EL
N.
dl
E.
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
BUITENLAND.
■J-j
TEN'
F
."1 I
Bullenlandsrli Overzicht.
1872.’
UHgebreld lager onderwijs.
Woensdag, 7 ebruarl. N? 1163
•r
•J7 N
-
CV
>pmg
LOT
er THEE
u
lotterdam.
nbergsch
UK,
'AG
1 9
d
De ixtsending van
adverteutiftii kan geschieden tot édo uur des namiddags
1
op den dag der uitgave.
T
I
v
6 t
‘5
45»
I
ATI
en kwart
C 0.80
C 0.40
ouda.
e
V
hnri door
gekend
i C 0.30
Is voor-
J. J. TAW
irktA«7.
raneker.
ingin.
kRI 1872,
i logement
’*;4
ADVERTENTIÊN worden geplatte
ran 1—5 rpgels a 50 Centeniedere regel
meer 10 CenteL GROOTE LETTERE
worden berekend naar plaatsruimte.
worden berekend naar plaatsruimte.
Afzonderijjke Nommerti VU F CENTEN.
rit>'
>1
[en, maat
t anthen-
Ü8 VIII,
Heer
"V;
Twee belangrijke besluiten zijn dezer dagen door
de Nationale Vergadering te Versailles genomen.'
Vooreerst is besloten het handelstractaat met Enge
land (en zoo noodig die met andere landen) op te
zeggen; niet omdat de meerderheid den heer Tniers
van protect ie, maar om do
C 0.30
B 0.30
«O 0.20
(ƒ0.40
duiking der verschil-
lende scholen alleen te verkrijgen is door de
vereenifjde pogingen vapt allen die mét het on
derwas in betrekking staan. Een vergadering
is gehouden te Zaandam onder voorzitting des
Burgemeesters, waar de plaatselijke Schoolcom
missie, de commissie van toezicht op het M. O.,
de leeraren van beide middelbare scholen en de
hoófdonderwjjzers onderling van gedachten wis
selden. ovèr den omvang van ieders werkkring
en samen de aansluiting regelden van de on
derscheiden inrichtingen. Zulk een goede om
vatting van de taak van autoriteiten en onder
wijzers kan niet anders dan goéde vruchten
voortbrengen.
De uitgave dezer Courant geschiedt ZONDAG,
WOENSDAG en VRIJDAG. In de Stad
geschiedt de uitgave in den avond van
DINSDAG, DONDERDAG en ZATER-
- 'i
1 DAG. De prjje pér drie maanden is f 1.75,
franco per post f 2.v-
oren Kost
Jouda:
omen ten
IRTüIJN
0
tot het middelbaar onderwjjs raadzaam, overal
waar dit laatste kan verklagen worden. Waar
geen H. Burgerschool is, breide men bet lager
onderwjjs uit naar de behoefte van iedere ge
meente moderne talen in de stad, landbouwkunde
op de dorpen, wiskunde ovèral. Waar de mid
delbare scholen de behoefte aan uitgebreid lager
onderwjjs hebben doen verdwijnen, behonde men
het alleen hls voorbereiding voor de H. Bur
gerschool.
Welk vak wenechen wjj nu bjjonsvan de
Ijjwt geschrapt te zien?' Tegen gymnastiek
noch teekenen hebben wjj al| uitstekende op
voedingsmiddelen bezwaar,-moo de t^d het geten, dat dé lagere school
toelaatlandbouwkunde wordt hier niet onder
wezen; Fransch is noodzaken'jyiLter aansluiting
aan het M. O. Reet dus triekwide. Naar
onze meaning kan deze gerir.it Op de m. u. 1.
school gemist worden. Uekenen behoort op de
lagere school thuis, de eigenljjke wiskunde niet
De enkele jongelieden, dip de maatschappij in
gaan zonder hunne studiën by net in. v. ^uur-
geravondschool of Hoogere Burgerschool) voort wijzers om de goede aansluiting van lager en
te zetten, hebben aan die allereerste beginselen middelbaar onderwijs te bevorderen. Men zou
in hun volgend leven weinig of niets. Voor wel doen het voorbeeld der wakkere Zaankanten
hen die verder gaan is het van veel belangvoor te volgen, die terecht begrepen hebben, dat de
de eenheid van hun studie en den geregelden gewenschte eenheid en aansluiting der verschil-
gang van het onderwjjs, dat zij van meet si
aan de wetenschap der wiskunde beoefenen aan
dJ hand van den leeraar, die hen verder moét,
brengen. Zoowel de burgeravondschool voor
aanstaande ambachtslieden, als de H. Burger
school zjjn er op ingericht. De leeftijd van de
jongens op de lagere school brengt ook geen
bjjzondere vatbaarheid mede voor de abstracties
der algebra en meetkunst Het onderwjjs wprdt
daardoor zoo licht africhting, in een vak waar
dit vooral te vermjjden is.
