BINNENLAND.
J
Laatste Berichten.
'1
hZ nnl "rr lge" if Zlj" "J h» om
lyke,raken in Fraykjjjk zijn; en dat een crisis geen
geblikt tydstip voor een van beiden zou geweest
zyn óm Iwi'-hoofd- -ep te steken? Geruchten van
reeds 'beraamde samenzweringen, oin zich vjan. het
gezag meester te maken,1 wareiï dezer d igeu te Pagijs
en Veranite^ in omloop. Moge men ze nu ook
overdreven ivchtén, Jiet feitdat maarschalk Mac-
Mahon dér. nationale vergadering ijn dièuëten aan
bood in gev^l van gevaflr, spreekt luide tegen een
al te fictyyajifdige opvatting der ome andigfre^n.
Een opstand in hét zuiden van Frankrijk, waar zoo
vele hartstochtelijke republikeinen wonen, was, in
geval de schiinrepubfiek van 18J0 gevaar liep, verré
van onwaarscfiijniqk;. ^Bèètls vroeger is er hp gewe
zen, dat de politieke era heul vair Frankrijk, schoon
reeds ten tijde van Richelieu gegrondvest, en door
de schijnbare eenheid vou taaj bevestigd, niet gevry-
waard is voor mogelijke verdeeldheid en losscheu
ring. Ondanks Mie p9giuge|i, door achtereenvolgende
regeèripgèri stelselmatig aOngevveifd, oió het pfov'ih-
cialisme zooveel mogelijk te doen orpg.ian iu het
groote vaderland, bl^ft 'dht bestaan mtt al de kracht,
welke» aan rassen eigen is. De l'roven^alen zijn het
zoetvloeiende dialect Van Ztiid-Fiankrijk blijven spre
ken; de GasconjVrs spreken een taal meer gelijkende
op het Spnansch dan op het Fransch; m Normandië
en Bretugne woekert het Celiisch.an Noord-Frankrijk
het Vlatmsch voort', tibfwyl in de thans door Duitscli-
land weder aan zich gebrachte provinciën het l)uit-ch
een volkstaal gebleven was. Al d«lze verscheidenhe
den mogen zich nu door de krachtige hand van een
Richelieu en *eèn LodeVvijk den veertiende, in elkan
ders gezelschap geschikt hebben daaruit volgt
nog^ niet, ifat onder een stelsel van decentralisatie
eri meer persoonlijke vryheid, de niet geheel ver
stikte kiemen van verdeeldheid zich niet weder tot
rijpheid zouden kunnen ontwikkelen. Een verbrok
keling van Frankrijk, hoezeer ook in strijd met de
gangbare opvatting alsof dat land het toonbeeld is
van eenheid in den staat, is derhalve niet zoo on
waarschijnlijk. In het zuiden van Frank^jk bestaan
ontegenzeggelijk de grootste elementen voor verdeeld
heid. Reeds onder Gambia's bewind bestond er
een Liftte du Mididie als zelfstandig lichaam tegen
over de delegntie van Tours wilde optreden, en
thans wordt verzekerd, dat die Ligue riog steeds in
bet geheim voortbéstaat eii alfeen v\ acht op een gun
stige gelegenheid om zich krachtiger te doen gelden.
In verband met eèn opstand in pet zuiden, die
uitgebroken zou zijn, tèrwyl het aftreden van den
heef Thiers daarvoor het geschikte tijdstip scheen,
verbreidt zich een gerucht, hetwelk zoo dwaas is,
dat'men bet enkel behoeft te vermelden om zulks
te doen 'inzien. Pruisen en Rusland zouden een
overeenkomst gesloten hebben om tot een collectieve
bezetting van Zuid-Frankrijk over te gaan, zoo dit
een poging mocht wagen zich van het moederland
af te schelden. Daartoe zouden Phiisische en Rus
sische légers, in strijd met alle tractateu eu des
noods obk in strijd met den wil der bewoners,
Zwitserland bezetten, althans van den Franschen (Sa-
vooischen) kant, om vandaar uit de oper itiëu tegen
de opstaudelingen te beginnen. Deze tijding Werd
gelijk gezegd is dezer dagen ijverig te Parijs,
zoowel als te Versailles, nitgestfouid, zonder dat
een schijn of schaduw van bewys aanwezig is.
ÖÜIT8CHLAND.
