BINNENBAND.
Laatste Berichten.
Dcsinfcctie en drinkwater.
Kennisgeving.
AD VERTE NTIÉN.
INGEZONDEN.
uitgave noodzakelijk maken. De minister ran finan
ciën diende tegelijkertijd een wetsontwerp in betref
fende de beschikking over het Beiersche aandeel in
de Fransche oorlogskosten ten bedrage ran 90 mil-
lioen thaler; de buitengewone oorlogsuitgaven zullen
uit de Fransche oorlogskosten gevonden worden.
Ten aanzien der Spaansch-Amerikaansche verwik
kelingen valt te vermelden, dat blijkens afficieele
mededeeling der Engelsche regeering aan de dagbla
den, zich onder de geëxecuteerden te Sautiago 16
Engelsche burgers bevonden, dat de regeering alle
latere quaesticn naar aanleiding van de eerste exe-
cutien reserveerende, het Spaansche gouvernement en
allen wien zulks aangaat aansprakelijk stelt voor het
leven der 7 Engelsche burgers onder de bemanning
van de Virginius, die nog niet gefusilleerd zijn, en
eindelijk dat een telegram van den Britschen gezant
te Madrid, gedateerd 16 Nov., bericht, dat Castelar
onmiddellijk aan den kapitein-generaal van Cuba ge
telegrafeerd heelt om alle execution te staken.
Wat er in de zaak van de Virginius gebeuren zal,
is nog niet duidelijk. Het geval zelf is nog niet
nauwkeurig bekend eu meu weet nog niet, wat de
Spaausche regeering kan en wil doen. Eéne zaak
echter is reeds zeker, nl.. dat de Engelsche regeering
er evenzeer bij betrokken is, als die der Unie, en
deze beide dus zullen moeten pogen gemeensphappe-
lijk te handelen. De Times verklaart zich voor het
plan, om Cuba te erkennen als onaf hankelijken staat,
onder bescherming vau Engeland en de Unie.
Het blijkt, dat de Virginius reeds sedert lang,
ondersteund door de Amerikaausche autoriteiten, de
opstandelingen op Cuba door aanvoer vau wapenen
en krijgsvoorraad bijstond. De verbittering dus der
Spaansobe autoriteiten op Cuba, is wel te begrijpen.
Desniettemin blijft deze terechtstelling zeer onhandig.
De i£geeringen van Engeland en de Unie zijn nu
nis het ware genoodzaakt, om tU9schea beiden te
komeu, en wanueer Cuba thans dientengevolge voor
Spanje te loor gaat, zullen de Spanjaards het wijten
aan de regeering van Castelar, ofschoon deze er on
schuldiger am is, dan eenige andere. Voor bet
overige zijn wij van mecning, dat het verlies van Cuba
voor Spanje een voordeel zou wezen, wanneer de tus-
schenkomst van Engeland en de Unie bewerkt, dat
er op het eiland een geregelde staat van zaken kome.
Maar voor hei oogenblik zelf kan de republikeinsche
regeering in Spanje door deze ongelukkige gebeurte
nis niet in kracht winnen.
Bij de verkiezingen voor den Brusselschen ge
meenteraad hebben de liberalen, behoorendc tot de
fractie van Huoibceok, de zege behaald met hunne
enndidateu, de heereu Bau 11e, Delecosse en Gheude.
De schoenmaker Boobart, door de katholieken gesteld,
heeft het onderspit gedolven de afgescheiden fractie
der libcr-.le partij, onder den lieer Orts, die voor
doctrinair wordt uitgekreten, had andere cundidateu
gesteld, die echter de nederlaag leden.
ENGELAND.
Met genoegen is overal in Engeland de spoedige
oplossing der moeilijkheden met Turkije gezien. Men
kan weer gerust het hoofd uederleggen, nu men niet
te zorgen heeft voor de machtsuitbreiding der Turken
in Arabië.
Het eindigen *au de moeilijkheid met Turkije geeft
het publiek gelegenheid, al zijn aandacht te wijden
aan de. overwinning, door sir Garnet Wolseley aan de
Goudkust op de Afehantijaeu behaald. Door een snelle
strategische beweging zijn de Ashantijneu omsingeld
geworden aan drie zyden eu op de vlucht gedreven.