Om al deze redenen zouden wjj gaarne het
m. u. 1. onderwjjs beperkt zien tot de begin
selen vah het Fransch en voor zoover de tjjd
toelaat, gymnastiek en teekenen. Dan zouden
de overige vakken van het eigenlijk lager on
derwjjs meer tot hun recht komen en genoeg
kunnen bijdragen tot (Ifetji leggen van een dege-
Ijjken grondslag voor njle verdere wetenschap
pelijke ontwikkeling. Steeds de litt. a. b. en
c. lezen, schrijven, rekenen, hoofdzaak; dan het
gebruik der moedertaal om mondeling en schrif-
i i i-..J......
franco per poet f 2.4-
Aan het slot van ons hoofdartikel van 2 Febr.
gaven wjj pus voornemen te kennen om, in
tegenstelling met het voorstel van de school
commissie, den raad te geven te eenige be
perking van het m. u. L onderwjjs ie dezer stede.
Wjj hopen dat in korte woorden te doen, zon
der in qusestiën te treden, die in ons blad niet
op haar plaats zjjn.
Natuurljjk kunnen wjj'niet het oog hebben
op een der vakken a—i in art. 1 der wet van
1857 opgenoemd. Deze toch zjjn, boe men
overigens over hun betrekkeljjke waarde denkt,
wetteljjk de vereisehte bestanddeelen van hei
lager onderwjjs en mogen dus volgens art. 16
niet op eene openbare school ontbreken. Dit
geeft geen bezwaar, want den onderwyzer is de
noodige vrjjheid gelaten. Hjj kan den nadruk
leggen op de vakken, die hjj hei meest noodig'
acht en eeni verstandig onderwijzer maakt op
de lagere school zjjn hoofdzaak van lezen, schrij
ven, rekenen en het gebruik der moedertaal,
terwjjl de overige .vakken slechts in aanmerking
-komen als middelen tot ontwikkeling van den
geest.
Maar datzelfde art. 16 léat het onderwjjs yrjj
in de volg, vakkende beginselen der levende
talen, dor wiskunde, der landbouwkunde, de
gymnastiek, hei teekenen, en handwerken voor
meisjes. Overal waar behoefte aan uitbreiding
der lagere school bestaat, en deze mogeljjk is,
worden een of-meer vakken in het onderwijs
opgenomen eu dan ontstaat de zoogenoemde
meer uitgebreide lagere school. Zoolang, er nu
in een plaats geen middelbare school naar de
wet van 1863 bestaat, wordt zeer terecht in
den geest der wet van 1857 van dit artikel 16
gebruik gemaakt om in de verstandelijke be
hoeften van een goed deel der burgerjj te voor
zien. Voor 1863 was dit natuurljjk overal het
geval; toen verkeerde het verder voortgezeton-
'derwijs voor jongens in denzelfden ongeregelden
toestand, waarin nu nog het onderwijs voor
meisjes verkeert. Vandaar de vlucht, die deze
soort van scholen nam als surrogadt van het
M. O., waaromtrent men nog geen bepaalde
plannen had. Maar nu, na de inrichting der
H. Burgerscholen, is de beperking van het mJ
1. onderwijs totovergangsphasevan heilager, teljjk eenvoudige gedachten behoorlijk uit te volgen wil op zjjn «eg
G0UDSCHE COURANT
y
l
drukken, gepaard aan gezonde grammatische
begrippen. De overige vakken alleen als mid
delen tot meerdere vorming van verstand en
hart; slechts in zoo ver stelselmatig als ter
voorbereiding van enkele vakken van het M.
O. (b. v. geschiedenis en aardrijkskunde) abso
luut noodzakeljjk is. Het eigenlijk lager on
derwjjs bljjve steeds hoofdzaak. Juist door die
uitbreiding heeft het lager onderwjjs hier te
lande geleden, en meer algemeen wordt de over-,
tuiging uitgesproken, dat onze lagere school, die
vroeger tot model diende voor Europa, eer ach
ter- dan vooruitgegaan is. Men móet nooit ver-
meer is tot algemeeaa
ontwikkeling dan te het aanbrengen van posi
tieve kennis.
Wjj bevelen ons denkbeeld ter overweging t
aan bij de Schoolcommissie en bjj allen wien
het onderwjjs ter harte gaat.
Ten slotte nog een wensch en wel deze. Wjj
zouden zoo gaarne meer samenwerking zien
bjj hetM. O. (Bur- tusschen de verschillende commission en onder-,
