Nieuws en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
L.
Ja.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
IBS,
«(lord
schap.
•gsch
ST
Buitenlandse!) Overzicht.
Woensdag, 10 October.
gen.”
L
4
den etc.
uiten*
Gouda, 15 October.
otterdam-
1 de
ferdam.
lioh du* niet .oor
oorlogebudget beert
G
872.
7’/, ure.
mg 30 Ct.
mg 80 CL
n van 10
VN8- en
'ETTEN,
i tot de
enendaal.
an af 15
sntreinen
ynspoor-
0 Centen
arten te-
aan-
wor-
men
ntvan|
E VOL
sn.
in soliede
GOUDSCHE COURANT.
de beschuldiging op de Katholieken geworpen, zoo
gaat de memorie voort, dat zij vijandig gezind waren
jegens het Duitsche keizerrijk, dat zij geene vader
landsliefde bezaten. Nauwelijks was de overwinning
behaald en vrede gesloten, of men hoorde allengs
luider de bedreiging herhalen; nu de bnitenlandsche
vijand is overwonnen, moet een nog veel gevaarlijker
vijand ten onder gebracht worden, namelijk het
jezuïetisme, het ultramontaniame, het cathoiicisme.
Dit is weder een leugenachtige voorstelling van
de zyde der onderteekenaars van de memorie, zegt
de National. Gedurende den oorlog heeft niemand
gesproken van een strijd tegen de ultramontanen.
Van de zijde der ultramont.nansche partij is daaren
tegen in menige brochure verklaard, dat het afwijzen
van het voorstel tot interventie, ten behoeve van den
Paus, het eerste en verrassende teeken van kwade
gezindheid jegens de ultramontanen is geweest. Het
zijn daarentegen de ultramontanen geweest, die vóór
her sluiten des vrede» eene volksbeweging ten gunste
van de door hen vooropgezette candidaten voor den
Rijksdag in het léven hebben geroepen en „hunne
strijdkrachten hebben gemobiliseerd”, gelijk de heer
von Bismarck dit uit hukte.
In de derde afdeeling wordt gehandeld over de
maatregelen, door den staat tegen de katholieke Kerk
uitgevaardigd. Men mag te recht zeggen, dat de
beweringen in deze afdeeling vooropgezet allen leu-
genachtig zijn,' zoo gaat de National voort. De staat
heeft niet slechts geen dwangmaatregelen tegen de
Roomsche Kerk uitgevaardigd ten behoeve of ten
gunste van de oud-K .tholiekeo, maar de staat heeft
zelfs met geen enkel woord verklaard, »dfs niet aan
geduid, dat de oud*Katholieken als een godsdienstige
secte moeten beschouwd worden.
hl de vierde afdeeling wordt uitvoerig gehandeld
over de wet op de beteugeling der Jezuïeten; daarin
wordtn de Jezuïeten tegen al de op hen geworpen
beschuldigingen verdedigd.
In de vijfde afdeeling wordt de Pruisische wet op
het lager onderwijs aangera'len. Daarin wordt o. a.
beweerd, dat, volgens het thans heerschende positieve
recht, hetwelk den grondslag uitmaakt van den gods-
dienstigen kerkdijken rechtst *estand in Duitschland,
de school is eeu annex um religionis, dat zij aan de
kerk ondergeschikt is. Nu grover leugen wordt er
in de gansche memorie niet aangetroffen.
In de zesde afdeeling wordt gezegd, dat het be-
moeielijken van de deelneming door kinderen aan
godsdienstige vereenigüigen moet genoemd worden
eene beperking der godsdienstvrijheid.
In do zevende afdeeling worden klachten aangehe-
ven over het uitvaardigen van strafbepalingen tegen
de geestelijkheid, die misbruik maakt van den kansel,
In de achtste afdeeling wordt de vraag beantwoordt
welke dry (veer heeft den staat er toe gebracht, om
de opgemelde dwangmaatregelen uit te vaardigen
En de beantwoording is: de reden daarvan moet
hoofdzakelijk worden gezocht in het streven van den
modernen staat naar het absoluut gezag en derhalve
om christendom en kerk te vernietigen.
Die laatste woorden doen de bisschoppen tot het
besef komen, dat zij iets iqpnseerachtigs hebben ge
zegd; zij laten er dan ook onmiddellijk op volgen
deze bewering zal misschien Oij velen „bevreemding”
veroorzaken, door velen worden afgekeurd; zij echter,
die met den waren toestand der zaken bekend zyn,
zullen erkennen, dat die bewering is onwederleg-
baar. Het is niet mogelijk dat iemand zich een
juist denkbeeld maakt van den thans hoerschenden
godsdienstigen toestand, die van andere dan deze be
ginselen.
