Mart 'ïi'Jlr'
li.lt!>
Koloniën.
tb
'Üke
.H, o os t-i u mn
zjjn-' 4-fj if'ii Tl 1 iiilh
3»
Het kastéél Batétaog zal vermoedelijk door aan
koop iti eigendom óvdrgaan aan den kroonprins, den
schoonzoon van wijlen den koning. Het bedoelde
landgoed is .niet pitgestrekt, maar znn uitmuntend
fraaie ligging, lijn rijkdom and wild 0 viachrijke
wateren, ïnliend hei-ttn «en praf&tige bezfttipg.'' Vrogl
ger was B&estog 'een klooster, dat ditweH- werd
bezocht do# FriedriÓh VII eb KaA ïp; (li; 'Stenig
maal déT bord Ut ViU»etf68?détt'8ylftfiti*llit; ver-
eehjging der beide vorstelijke huizen, hun lievelings
denkbeeld, hebben besproken. Beide zijn voorbijgegaan
en hun geliefkoosd droOtaweid tij 'trtal maotohelijke
de thans
heugen in een talryk kroost.
mag zich ver-
o/ut..43.ttII A.a J u.
Qp den leeftijd, dat een Hollandschr jongen school
gaat en vliegers oplaat, torscbt dé Beheerscher van
't Ilgmelsche Rjjk dé, roze ketenen van dan huwelij
ken 'slaati
«Den 16 October trouwde de Keizer vauChinale
Pekinn." Zóó luidde 't magere bericht. He ge
heel? zaak sohijut zeer kalm, zonder éénige openbare
verVooniiig, te" 7ij n toégeghsn. En Werkelijk is de
prozaïsche aankondigiug volkomen in overeenstemming
met den aard van de transactie.
Zelfs de geringe maté 'vin vrijheid; toch, die de
regela van Chineescbe etiuuette aan den gewonen on
derdaan gunnen, is ontzegd aan den Zoon des Hemels.
Voor hem geen sprake van 't kiezen eencr bruid.
Ha daarvoor aangestelde ambtenaren zoeken eenvou
dig ouder de miliioenen kleiuvoetige Chineesche schoo-
nén er ééne uit en deze wordt Keizerin. Haar
dan smaak des aanstaauden eoptgenoois wordt even
weinig gevraagd, als ware lig een ledepap. ,t Ge
volg .is, dat, «00 de jonge Keizerin Sksch .bij de
pinken is, zy haren vnn allen wil beroofden gemaal
.epoedlg de baas wordt. Deze laatste verzinkt dan
in een zalig niet en zoekt zgn troost in de be
koringen van zgn harem. In die bekoriugen ligt trou
wens (t groote gevaar-, voor den Zoon des Hemels
vodral, wanneer hg, als in 't tegenwoordige ge
val, nog maar een knaap is.
Slaan we een dieperen blik in 't hnislijk leven
des Keizers van China.
We spraken van zgn haram. De samenstelling ven
die inrichting ia curieus. 't Anntel vrouwen en
bijzitten van Z. M. is namelijk vastgesteld op den
grondslag Van 't getal 3 en zijn veelvouden. Kraoh-
tens de wet, is de Keizer verplicht aan zijn ptraoop
te rerbinded behalve de Keizerin t drie dames
als matlretssn van den eersten lang, negen rilt mai-
tressen van den tweeden rang, driemaal negen ale
maitressen van den derdan rang en negenmaal nsgen
gewónd hyzitten. Met dezelfde ijzeren uauwgezetheid
staat de mate beschreven der attenties, welke Z. M.