In het jongst verschenen nummer der tfeser-Zei
dung komt een artikel voor betreffende het hoofdbe
ginsel der ministericn, wejke elkander sedert 1858,
dat is sedert den aanvang van het nieuwe tijdperk,
in» Pruisen hebben opgevolgd. Wij ontleenen daar-
ahn dek onderstaande, hetwelk de hoofdzaak Van be
doeld artikel uitmaakt.
Aller oogen zijn op den heer Falk gericht. Zijn
antcedenteft maken het hoofdonderwerp uit der ge
sprekken en men mög te récht zeggen, dat er
schier geen dagblad wordt gevonden, hetwelk zicli
met de beoordeeling daarvan niet bezighoudt.
Die blik, op het verjedene geslagen, wekt de gun
stigste verwachtingen voor de toekoritft op. De
vroegere handelingen van den heer Falk op parle
mentair gebied; zoowel in den Pruissisclifeii landdag,
tydens wij het nieaw'e tijdperk intraden, als in den
constitueerende rijksdag, mógen als zoovele waarbor
gen wordën beschouwd, dat aan liet hoofd van bet
ministerie van eeredienst eindelyk éen man zal wor
den geplaatst gelijk het Pruisische volk reeds lang
en vurig heeft gewen«cht, dat daór raet de leiding
der zaken zou worden belast. Met de benoeming
van den opvolger des heeren von Miihlcr is als het'
ware dc kring voltooid, waarin onze ministericn sedert
den aanvang van het nieuwe tijdperk zich he"obeii
voortbewogen. De liberale richting, door de regee
ring sedert 1858 gevolgd, heeft zich niét voortdurend
in een ^rephte lijn voortge/ct. Om het Duitsche
vraagstuk te kunnen oplossen, was het noodig, dat
van die rechte lijn tijdelijk werd afgewekeneerst
nadat deze gewichtige zaak was uitgemaakt, zijn
wij langzamerhand te^uggek^rd naar liet punt, van
waar wij bjj 4ein aan Vang van Jie£ niöiiwe tijdperk
waren uitgegaan.
Het eerste liberale ministerie, het ministqrie-
Schwerin-Auerswald, ging in zijn opvatting van
het Duitsdie vrtutgntuk niét zóóver, dat hét Zich
£on véreenigen met de woofdeu, dpor den' koning
in zijn troonrede gwit; de regeeririg kon zioh al-
leeü op dezen gronuslag taét dep landdag éérstakn,
dat de legeforgaluisatie, het ;-boiwarkvain de Weerbaar
beid des vaderlands, oqveranderd bleef.
Toen genoemd ministerie jen g&vojge daarvan af
trad, nam een conservatief ministerie bet' loer van
staat in handen en bestuurde tót, tofcfat hét doej
was befèikt Uaarynar de regeering streefde; eersi
toen, hadat vooraf vele wisselrngen in het personeel
der verschillende rainisteriën, welke na elkander op
traden, hadden pjuata gehad, vat je de regeering
langzamerhand den losgelaten draad weder op.
Wij heeten het tegenwoordige rainiéterle nog niet
liberaal in gelijken zin als wij dat van 1858'liberaal
noemen. Niettemin erkennen wij met vreugde, dat
wij allerwege het liberaal element zien doorblinken.
Het ministerie von Bismarck, hetwelk den strijd
tegen dert liberaal gezinden 1 inddag sedert S Oct. 1862,
hoofdzakelijk om de legerorganisatie, tot in 1866,
tot na den oorlog, op zoo forsohe wijze heeft gevoerd,
onderging tot aan dat tijdstip geenerlei wijziging.
Niet lang daarna echter moest de heer von Bodeloch-
wingh aftreden, omdat hij verzuimd had de fiunnciën
des rijks in dien toestand te brengen als de omstan
digheden de gevoerde oorlog hadden geëischt,
dat geschieden zou. De heer vón der Hejdt volgde
hem op, maar hoe vindiugrijk in het opsporen van
tijdelijke hulpmiddelen, voor zijn eigenlijke taak scho
ten zijn krachten te kort ook hij moest zijn plaats
ontruimen. Thans hebben wij insgelijks den heer von
Mühler zien vertrekken én daardoor zijn wij, wat de
algemeerte richting van het ministerie betreft, zoo
ongeveer teruggekeerd tot het standpunt, waarop het
kabinet onder Schwerin-in 1858 stond.