De inlandsche troepen de Houssas hebben zich
onder aanvoering van Engelsche officieren zeer goede
soldaten getoond. Zij hebben dezelfde deugden eu
fouten als onze Afrikaausche soldaten iu Nederl.-In-
dië, d. i. hun moed en doodsverachting is groot en
ze gehoorzamen aan de krijgstucht totdat in den strijd
hun hartstocht ontvlamt, wanneer de barbaarsche na
tuur de bovenhand krijgt, en zg met toomelooze
woede op den vijand inhakken, zonder de bevelen
van hun officieren te gehoorzamen. Uit Engeland moet
daarom aanzienlijke versterking van Europeesclie troe
pen naar Afrika gezonden worden, daar, niettegen
staande de o oerwinning, de strijd een ernstiger aanzien
krijgt en de kleine oorlog een groote oorlog blijkt te
worden. De getalsterkte der Europeesehe troepen, in
vergelijking met die der Inlandsche, was daartoe te
klein.
Geen sinecuur is dus op het oogenblik de betrek
king van minister van buitenlandsche zaken in En
geland. Want hij moet zijn aandacht wijden niet
alleen aan de Turken in Arabië en de Ashantijnen
aan de Goudkust, maar ook oan de Spaausche janit-
saren op Cuba. Deze naam is sinds lang gegeven
aan de Spaausche Creolen, die op Cuba oorlogvoeren
met de opstandelingen en die zoo goed als niets ge-
ven om hetgeen de Spaansche regeering hun gelieft
te gebieden of te verbieden. Gelukkig is het voor
den diepbedroefden senor Caste'ar, dat de Cubnansche
vrijwilligers niet alleen Amerikanen maar ojk En-
gelschen hebben doodgeschoten, want het gezamenlijk
optreden van Engeland eu de Uuie maakt een oor
log buiten alle quaestie, en stelt hem in staal het
hoofd te buigen voor de overmacht, en dus aan Ame
rika en Engelaud de taak over te laten de orde te
herstellen op fcde Koningin der Autilles." Ecu pro
tectoraat van de Unie en Engeland over een onaf
hankelijk Cuba is beter voor Amerika, zeggen de En
gelsche bladen, dan de inlijving van een nieuwen
staat met eeu negerbevolking en een heerschende kaste
van Spaansche Creolen, en is beter voor Spanje daii
een uitputtende oorlog, welke tot niets leidt.
Terwijl men in zijn ernstige oogeublikken al 4®*e
gewichtige belangen bespreekt, gebeuren in Engeland
zelf wonderlijke zaken, welke wel geschikt zyu om
oud en jong bezig te houden als men des avouds aan
het hoekje van deu haard zit te keuvelen.
In huizen, waar moorden gepleegd zijn, spookt,
het wel eens. geljjk iedereen weet; die in ziju jeugd
veel roo ver romans gelezen heeft. Het heeft ous daar
om al reeds lang verwonderd, dat er op de Engel
sche spoorwegen, waar door het wanbeheer der direc
tion, door het onregelmatig aankomen en vertrekken
der treinen, door het overwerken der beambten, zoo
vele onschuldige reizigers ieder jaar vermoord worden,
nog nooit een spoorweglgn is beginnen te spoken.
Lang kon dit echter niet nitbigven en het verschrik
kelijke werk is thans begonnen.
In Lancashire bestaat een geheimzinnige spoorweg.
Aan onzichtbare handen is die weg toevertrouwd en
geen enkele trein gaat er over heen, zoodat deze
weg de eenige ie in Engeland, waarop zelfs niet ééa
reiziger per week zijn leven verliest.
