s*. ■rouukt-MMBimas.
"ïïi e 4.
LOON NAAR WERKEN,
Oogenwater.
Nieuws en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
BOUWHANSWONING
1872.
N? 1291.
i BUITENLAND.
TOMBOLA zonder NIETEN ad 30 Cts. liet Lot.
Socieleit„OnsiGenoegen,"
Büitengcwo«etoonccIvoorstelling
John de Bedelaar.
TWEE INVALIDEN.
groot Bol' cn Danspartij,
MARLITT, GOUD-ELSJE.
ZELFBE WARING
Geneeskundig Vulksliandbuek
Dr. Chaiilomclanüs
Zondag, 1 December.
Kennisgeving.
Buiicnlandsch Overzicht.
KIISriDIE^-SFIEIELa-OIEIDE^IEIISr.
)C O- .A. ZL
Medio January a. s. verschijnt:
KLEIWEG, E. 107. A. QUANT. KLEIWEG, E. 107.
Ontvangen: eene ruime sortering ARTIKELEN, bjjzonder geschikt voor CADEAUX, waar
onder eene fraaije keuze voorwerpen in Bois durcie en Weener verguld; eene geheel nieuwe
collectie Cartonages in de fijnste dessins, eene groote sortering PAPBTERIËN, SCHRIJF-en
ZAK-PORTEFEUILLES, PORTEMONNAIBS, SIGARENKOKERS, TABAK- en SIGAREN
PIJPJES. Diverse voorwerpen in Schotsch enz. enz. Eene groote sortering der nieuwste
KINDERWERKJES, waaronder vooral het TOOVERPRENTENBOEK de aandacht verdient.
Eene geheel nieuwe keuze in
DONDERDAG 5 DECEMBER eene buitengewone fraaije
Zaal „Kunstmin" te Gouda.
op ZONDAG 1 DECEMBER 1872,
te geven door het Tooneelgezelschap
„OEFENING BAART KUNST" van Rotterdam.
Groot bcroeiud Volksdrama ia 4 Bedrijven of 9 Tafereclen
naar het Hoogduitscli van D. Scheiden. Muziek van J. Daumen.
GEVOLGD DOOR!
Blijspel met inng in één bedrijf naar het Fransch van Eugènk
Grakcé en l.AMUEUT Tmnorsr door J. P. Hagen.
In bovengenoemde stukken zullen medewer
ken de Dames M. van DOESELAAR en G.
VAN DElt VEGT.
PRIJZEN der PLAATSEN
Voor UH. Leden, hunne Dnmes en Kinderen
cn Kinderen van Niet-Leden
lste Rang f 0.50. 2de Rang 0.35.
Voor Niet-Leden lste Rang 0.75. 2de Rang
f 0.50. 3de Rang 0.25.
Om de uitgebreidheid der Voorstelling aan
vang ten 7 ure.
Plaatsen zijn Zondag van 10 tot 3 ure te
bespreken h 10 cents extra per plaats.
Men zal op ZONDAG 1 DECEMBER geven
bestaande in BOGEN-, VAANDEL- en LIN-
TENDANS.
De Dansen zullen door een bekwaam Ballet-
meester gedirigeerd worden. Van de nieuwste
Costumes zullen de Dansers en Danseressen voor
zien zijn terwijl ondergeteekende tevens zal zor
gen voor eene goed verlichte zaal en noodige
Consumptie; zoodat hij zich durft vleijen met
een groot bezoek vereerd te zullen worden.
De Kastelein,
c. POOKSMA.
's Bossche Bierhuis van ouds
genaamd „Salon."
Thans weer te krijgen
Boor het ongemeen debiet en de aanhoudende
aanvragen aangespoord, is de thans verschenen
tweede druk met 2 fraaie plaatjes versierd, zon
der verhooging van prijs; zijnde ingen. ƒ1.90,
in extra froaien bund 2.75.
Nog enkele ex. zjjn te bekomen van
MARLITT, gravin Gisela, 2.G0, geb. 3.30.
In de Tijdspiegel, N°. 11, wordt deze roman
een juweeltje genoemd, en de lezing er van drin
gend aanbevolen.
