rÉs.
Nieuws en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
C°.
NG,
N° 1429.
1873.
BUITENLAND.
Woensdag 22 October.
«sen,
aen.
iterij.
100,000.
de ont-
WIN-
ollectie
TAR-
eene
tede de
LEED-
fijne
IN, ver
eende,
es en
I, naar
lets over de Muntguacstle.
Buitenlandse!) Overzicht
1
I
FEW,
EZEL,
hue.
fl
er
I
•9
km an,
jgeljjken tyd
ISE begint op
k.
member e. k.
olang de voor-
(Vervolg.)
Wanneer, zoo gaat de heer de Lareleije voort,
men een der beide metalen uitsluit, dan wordt
natuurlijk de hoeveelheid omloopeud geld minder. En
ziet men dan niet daidelyk de slechte gevolgen van
de geldschaarschte Dit is nog een oogpunt, dat
aan de meeste staathuishoudkundigen schijnt te zijn
ontgaan en waarvan de tegenstanders van den dubbe
len standaard geen melding maken.
Veronderstel, dat men algemeen den raad gevolgd
had van Michel Chevalier en dat men het goudgeld
had afgeschaft. Dan zou daaruit voortgevloeid zijn,
dat de 10 m ill ia rden aan goud, welke de goudvelden
hebben opgeleverd, niet ten beste van de circulatie
en den internationalen handel gekomen zouden ryn.
Is iedereen bet uiet eens, dat die 10 milliarden juist
van pas gekomen zijn om de onmetelijke nijverheids-
en handelsoperatiën gemakkelijk te maken, die gedu
rende de laatste 20 jaren de economische wereld
hebben vernieuwd.
De m -tste landen hebben hun buitenlandschen han
del verdubbeld. Het kapitaal is wereldburger gewor
den. Het is overal heengegaan om spoorwegen aan
te leggen, kanalen te graven, banken te stichten,
mijnen te ontginnen en nieuwe takken van nijverheid
te scheppen Ongetwijfeld la de wissel hel voornaamste
middel geweest om de kapitalen te verplaatsen. Maar
zeer dikwyls is er metaal noodig geweest. Hei bewijs
daarvoor is, dat er nog geen enkel oogenblik te veel
van voorhanden geweest is en dat men 4j^wyi* <*yer
gebrek heeft geklaagd. Vraag aan de banCTks, wat
zy zonder goudaanvoer hadden begonnen. Dit on-
metelyk kapitaal dus, dat zoo juist ter snede door
de goudzoekers is verschaft, zou onvruchtbaar zyn
geblevenhet zou slechts tot het fabriceeren van sie-
radicn hebben gediend en niet om ddn arbeid, de
nyverh id en den handel vruchtbaar te maken. Als
de afschaffing van het goudgeld vroeger een groote
fout zou geweest zyn, de onttrekking van het zilver
aan de circulatie zou het nu evenzeer wezen.
Michel Chevalier zeideVan het meeste belang is
de overvloed der wezeulyke kapitalen, grondstoffen,
rykdom van allerlei aard, en niet de overvloed van
geld, waarvan alleen de mercantiele acbool gewicht
toeschrcefdeze dwaling wordt nu algemeen erkend
Zeker de overvloed van producten en kapitalen i« de
hoofdzaak, maar om den rykdom te laten oirculeeren,
om dien gemakkelyk van hand tot hand te laten
gaan, is er overvloed noodig van ruilmiddelen, even-
a s er vele voertuigen noodig zijn voor het transport
der handelswaren. Lees financieels dagbladen, volg
de fluctuaties van de geldmarkt en gy zult zien,
wanneer het geld uit de banken wordt gelicht, wan
neer de nanvoer van edele metalen uitblijft, dan ryst
het disconto, het crediet vermindert, de circulatie
wordt belemmerd en als bet geld al te schaarsch
wordt, dan barst een hevige crisis los. De groote
malaise, die op dit oogenblik in Europa en vooral
in Amerika op de geldmarkt heerscht, zeggen de
finnncieelc bladen en met name de .Economist, komt
voort uit de schaarschte van gemunt geld. De over
vloed, derhalve, van geld maakt het crediet en de
circulatie gemakkelijk, en zoodra bet geld zich terug-
trekt, dan openbaart zich belemmering m zaken. Reeds
vroeger heb ik in oen afzonderlijk werk (Ze Marckè
monetaire depute cinquante am hoofdst. 5 en 6) trach
ten aan te toonen, dat overvloed aan geld deze beide
gevolgen heeft1° begunstigt by het crediet en de
circulatie 2°'de pryzen rijzen.
De schaarschte van het geld heeft dus een tegen
overgesteld uitwerksel: 1° het crediet vermindert, 2°
daling der pryzen.