In den gemeenteraad der stad Garatang is deze
wouderlijke spoorweg ter sprake gekomen, Ten noor
den der stud loopt een straatweg, welke men op en
kele punten niet kan begaan zonder kniediep door
het water te waden. Nu behoort deze weg iu orde
te worden gehouden door de direct.e van de Garatang
and Knott End Railway Company, welke ten bate
der stid Garstang in het grijze verleJbn een spoor
weg heeft aangelegd. Toen men poogdejde directeuren
te vinden om hen den straatweg te doen herstellen,
bleek het dat ze nergens te vinden waren. N iemand
in deu gemeenteraad wist aan wien de spoorweg be
hoorde, eu na onderzoek bleek, dat zelfs de oudste
ingezetenen van stad en district zich niet konden
herinneren, dat ooit een trein over dezen spoorweg
had gereden. Nooit, nooit wordt de stad opgevroo-
lijkt door het blijmoedig fluiten van een locomotief
nooit hoort men het geluid der suorrende treinen;
geen stationschef wordt ooit ge/.ieu, die de reizigers
al'suauwt; geen belangwekkende onder-secretaris der
Maatschappij loopt ooit met al het gewicht, aan zijne
betrekking verbonden, over het perron ais heer eu
meester van al wai hij aanschouwtgeen presideut-
directeur doet juist wat hij wil, zonder zicb om me-
dedirecteureo, publiek of Regeeriug te bekommeren
alles is stil, duister, geheimzinnig. Brieven zyn ge
schreven door deu secretaris van den gemeenteraad
van Garstang aan drie verschillende advocaten, tea
eiude maatregelen te uemeu tegen de directie en ei
genaars van dezeu spookachtigen spoorweg.' welke tot
nog minder kluchten aanleiding geeft dan de Rijn-
spoor, voornamelijk omdat geen enkele trein ooit over
du rustige rails voortrolt. Don Quichote vocht tegen
molenwieken, maar van een gemeenteraad kan niet
gevergd worden, dat hij te velde trekt tegen een
randselachtigen spoorweg, welke iu handen is van
ontastbare schaduwen eu schimmen. Met algemeene
stemmen is dan ook besloten, dat de Raad machte
loos was iets te doeo en dat hij duarom deu ouver-
zorgden weg maar laten zou gelijk hij was, zoodat
de ingezeteneu maar manmoedig door slik en water
moes te u blijven waden.
Het is eeu vreemde geschiedenis, die zeker het
rationalisme beschaamt van hen, die beweren, dat er
geen wondereu meer gebeuren en niet iu spoken
willen gelooven.
Verschilleude oplossingen van het raadsel worden
aan de hand gedaan, liet algemeen gevoelen is, dat
iedereen, die iets met deu spoorweg te maken had,
reizigers, beambieo eu directeurs bij een derai leinent
het leven verloren heeft, en dat niets is overgeble
ven dan de rails, welke nu in het verlaten district
spoken.
Gouda" iï nZvksuie Z
Het zeer veel genoegen zullen ongetwijfeld onze
stadgenooten vernemen dal het bestuur v.in het vrou-
wencomitó het Roode Krui» n',liter ti n di.uste v.ui
cllülirnlijliers beschikbaar hoeft geste.il vcrwattnings-
ktuikeu, terwijl van het hooldiiesüiur toezegging is
ontvangen your eene be/ending Wallen -gordels. l>e
vele aan.ragen oiu bijstand ten behoeve van ber-
stelleu^eu 1 ja pen tiet bestuur ttinns een beruep te
doen op deropeiibiire liefdadigheid, daar de geringe
contributie van 1 per jnar weinig beschikbaar huil
voor buitengewone uitgaven. Zij die tot het edele
doel dat het comité beoogt, willen medewerken, kun
nen hunne giften eu oouiributien ter band stellen
aan Mevr. de wede, A. Koest v. Limburgv. d. Meer
van Kuffeler en Mevr. A. M. KlausBoon v. Oostade.
Door de gezondheids-commissie is aan de alhier
gevestigde diaoonicn, armbesturen eu soepcommissién
een schrijven gericht, wsarin, met het oog op de
cholera, wordt aangedruugen op flinke voeding der
armenook is aan de socpcommiasiën de raad ge
geven een paar malen weeks in plaats van soep
meer vaste spijs uit te deelen.