Mogen niet alle leden van het tegenwoordige mi
nisterie liberale antecedenten hebben, toch moet er
kend worden, dat èn in het algemeen behëer èn iu
de wetgeving dé liberale beginselen worden gehuldigd.
De Nette Preuts. Zeitung. hekelt, en van zijn stand'
punt zeer te recht, nu eens de rijkswetgeving, de
schepping van vón Bismarck, dan weder de wetge
ving op fiinancieel gebied, het werk van Karaphausen,
om vervolgens den minister van justitie, dei» heer
Leonhnrdt, of dien van binnenl. zaken, den heer zu
Enlenburg, om hun libprsle maatregelen aan té ra
den. Welnu, aan die droevige taa* zalgenoemd blad
zeer spoedig nieuwe uitbVeiding moeten geven, want
weldra zal het zijn wapenen ook tegen den opvolger
des heeren vón Mühlér moeten keeren.
Gouda, 25 Januari.
De 2de luit. W, J, C. B. Droogleever Fortuyn,
die bij Kon. besluit, van het Indische leger bij het
leger hier te lande werd overgeplaatst, is door den
Min. van Oorlog iugedeeld by het 8® reg. vest.-art.
Genoemde officier, te Groningen am gekomen zijnde,
zal dienst doen by het detachement artillerie, aldaar
in garnizoen, en wel bij de 6® compagnie.
De commissaris des konings in de provincie Zuid-
Holland heeft bepaald dat de loting der in het vorig
jaar voor de Natipriale Militie ingeschrevenen o. a.
/al geschieden te Gouda 27 Februari, te Woerden
24 Februari feu te Goiiybhetti 2f0 Fébruari,
Benoemd tot hulponderwijzer aan de openbare school
te Schoonhoven de heer 0. C. Jager, thans hulp
onderwijzer te Amsterdam.
De trein der Rijnspoorweg die Maandag 22 dezer
te 8.55 van Rotterdam vertrok, is even buiten het
staton aldaar op een stilstaAnden trein met leêge wa-
'geys -geloopën, waatdoor de reizigers een hevigen schok
ontvingen, waarmede zij gelukkig zijn vrij gekomen.
Van den voorsten trein is eeue wagon totaal verbrij
zeld. Na een oponthoud van enkele minuten kon
de reis weder voortgezet worden.
Op den Nieuwjaarsdag heeft men zich te Krimpen
a/d IJsel in eene tot nu toe op dien dng ongekende
rust mogen verolijden. Dit is voorzeker aan den
eeuefl k8nt te danken aan het flinke optreden der
politie, biaar niet minder aan den andereu kant
aan de goede houding der burgerij die getrouw aan
het verzoek van Burg. en Weth. om, daar het nieuw-
j,aarwenschen verboden was, aan eene commissie Van
gemeefilcnaren liefdegiften ter hand te stellbn ten be
hoeve van minvermogenden, dit zoo ruim gedaan heb
ben, dat ongeveer zeventig haisgezinnen van etens
waren, kledingstukken, of brandstoffen zijn voorzien.
Te Ammerstolzijn in de vorige week ter markt
gebracht 24 zalmen van 10 tot 27 hkire kfiogr.
Prijs per half kilogram van 1.90 toty ^.ók
Uit Woubrugge schryft mens
Mét eenparige stramien besloot 4e raad zich te
wenden lot de üveede kamer dePstaton-génemill, met
het verzoek het kantongerecht alhier niet op té hef-
feti, waarvin volgens je nieuwé reohterlyke organi
satie Spréke can! Wfezeri. Deze opheffing «Ou zeer in
het nadeel zyn van justitiabelen, aangezien Woubrugge
in het middelpunt van het thans bestaande kanton
gelegen en door goede wegen, zoo 's zomers als des
^Vibtérs, Lte bereikëft1 is.