aan die 131 dames te bewjjzen heeft. Bij voorbeeld:
onverschillig op welken voet hg met de Keizerin is
hg most, krachtens eeue aloude theorie, door Con-
htcius 'en de grootste wijzen des lands geheiligd, haer
gezelschap houden en tête-a-téte in den nacht van
elke eolle maanen wet 't ergste is op geen
ónderen tijd mag hg ooit met haar alleen zijn. Met
t afnemen en wassen der manen, wachten hem telkens
nienwe verplichtingen. Zoodat, tenzij hg energiek
genoeg zg om 't juk des hof-ceremonieels af te
habudden, zijn leven rondloopt in een kring van de
Meest «eistumpende routine.,
i Gelukkiger dan haar heer, zgn de bewoonsters van
den harem* want hare bezigheden zgn even afwisee-
iehd als talrijk. De onophoudelijke offers en verdere
half-godsdiensUgr, hnlf-wereldsche plechtigheden, waar
mede dó inwendige hofhouding gepaard gaat, laten
t gr om bieteens nog te wagen van politieke intriges
r-t een de keizerin en d* drie eerste maitressen weinig
tijd tut stilziteten. Elke der negen tweede dames is
belast met de opleiding (in alle vronweljjke kunsten
ett handwerken) ran negen der een-en-tachtig bijzit
ten die negen tweede daiues fungeeren tevens
alt kameniers vnn dó keizerin, wanneer deze bezoeken
tortgangt. De een-en-tachtig bijzitten, eindelijk, moe
ten jaarlijks een zekere hoeveelheid naai- en borduur
werk, leveren. Op haar rust ook de plicht om, zoo
een groot'personage in 't paleis komt te overlijden,
diens hoofd te WasScbeeVoorts is haar nog een
andere taak toevertrouwd wei de zwaarste van alle
Deze namelijk, van, door tact en gemoedelijke be
middeling, alle kleine geschillen bij te leggen, die
allicht in een zóó talrijk gezin zouden kunnen ont
staan. i
Van 't persoonlijk karakter dea jongen Keizers is,
buiten de muren van zijn paleis, weinig bekend. Men
zegt dat hg kinderlijk is in zgn neigingen. Mocht
dit waar zijn omringd als hij is door alles wat
luiheid en zinnelijkheid kan kweeken dan belooft
zijn toekomst niet schitterend te wezen. Wèl ver
basterd zijn de tegenwoordige telgen der Keizerlijke
dynastie van hunne voorvaderen, 't ls teil minste
moeilijk om 'ié dèn .ltast-gnstbrven Keizer t- die
vóór zgn dertigste jaar bezweek, letterlijk tengevolge
eener al te stipte gehoorzaamheid aan 't hof-ceremo
nieel een afstammeling te herkennen van mannen
alfTCangiihe fó' l|anliing,waie^lkr gedurende nestig
jgfen 'hun üfcmbetljjl gebie* regnerdeu, eu na - hun i
dóód -gewrochten dtfcterlietan vnn letterkundig» en'
dierkundige
„„„„„„u,,,™,, -mrie vdórtlevan tollen
zóolang -'t'Chin'liflfche Eijk zal bestaan en zijh taal
gesproken worden.
'gewrhUhtpn étfiterlieten
adhiuilstratievr bekwaamheid.
Gouda,. 14 November.
Moordrecht, oo zijn verzoek vévtórtiil «ervol ontslag
als secretariz dier. g
Z. M. heeft het aan t.'i! SaeL burgemeester van
"n verzoek vrtStól -aap
gemeente goedgekeurd.
- 'V - *kv
Voor de (pueetie omtrent het meer uitgebreid la
ger onderwijs albin^ kap het óndentaJmda besluit
van Gédab. Staten ton Gelderland,dd. lffOct. 1872,
van belang wórden geacht.
Nader voorgenomen de bij 'miseiva één "Ik. en W.
van Zalt-Bommel, dtj. 29 April II ;Or B.. in-
gezonden besluiten van den Sand dier gemeente van
den 26 te vaión, u". 6, houdende otader n*i I—VI
nadere regeling van het openbaar lager onderwijs
aldaar en voorstal 'tót heffing van schoolgeld, «n
strekkende, in verband daarmede, om aan het hoofd
der op te richten openbare school voor gewoon en
m. u. 1. o. voor jongens te benoemen een hoofdon
derwijzer, en qpt het, tot dusverr? door de gemeente
aap de bijzondere school voor uitgebreid 1. q. van
den heer J. T. 'A. S. verleende jaarljjkschp subsidie
niet meer toe te kennen;
Gezien het raadsbesluit vpn 5 Aug. bi n°. 10 en
bijlagen, waarbij, npar aanleiding van dezerzijds be
sluit van 19 Juni 11. n°. 36, wijziging wordt ge-
braoht in voormelde regeling, 'voor zooveel aangaat
de jaarwedden van hulponderwijzers en hulponderwjj.