MARLITT, het Heideprinsesje, 2.70, geb.
3.2(1.
Dev. Cour. 1 Nov.: Het boek bevat in den
meest aantrckkenden vorm een schat van le
venswijsheid en menschenkennii De Heibe
woners Heinz en vooral Lize herinneren aan
de beste figuren van Dickens," enz.
Het geheim der Oude Jufvrouw is geheel uit
verkocht.
Gond-Elsje, het Geheim der Oude Jufvrouw,
de Rijksgravin Gisela en het Heideprinsesje zijn
in 't Engelsch, Fransch, Russisch, Czechisch,
Poolsch, Deensch, Zweedsch, Spaanseh, Ita-
liaansch, Hongaarsch en Hollandsch vertaald.
Op 't oogenblik is MARLITT gewis de meest j
gewzen Auteur der geheele beschaafde wereld.
(Uitgaven van A. ter GUNXE te Deventer.) I
Het BESTUUR der .MAATSCHAPPIJ
voor N. G. GAZBEREIDING" is zoo be
leefd in zijn advertentie geplaatst in de Goud-
sche Courant van Woensdag 27 dezer, de on
derteekenaars van het adres voor a peu prés
leugenaars uit te maken. In het 2« gedeelte
van die annonce wordt, zeker als eene tege
moetkoming van de in de eerste zin aangedane
beleefdheid de raad gegeven zich persoonlijk
tot den Directeur te wenden, zullende aan alle
billjjke klachten zooveel mogelijk door het Be
stuur worden voldaan, mits den Directeur
de gelegenheid worde gegeven leidingen en
toestellen te onderzoeken.
.Vraag aan de gebruikers." Welk goed
gevolg heeft U dat vroeger gegeven of heeft
de Directeur nu in eens de gaaf bekomen om
feilen te verbeteren?
De slottirade van des Bestuur's betoog is
onbetaalbaar, en pleit voor zijn goed op 'de
hoogte zjjn der zaak. Zij (het Bestuur) is
zich onbewust van de onvoldoende kwaliteit van
het GAS maar de kroon wordt er opgezet,
dat het door den Directeur maatregelen laat nemen
om een onderzoek in te stellen. Kan hetniiiver?
Wij laten verder het oordeel aangaande de
door het Bestuur voorgestelde maatregelen aan
het gezond verstand onzer mede-onderteekena
ren over.
BENIGE GAS-VERBRUIKERS,
mede Onderteekenaars van het adres.
Heden verschijnt de NIEUWE UITGAVE
VAN DE
EEN
«VER DE GENEZING DER ZENUWVERSLAPPING
VAN 1IET I.IGCHAAM,
als een gevolg van geheime gewoonten of bui
tensporigheden, door Dr. LA'MERT, N°. 37,
Bedford Square te Londen, Lid van het Heel
kundig Genootschap in Engeland, enz. llij is
dagelijks ten zjjnen huize te consulteren. Wie
niet bij hem kunnen komen, worden met goed
gevolg door middel van briefwisseling in de Hol-
landsche of Fransche taal behandeld en de Ge
neesmiddelen worden in het geheim en op veilige
wijze naar alle deelen der wereld verzonden.
DeZELFBEWARING (LA PRÉSERVATION
PERSONELLE) onder zijn onmiddellijk toezigt
door een deskundige op nieuw vertaald en voor
zien van vele nieuwe afbeelingen, is door hem
verkrijgbaar gesteld bij den Boekhandelaar II. A.
MEIJER, N. Z. Voorburgwal over deMolsteeg
te Amsterdam, doch alleen op franco aanvraag
met vooruitbetaling, de Nederlandsche Uitgave
voor 70 Cts., en franco per post 85 Cts., de
Fransche Uitgave voor 50 Cts, en franco per
post 60 Cts.
Door het toezenden van ƒ1.(postzegels)
kan men de zelf bewaring direct, door geheel
Nederland van den Sehrjjver ontvangen.
met ruim Zes Bunders best LAND in de Bo-
degraafsche Meije, dadelijk te aanvaarden, is
UIT DE HAND TE KOOP bij Notaris
J. G. BROUWER NIJHOFF te Haastrecht.
Oorspronkelijke Roman, 2 dl. gr. 8°.