Het is daidelyk, dat als alle volken den gouden
standaard aannemen, de productie van dat metaal
onvoldoende zijn zaler zal altyd meer gevraagd
worden dan aangeboden, het zal schaarsch worden
en er zal een bestendige belemmering in de circulatie
door ontstaan. De prijzen znllen dalen en dan zal,
wel is waar, eenheid van munt ruiling van meer
producten dan vroeger ten gevolge hebben, maar dat
evenwicht zal eerst verkregen worden na menige crisis
en tengevolge van groole moeilijkheden in dc ban-
G0UDSCHE COURANT.
delsomzettingen. De voorstanders ran den enkelen
.landaard noemen alle rolken op. die dit stelsel
zullen invoerenbijna geheel Europa. Indië en zelfs
Japan. Maar is dit uiet juist een reden om een
plaats open te houden voor het zilver
De gottdproductie vermindert de handelsbeweging
en nijverheidsondernemingen namen overal eene on
gehoorde vlucht; en dan wil men, dat alle volken
zich slechts van het goud zullen bedienen om hun
ruiling te bewerkstelligen I
Men zal bet aanbod verminderen op hetzelfde oogen
blik, dat men de vraag in enorme verhouding ver
meerdert. Lokt men dan niet een economische crisis
uit, waarvan men het gewicht niet kan berekenen,
De steenkolennood wordtveroorzaakt door de
schaarschte van dat product. De schaarschte van het
goud zou een nog veel ernstiger crisis doen ont
staan.
De studie der sociale wetenschappen bewijst eiken
dag dat men rekening moet houden met de traditie
en de historische feiten. De geschiedenis leert ons,
dat ten allen tijde de beschaafde volken goud en
zilver als ruilmiddel hebben gebruikt. Men breekt
dus met het verledens en met de aanwijzing der
natuur zelve, als men een dezer metalen volstrekt
uitsluit.
By onderzoek door commission valt de keus der
mannen ran de theorie in den tegel op den enkelen
standaard en die der mannen vau zaken, der bankiers,
op den dubbelen standaard. De eersten worden ver
lokt door de eenvoudigheid van het stelsel op theo
retisch standpunt. De laatsten beschouwen dc feiten
en zoeken hetgeen het crediet en de circulatie ge
makkelijk maakt. Is dat niet inderdaad de hoofd
zaak v f
De dubbele standaard Iaat meer ruimte om den
muntvoorraad der circulatiebanken te verdedigen on
bij gevolg vcrhoOging van het disconto te vermyden.
Inderdaad, de bank zal betalen in dat metaal, het
welk het minst wordt gevraagd voor den uitvoer.
Als het goud opgeld duet, zal een bank, die in goud
moet betalen, eer verzwakt worden, dan oen inrichting
die bet recht heeft zilver uit te geven.
De heer Wolowaki doet zeer juist opmerken, dat
de beide metalen een ruilmiddel uitmaken, minder
onderhevig aan fluctuaties om dezelfde roden als een
compensatie-balans, samengesteld uit ijzer en koper
minder onderworpen is aan uitzetting. Als het goud
vervloeit, blijft er zilver orer, en omgekeerd. Daar
het geld minder plotseling schaarsch wordt, zijn de
pryzen der koopwaren minder blootgesteld aan snelle
wisselingen. De vergelijkende geschiedenis van de
Frauache en de Engelsche bank bewyst de waarheid
dezer opmerking.
In het kort, de staten, die eene groeten schulden
last hebben, zooals Frankrijk, Oostenryk en Italië
zouden ecu groote dwaasheid doen, wanneer zij den
enkelen standaard aannamen, die aan belangrijke ry-
zing onderhevig is. Wanneer zy afstand doen van
de bevoegdheid die zij hebben om in alle billijkheid
hun sohuldeisohers in goud of zilver te betalen, dan
loopeu zij gevaar om iu weinig jaren hun schuld ver
dubbeld te zien, niet nominaal maar effectief, daar
er tweemaal meer producten of arbeid noodig zouden
zyn om dezelfde som te rerkrygen.
Als alle staten den gouden standaard aannemen,
dan zal dit eene even groole dwaling zyn als dat men
vroeger het goudgeld had afgeschaft.
In 1860 heb ik de aanneming van den enkelen
zilveren staudiard afgeraden en de latere gebeurtenis
sen hebben my geen ongelijk gegeven; thans bestrijd
ik den enkelen gouden standaard om gelijksoortige
redenen en ik beu overtuigd, dat als geheel Europa
dien aanneemt, men
zal begaan.