Naar men verneemt, wordt er een pensioneering
en promotie by het leger hier te lande verwachtv
—4 -
Men schrijft nit den Briel, dd. 22 Jan.:
De hoofdcommissie voor de aanstaande feestviering
heeft ftati enkele harer leden de zolg Opgedragenj voor
een op den ls^en April te houden allegorischen op
tocht. Tot zinnebeeld is gekozen de bloei van Ne-
dertébd door handel, nijvérhöid, zeevaart en land
bouw. In den optocht zullen dientengevolge voorkomen
de zegewagen Nederland, getrokkeb door 4 pnardcii; de
zegewagen Zeevaart, getrokken door paarden en de
zegewagen Koophandel, Nijverheid en Landbouw ge
trokken door 4 paarden. Aan het hoofd van den
Stoet moet natuurlijk een man zijn, die een vaandel
met het stadswapen en de woorden': Libertati» Pri-
mitiae draagt en dat vaandel zal door vrouwenhauden
worden vervaard^d, De dames van fler Vrat r—
van Oosten van Staveren, Berdenié van BerleLom
de Kanter en R. Hein, hebben het oenkbeeld,
om dat vaandel dpor Briclsehe dames te laten ver
vaardigen, geopperd. Om het te verwezenlyken
moest er, zooals spreekt, geld z(jn, maar in een kor
ten tijd was door jeenigc dames voldoende geteekend.
Uit die bijzonderheid blijkt op nieuw, dat men hier
voor 't aanstaande feest nog al wat overheeft. Op
voorgang van den grachten burgemeester, die voor
eene zeer aanzienlijke som teekende, zijn de burgers,
toen Jiun de lyst voor de feestviering werd aange
boden, ferm uit djen hoek gekomen en nu komen
nog burgeressen té voorschijn, om niet alleen Van
haar geld, tnanr Ook van haren tijd 'te geven. Znïfc
eeüe medewerking geeft den léden der hoofdcommia-
sie natuurlijk een! hart ondet 4e riem, te meer, ota-
dat aan die medewerking der burgerij gepaard gaat
krachtige medewerking van elders.
Daar decommijuie aan alle sub-commissién'opgave
van "de ingezamelde af in te zamelen gelden ver
zocht tóót 'Februari,1 zal hét lót Van het orttWor-
pen monument weldra beslist zijn. Of het beétuüé
van de als Vechtjipersoon erkende vereeniging ran
Christelijke belanken, enz., Jat. gelijk wij vroegpr
hebben gemeld, gfften vraagt voor een voor Voorne
te stiehten weeshuis, alsdan het nobdïgè' geld bijeen
hebben zal, betwjüfelén wy. Het plan gaat hier
slecht op, en vindt' zélfs tegenstand by geestverwan
ten, als de redactie van de Héraut. In bet" laatste
nommer van 't Weekblad tan Poome en Putten is
eens adverteutie geplaatst van twee geestverwanten
van het genoemd^ bestuur, die giften vragen voor
een nationaal Geuzen-gesticht Voor verwonde zeelie
den, en, «pdat er geene verketrtle veronderstel fingen
qf gevolgtrekkingpn gemaakt zouden worden, maken
zij in die advertentie bekend, dat zy iu geeneu deele
samenwerken met pet bovengenoemde bestuur. Wat
de verldariug dierzelfde mannen, dAt zy zioh niet
tegenover, maar naast de Brielsolie hoofdcommissie
gesteld hebben, beteekent, zal de tijd wellicht leeren.
Wij hadjen liever gezien, dat zy aan de UtreclitsChe
commissie, wier correspondenten zij zich noemen,
hadden gemeld: dp Brieische hoofd com missie heeft
zich ook bereid verklaard, om gitten voor eene wel
dadige of nuttige' 'instelling te outvangeu laat ons
nu niet vooruijt bepalen welke instelling er moet
warden gesticht én afzonderlijke commissiën oprich
ten, maar sluitejn we ons aan by de hoofdcommissie,
die ook te uwept eene sub-commissie heeft; een
dracht maakt ipapht.
Dc Brieische hoofdcommissie heeft th^ns op 126
plaatsen eene sub-éommissie en op 20 plaatsen een
correspondent. i
De spoorweg 'van Vlissiygen tot poes is Zaterdag
jl. vqor het eerpt over de geheele lengte bereden.
Te half tien uren vertrokken -namelyk, op aauzoek
van de aannemérs van den Sloedam, een met vlag
gen getooide locomotief en een personenwagen, met
de directie en,eenige aannemers der verschillende in
aanbouw zijnde werken naar Goes. Na aldaar een
hun door den aannemer voornoemd aangebod n col*
lation te hebben gebruikt, stoomde men terug tot
Vlissiugen, waar hun bij den aannemer van het ver
breed kanaal een diner wachtte. Aldus nadert het
groote werk, wdardoor laatstgenoemde zeeplaats met
Midden-Europa, verbonden wordt, zijne voltooiing.