De Fransche monarchalen hebben Donderdag een
schitterende overwinning behaald, al ia die ook in
bet oog der ultra’s nog niet schitterend genoeg. De
republikeinsche regeering heeft zeer gedecideerd partij
gekozen vóór de vijanden der republiek, die zich
slechts met den bestnanden regeeringsvorm als eeu
pis-alier vereen igen, wn tegen volbioed-republikeineu
die, al zijn zij in hunne wenschen wat te radicaal,
toch in elk geval vurige verdedigers van het bestaande
regeeringsstclsel zijn. Uit de debatten in de zitting
der permanente commissie van Donderdag, blijkt
zonneklaar dat de regeering zich van baar standpunt
aan dezelfde fouten schuldig maakt als die wmrvan
zij Gnmbi-tta beticht. In plaats van eene aaneen
sluiting der ware republikeinen in de band te wer
ken, ten einde de toekomst van den Tepublikeinsoben
regeering*vorm te verzekeren, hetgeen Thiers zoo
vaak als het doel van zijn streven voorstelde, ver
loochent de regeering eene belangrijke fractie harer
aanhangers om de vijanden der republiek te vleien
en zich in de armen der monarchalen te werpen.
De Bonapartisten schijnen bij de aanstaande aan-
vullingsverkirzingen niet veel kans te hebben; de
mersten trekken zich uit dén strijd terug.
Prins Napoleon beeft Frankrijk bezocht, doch is
door de politie over de grenzen teruggebracht. Deze
maatregel van Thiers, die op geen enkele wet steunt,
wordt door alle organen der pers afgekeurd.
Met bijzondere belangstelling neemt de Fransche
pers kennis van de mededeclingen van tie Daily
Netos omtrent den buitengewonen ministerraad, welke
Woensdag en Donderdag door de raadslieden van de
Engelsche kroon te Londen gehouden werd. Het
Engelsche blad schrijft de ongewone bijeenkomst der
ministers, die zelden zoo langen tyd vóór het einde
van het reces vergaderen, in de eerste plaats toe aan
de onderhandelingen met Frankrijk over bet sluiten
van een nieuw bande.lstrnctaat en verder aan de ont
vangst van de officieele uitspraak des scheidsrechters
te Genève. Niet ten onrechte leidt de Fransche pers
daaruit af dat de onderhandelingen met Engeland
blijkbaar een gunstigen loop nemen en het vermoe
den versterken, dat binnen weinige weken het nieuwe
handelstrnctaat tot stand zal komen.
Uit Duitschland verdient niets anders bijzondere
vermelding dan dat de miuisteriede Prov.-Corresp.
in een hco'dartikel de leden van het heereubuis met
nadruk op hunne plichten opmerkzaam maakt, ten
einde tot de aanneming der kreisordnung, waaraan
de regeering bijzonder hecht en waarop zij tal van
andere verordeningen en wetten baseert, mede te
werken. Tevens meldt het blad dat de regeering
met belangstelling de debatten gadeslaat van de
„katheder-socinlisten*, zoonls de sociaal-democraten
de geleerden en de uits’ekrn'lste mannen op indus
trieel en commercieel grhied, die te Eisenach ver
gaderd waren, spottend noemen. „Zy is van de
belangrijkheid der sociale quaestiiu eu de daarmede
samenhangende plichten der regeering zoo overtuigd
zoo schrijft net officieuze orgaan dat zij voor
nemens is zich weldra met de Oosten rijkschc regee-
ring ten aanzien van enkele vraagpunten te verstaan.
Gemeenschappelijke oonferentien over deze quaestiën
zullen reeds binnen weinige weken plaats vinden.*
De Duitsche bisschoppen, die te Fulda zijn ver
gaderd geweest, hebben een memorie publiek gemaakt,
waarin hunne inzichten omtrent de verhouding tus-
schen kerk en staat worden blootgesteld. De Duitsche
bladen zijn gevuld met beschouwingen over dit ge
denkschrift; nieuwe aanmerkingen worden niet ge
maakt daarvoor is de zaak reeds te lang en te
uitvoerig besprokenalgemeen erkent men dat het
gedenkschrift met veel talent is opgesteld; terwyl
de volbloed-ultramontanen zich daarmee kunnen
vereenigen, is het aan den anderen knnt zeer voor
zichtig, soms dubbelzinnig gesteldde officieuze Perl
Autogr. Corr. merkt op, dat de bewering, dat de
ultramontanen niet anti-Duitsch zijn, geen wederleg
ging meer behoeft; en zoo is het ook; de feiten
spreken te duidelijk. De bisschoppen stellen zich
op een standpunt, dat voor den staat onaanneembaar
is; zij gaan namelijk uit van het denkbeeld, dat de
Roomsche kerk een staat in den staat is, waarmee
moet worden onderhandeld in het centrale punt, te
Rome.