zeressen en de toelagen trn behoeve vnn tweekehn-
gen, doch overigens wordt gepersisteerd hg de in
April 11. vastgestelde regeling;
Gezien het ingewounen bericht vnn den Inspec
teur van het 1. o. dd. 18 Sept. 11. n°. 674 en bijdrage;
Gehoord het uitgebracht rapport;
Overwegende, dat tegen meergemelde regeling bjj
dezerzijds aangehaald besluit o. m. deze bedenking
aan den Raad was medegedeeld:
„dat volgens ket besluit n°, IV en door de in
trekking van het subsidie aan da bijzondere school,
het meer uitgebreid lager onderwijs, dat in de ge
meente Z. B. door jongens zal kannen genoten wor
den, tal worden beperkt tot de beginselen der Franscke
taal;
„dat er onderscheidene ouders in de gemeente zgn,
die voor hunne kinderen meer uitgebreid lager on
derwijs verlangen, zoowel in de beginselen der Frausche
als in die der Hoogduitsche eu Engelsche talen en
m die der vtiskunde; L'
„dat de gelegenheid om middelbaar onderwijs te
genieten, de behoefte aan meer uitgebreid lager on
derwijs, volgens de wet op het 1. o. te geven-, niet
opheb
Overwegende, dat de Raad by zjjne regeling vol
hardt eu ontkeut dat daarbij 'n eenige behoefte niet
zou zgn voorzien, en zulks op grond dst er door
de aanwezigheid eener Hoogere Burgerschool in de
gemeente Z. B. geen verdere behoefte aan uitgebreid
lager onderwijs bestaat, dan van dit onderwijs itoodig
is ter verkrijging eener behoorlijke aansluiting san
de Hoogere Burgerschool;
O. echter, dat aan de wet van 2 Mei 1S63 Stbl
u°. 60) tot regeling vau het middelbaar onderwijs,
tot welk onderwijs de Rjjks Hoogere Burgerschool
te Z. B. behoort, de bódoeling geenszins kan worden
toegekend om het lager onderwijs, dat volgens de wet
«an 13 Aug. 1367 (Stbl. n°. 103) op het lager
onderwgs vnn geangmtewage moet gegeven worden,
te verdringen eu om de -ouders, wier kinderen tot
dusverre m. u. lager onderwgs genoten, te dwingen
hun middelbaar ouderwjje le doen geren;
O., dat bjj de aanwezigheid der Hoogere Burger
school te Z. B. in 1379 en 1871 de gesubsidieerde
-school voor meer uitgebreid lager onderwgs voor
jongens aldaar, werd bezocht door gemiddeld 68
leerlingen; 1
O., dat hieruit de behoefte aan uitgebreid 1. o. en
de mogelijkheid daartoe in genoemde geneente vol
doende blijkt, en dan ook dooi den Raad zelf
wordt erkend door zijne meening, dat de belang
hebbenden hetzelfde onderwgs op de inrichting van
middelbaar onderwijs znllen ontvangen;
O, dat art. 18 der wet op het I. o. oitdrukke-
lijk voorschrijft, dat waar behoefte aan uitbreiding
(vnn het gewoon 1. o.) bestaat en deze mogelijk ie,
één, meer of alle vakken, onder k—p van art. 1
vermeld, in het onderwijs moeten worden opgenomen
O., dat daartoe o. a. behooren de beginselen der
op het middelbaar on
«Wem onderwezen, makt-' de
d*l.„- ïragschet TEugelscbócen I
met W nftdtWIbnar tmk-obi
keunis van de levende talen en de befSHMnCAet'
wiskunde, terwijl op de Rgks Hoogere. Burgersclm*.
len met driejarigen cursus volgens art. 16 der wet
op het middelbaar onderwijs niet slechts de beginselen
Na
den in
overigfci tatttalgenttpn ont-
stellen
deró
O., dat zoowel door den Inspecteur als den t
opziener met den voorzitter der plaatselijke
oomtnMsie 'bet gf «en ran ut, p. 1. o. op eene 1
in die der wiskunde wordt uoodig geacht;
Gezien de wet op het 1. o.