J)e Miyiïler van Koloniën brengt tor kennis van
boUngbebbende onder» of voogden, dit mét 1 Sep-
tóniber liezen jaar» vijf jongelingen rallen worden
be«temd, om volgens bet daaromtrent vastgestelde
reglement, 'Onder hét oppertoezicht rata den heer I)r. G.
J. Modder, oud-hoogleeraar in de faculteit der wia-
en natuurkunde aan 's Sijlc» hoogeschool te Utrecht,
te worden dpgeleid tot miHtaire Apothekers voor
dan,'dienst in dh overzeesehe bezittingen, en wel vier
*- voor den dienpt in Oost-Indië en dén voor den dienst
in Wëit-Iüdièen dat, wanneer zij hunne tonen of
pupillen daarvoor verjangen in aanmerking te doen
koenen, deze op Maandag den 27sten Mei 1872,
des voormiddags te 8 nren, ten huize ran den
voormelden oud-jkoogleertar te' Bennekom zullen wor
den toegelaten tot het afleggen van een vergelijkend
examen. v
Uit Vollenhoven wordt van 23 Januari gemeld:
Van alle kanteh vernemen wy, dat 'de slechte uit
slag der vieobvaugst op de Zuiderzee vooral te wij
ten ie aan de menigte zeehonden, die bg voorkeur
op den panharing azen. - it
Set getal dames, dat zich aangemeld om den our-
sus der heeren van der Waals en Ten Brink te 's-
Gravenhage bij te wonen, neemt nog dagelijks toe.
Vaor de natuurkundige voordrachten zijn ruim 150,
voor de letterkundige ruim 20(1 dninee iugeséhreven.
Het aanvankelijk daartoe bestemde lokaal in Dïligentia
blijkt thans veel te klein Ie zijn. Uit dien hooide
zullen de eerate voordrachten, Zaterdag a.' s. plaats
vinden in de groote zaal der vrijmetselaars-loge.
U tg-
Aan de leden der tweede kamer is thans rond-
gedeeld eene nieuwe pit zeer belangrijke bglaag tot
het algemeen verslag der uitkomsten ran het onder-
(mek betreffende de kolfie-cultuur op Java. Het is
de dépêche van den gouverneur-generaal Van Ned -
Indië betrekkelijk de geheele eriquete in 1803 inge-
«tehl, benevens een concept wetsontwerp tot nadere
regeling van' die gouvernement* koffie-eultuur.
y i
De geldleening groot twee milbocn /ten behoeve
Van den ontworpen spoorweg Leiden—Utfecht was,
Ondanks de krachtige deelneming rata Verschillende
gemeentebesturen, op het tijdstip der sluiting nog niet
volteekead. De gelegenheid tot inschrijving is nu tot
dl Janubrij verlengd. - 1 -
Het HmielMad meldt i in verband met het tele
grafische bericht van 18 dezer, waarin uit Batavia
gemeld wordt van groote orerstroomingen, kunnen
wij tot gferaststaitinf m—ledeeten, dat En eene dépêche
van 20 dezer, bij het hoofdagentschap der JSed.-Ind.
Handelsbank ontvangen en waarin van rijf reefden-
tjéa sprake is-, met geen enkel woord van orerstroo
mingen gerept word.
Sedert eenige tijd bestaat te Leeuwarden een vrou-
wenverreniging tot bevordering der gezondheidsbelan
gen. Een afdeeling van deze «ereeuigiug heeft zich
thans aan bet hoofd fjesteld van de ziekenverpleging.
Die afdeeling bestaat uit een vijftal dames, geassis
teerd door een geneeskundige. Het. beoogde doel
is tweeledig, nainelyk het opleiden en vormen von
ziekenverpleegster» én het b. schikbaar stelten van deze
ten dienste vnn het publiek.
Hat publiek, in klassen verdeeld, brt«alt volgens
tarief2,.iQ, 1,40 of/ 0,74 per dag enf 18, f 9
Of 4.50 i per week aan de oommissie, terwijl san de
geoefende 'ziekenverpleegsters door de commissie voorl
het verleenen harer diensten wordt uitbetaald 1,50
per dag en 9 per eek. A
De zieken verpleegsters staan onder voortdurend
toezicht der commissie.
onder redaatie van J. Vereloys, leeraar aan de B.
