oprechten dank voor. Door het vercerend ver
trouwen des konings tot andere function geroepen,
heb ik heden de betrekking nedergelegd, die inij,
dank zij uwen krachtigen steun en der vele ondub
belzinnige blykeu van vertrouwen eu van sympathie
die ik van u mocht ontvangen, zoo dierbaar was
geworden, en alvorens het vaderland te verlatenroep
ik u een hartelijk vaartwel toe! Wilt mijn opvol
ger ter zijde sta- n, gelijk ge dat mij rteeds hebt
gedaanopdat de schoone provincie, die ons allen
zoo na aan 't harte licht, en daarmede het vader
land, cr wel bij varen."
Staten-Generaal. Eebste Kameu. Zitting
van 31 October.
De geheele Indische bcgrooting is in deze zitting
door de kamer afgedaan. De punten, waarover het
debat in de tweede kamer liep, werden ook hier aan
geroerd: de verhouding van den minister tot den gou
verneur-generaal en in verband daarmede zijne ver
antwoordelijkheid tegenoverde staten-generaal, alsmede
de financiëele achterstand. De heer van Goltstein
meende dat de minister, door de tekortkomingen van
het Indisch bestuur, in de memorie van toeiichting
op te sommen, ten onrechte beproefd had zijn ver
antwoordelijkheid op den gouverneur-generaal over
te dragen, doch de heer van Twist kwam na een
uitvoerig betoog tot de conclusie dat de minister, nu
hy middelen van herstel heeft voorgesteld (de ver
vanging van den lieer Mijer en de uitzending van
ambtenaren tot verbetering van het financieel beheer),
niet nuders had kunnen handelen dan hij gedaan
heeft. Groote ontevredenheid over den gang van
zaken in Indië bestond bij de heeren Hartsen, van
Goltstsin, Messchert van Vollen hoven eu llaliusen.
Hun grieven kunnen in hooldzaak tut deze twee wor
den teruggebrachtde. uitzetting der uitgaven zonder
evenredige vermeerdering der inkomsten, waardoor
de bijdrage aan Nederland dreigt te worden vermin
derd, en den ongunstigeu toestand van Indië, blijk
baar vooral uit de toenemende onveiligheid, endoor
verschillende maatregelen der regeering verergerd.
Omtrent zijne verhouding tot den gouverneur-ge
neraal merkte de minister ven koloniën op, dat diens
terugroeping eigenlijk het eenign wapen was, dat het
opperbestuur tegen hem in handen had daar hiertoe
niet zoo licht werd overgegaan, zoo moest elk mi
nister vele tekortkomingen over het hoofd zieu en kon
v.icli niet voor alle handelingen van den gonverueur-
generanl verantwoordelijk stellen. Bij de klachteu
over de vermindering der Indische bijdragen verloor
tnen te vee! uit het oog, dut Nederland aan de
vroegere bijdragen van Indië een janrlijksche verrain-
dering van uitgaven van 14 milliocn te danken had.
Omtrent de onveiligheid op Jrva bleef de minister
hij zijn oude redeiteeringhij kon aan de officiëele
berichten van den gouverneur-generaal liet geloof niet
weigeren.
De wetsontweroen tot vaststelling der uitgaven
werden met 31 tegen 2 stemmen (Uahuscn en Hart
sen) en die voor de middelen met algemeen® stem-
men aangenomen.
Nog werd besloten de rapporten over de adressen
van den senaat der Groningsohe lioogesehool betref
fende de dispensation vnn het ad missie-examen te
doen drukken cn ronddeelen.
De vergadering ging daarop tot nadere byeenroc-
pitig uiteen.