Onder de verschillende kwalen, waarmede
het menschdom voortdurend bezocht wordt, is
blindheid zeker wel een der ergste; zelfs niet
goed en volkomen te kunnen zien, is reeds
lastig en gevaarljjk, ja het minste wat men
aan de oogen gevoelt, is zeer pijnlijk en onge
rieflijk, want het gezigt is niet alleen het on
misbaarste, maar tevens ook het gevoeligste
zintuig der mensehen.
Wat is nu de gewone toevlugt, wanneer de
oogen beginnen te verzwakken? Dadelijk be
sluit men een bril aan te schaffen, doch het is
ontwijfelbaar zeker, dat de oogen door het
brillengebruik niet versterkenmen weet toch
zeer goed, dat brillen alleen dienstig zijn om
met gebrekkige oogen te zien, doch nimmer de
oogen kunnen herstellen of verbeteren.
Tot herstelling van zwakke, stekende en jeu
kende oogen is een onfeilbaar middel gevonden
in het zoo gerenommeerde Oogenwater van Dr.
CHANTOMELAN US. Alle ljjders aan ver
schillende oogkwalen wordt dit krachtig wer
kend middel met vertrouwen aanbevolen, eu
zullen zij zich bij een oplettend gebruik, vol
gens voorschrift, voor vele gebreken, voorna
melijk verzwakking, vrjjwaren.
Het is verkrijgbaar met gebruiksaanwijzing
a 60 Ct. per Flacon bij
T. A. G. van DETH, Gouda.
J. J. BEUZEMAKER, Leiden.
J. H. KELLER, Weste Wagenstr., Rotterdam,
Mej. L. A. SciiouTENs-ScHLüter,
J. J. GROENHUIZEN O0., Utrecht.
Als Amsterdamsch ingezeten kan men con-
tracteeren om zijn kalen schedel met haar bedekt
te hebben, maar als Nederlander verkrijgt men
gratis consult, en als ik ZEd. dan mededeel,
dat er mogelijkheid bestaat om het haar vol
gens mijne methode weder te bekomen, zoo kan
men er verzekerd van zijn. Het is mij niet te
doen om een flacon te verkoopen met bedrog,
neen, waarde lezers, het is om het wantrouwen
tegen te gaan, ontsproten door den verkoop
van dusdanige opgeschroefde taalmiddelen door
haarkunstenaars of scheerders. Bij haarziekten
verzoek raad aan uwen Doctor, daarna aan
mij als Haarkundige. Américan-Balsem om de
Roos te verdrijven, het uitvallen der Haren te
staken en de hergroei van de behaarde huid
te bevorderen, a f 2.— de flacon. Theophile,
Amsterdam, Kerkstraat hij de Vijzelstraat.
NB. Om het namaken te voorkomen, be
staan er GEEN Dépots noch Reizigers voor
mijne Artikelen.
Gouda. Druk van A. Brinkmau.
G0UDSCHE COURANT.
De BURGEMEESTER van Gouda brengt, over
eenkomstig art. 15, tweede lid, der wet van den 28»
Mei 1870 Staatsblad n°. 82) ter algemeene kennis:
Dst hij gedurende deftig degen, ter inzage rende
belanghebbenden, ter secretarie ven de Gemeente heeft
nedergelegd, den STAAT aanwijzende da uitkomsten
van de meting en eehetting der gebouwde eigendom
men, welke nieuw gesticht zjjn of nan welke vernieu-
wingen hebben plaste gehad met opgave van het jaar
waarin de belastbare opbrengst geregeld wordt, be
doeld in de artt. 15, 28 en 43 van gemelde wet.
Gouda, den 28* November 1872.
De Burgemeester voornoemd,
VAN BERGEN UZENDOORN.