H- B. scljool te Groningen," en meenen met nadruk
de aandacht onzer lezers op dit orgaan te moeten
vestigen. Men heeft bij de annonoe van het plan
tot de uitgave van dit blad er orer geklaagd dat de
kraobten zoo versnipperd werden, omdat er reeds meer
dan eene Courant is aan de belangen van, het onder*
wys gewijd. Wij deeleu die klacht niet. Wanneer
men Zi0h een bepaald pad heeft afgebakend, kan men
niet langs den weg wandelen dien anderen hebben
aangewezen, en in plaats van lot versnippering van
krachten aanleiding te geren, behoedt een dergelijke
uitgave eerder Toor het gevaar van eenzijdigheid. Daarbij
komt nog jets, wat we hier niet verzwijgen wijlen.
We hebben t meermalen betreurd dat over zaken het
onderwijs betreffende gesproken en geschreven werd
door mannen die, ondanks de allerbeste bedoelingen
ter wereld, waarlijk niet geschikt waren over derge-
hjke onderwerpen te schrijven. Daartoe behoort meer
dan alleen aan het onderwijs verbonden te zbn, daar
toe behoort allereerst die algemeene „bildung" die
hjdaas slechts 't deel van rnkelen is. Wij willen dit
blad met belangstelling volgen, want 't komt ons
voor, dat redafctenr en medewerkers voor hun taak.
Uit «ij oogpunt baschonwd, Volkomen berekend zijn.
Hat sluit niet in, dat we met 't geen weiazen on
verdeeld tnsterainetj. Maar verschil van gevoelen Sluit
waardeering niet uit.
Onder de vaste medewerkers missen we eenige
mannen die we gaarne daar gevonden hadden. We
vermeten oosde vraag te doen heeft de red. ooll wat
al te exclusief alleen onder vakgenóotn rondgezocht?
llnar zijn, ook buiten de scboolwereldmanneh wier
stem verdiend geboord te worden, waar onderwijs-
kwestien ter sprake komen. Als er waarheid is in
t spreekwoord dat de beste stuurlui aan wal staan,
laat die menschen dan ook nn en dan eens iets
zeggen. Waarlijk, dat kan geen kwsad! Wij zullen,
waar we ondertfijs-kwestien ter sprake brengen onze
lezers in kennis stellen met 't geen het School-
blaa bespreekt.
VERSLA,G QVKR ,DEN TOESTAND DER
ARBEIDENDE KLASSE ALHIER.
verkeren zich geldelijke offers ten behoeve hunner
werkBeden te getroosten. Het valt velen toch reed»
moeilyk rond te komen j er zyn voorbeelden dnt de
baas ge d tegen 4% moCst opnemen ten einde zijn
werkvolk het weekloon te kunnen uitbetalen en dat
alleen omdat zyne klanten hem langer op zyn geld
heten wachten, dan hy gerekend had.
En hier is er goede gelegenheid óm nogmaals
te komen op de verhooging der loonen die
Jl 11 LP rt uzrxrrl 4 in I w
terug
i 11 ar, uer joonen ilie
bêoord"'--'-- -W" !D 'eke,"ng-Kebracbl'
(Vervolg
Aan doelmatige en gezellige
De uitgever» Kemihk en Zöon, te Utrecht, zijn
voornemens, bij gelegenheid van het derde eeuwge-
.tgde van de inneming van dep. Briel door de Water
geuzen op 1 April 1572, eene feestplaat uit te geven,
getiteld: „de Eersteling der Vryheid." De bedoeling
dezer uitgpaf is, om by de blyde herdenking der
verrassing ran Brielle in 1579 een feest-prrnt te
leveren, waardoor feiten en personen, dmtfop betrek
king hebbende, annschouwelgk zijn voorgesteld en
4ie alzoo geschikt is om in de huiskamer te dienen
Jls éen waardig gedenkteeken van dit merkwaardige
reit en tot uitreiking op de scholenDit toch zou
mede een jkraohtig hulpmiddel kunnen zjjn om, zoo-
wel bij het volk als by de jeugd, den lust op ie
wekken tot eenige nadere kennismaking metdittyd-
r»k «nter raderlandsche historie. De prys is met
het oog op eene ruime verspreiding zeer matig ge*
êteld: t. W. 100 fxempl. 10, 50 exempl. 25
exempl. j.25enkele platen a 0.15. De proeve
der plaat geeft daarvan een goeden indruk en de
uityoering is aan bekwame handen toevertrouwd.