In de te Amsterdam gehouden vergadering tot be
vordering van het volksonderwijs in Nederland is
uitvoering behandeld de vraag of men zich tot de
regeering zou wenden, met verzoek om de geringe
jaarwedden van vele hoofdonderwijzers door rijks-suhsi-
diën te verhoogmi. Dit de.nkbeeld werd door enkelen
met warmte aanbevolen; men vond het echter over
het algemeen in strijd, zoo niet met de letter, dan
toch met den geest der wet. Menig gemeentebestuur
da... .nn groot misbruik mn"" '",-st
de tractementen niet te verlnoger., of zelfs tot" het
minimum terug te brengen, in de hoop op de vcr-
krijging van die rijks-subsidie. Een der leden vroeg
of de hoofdonderwijzers hei beginsel van zelfhulp
hier niet konden toepassen, door zich te verecnigen
om met te soUiciteereu naar plaatsen, waar men een
hoofdonderwijzer behalve vrije woningen slechts ƒ400
a 500 in het jaar toekende. Deden zij dit, dan
zouden de gemeentebesturen wel tot verhooging moe
ten overgaan. Volgens spreker lag het euvel ook
hierin, dat er te veel geheel onbeschaafde personen
in den onderwijzersstand plaatsing vonden. Hij bad
evenveel achting voor iederen stand, maar betreurde
het toeh dat men iemand uit de lagere klasse, die
het talent bezat voor onderwijzer, niet eerst tot een
beschaafd man vormde, door hem aan zijne gewone
dagelijk8clie omgeving te onttrekken. Veet kwaad
werd in deze bevorderd door het ellendige kweeke-
lingen-stelsel, waardoor jongens <- de mindere klas
sen werden aangelokt tot d u onderwijzersstand. Zij
konden daardoor toch dikwijls een kleinigheid ver
dienen op een leeftijd, te jong om in het ambachs-
vak eenige noemenswaardige verdienste te erlangen,
vooral als zij niet sterk van constitutie waren. En
dat aanstellen van kweekelingen tegen een loon van
minstens ƒ25 was een heerlijke bezuinigings-maatregel
voor de gemeentebesturen, die door aanstelling van zulke
jonge, onbedrevene, zelfs niet geëxamineerde personen
de kosten voor een hulponderwijzer bespaarden. De
vergadering besloot ten laatste nog niet in den be
doelden zin te petitioneeren.
Zondag is te Utrecht de vergadering van afgevaar
digden der verschillende vak- en arbeidersvereenigingen
geopend, bijeengeroepen door het voorloopig Rotter-
dnmsche comité van eeu Ned. Nationaal Werklieden
verbond. De lieer Splietholf heette de vergadering
welkom 31 afgevaardigden van 21 vereenigingen
waren tegenwoordig ea schetste de ondergeschikte
rol welke de werklieden door hun geïsoleerde!) toe
stand tegenover het zoo dikwijls vereenigde kapitaal
innemen. Volgens liet besluit der vergadering van
afgevaardigden den 2(1 Dec. 11. te Rotterdam gehou
den, had de bestuursbond aldaar een reglement ont
worpen om de werklieden in Nederland tot één geheel
to vereenigen, ten einde zich zeiven te helpen en niet
een Internationale, die men niet kent of al te goed
keilt, maar een Nedertandseh verbond op te richten,
dat zijn rechten eu tevens zyn plichten kent en langs
wettigen weg door associutie, evenals het kapitaal,
hunne belangen tracht te bevorderen.
l)e statuten, ontworpen door het Rotterdamsche
Comité werden bij acclamatie goedgekeurd.
Zij luiden
„DOEI. VAN ItET NATIONAAL TVB8KLIBDEN—VERBOND.
„Art. 1, Erkenning der behoeften van den werk-
„mnii te bewerken en de middelen tot zijn herstel
„op te sporen, opdat hij zoowel zedelijk als stoffelyk
„zijne weltige plaats inneme.
„Art. 2. Eenheid te stichten tussehen alle werk
lieden, opdat er bij het aanwennen der middelen
„tot verbetering hunner toestanden, niet meer gevon-
„deu worde verbrokkeling van krachten, maar een
jarig handelen.
aEene algeheele overeenstemming tussehen alle
„arbeiders-vereeuigingen daar te stellen.
bHet oprichten van bovengenoemde vereeni-
„gingen te bevorderen.
„WERKKRING DES VERBONDS.
„Art. 3. Om daartoe te geraken zullen door den
„boud de navolgende middelen worden aangewend
„a. Het uitgeven van eeu officieel orgnan, welks
„voor- of nadeel zal komen ten bate of laste van
„den bond
„b. liet beleggen van jaarlykschc congressen
„c. Het onderhouden van goede correspondentie
„met alle vcreenigingen, welke tot den bond zijn
„toegetreden.
„Art. 4. Zich in aanraking te stellen met perso-
„net» of lichamen, die door hunne staatkundige of
„maatschappelijke beteckenis, het doel van den bond
„kunnen bevorderen.
„Ailt. 5. liet ondersteunen van alle plantsclyke
„ontwerpen ter verbetering, die duor eene ufdeeliug
„ondernomen en niet strijdig met, de algetuecnc ho-
„langen zijn.
„BIJZONDERE BEPALINGEN VAN DEN BOND.
ii^rt li. Het Nationaal Werklieden-Verbond zal
„zijn uitsluitend een Nedcrlaiidsch element, dat zich
„door eigen bestaan en inrichting onderscheidt, en
„als zoodanig, ten allen tijde, zich moet openbaren.