Eene beslitsing ie nog 'niet gevallen in de worste
ling tusschen Thiers en de rechterzijde. Toch is
het uitzicht eenigtzins verhelderd door meer verzoe
nende gezindheid, zoowel der regeering ale van de
eommieeie. Het gouvernement heeft zelf een voor-
tlel gedaan om aao de bezweren zjjner tegenstanders
te gemoet te komenstrekkende om een 'eommieeie
van dertig leden te benoemen, belaat met het in ge
reedheid brengen van een ontwerp regelende de be
voegdheid van bel openbaar gezag en de bepalingen
ap de ministerieele verantwoordelijkheid.
ti N minister Dufaure heeft hij de aanbieding ven
zjjn voorstel gezegd, dat hoewel de heer Thiers in
zijn boodschap de voorkeur geeft aan de Republiek,
hjj evenwel het recht der Nationale Vergadering heeft
erkend om den Begeeringsrorm te kiezen. Thiereie
bereid om zich met de commissie te verstaan over
de Ministeriwle verantwoordelijkheid, welke e'dert 31
Aug. bestaat. De Minister Dufaure toont verder aan,
dat het rapport van den heer Batbie ten doel beeft
om de tribune can Thiers te ontzeggen bij hoopt
dat, in overeenstemming met het Gouvernement, de
commissie een combiustie zal vinden, waardoor het
gezag op hechte grondslagen wordt gevestigd.
Het zenden van adressen aan Thiers door gemeen
teraden en corporaties, vooral ook uit den handel
stand, wordt een manie; de minister van biunenl.
zaken, Lefrane, heelt een aanschrijving verzonden,
wearin adressen van gemeenteraden, waarbjj de nat.
vergadering wordt aangevallen, worden verboden
Zoodra da zaak van het rapport der Kerdrel-com-
missie zal zjjn afgehandeld, zal de regeering over die
aJreaaen worden geïnterpelleerd, zooals men weet.
De minister van binnenl. zaken. Lefrane, heeft in
de commissie voor de verzoekschriften de handelwjjze
ven de regeering ten opzichte van print Napoleon
verdedigd door bericht te geven van Bonapartietiache
samenzweringenmen herinnert zich dnt ook onder
de vorige regeeriog komplotten steeds dienden om
zulke maatregelen te rechtvaardigen.
In de Pruisische kamer bijjven kerkelijke quaesticn
Mn de orde. In de voorlaatste zitting ia er discussie
geweest over dr. Wollmann, die wegens niet-erken-
ning der onfeilbaarheid in den kerkelijken ben ia
gedaan, maar toch door de regeering iu zjjn betrek
king van godsdienstleeraar aan het gymnasium te
Brauniberg door de regeering wordt gehandhaafd.
De regeering ia ook nu weder met groote meerder-
in t gelijk gesteld. Men zie over deze zaak
onze rubriek Duilsohland.
Ongeveer dezelfde meerderheid keurde in de laatste
zitting den maatregel van den minister Falck goed,
waarby aan geestelijken het onderwijs op openbare
scholen wordt verboden.
I)e Prw.-Corr. zegt het volgende, met betrekking
tot de aanslaande beraadslaging over het wetsont
werp op de „kreisorduung" in het hoerenhuis. „Thans
staat het heerenhuis voor dezelfde qunestio en elke
pog'ng om aan de «cisvoordracht eene andere ge
daante te geven, zou met eene verwerping volkomen
geljjk vtaan. Dee te eer zat de regcenng, ten einde
bet tot etend komen van ZOO gewichtige hervormin
gen te verzekeren, in 4e m*U als door de stelling
van het heerenhuia wordt gevorderd, gebruik maken
van bet recht, dat voor desgtljjke buitengewone óm-
standigheden aan de kraoa b toegekend. Volgens
hetzelfde blad zal de keieer, na zijn terugkeer op
heden, de vereischte maatregelen nemen, ten einde
bat tot stand komen van d« vetsvoordracht tq ver
zekeren.
De conetitutioneela oommÏMie van den Nedcr-Oos-
teiirjjkschen landdw heeft fbteren het voorstel aan-
genomen, om bij de regeeriOg eau te dringen op de
onverwjjlde indiening eeuefwet, tot invoering der
rechtstneksebe verkiezing «dB de afgevaardigden tot
den rijksraad.
De linkerajjde der Italigmaehs kamer heeft haar
geprojeeteerden etrjjd t«ge»*het ministerie aange-
vangen. De heer NicutefK opende het vuur met
een strenge afkeuring van A militaire maatregelen,
voike de regeering Zondag éenomeu had en die
niets andera ten doel bedden dan het verhinde
ren eener bijeenkomst van den paar honderd verte
genwoordigers van demoeMinme genootschappen.