Kaar wij tot ons genoegen vernemen, waren gis
terenmiddag om S uur de vaten met gezuiverd water
op deu Haam en in den Vogelenzang geheel, eu dat
op de Nieuwe haven bijna ledig. Ingevolge het on
langs genomen raadsbesluit is dus vermeerdering van
stations te verwachten.
De alhier ter stede bloeiende Ambochtstaud-f eree- y"
uigiug voelde sinds eenigec tijd behoefte aan een
grooter winkelhuis met pakhuis en daarom werd het
bestuur op eene buitengewone vergadering, met bijna
algemeene stemmen, gemachtigd om bij gelegenheid,
een ander huis daarvoor aan te echatfeu. Daarom
is oulqngs door, genoemd bestuur in publieke veiliug
een buis eu pakhuis aan de Naaieistraat aangekocht,
dat gisteren ter verbouwing ouder verschillende am
bachtslieden is aanbesteed, waarvan het gevolg wat
dat bet voor eeu som van 3399 aan de erven C.
A. de Gidts alhier, is gegund.
De beer J. Middel, predikant bij de Chr. geref.
gemeente alhier, heeft een betoep ontvangen nuar
Middelharuis.
Te 'sO ravetihage is door den gemeenteraad tot
leemar in de wis- en natuurkunde aan het gymna
sium aldaar beuoemd de heer F. M. Jaeger, offi
cier bij het le reg. vesting-artillerie te Amsterdam.
In de zitting der ArrondiBsements-ftechtbank van
Donderdag werd o. a. veroordeeld
H. v. L-, beschuldigd vsu alhier gepoogd te hebben
zilveren knipjes uit de zakken vau eenige vrouwen te
ontvreemden, tot gevangenisstraf van 1 jaar eenzaam.
In die zitting stond nog o. a. terecht i
P. L- oud 39 jaar, beschuldigd vao op 16 Oot. alhier
onder den invloed vau sterken drank zijn vadei oud
62 jaar, moedwillig tot tweemaal toe mishaudeld te heb
ben. Toen memchen op het hulpgeschrei des ouden
mans aankwamen, vonden zij hem uehterover liggen
met bebloed gt.a.it, terwijl zijn zoon op hem lag en
Item de mond toebield. De Offic. v,m Justitie zjjn
requisitoir nemende, eisuhte schuldigverklaring run den
beid. en veroordceling tot gevangenisstraf van 8 maan
den cellulair en 2 boeten vau 8, iedere boete te
vervaugen door cellulaire gevangenisstraf vau 1 dag.
De burgemeester van G'apellr a/d IJsel spreekt.iu
de Af. Rolt. Ct bet bericht tegen, opgenomen iu die Ct.
van Dinsdag, dat te Capelie een persoon aan cholera
was overleden. Iu die gemeente heelt zich noch geen
enkel cholerageval voorgedaan.
Donderdag is het volgende telegram van Reuter
ontvaugen-
„Singapore, 20 November. Do Nederl.tndsche Ex
peditie verlaat Batavia om zich naar Atcliin te be
geven."
Een regeeringstelcgram uit Ittdiü vau 20 November
meldtDe cholera is te Baiavia afnemende. De ex
peditie naar Atehin is gedurende de laatBte dagen
vertrokken; de genoom! van Swieten heden. De hoofd-
opstandelingen van Luis zijn allen dood of gevangen
die van de Ommelanden in Beiikoelen nog niet. Over
al elders heerscht rust.
Naar aanleiding van het bericht omtrent het ver
trek der expeditie uuar Atehin wordt opgemerkt, dat
ditmaal de schepen niet sile tegelijk en van ééne
plaats zijn vertrokken, ma.ir zich in straut Malacca
eerst zuilen vereenigen.
Staten-Generaal. Tweede Kamer. Zittin
gen van 20 eu 21 November.