We hebben reeds eenige malen achtereb kennis
mogen maken met het Schoolbladwekelijksche Cote
nutt voor lager, middelbaar en gymnasiaal onderwijs,
woningen bestaat
voor den ambachtsman groote» behoefte;
De meeste zyn zeer'gebrekkig ingericht ên zoo
ongezellig mogelyk. Een! eeuigazins ruim binnenver
trek, waar de man eiqh ha wfloop van het werk kan
nederzetten om zieh met lectuur of eene andere uit
spanning bezig te houden, ontbreekt bijna overal.
Het is dan ook geen wonder dat hij vaak de, oo-
hmssclijke woning vliedt eu «Idera de gezelligheid
gnat zonken, die hij dair tuoeét aantreffen.
Toch geschiedt dit veel minder dan men meent
en het i* verblijdend te zien hoe UI van brave
huisvrouwen er op uit zyn om de gemeenschappe
lijke ^oning zoo aangenaam mogelijk te maken.
Ook de huurprijzen zyn voor deze soort vsn wo
ningen veel te hoog. Voor 1.26 per week heeft
men niet. veel goed»; zoodat er velen zjju ie daar-
voor 1.50 of meer van hun weekgeid moeten missen.
Eenige tegemoetkoming bij zijne uitgaven heeft de
werkinau alhier door zich aap te sluiten bij de ver
een iging voor dén ambachtsstand, die zich ten doei
steit pan hare ledtn goede levensmiddelen en brand-
stoffen tot de laagst mogelijke pryzen te leveren.
?ze *ere«,"Su|g 'Op dan ook zeer veel deelneming;
zij telt 39ü leden. Het Reglement dat wjj bij dit
Verslag voegen, berdt vele goede bepalingen, waarheen
wy Voor nadere bijzonderheden verwijzen.
Uit deze feitelyke bijzonderheden vloeit voort dat
de toestand der Goudscbe ambachtslieden, ook in
aanmerking genomeu bon geringe ontwikkeling, niet
bepaald gunstig is te noemen. Is hun lot voor zeer
Veel verbetering vatbaar aan den eenen kaut, aan
(1c andere zijde mag niet worden voorbijgezien dah
het ongunstige niet uitsluitend door meer bevoor-
rechte klassen te verhelpen is, daar het in de meeste
gevallen moet toegeschreven worden aan hun ge
brekkige kennis, san hun- zeer onvolledige ontwik-
keling dat zy niet meer verdienen. De bazen tooh,
pie dien naam verdienen zyn voor de werklieden
alles wat kan worden verlangd.
De meesten geven aan hunne beste werklieden
geldelijke tegemoetkoming uit eigen fondsen; deze
tegemoetkoming wordt soms geschonken döor eéne
verhooging Van 't weekloon, doch niet zelden ont
vangen bekwame werklieden tegen den winter eene
toelage of wel fooien met nieuwjaar óf kermis.
D.t moge ten bewyze strekken dat de bazen de
kunde hunner ondergeschikten op joiste waarde we
ten te schatten, want één knappe werkman is voor
zyn meester voordeeliger dan twee die slechts ma
chinaal arbeiden wat hun tot taak is gesteld.
Vaste waarborgen echter (jat i^e betere werkman
aitijd beter beloond zal worJllp bestaan er niet
vooral omdat de bazen soms in 'de onmogelijkheid
„i i V ""*"*6 Bcuracai. veten
celen die verhooging van 20% eenvoudig uit
het oogpunt van interest voor kapitaalsbelegguig-
was d.t juist, da« zou 20°/o voorzeker veei te hó&
kunnen worder. genoemd, vooral wanneer elke kladt
geregeld jaarlijks betaalde, ip plaats van zooaf» nu
I"™ Jare," le doen w*ehten. Die verbooging
nn 20/ 0 is echter ook een soort van assurantie
premie legen bankroeten en kwade betalers en zij
is zoodanig gesteld dnt eene vermindering den baas
wjne positie zouden doen rerliezen.