Is goedgevonden
'Aan. Jtaadi van te kennen -k#. gowu,
dat Gedep. Staten bezwaar maken aan zune voor
schreven regeling i het vMeieekte- gcrotg té /geven,
zoolang niet ia voorzien in het geven van het m. n.
1: o; Op eene 'légere schodl voor jóhgéns in de- be
ginselen. der kennie de.Fmpschtyflo^luitoche
en Engelsche talen en in die der wiskunde.
Extract dezes zal aan dep Raad |rsa Z. Bzen'san
den Inspecteur voornoemd worden toegezonden.
Wij vernemen dat de Gemeenteraad van dit be
sluit in hooger beroep is gekomen.
De Raad dar gemeente Cappelie op dan IJsel heeft
besloten de jaarwedden der beide hulponderwijzers aan
de openbare scholen in die gemeentp.te rerhoqgen
met 50, en aan ieder dier hulponderwijzers vóór dit
jaar eene gratificatie te verieenen Vbn f 3*.
batrektjpzg
llmd gnü
In dó gisteren gehondeb vergadering der Provin
ciale Btaten Van Zuid-HoHand is beslóten de bekaa-
deling van bet voorstel, tot verleening vnn subsidie
sun de beereb de Berdes c. s. voor deei aanleg tam
den spoorwóg Leiden—Woerden, to verdogen tet
Woensdag 10 dezerop grond dat besloten *0%
met 49 tege» 14 stemmen, een ingekomen adres Van
den heer Parean en 68 andere ingezetenen vnn Woef»
den tot onderzoek tan de eomminie te verzendén.
Ib dat adres wordt de vergadering uitgenoodigd ota
de aangevraagde subsidie te weigeren;" dasr de bee-
ren Knijff en Kapteijn zich bereid hebben verktaamlv
bedoelden spoorweg zonder subsidie of oudersbsuiiinf
der Provincie tot stand te brengen.
i ii .ui I
In de eitling der Eerste Kamer vnn heden zijn
de verschillende hoofdstukken der Indische Begroo-
Ung (Uitgaven en Middelen) aangenomen met alge-
stemmen.
De beraadslaging over het ontwerp tot wering van
besmettelijks ziekten is bepaald op heden. -I
Burgemeester en Wethouders der gemeente Bergen*
np-Zoom, maken bekend dat door dsn Gemeenteraad
bij besluit van 18 September 1873, op advies der
Kamer van Koophandel en Fabrieken ie ingeetaid
eene Beurt van Koophandel, voor Beetwortelsniker,
Beetwortelen eu aanverwante artikelen, welke weke
lijks daar gehouden zal worden in het Nederlandseh
Koflijhuis bij den beer F. Lemmers, san de Groote
Markt, des Donderdags van 13 tot 3 uren, zullend*
een aanvang nemen op Donderdag 31 Novncber aan
staands en de opening door ben plaats hsbben, waar
toe belangstellenden worden uitgeuoodigd.
'i - - i >1 MO ll-l
Bij den Gemeenteraad te Schoonhoven beetaat hst
plan om, te beginnen met 1 Jan. 1873, de genee»-
kundige verpleging van de armlastigsn der verschil
lende kerkgenootschappen gebael voor rekening vnn
de gemeente ta nemen. In de begrooting een 'tbun-
gerlijk armbestuur, groot 4327.60, over 1878, is
begrepen de som vnn 8700 subsidie vnn de ge
meente.
Men verzoekt mededeeling der volgende circulaire i
De ondergeteekenden
overtuigd vau de nedeelige gevolgen van (bet,'mis
bruik vau bedwelmende drenken en ven dc ellendige
uitwerkselen v»u dronkenschap;
in aanmerking nemende dat de bestaande ^entgd-
schappen, die dat kwaad rechtstreeks af zijdelings
bestrijden, hoe verdienstelijk ook op zich zelve, op-
vermogend zijn tot beteugeling daarvan èn dat plaat
selijke verordeningen onvoldoende blgken bg de
algemeene verbreiding van dat euvel;
erkennende de noodzakelijkheid van andere pogingen
in het werk te stellen ter beteugeling der drookeneehüg
hebben zich vereenigd tot eene kommissie om pp
Woensdag den 20" November a. 8., des namiddags
ten 2 nur in het loksal der Maatschappij tot Nut
tan 't Algemeen, iu den Oppert te Rotterdam, eene
voorloopige vergadering te beleggen van belangstel
lenden in de nationale eer en welvaart ten einde;
19LI te beraadslagen over de mefist geschikts maat
regelen ter beperking vpn het misbruik vnn sterken
in de noodlottige gevolgen
drank en van dê noodlottige gevolgen van dronkenschap
te kunnen worden, te traohten uitvoering te geven
door de vest
3*. oveiaan. ta tol
van werking der V"
De oommissie,
WMeeue» ófM het.