In de zitting van Donderdag is de discussie over
het hoofdstuk builenlaiidsche zaken voortgezet. Eeu
amendement van de beer Bredius om het herstel
der missie in Portugal weg te laten, met het doel
om haar met die te Mndrid vereenigd te laten, doch
met verplaatsing der standplauts naar Lissabon, is
verworpen met 43 tegen 16 stemmen. Daarna is
het geheere hoofdstuk builenlnudsehe zaken aange-
nom.n met algemeene stemmen op één na, die van
den heer van Zuyien. De beraadslaging over het
hoofdstuk justitie is begonnen.
In de zitting van gisteren is be pa dd dat heden
ten 11 ure de discussie zou plaats hebben over de
ivyziging van art. 12 der Indische muutwet, betrek
ke.ijk de koersbepaling van vreemde munten in Indië.
De algemeene discussie over het hoofdstuk justitie
der staatsbegrooting is ofgeloopen. De minister blijft,
na de afstemming van het ontwerp rechterlijke or
ganisatie, gestemd voor de partieele herziening van
het rrehtswezen en de wetgeving, waaromtrent de
minister ooit op onderscheidene punten toezeggingen
doet. De keer van Kerkwijk laakte de ongelijkheid
van rechisvervolging tussohen de verdachten van den
llaagscben woord en dp voortvluchtige baakiers en
meent als het waar is, wat meu zegt, dat uit hoofde
vau de groote kosten geen opsporingen in den vreemde
van de beeren de Gjjselaar gedaan zouden zijn, het
wenscheljjk is nog een post voor dergelijke zaken
op tie begrooting weid gebracht. De verdachten van
den dubbelen moord ziju indertijd wel in den vreemde
opgespoord en zelfs werdbij deze de hulp van 't
spiritisme ingeroepen, om tot bewijs te komenspr.
verlangt eenige iuliehtingeu hieromtrent. Men moet
nipt kuunen zeggenAls de rijken stelen, zorgt men
dat zij kunnen heengaan. De minister van justitie
ontkende dat er ongelijkheid had plaats gehad.
In bet eene geral hadden wij tractaten van uitleve
ring; met Awerika hebben wjj geen traetaat. Met
den spreker keurde hjj af de handelingen die plaats
hadden gehad om door de toepassing van het spi
ritisme bekentenis uit te lokken van een der ver
dachten. De minister bad daarom bem, die daartoe
h id medegewerkt, den commissaris v. politie Beuk-
mao, bij zicb laten komen. Deze zeide dat de pro
cureur-generaal in de toepassing van bet spiritisme
had toegestemd. De procureur-geoeraal bad daarop
aan den minister gezegd niet te gelooreu ooit zijne
toestemming daartoe te hebben gegeven, waarop de
min. deu commissaris Beukman grootelijks zijne af
keuring over bet gebeurde had te kennen gegeven,
doch daar bel eenige schijn had, dat de keer Beukman
dacht met toestemming van den proe.-generaal te
handelen, meende de mm. nog geen reden te hebben
direct het ontslag van den heer Beukman aan te
vragen. Nadat de verschillende afdeelingen waren
afgehandeld, is hel geheele hoofdstak justitie met
algemeene stemmen aangenomen.
Staten-Generaal. Eerste Kamer. Zitting
van 21 November.
In deze zitting is besloten tot toelating van de
lib. Kysinga en Dumbar de besr Eysiaga beeft daarop
zitting genomen. Mededeeling werd gedaan dat door
d« afdeelingen tot rapporteurs over de Indische be
grooting,' waren benoemd de hh. Smit, Cremers, van
Kliemen en Rahnsen. Meden ten 2 ure zou de be
handeling plaats hebben vau eenige kleine wets-out-
werpen.
In de afdeelingen van de Tweede Kamer zijn on
derzocht het wetsontwerp tot wijziging der wet van
1 Mei 1834 tot regeling van het muntwezen in Necrl.-
Indie dat tot regeling van de ontvangsten en uitgaven
van het burgerlijk pensioenfonds voor 1874; tot ver
hooging der begrooting van de Landsdrukkerij over
1872 rastelling der begrooting van het domein fonds
voor 1874 eu wijziging dier begrooting foor 1873
en de aaturalisatie-ontwerpen.