Zulke overdreven voorzorgsmaatregelen moesten aan
leiding geven tot valeehe onderstellingen ten aanzien
van den toestand van bet kind, welke in 't algemeen
zeer bevredigend en rustig genoemd kon worden.
Lanza, de minister-president, beweerde dal het alge
meen bekeud was dat de lijders der beweging het
verbod der regeering niet wijjea eerbiedigen. Daarom
was het voorzichtiger tegen iedere onverwachte ge
beurtenis gewapend te wezcf tan einde wanordelijk
heden en wetsovertredingen' te vnprkomen. Bovendien
bad bet ministerie aleebta bttafioua infanterie en
eeaige karabiniers tec beschikking van den prefect
gesteld. De heer Nicotera verklaarde zich uiet vol
daan en stelde eeue motie voor, welke hij .echter
later weder inirok, omdat hjj vreeede dat de dis
cussie daarover de arrestanten van Zondag zou kuu-
nen schaden.
Bjj de diseusaiën over het budget van buitenl.
zaken werd de strijd echter voortgezet. Het beleid
van den minister Visconti-Venosta werd door de
heeren Micli en Carutti aan een scherpe kritiek on
derworpen. Beiden vloegen inlichtingen omtrent de
quaestie der mijnen ran Laurium eu de moeilijkhe
den welke iu den boezem der internationale metrr-
commiseie te Parijs ontstaan wareu. De bekende
peter Secchi was nl. door de Frausehe regeering tot
deze conferentie toegelaten. De Italiaansche cotn-
miasariaseu protesteerden, en eerst na ecue opheldering
van den heer de Kémusat, dat pater Secchi geens
zins als vertegenwoordiger ven den paus maar alechis
als algemeen gewaardeerd geleerde de bijeenkomst
bijwoonde, en zjjne toelating in geenen deela eeu
protest der Fransche regeering was tegen de beroo-
ving van het pauselijk wereldlijk gezag door Italië,
verklaarde de heer Visconti-Vcnosta zich met deze
inlichtingen voldaan. Deze welwillendheid ten aan
zien van Frankrijk is der linkerzijde juist een doom
in het oog.
Iii de Siisansche kamer der afgevaardigden heeft
de minister Zorilla over de bewegingen in de pro-
viuciën geeprokeu, waaraan hij geen groot belang toe
schreef. Het behoud der orde, zetde hij, was verze
kerd: troepen waren vertrokken, en zouden er nog
meer volgen om de rust iu Andalusië te handhaven.
Benige rustverstoringen te Velc-z- Malaga waren ter
stond onderdrukt. Het militaire district van Murica
was in staat van beleg verklaard.
In den vorigen nacht werden in Santander repu-
btikeinsche kreten aangehevende gendarmerie joeg de
rustverstoorders uiteen en nam er cenige gevangen.
In Gjjjon (Asturic) ziju wanordelijkheden voorge
vallen
Te Almeria is de gendarmerie bijeengetrokken.
(Jb
DUITSCHLAND.
In den Pruisischen landdag w as Woensdag aan de
orde het voorstel van den ultrnraontaan Reichensperger
over het Roomsch godsdienstonderwijs aan het gym
nasium te Braunsberg; het voorstel strekte tot ver
wijdering van den geéxcommuniceerden dr. Wollmann
en de aanstelling van een door den bisschop goed-
gekeurdeu godsdienstonderwijzer.
De verschillende fracties, uitgezonderd de Polen en
de zwarten, waren van te voren iu overleg getreden
over een gemotiveerde motie van orde, waarin ge
zegd woidt, dat liet huis op dit oogenblik g$en aan
leiding vindt om te beslissen over de hangende dog
matische twisten van de Katholieke kerk, te meer
omdat de verplichting om het ouderwijs van dr.
Wollmann bij te wonen, was opgeheven.