«vet ie inrichtingen wijze
éó/^erOep'ilóenifè' op allen die 't
MV,Vólit,'*tairt#*tfwA dat V Utaó
ei Onder aanbeveling faarvoer, fm|É|t tg Ddióiigand
tuk,tot hiiwflnipg der vporgesteldï, V^gadcnng, op
dat ook in deze blgke, dat der Vaüerpn spreuk
sEendracht maakt maeht" ndg ten hnidigen dage
diep gevoeld M erkend word». i'wihlu 1 .'M' JJi
,De, Commissie vooruoetnil
Jl F. SCHULD, Getleesk. te Meerkerk.
O, Th. MONTIJN, Qnt*. oer tteg, an Dom. ta flratsu,
Ji W. VAN.iKAANitH i te VUiumland.
MWWW WW-i -i^-ui u 44 v, r.l d-i
Ann den ingang vnn het VergnaerTokaal ssl een
tijrt ter teeltening liggen. Met onderstaande verkla-
ijfig |IQ hflti hooid 'ui j.i *6 '>.1! oi iUii tw
De oodergetcckeriilcn overtuigd vnp de nadelige ge-
vólgen van het misbruik vin bedwelmende <lrsu;
hen en ran. da ellendige gevOlgèn van dronken
sgnji eniermogead sgu toe beteugeling eu dst
plaatselijke verordepipgen onvoldoende rijn b|i de
algemeene verbreiding «an het euvel, verklaren
hiermede de noodzakelijkheid in te zien om ander*
pogingen in bet^ werk te stellen om de dronken-
Zg, die vermaeuen dnae verklaring niet to kuntse»
onderteekenen, moeten op de prastptieljjaó teckenen.
Z|j die op deze Ijjst teekencn kannen niet deelnemen
asm de discussie.
Deor den minister ran binneniendsche zaken ia
bepaald dat, ipdtcn dringende poodzakrigklieid bestaat
om wegens longziekte verdacht, niet ingeënt see op
te stallen en-de inenting niet dadetijs kan geschieden
wegens gsbrsk aan- entstof, door den burgemeester
vergunning kan worden verleend tot vervoer, mits
de eigenaar tioh schriftelijk bereid verklaart de in
enting zoo spoedig mogeljjk- te doen ptnata hebben.
Qp het nakomen dier belofte moet streng worden
gelét- a iia.SJ IJ' téwi.
De commissafia des kon inga ta w gewest beeft
de districts-vecartaen en hoona plaatsvervangers uitge
noodigd zifh bjj gebrek aan entstof tot hunne ambt-
henootm te wenden, tep einde de spoedige kunst
bewerking, hier bedoeld, bevorderlijk te zyn.
Ito Hsagsehe gemeenteraad heeft het voorstel om
de kermis tf te schaffen met 1875, verworpen met
34 tegen 11 stemmen.