Naar men uit Gennep aan de N. B. Ct. schrijft,
zou er te Goch in den treiu een beschonken mau
zich hebben uitgelaten, dat hg wel meer wist van
den moord op Mevr. van der Kouwen gepleegd bo
vendien moet hg een ring aan den vinger hebben,
Jie hij zeide, dat van de vermoorde dninc afkomstig
was. De man is in de wachtkamer 8* kl. opgehou
den, terwijl de politie is gewaarschuwd.
De vergadering door de hh. J. A. Alberdingk Thijm,
H de Veer en J. G. van Gent, te Amsterdam be
legd om te beraadslagen over het gebruik van het
tegenwoordig paleis als stadhuis aldaar is door vele
belangstellenden bijgewoond. De vergaderiug heeft
een adres goedgekeurd aan deu gemeenteraad, verzoe
kende maatregelen te beramen om het tegenwoordig
paleis op den dsin weder te bestemmen tot stadhuis,
mits de burgerjj medewerke om een waardiger ver
blijf do» koning aan te bieden. Het adres zal ter
tcekeaiug worden nedergelogd.
Het ütr, Dat/61, meldt, dot op de verschillende
groote houtveitingen, in de laatste dagen op onder
scheiden plaatsen iu die provincie gehouden, de prijzen
zeer hoog zijn geweest, vooral die van eikeboomen,
waarvan echter vele dit jaar niet gaaf blijken te zijn
cu zoo ingewaterd, dat zij voor werkhout meestal
o.igesobikt zgn. De eiken, die een breedte van 40
tot 60 duim over kruis hebben, brengen p. m. van
f 80 tot 100 per stuk op. Ook de wilgen brengen
zeer h oge prijzen op, evenals de ijpi-il en esschen.
Het elzen- en waaraeuhout en stikken vinden tegen
ongtkende prijzen gereede koopers. De hectare hak
hout bracht gemiddeld in den laatsten tijd van/800
tot/600 op; voor de slikteen werd per vim van
ƒ30 tot/40 en voor de suiiteen van/45 tot ƒ70
betaald.
De mededeeling van het Utr. Dat/61, ais zou de
hoofd-eomuussie der „vereeniging 'oor Christelijk na-
tiouaal schoolonderwijs" besloten hebben uitvoering te
geven aan bet door de Standaard opgeworpen denk
beeld om afzonderlijk op te tredeu en als hoold-
comité te fuugeeren in zake bet kindergeichenk aan
den koning, is, naar men van welonderrichte zijde
aan de A. C. mededeelt, onjuist. Voor „vereeniging
van Christelijk natioaaal schoolonderwijs" leze men:
„vereeniging van Christelijke onderwijzers."
Naar wij veroemen zgn de aanvragen om tot on
derwijzer in Oost-lndie benoemd te worden, zóó
groot, als in geen tijden 't geval is geweest. Vooral
vele ongehuwde personen, in 't bezit der hoofdonder
wijzersakte, met aanteekening voor 't Fransch of 't
Engelsch, melden zich aan. (AT. R. Ct.)
Ia de nabijheid van Bergen (Noorwegen) staat een
kerk, geheel van paf ier gemaakt, die 1000 menschen
kan bevatten. Van buiten ia ijj rond en van binnen
achtkant. Zoowel de zuilen als de zoldering en bet
dak zgn van zoogenaamd papier mócAëj hetwelk door
middel van een mengsel vao vitriool, eiwit enz.
ijzerhard en ondoordringbaar voor vocht gemaakt is.
(Journal de la Soeieti iet Arte)
New-York, 21 Nov. De Amerikaansche con
sul te Santiago deelt officieel mede, dat tot den
I3d" November niet meer dan 63 gevangenen van
de Virginia» zijn geexecuteerd.
De hceren Summer, lid van den Seaaat, en Ca
meron hebben een beroep gedaan op de sympathie
van het volk ten behoeve van de Spaansche Repu
bliek, die thans voor haar bestaan worstelt.
Parijs, 21 Nov. Ofschoon er niets beslist is
belreSeude de oplossing der ministerieels quaestie, is
bet meereudeel der dagbladen toch ran meeuing, dat
de Broglie belast zal blijven met de vorming van een
nieuw Kabiaet.