Evenwel bevindt zich België op dit oogenblik iu
eeuen geheel byzonderen toestand, uiet voorzien tydens
de muntconveutie van 65. Het heeft bijna alleen in
de Latynsche Unie metaal-circul die behuuden, daar
Frankrijk en Italië in het papieren geld zijn ver
zeild. Daaruit volgt, dat België wijs gehandeld heeft
door het aanmunten van zilvergeld te beperken. Het
zou mirschien een slap verder in die richting kun
nen doenm-iar moet het, zooals men wil, het ini
tiatief nemen om iu de geheele Latijnsche Unie den
gonden standaard te doen aannemen Ik geloof bet
niet en zeker, Frankrijk noch Italië zullen er in toe»
stemmen, als deze landen de questie en hun wezenlijk
belang begrijpen, want zij zouden zich zelven ver
plichten om den interest van de geleende milliarden
te betalen in een schaarsch betaalmiddel, dat tevens
duurder wordt, terwijl zij het recht hebben het te
doen in een overvloedig metaal, waarvan de prijs
op het oogenblik daalt.
Als men de qusstie beschouwt uit het oogpunt
van bet belang der geheele menschheid en van het
handelsverkeer op de geheele aarde, dan schijnt het
dat de vereenigde productie van beide metalen nau
welijks toereikend is om een ruilmiddel te verschaffen,
dat in verhouding staat tot do internationale omzet
tingen, die in ongehoorde mate toenemen, vooral met
Azië. Verscheiden groote staten, de Vereenigde staten,
Frankryk, Oostenrijk, die nu papieren geld gebruiken,
zullen mettertijd tot metaal terugkeeren. Hoe kan
men er dan aait denken om bet zilver geheel te ver
werpen, waarvan men ten allen tijde heeft gebruik
gemaakt, en aldus de hoeveelheid der ruilmiddelen
te verminderen, juist op bet oogenblik, dat men er
des te grooter behoefte aan hebben zal?
Kort samengevat, meen ik de ernstige aandacht
ran de mannen van bet vak te moeten vestigen op
twee zijden der muutquastie, die tot dus ver te veel
zijn veronachtzaamd
Het gerolg, namelijk, van de schaarschte van bet
geld, voortvloeiende uit do algemeens afschaffing van
zilver- als staudaardgeld 1° op de circulatie en het
crediet, 2° op den toestand van de schuldenaars en
dien der stalen tegenover hunne schuldeischers.
Sedert wij ons laatste overzicht schreven, zyn
verscheidene telegrammen uit Frankryk ons de ty-
ding komen bevestigen, dat eindelijk de fusie tossohen
de clericale en liberale kouingsgezinden, tussohen le
gitimisten en Orleanisten, is tot stand gekomen. De
graaf van Chambord schijnt zijn beginselen opgeofferd
te hebben voor den troon. Zijn beroemde voorvader
Hendrik IV gaf zyn geloof prys, zeggende: Parijs
is wel een mis waard. Hendrik V in tpe schijnt van
oordeel te zyn dat Parys wel een weinig transactie
met de afschuwelijke beginselen van 1789 waard is.
Althans men meldt van monarchale zijde, Jat het
moderne Frankryk niets te duchten beeft ran den
aanstaanden koning.
De afgevaardigden naar Salzburg hebben verslag
aan hun lastgevers nitgebraoht. In het proces-verbaal
van de bureaux der rechterzijde wordt gezegd, dat
eenstemmig werd erkend, dat hei belang van het land
dringend eischt de aanneming der voorstellen, ont
worpen door dè commissie van negenen.
Volgens die voorstellen zal de monarchie worden
hersteld; zullen alle burgerlyke, staatkundige en ker
kelijke vryheden, welke Frankryks openbaar recht
nitmaken, gewaarborgd worden; de driekjeurige vlag
zal behouden blyven. Wijzigingen zullen aangebracht
kunnen worden met onderling goedvinden van den
koning en van de volksvertegenwoordiging, onder voor
behoud evenwel dat het initiatief daartoe geheel aan
den koning blyft.
Men zegt, dat in de aanstaande zitting van de
permanente commissie op Donderdag a. s. zal worden
aangedrongeu op oumiddellijke byeenroeping der na
tionale vergadering. Den heer Buffet moet-i^eds be
richt zyn gezonden om onverwijld over te komen.
Dus nu ontbreekt alleen eene voldoende’meerder-
een reusacbtige economische foutheid in de kamer. De republikeinen maken rich nog
sterk als overwinnaars uit het parlementaire strijdperk
te voorschijn te treden. Wij hopen het, want niets
zou de zaak der ultramontanen meer in de hand
werken, dan de verheffing op dit oogenblik ran den
graaf van Chambord tot koning van Frankrijk. De
republikeinen zullen» wel doen alle krachten in te
spannen om dergelykc onheil te voorkomen.
Een brochure van den heer Grévy, getiteldHet
noodzakelijk Gouvernement, is Zaterdag verschenen.
Dc schrijver zet uiteen hoe noodzakelijk het voor
Frankrijk is, om een gouvernement te organiseeren,