„Art. 7Het zal zich niet mengen in bijzondere
„overeenkomsten van aansluiting der afdeelingen, zoo
„deze niet strijdig zijn met de belangen des bonds.
„Art. 8. De contributie zal worden geheven ten
„beurage van doch zal zoodra mogelijk wor-
„den besteed tot de uitg fte van een officieel orgaan,
„dut nun elk der leden zal worden verstrekt."
Op uien grondslag was door de Bzr'-iurt'-: sereenI
ging Help u seleen door elkander te helpen, te Am
sterdam, een ontwerp-reglement gebouwd,dat ver
volgens in discussie kwam. Voornamelijk werd het
woord gevoerd voor de bepaling dat liet verbond
mede /.ou werken tot de bevordering en uitbreiding
van 't algemeen sraatsonderwijs. Vooral de Rotter
damsche afgevaardigden kwamen hier tegen op, doch
met 11 tegen 9 stemmen werd het voorstel om die
bepaling te schrappen, verworpen.
In de avondzitting werd namens de Rotterdamsche
werklieden vcrklaftrt Jat geen hunner tot het ver
bond kon toetreden zoolang in liet Reglement sprake
wis van bevordering van Staats- of algemeen onder
wijs. Wilde men in alinea e van art. 3 spreken van
onderwijs in 't algemeen, Rotterdam zon berusten,
maar zieh anders terugtrekken. Hoewel door eenige
voorstanders van 't staatsonderwijs werd gewezen op
de pressie, reeds nu door Rotterdam uitgeoefend en
gewaarschuwd om daaraan toe te geven, doch de
meerderheid wilde gemeen overjeg in de hand wer
ken eu de afscheiding van Rotterdam voorkomen.
Ten slotte werd de motie in stemming gebracht om
te lezen:
„Het doel van het Werklieden-Verbond is mede
„te werken tot uitbreiding en bevoruering van on-
„derwijs."
Die motie werd met 18 tegen 2 stemmen aange
nomen. Al de Rotterdamsche afgevaardigden stem
den nu voor.
Een aantal arbeidersvereenigingen zijn 'reeds tot
dezen bond toegetreden. Een algemeene ra ,d van
bestuur zal later door de afdeelingen worden benoemd.
De zetel van du vereeuiging zal te Amsterdam
zijn giwestigd.
W E S T -1 N D I
De heeren J. F. A. Catena van Rosevelt en J.
F. A. E. van Lansberge zijn naar Boven-Saramacea
vertrokken tot het opnemen van dat gedeelte van het
district; zoodat behalve de Corautijn, die nog in dit
jaar zal worden opgenomen, het geheele westelijk
gedeelte der kolonie opgemeten, en hun hoogst moei
lijke arbeid, om eene zoo nauwkeurig mogelijke kaart
van Nederlandscli Guyana te leveren, voltooid zal zyn.
Als een bijzonderheid kunnen wy mededeelen,
dat op Curasao een dame tot boekhoudster der spaar
en beleenbank is benoemd geworden.
In de Colonint van Demerary lezen wij, dat
de voltooiing va le telegrafische lyn naar Berbitfe
met kracht worm voortgezet Een korte kabel is
op den 15° der vorige maand over de Mahaeea-
Kreek gelegd.
Met betrekking tot de voltooiing der gemeenschap
van Demerary met Trinidad, deelt het blad mede,
dat de Dacia, na den onderzeeschen kabel met het
landeind, dat aan de SuffoU was bevestigd, verbon
den te hebben, den 12" naar Trinidad was vertrok
ken. Als alles goed gaat, verwacht men de verbin
ding tussehen die twee koloniën tegen den 23».
Met het schip Welledcp zijn uit Demerary naar
hun land teruggekeerd 817 koelie-immigranten, wier
oontracttijd verschenen is, nl. 394 naar Calcutta en
423 naar Madras, benevens 1Chineezen naar Can
ton over Calcuttade laatsten hebben allen hun terug
tocht zelf betaald; 250 hadden zich vooi terugtocht
aangemeld, maar schijnen er niet op gestaan te heb
ben, terwijl p. m. een 100-tal uithoofde van gemis
aan ruimte, niet met het schip kor,ie medegaan;
zoowel de Indische als de Chineesche immigranten
moeten veel waarde aan geld en versierselen bij dun
agent-generaal ter verzending naar Indië en China
gedeponeerd hebben.
Parijs, 1 Nov. Het. Comptoir d' Eacompte zal
billetter» van 5 francs uitgeven, cn wel tot een bedrag
van 10 milliocn, waartoe het gouvernement machti
ging heeft verleend.