Versailles, 21 Nov. Naar men verzekert, zou
de recoustitutie »au 't Kabinet vóór Maandag plaats
hebben. Iatusschen is er tot heden nog geen besluit
genomen. Uit gesprekken van leden des rechtereen-
truma, zou men mogen opmaken dat er pogingen
zullen aangewend worden om eeoe aaneensluiting tot
staad te brengen tusschen rechter- en lmkereentrum.
't Geraeht wil voorts, dat de beer Lóón Say van
zijne interpellatie tal afzien.
Madrid, 21 Nov. Een gerucht wil dat de op-
staudeiingeu id Carthagena besloten hebben zicb te
onderwerpen, opdat het gouvernement over bet eska
der kunne beschikken, indien de quaestie Virginius
gevolgen mocht hebben.
Geene zaak maakt tegenwoordig meer het onder
werp der gpaprekken uit dan de vretselijke ziekte,
die noch «leeds ouder ons rondwaart.
Zal het bij enkele slachtoffers big ven, of ziju deze
slechts de voorbodeu van grooier verwoesting, die zij
in ons midden kan aanrichten? Niemand kauhierop
anderi dan schouderophalend antwoorden doch zeker
is het, dat zij, die vertrouwen stelleu iu de weten
schap, eu mede acht ges.ageu hebben op de omstan
digheden, waaronder de cholera zich ontwikkelt, wel
het miust gerust zijn omtrent de dagen die nog
komen moeten.
Maar wie (hooreu wij zeggen) kan nog vertrou
wen sielleu in de wetenschap, wanneer wy liet grjotste
gedeelte der aangetusten zien sterven zeker iu ver
houding niet miuder dan gedureude de eerste epide
mie hier te lande; wanueer wij nu het eene dan
het andere middel zien aanwenden, eu alles even
vruchteloos
Alsof voor alle ziekten geneesmiddelen waren I
Uit is de uitspraak vau wetenschap en ervaring
1°. Wanneer iu het begin eener cholera-epdimuie
de *cholera uwe woning binnentreedtgeen genade,
d&u by uitzondering; heeft zij gedurende «euigeu
tyd gewoed, dan worden hare aanvallen minder lievig,
de kans op behoud wordt grooter.
2°. De cholera strydt met open vizier; dikwijls
jaren van te voren kau men zich op hare komst
vooroereiden.
3°. Zij is te voorkomen en te bestrijden.
Hoe de cholera ontstaat weten wij niet, evenmin
als wij dit van de meeste ziekten weten; zg ontstaat en
outwikke.t zich onder zekere omstandigheden kennen
wij die, dan kunnen wij hare ontwikkeling tegen
gaan. Die omstandigheden zgn onzindelijkheid en
onmatigheid, inzonderheid als de laatste gepaard gaat
met losbandigheid'
Onzindelijkheid op uw lichaam, dat-is op uw huid,
op uw longen eu uw taaug, onzindelijkheid op uwe
kleederen, op uw woning, op uw huisraad, op uw
vaatwerkonzindelijkheid op uw voedsel, op uw drank
op alles wat uw lichaam iugaat, eu niet minder op
wat uw lichaam verlaat.
Onzindelijkheid op straten en grachten, op markten
en pleinen.
De cholera ontwikkelt zich in het darmkanaal
niet van zelf: zg wordt in uw lichaam gebracht,
met nw voedsel, met uw drank, misschien, doch wel
het minst waarschynlijk met de lucht die gij inademt.
De cholera verspreidt zich volgens de meest alge
meene meening der deskundigen door de rystwater-
achtige ontlasting der lydera, en vindt hare ontwikke
ling op onzindelijk terrein; zooals een graankorrel zijn
ontwikkeling vindt op vruchtbaar terrein, doch sterft
waar hij op b teen ach tigen grond valt.
Vernietigt de rgstwaterontlasting, maakt haar scha
deloos, bevecht haar met carbolznnr en yzervitriool
of met chloorkalk.