De minister run eeredienst Falk opende de uit
voerige discussie en gaf ongeveer de volgende ver-
klaringDe minister kan den voorsteller geen uitzicht
geven, dat de regeering zijn voorstel in overweging
zal nemen; dr. Woliinaiiu is staatsambtenaar eu ia
als zoodanig alleen afhankelijk van de regeering; deze
k* roor Katholiek en de excommunicatie
heeft daarin geen verandering gebracht, waut het on-
feilbaarheidsdogma kan door de Regeering niet wor
den aangenomen en derhalve kunnen daaruit ook geen
gevolgtrekkingen worden gemaakt; in de Katholieke
kerk wordt getwist, in hoever de besluiten van het
laatste Vaticaansche Concilie verplichtend zijn; de
Regeering heeft zich daarmee niet in te latenhaar
standpunt is door de onderwerping van de bisschoppen
niet veranderd; zij ie de houding niet vergeten, die
vele bisschoppen vo'ór het ras te tell en van het onfeil-
baarheidsdogma hebben aangenomen, zij wil en kan
niet beslissen wat een dogma in de Katholieke Kerk
is; is men het in die Kerk daarover geheel eens,
dan weet de Regeeriug waaraan zij zich heeft té
houden; zoolang dit niet geschiedt, blijft de zaak
quaestieus, een lis penden*. Voor de Regeering is
Wollmann derhalve Katholiek en zy heeft niet het
recht hem *f te zetten. Wat de opheffing betreft
van de verplichting om aan het onderwijs rau dr.
W oLmaun deel te nemen, de Minister heeft door een
aanschrijving de moeilykheid weggenomen; 186 leer
lingen tegenover 29 hebben dientengevolge dispensatie
gekregen van het onderwijs van dr. Wollmannver-
der bestaat er volkomen vrijheid om het onderwijs
te laten geven door een anderen geestelijke; of al
de leerlingen uu door de aan de ouders verleende
vrijheid ook vry zijn, moet de Minister in het midden
laten; de Minister heeft de bewijzen in handen, dat
de moeders van Katholieke weezen bedreigd ziju
geworden met onthouding van de sacramenten en van
de ondersteuning uit Katholieke fondsen. Onmoge
lijk is bet aan het gynasium te Braunsberg twee gods
dienstleeraars aan te stellen; de quaestie van het
godsdienstonderwijs is in behandeling bij de Regee-
riug, en het is ondoenlijk om na reeds te zeggen
welke stappen er noodig fallen zijn: het vraagstuk
kan niet wordeu opgelost hij een ministericeie beschik
king dit moet geschieden bij de wet,
^Irt rCt^e VaU ^eö ^'u*s^er wer^ levendig toege-
Petri, Oud-Katholiek, verdedigde de Oud-Kafho-
liekc beweging; de besluiten van het Vaticaansche
Concilie hadden, volgens hem meer een politieke dan
een godsdienstige strekking zij golden de heerschappij
van de lioomsche hiërarchie.
Enkele leden verlangden dat uit de motie v*Lde
gezamenlijke fracties de woorden „voorhfet oogenffk"
zoudeu wordeu verwijderd. Deze motie werd echter
met 264 tegen 83 stemmen onveranderd aaugenomeu.
De oppositie bestond weder uit de Zwarten, de
Polen eu een paar leden van de uiterste rechterzijde.
Het resultaa^ „fporuit te voorzien. De nieuwe
wetsontwerpei^JiyAr beperkingen van de geestelijke
macht, enz. 'W^S^S^chynlijk met dezelfde meer
derheid wordü^|^»^g^|)en. Gisteren was het voorstel
van Mallinckrdvèljdijm de orde over d<^ uitsluiting
van de leden vau geestelijke orden van het ouderwijs
op de volksschool.
Onder de buitengewone uitgaven op de bugroo-
ting van 1872 gebracht, behoorde eeu zekere som,
door de regeeriug aangevraagd tot bereiking van het
volgende doel. Op grond van onderstellingen, clio
alleszins juist mochten geacht worden, waren mijn
bouwkundigen van gevoelen, dat aau de noordelijke
kust van Samlund, in de provincie Pruisen, op den
bodem „blauwe klei" zou worden aangetroffendeze
„blauwe klei" is de aardlaag, waanu de zoo kostbare