.B|j de .behandeling .in da aMeelingan der Eerste
Kamer van hel ontwerp van wet handende voor
ziening tegen besmettelijke ziekten, verklaarden
Wie leden
hunne ingenomenheid met 4^i -jTT-
ding van een wets-vooratel tot voorziening tefpm
besmettelijke ziekten. Maar de goedkeuring, welke
de aanbieding ran een dergelijk Wets-ontwerp bij
de meeste leden vond, was echter niet zoo algemeen
toen men in da bahordeeling van dit Wets-ontwerp
trad. Nn jaren lang de zorg voor dit algemeene
Volksbelang te hebben overgelaten aan de bijzondere
eu verdeelde krachten van provinciën en gemeenteu,
scheen nn op eens de algemeene wetgever, naar het
oordeel van onderscheidene leden, in eon ander uiter
ste ta z|jn vervallen, door de staatszorg te veelom
vattend te maken, zoodat in sommige gevallen de
persoonlijke vrjjheid met groote belemmering schijnt
bedreigd. Hoewel alzoo door onderscheidene leden
werd erkend, dat deze wet in vele ponten te ver
gaat, de meerderheid wilde niet voorbijzien het vele
goeds, dat in de wet wordt gevondin. Men verwaohtte
bovendien dat. vele van de bezwaren in de praktijk
zonden worden opgelost of later worden opgeheven.
De Snanciële gevolgen, welke uit deze wet voorde
gemeenten zullen voortvloeien, waren voor sommige
leden een niet gering bezwaar. Onderscheidene leden
hadden liever de bjj irt.. 1 onder geuoemde maze
len niet in dit nitikel opgenomen gezien. Tegen.art.
17 had een enkel lid groot bezwanr, zoowel op grond
,<4er gemoedsbezwaren, welke zich tegen dit artikel
doen hooren, als uit een oogpunt van Óygièiie. Ve-
letu-lpoh beweren nog huiverig te zjjn, de vtcciuertof
in hei bloed op te nemen. De groote meerderheid
der leden evenwel juichte dit 1 artikel jfcfer toe, en
vopr ralfp,zpu -bet gemis jsujat tptaMepu.aww?
lomelgk bezwaar zgn .geweept, tegeo hunne goed
keuring ran dit wets-Voorstm. Een lid ging zélfs
verder eo bed gaarqe de algemeen verplichte vaeeiod
toegepast gezien, omdat nn de maatregel toebgeen
doel zal treffen eu alleen zal nlfwenén, dat «oütólT-
gen zich ran schsnlbsaaak zallen ontbonden.
li'lc. St ~7~
Omtrent eene solkivergadermg, jl. Zaterdag te Am
sterdam" gehouden, méldt het Ebt. hef volgende
Gisteren is medoc rana „valóapórgsdering" in Dalmat
gehouden, welke bjj na nóg onbrfuiïender was dan
'«igp- (^gzilMa,^ J)«d bjsMji^in^en
op onzen versmggerér, wiens sanfeekeningen eenmaal
tot notulen waren geberigd, taaie thans hef mikpunt
waran vmi allerlei verwgtenj bij l|et zióh natuurlijk
hem Tan deze, nog wel openbare, vergaderiag te we
ien 1 üel oxerige dat verhandeld werd waa van
luttel be teekeins. \Jan dec. Haat oatwikkel'le de be
kende socialistisq|i» tloMen, $9 jgbrjeuwe (P) staats
regeling met een rerantwoordelyken Koning en een
terteghrorooniiging van standen, Gerhard, blijkbaar
dfi ontwikkelde vnn nltau.jdp repud^Uf der
staatsschulden, met deze welwillende verzachting, dat
de reiiteii als tfl'issing van kapitaal souden beschouwd
worden. Het algemeen stemrecht werd Wcdnr aanr
geprezen met variationniet allen,. WWjU voor dade
lijke invoering. Saner deelde nog mede, dpi hij zjjn
patraons, de suikerraffinadeur! Scholten en vin Roe-
euin, den onhoudh*»« toestand der werklieden WU
hebben blootgelegd en voor mannen, die 13 uren
per dag arbeiden, meer loon had gpvraagd en meer
w narden
noemde patroons dit alles toegejtétem en niet te min
beta eg 26 andere werklieden Zaterdag jl ait'hno
dienst ontslagen, weigerende eenig motief on te gevën
en zich beroejiende op hun re^, óm weftfiëJen naar
willekeor te ontslaan. ,-i ,1
lerin «rt 4<»mr ÓQ?kpz»ning v*n ^nqr niataschappe-
rechten. - Volgens zjjn beweren, hebben ge-
toegegótén ei
Sa.