Laat niet h^t minste spoon in bet water komen;
is het afkomstig .vao nwe vroUw, gy stelt daardoor
nw kind, uw buurman of buurirouw of wie ook nwer
uatuurgeoooten san hët gevaar bloot insgelijks door
die vreeseljjke ziekte aangetast te worden. Werpt
carbolzuor en Ijzervitriool in uwe privaten, opdat
hei minste spoor van rijst waterachtige ontlasting dat
in riool of zjjl onder uw privaat mocht geraken, on
middellijk zijn bestrijder vinde.
Wenscht ge bewgzen voor de uitwerking dier bestrij
ding wjj wijzen u naar de brochure over de bestry-
ding der cholera te Bristol, en bevelen inzonderheid
de beide kaarten aan uwe aandacht, die den loop en
de ontwikkeling der cholera daar ter plaatse in 1832
en 1866 voorstellen.
Legt ge U neer bjj de overtuiging van mannen
die dikwijls met gevaar van hun eigen leven de ont
wikkeling der cholera naspoorden of haar bestreden;
neemt ge met hen aan Rat de rgstwaterontlasting
de kiemen bevat, waaruit de cholera zich ontwikkelt,
dan merkt ge het gevaar, waaraan ge n blootstelt,
wanneer ge het water uit onze stadsgrachten drinkt,
of ter bereiding vatf uw voedsel gebruikt; ge stelt
u dan bloot om het gif direct in uw lichaam te
brengen ook wanneer gij het water filtreert.
Zoo ten minste is de uitspraak van de bekwame
mannen, aan wie in 1866 ae moeielijke opdracht
van Z. M. te beurt viel om het verbund tusschen
cholera en drinkwater op te sporen.
De beste wijze van zuiveren ia door middel van
yzercbloridede wyze van zuivering die door het
stedelgk bestuur gevolgd wordt voor de vaten met
water, die op den stadswerf, in den Vogelenzang, op
deu lüam en op de Nieuwe Haven geplaatst ziju. Die
zuivering is gemakkelyk en uiterst weiuig kostbaar.
Verblgdt het stedelijk bestuur, dat met uwe voor-
oordeelen rekende tegen alles «nt nieuw is, en daarom
slechts op virr stations water ter beschikking stelde;
toont door dit op prijs te stellen, dat ge meer ver
langt, en lont u uiet weerhouden door bekrompenen,
die het gebruik van dit water wantrouwen, omdat
zg te wijs iu hun eigen oogeu zijn, om vertrouwen
te kunnen stelleu iu deskuudigeu.,,
K. MARS.
Burgerlijke Stand.
Okboken: 19 Nov. Johannes Jacobus, ouders M. A. Holt-
huijscu eu C'. L Sousbeek
Ovk.BLKDKh: 19 Nov. S. R. W. Holstijn huisvr. van A.
H. L. Uadiugs, 83 j. C. P. Kerper, 70 j. J. C\ 1J%-
selsteijnj lj 2 m. P. G. van der Pauw, 2 j. J. M-
de flaau, 2 j 20. J. W. Yeen&tra, 2 m. J. C. Jac-
querner huisvr. van A. van Es, 57 j- II Leget, 10 ui.
A. T. Pastoors, 66 j. A. J. Heuser, 4 j. 6 m. 21. A.
den Broeder, 6 j. 3 n».
BURGEMEESTER eu WETHOUDERS van Gouda,
brengen ter nl<«:meene kennis, dat behalve op de
Stads-ti miner werf, nog scheikundig gezuiverd DRINK
WATER kosteloos verkrijgbaar is gesteld iu *de
Vogelen zang" bij het Lombardswatertje, op wde
Nieuwe haven" bij de Vuilsteeg, en op //de Raam"
bij de Drapicrsieeg.
Goudaden 21" November 1873.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Secretaris, De Burgemeester,
Drooglekveh Fortuijn. van Bergen IJzendoorn.
Getrouwd
W. LAMPE
EN f
A. C. van den KIEBOOM,
van Dprdrecht,
die tevens dank zeggen voor de belangstelling
bij hun huwelijk oudorvonden.