De Deensche kamers zijn verdaagd tot 2 Dec.
men zegt dat de regeering de tweede kamer spoedig
zal ontbinden, om dat zy den uitslag van de laatste
verkiezingen niet beschouwt ah de uitdrukking van
de meerderheid des lands.
Aan de troonrede, waarmee de kamers geopend
zijn en die thans door de Duitsche bladen in naar
geheel wordt mecgedeeld, ontleenen wij nog de bij
zonderheid, dat er een Zweedsch-Deensche commis
sie zal worden benoemd om in overleg te treden
over een gemeenschappelijk muntstelsel voor Dene
marken, Zweden en Noorwegen.
In de Oostenryksche delegatie heeft de regeering
met 32 tegen 24 stemmen gezegevierd en aan zyn
Voorstel tot permanente indienststdling der dienst
plichtigen geurende drie jaren, niet dan na een
moeilijken strijd, de meerderheid Weten te verschat
ten. De ministers Andrassy en Kuhn hebben uit
drukkelijk verzekerd dat deze begrooting de normale
begrooting ook voor volgende jaran was, en men
'elmatigs verhoogtng van het
behoefde te maken. Deige-
lijks verklaring is reeds zoo vaak door een minister,
zelfs ter goeder trouw afgeleid, hoewel hij reeds
het volgeude jaar verhooging van zijn budg t
vroeg, dat daaraan weinig waarde
den. Vooral bij een budget Van
zich steeds met succes op dw ti
Zaterdag 11. had alhier de laatste distriotsvergade»
ring van het loopende jaar van de onderwijzers uit
het 7* district der provincie Zuid-Holland onder
voorzitterschap van den schoolopziener J. Broedelet,
Waren de onderwijzers in deze vergadering door
verschillende oorzaken niet zoo talrijk opgekomeu A
bij de vorige gelegenheden, toch «’as de vergadering
gehecht kan
oorlog kan
tijdsomstandigheden
beroepen. De meerderheid heeft echter met voldoe
ning acte genomen van deze verklaring, doch het
voorstel bovendien nog met deze restrictie aangeno
men, dat het aantal manschappen hetwelk in het
vervolg meer ouder de wapenen gehouden zal wor
den, de 28,760 niet te boven mag gaan.
DUIT8CHLAND.
De ultramontaansche agitatie in bet Duitsche rijk
zal nieuw voedsel ontvangen door de memorie, welke
dc Duitsche bisschoppen te Fulda hebben ontworpen
«over den tegenwoordig» n toestand der katholieke
kerk in Duitschland.” Nadat een afschrift dezer
memode aan de verschillende regeeringen was toe
gezonden, is zij thans te Paderborn in druk versche
nen. Het eerste gedeelte daarvan ie door de Germania
opgenomen en daarvan geeft het vroeger genoemde
blad een overzicht.
Dat de heer von Ketteler, bisschep van Maints, de
steller van de memorie is, mag als zeker worden aan
genomen. In zoo velerlei opzichten komt zy overeen
met de brochure, door dien geestelyke in het licht
gegeven aangaande de fractie van het centrum in den
Rijksdag, dat dit punt als uitgemaakt mag beschouwd
worden.
Wij ontleenen aan het bedoelde overzicht het vol
gende. In de eerste afdeeling worden klachten aan-
gehevpn over de jammerlijke storing des vredes tus-
schen kerk en staat. Daarin wordt gezegd, dat de
tegenwoordige toestand „plotseling” is ontstaan, geheel
tegen de „verwachting” der bisschoppen. Dat is de
eerste lengen, welke in bedoeld stuk vóórkomt, zegt
de National. Hiervan getuigen de eigen woorden
der bisschoppen, gesproken op het Vatioaan, toen zy
hunne bestrijding van het dogma der onfeilbaarheid
o. ft. aldus motiveerden: daardoor zullen onnermydelyk
ernstige twisten met de regeeringen het gevolg zyn.
Ann het slot dezer afdeeling wordt aangetoond, dat
de Room'che kerk in Duitschland, maar vooral in
Pruisen, allengs op een vrij onafhankelijk standpunt
is gebracht en dat zij door de velschillende regeenn-
gen als het ware als een troetelkind is gekoesterd,
hetgeen helans! zoo laat het blad er op volgen
geen leugen is.
In de tweede afdeeling wordt uiteengezet, dat de
Katholieken de wederoprichting van het Duitsche kei-
zerryk volstrekt niet met leede oogen hebben aan ge
zien, zooals thans algemeen wordt beweerd. Zij hebben
zich daarover ten zeerste verheugd, zegt de memorie.
Reeds gedurende den oorlog werd ginds en elders