,,A»n .hu*, algemeen OTprzmhtT Nseme Bat.
f(ittritlthlrui Qntlwnftn vil hst loltrsiule
Tü'M zijn geene naderé Sere®'<Kn dóf ónze
troepen van hier den 23sten des nachts zgn aangó-
kpmw. gn, dan "34stan dehgrlfóptdgp. Wslke de fpden
is, die deu overste van Hout bracht bewoog verster
king to vlagen, is nog niet opgehelderd.
De espeditie naar Mandhar is van Soerabaya ver
trokken.
Het 12de jmtaüon wordt uitgerust om terstond
vin hier te vertrekken wérwasrts dit uoodig mocht
De in- en uitgaande reëhteh over de dttond Jnli
jl. hebben buiten Jan en Madura werkelijk opge-
braoty 7,3,116.91, hetgeen met (ie 6vpfige maan
den uitmaakt 407,947.88, of miitder aan in het
zelfde tgdvak ran 1870/ 19.8t7.62 en minderden
in 1871 77,078,081.
Bjj een beslnit va« 24 (loer zjjn maatregelen
genomen, om zoo spoedig mogelijk te kannen over-
kweek scholen
gsau tot. de opening ran kwaekscboten voor inlandsche
onderwijzers te Fort de Koek (gqurernrmest Suma
tra's Westkust) en te Tondfmo (residentie Menadó).
In - afwachting van de oprichting vau perinanente
gebouwen voer eerstgenoemde asüool ie een som
van 9000 beaehikbaar gestéld moor het beuwen
van tjjdeljjke lokalen.
1 - Voor de kweekschool te Tbndano zal .worden ge-
brnik gemaakt van de landsgebouwen, die tot dus-
vef hebben gediend voor de school voor zonen vah
inlandsche hoefden en aanzienlijke inlandsche parti
culieren in de Minnhasm, welke inriehting tegelijkertijd
is opgeheven.
De onderwijzers aan de school te Tondano voor
urnen ran inlandsche hoofden en anniienlgke inland
sche particulieren zgu op wachtgeld gesteld.
Het spoorleggeu op de l|jn Bstavia-Buitenzorg
is 'afgeloopen.
De inschrgving voor de Dokmaatschappjjzal den
1 eu 2, pot, e, k- plaats hebben. Daarnazal - eene
vergadering van belanghebbenden wórden belegd om
de osmoeptttatuten te bespreken.
Mep wil dst de ligudtteunen der, O.-I. Maat
schappij van administratie en ljjfrente 40 pCt, aan
bieden, hetgeen nog al vreemd 'is na de onlangs
medegedeelde egfers.
De aanleiding tot de expeditie naar Mandhar
is nist officieel bekend.
Men weet intusschen, zegt het Niessse Bat. Handels
blad, dat enkele jaren geleden inegeljjks eene expe
ditie derwaarts moest vertrekken.
Menscbenroof, slavenhandel en atrandroof waren
in enkele der Mandhar-Staten, met nam; in Balang-
aangewend, om aan die euveldaden paal eu perk te doen
stellen, en tanga minnelijken weg billijke achndever"
goading voor de beroofden te erlangen. De eisehózt
au aanmaningen stuiten echter, steeds af, nn eenó
op omwil, dan wedar op' beweerde onmacht der
vorston. Ond(r die omstandigheden wend eene krank»
tige tasschenkomat van. de zijde der regsaingnoml-
sakelijk geoordeeld. Derhalve werd de Gafarerueué
aangeschreven nogmaals schadevergoeding en uitlevering
der schuldigen le eiseben, met machtiging, om, bf<
aldien aan de bedoelde eischen niet binnen een dsoe
hemte stellen teraujn zou zijn voldaan, mft eena
tgifitaire expiditie, to orgaoiseeren uit dt op Celebet
aauwez|ge troepenmacht, de Staten van Mandhar
binnen te rpjilten, ten einde de in verzet zijnde
Vorstpa vqpr de tegen hen bestaande grieven gevoelig
In de tweede hel* van 1867 werd door dea
Gouverneur aan de ontvangen machtiging gevolg ge-
gireb. De adsitlent-reéidetit der Zoider districten
begaf ziéh nasr .de verschillende Staaifes,' waartcgm
bezwaren bestoéden,ter overreiking ran manifesten,
waarin dié berwatcn werden aangetoond, schaiévéf-
goediug binnen veertien dagen werd gei'ischt en ge
vorderd werd dat in'de plaats der Vorsten, die hl
strijd met de cuiitractcn regeerden, zonder dat 1fit
bestuur gepend wai, anderen, op wettige wijze,
zonden wukden verkozen.