Nog meer nadeelig dao 't bovengenoemde is „oor
deo goeden werkba de menigte zoogenaamde kleine
bazen die men hier aantreft; vooral onder de tim-
merlieden en metselaars.
*°°rt ™n b""n een kanker voor den
ambachtsman; hnn ambacht verstaan zy niet/en
daarom hebben zy veel,! «J, knecht geen werk natr
hnn onkunde tegenover anderen te doen blijken eta
*66 vrat,gen zy zieh .1» btan. hoewel zj er rateiotf.
lijk gCene knechts op na bonden, maar zelf al 't
werk dat men hun opdraagt, verrichten.
""I"*'"" <l*1,..'leM P»™»ieten verspreiden,
zoowel onder de eigenlijke bazen al» onder de wert^
lieden, w luenn gelegen, dat zij gewoonlijk onder
de markt werken; gewoonlijk werkeil zij voor 1 et
Per.uuz f" teenig particulier meent in zyn
voordeel te handelen door dergelijke liede*voor ziek
,iat™ ,wer.ke"- ljlu,r 'V. behalve het mindere lóón
ff ^e n *v0,rdt» °°k van dagdierery fersohoond
gereed zien *Poed«er' «"gtiaaUid
Enigszins wordt dit hndeel getemperd door de
omstandigheid dat deze kleine bazen nergens krediet
kunneij krijgen en dus ook gedwongen zijn steeds
Oontante betaling te bedingenfay kleine werken maakt
dit echter niet veel nit.
Veelal ontbreekt dus aan den knappen baaa het
werk eu moet bij zijris onsdanka geschikte en bë-
kwame werklieden Sf miuder nren dóen werken of
hen geheel bmten werk stellen. In beide gevallen
dTIÜL "LT kwTen d4n in eonctirrentie 'met
mi™w beUatnen, hetgeen tot beider nadeel strekt
eu ook, voor de bazen onvoordeelig i,. Konden de
particulieren besluiten t,oh vsn dergelyke beunhazen
mmmet te bedienen, maar steeds het werk aan ge-
«hikte bazen te gunrien dan zou het voor allen voor-
deel'g Zijn; het werk zon dan niet zoo dikwijl» alor-
«Dg-en i gebrekkig zy#; de gpede hazen zonden meer
werk faebben eu m dp gelegenheid zyn knappe werk-
den méér te bevoordelen, terwijl ook bón zedelijke
invloed! veel grooter zou kunnen zijn, omdat de werk
lieden dan meer ontzag voor het woord boa, ronden
hebben, hetgeen voor den bekwamen werkman bü
den tegenwoordigen toestand onmogeljjk is.
Waar het dus 4e verhouding betreft insschen baaa
en werkman kan slecht» voor *t grootste gedeelte ver
betering vnn den bestaanden niet zeer gsnstigèn toe
stand worden verwacht door 't krachtig optreden ten
deze v»n de particulieren. opweuen
i (Wordt *er»olgd.)
Londen, 24 Januari. Volgen» den Timet Ver
wacht men, dnt de heer Brand met algemeene stem
men tot voorzitter van bet Lagerhuis tal worden
benoemd.
Sedert ,een paar dagen is de Prins van Willis nn
en dan uitgereden.
Er ia een brief openbaar gemaakt vso den heer
Bright, waarin hij san den heer O'Donoghoe verklaart
de beweging ten gunste, van een lerseh Parlement
nooit te hebben goedgekeurd.
Parijs, 22 Januari. Prins Napoleon is te Ajac-
cio Ms lid van den departementalen Raad op nieuw
gekozen.
De cholera heeft te Konstantinopel geheel an «1
opgehouden te hëérschen.
Madrid, 24 Januari. Sagnsta heeft den Koning
medegedeeld, dat in de zitting twee alternatieven zijn
gesteld ontbinding of wyziging van het Ministerie.
I)e Koning heeft besloten den president van den Se
naat, den vice president »sn de Cortes, benevens
Herrera, Serrano en Zorilla te eonsulteeren.
Rome, 24 Jan. De meerderheid van het per
soneel in 's pattsen omgéving dringt op-zijn vertrek
a»n. Ook <is 'zij vooralsnog tegen eefle toenadering
i tussohen deu paus en den Czoar. i
4