Hoetvél de adsisteut resident de Vonten en haffats
herhaaldelijk aan linnne verplichtingen en aan deii
gestelüèu termijn hërinnerde, voldeed geen enkele
staat aan de eischen, zoodat -bedoelde ambtenaar na
verloop ran véertién dagen onverrichterzaké terug-
keerde.
Inmiddels wareu de kusten en hrt kustland door
de zUnritte en door burgeropnetneré opgenomen, en
daarbjj gebleken dat eene uitsluitend maritieme expe
ditie, zoowel nit hoofde van de eigenaardige ligging
dhr Mnndhar-Staten, als wegens de onbeduidenübéid
en weerloosheid der kampong, volktotnen zdü Vóldord'.
Deze werd den loden November 1867 door den
Gouverneur van Celebes ondernomen met Zr Mz
stoomschepen Leeusctrden, Coeboorn eb Statoren, mits
gaders twee knusbooten, alles onder bevel nn dea
commandant van eerstgemehien bodem. Meit zette
koers naar Matljene om er den méést wectepannigen
vorst van Madjeue en Bolangnipa, hoofdvorst van
Mandhar, ta ontmoeten, én verbrandde zijde woning
toen hg wederapnnnig bleef tegen den last om ta
verschijnen, terwijl de bevolking vredelievend weid
behandeld. Naar BaJangnipa gestoomd zijnde, her-
hooide men daar da vroegere eischen. stelde nog een
korten termijn, deed alle moeite lot overreding, eu,
begon, foen alles vergeefs bleek, de woningen, waaruit
4» bevolking gevlucht wns, te beschieten, om daarna
tot verbranding der kampongs aan den mond dér
rivier over te gaan. Uit een der dessa't werden
éeh jfaar sohoten gelost, dié één matroos bet teven
kostte. -
Eene publicatie werd achtergelaten, waarbij de
hsdat, onder strenge aanbeveling om «oortaan tegen
slavenhandel en atrandroof te waken, nogmaals werd
aangemaand de gevorderde schadevergoeding bijeen
te brengen, en zich tot de kwgtiug daarvan ten spoe
digste naar Mnkasaar te begeven, ten einde tevena
's Gouverneurs goedkeuring te vragen op de inmid
dels te iloene keuze ter vervanging Van den gevloch
ten Vorst.
Dén 16deu Nov. dé tocht voortgezet zijnde tiaar
de beide andere Slaatjes van welke schadevergoeding
gevorderd werd, Pmnbonng en Tsppalang, bleek het
bij aankomst dat de strafoefening in Batnngnipa
reeds een indruk ten goede hadNteweeggebraclit. In
bride Staatjes wrrd een gedeelte der schadevergoe
ding betaald, en beloofd hel overblijvende te Mekns-
sar aan te bieden.
Evenals In Madjene eo Balangnipa werd ook hier
aan de hadats de verplichting opgelegd om met
huone nieuw te verkiezen Vorsten te Makassar te
komen, alwaar deze door den Gouverneur in hunne
waardigheid zouden kunnen worden bevestigd, en
taveus de in 1862 aangegane contraoten vernieuwd.
Nog vóór het einde des jaars was aan die «er-
plichting reeds voldaan door den hadat van Madjene,
en den 14den llec. 1867 werd met dat Staatje een
nieuw contract gesloten. In 1869 waren ook deté,-
den van den hadat van Tappalaitg to Makassar vér-
schenen om vergiffenis te vragen, en om gezamenlijk
met den Vorst «an Mamoedjoe, dien zij tot Vorst
van Tnppalang verkozen hadden en die zich reeds
ter hoofdplaats bevond, eene nieuwe overeenkomst
met het Gouvernement te sluiten. De contracten
mat beide Rijkjes kwamen op 3 Febr. 1868 tot eland.
Sedert is van Tappalang ook de afbetaling der op
gelegde schadevergoeding verkregen.
