abvërtëntiénI
Koloniën.
Kanlougcrcüht te Gouda.
Laatste Berichten#
POLITI IEL
binnéiü. z|l»éri bmtrfeht dèn toestand Tan het rijks
archief, fan dé aanwiflstën die het verkregen heeft
en van hetgeen door de ambtenaren verricht is.
Staten-Generaal. E'erstx Kamer. Zittin
gen van 14 en 15 A»rtl.
In de zitting van Dinsdag ia een viertal ontwerpen aan
genomen. Bjj dat tot indeeiing der bedjjkte gronden in
het W ij kêrmeer heeft de'minister ♦if bindenl. Zflkeh,
op eene vraag van den heer Nobel, geantwoord dat
de concessie tot droogmaking der Zuiderzee niet kan
wordtii verleend tbiuléf krtioltdwli&B\bi|lp va»; he^
gouvernement. t)e niipistfcr hóópte zeer spoedig lyné
denkbeelden, omtrent de wijze hoe dit zal m<j£iëfl ge
schieden, te formuleéren in een voorstel aan deu mi
nisterraad. eindverslagen zijn gereed over alle
aanhangige weksbhtWpèn, dié ha afloop van dé be
handeling der véëtlngWet aén dé orde zullen worden
gestelddaarna zal het adfëó san den koning in
comité wtJtdfefr behandeld:
In de zitting van gisteren zijn eetlige anti de orde
gestelde wetsontwerpen, waaronder dat tot regeling
der cousülaairechten, aangenonien. l)e behandeling
del vestingwet is aangevttngen. Al de sprekers whrbn
voor de wet, béhoadéttS hét ontvangen van enkele
uadere ophelderingen. Gisteren avond ten 8 ure
zijn de beraadslagingen voortgezet, en is de vestingwet
aangenomen met 31 stetomen tegen 1. De kamer is
tot iladere byeen roeping gescheiden.
Statoa-generaal; Tweede Kameu. Zitting
van 14 April.
In. déze ziitiug zijn, behalve de reeds bekende
wetsontwerpen, nog ingekomen een ontwerp tot re
geling der voorwaarde» tot het sluiten vau tractaten
wegens de uitlevering van vreemdelingen, em een
tractaat met België tot wyziging van artikel 6 van
het Mnaslractaat. Dfe kamer heeft besloten op den
12den Mei den koning een adres van hulde en. ge-
lukwensch en corps anu te bieden.Heden ten elf uur
zoude interpellatie nopens Atehin voortgezet wofden.
in de afdeelingen der tweede kamer werd gisteren
o. a. onderzocht het wetsontwerp tot voorzièning in
de verevening vau door de rekenkamer afgewézed vor
dering, houdende beschikbaarstelling van gelden wegénS
door het dep. van oorlog gedane verstrekkingen, diénst
Er loopt te Amstej-dana een gerucht, dat ook de
koning van Wurtemücrg k'ij gelegenh'eid dér aanstaande
feestviering zich derwaarts zal begeveü,
'sLénds middéleri over dé drie eetste njartndeh
dezes jaars hebben opgebracht 19,992,663 (J0i/a,
zynde/ 362,445.2fel/s meej- dfth in hetzelfde tijdvak
van 1673. De rajüing bedroeg/ 19,834,052.76.
Ten einde grondig te kunneu ourdetlen over de
wërking vait (Jé jongfete wijzigingen in dé wettelijke
bepalingen omtrent de heffing Vin belastingen dbor
of ten behoeve vdii dia geinéeulën, heeft dó minister
van Biiancien het noodig geacht een goéd overzicht
te hebben van de plaatselijke belastiugen en inkom
sten, zooals die op het oogënblik funneu worden
geacht te lijn. In overleg mét zijrt ambtgenoot Voor
binnenl. zaken heeft dis minister derhalve, door lüs-
schenkomst van de commissarissen des konings, de
gemeent< besturen aangeschreven, over het afgeloopen
jaar 1873 gelijksoortige staten van de bedoelde be
lastingen en inkomsten op te maken als indertijd in
vroegere jareoj en laatstelijk over 1868, zyn opge
vraagd. Wanr de rekeningen over 1873 nog niet
zyu afgesloten, behooren die staten niettemin dadelijk
naar 'dé bekendfe of vermoedelijke ontvangsten én
uitgave», zoo tiaüwkbarig mogelijk te worden inge
vuld. Voor dié gemeenten, whar de hoofdelijke om
slagen worden geheven naar den grondslag vah het
inkomen of vèr<hoedel(jk inkomen, wenscht de mi
nister teverts te ontvangen efen extract uit de be
trekkelijke verordeningen, voör zooveel betreft de be
palingen omtrent.de wijze, waarop hét inkomen der
belastingschuldigen aangewezen; geschat of berekend
wordt. Van de gemeentelijke opgaven wordt door
de zorg van de commissarissen des kénings een provin
ciale verzamelstaat opgemaakt en deh ministergezonden.
De vergadering van Modprne theologen, dinsdag
avond te Amsterdam gehouden, werd door 130 leden
bijgewoond. De voorzitter van het „moderamen",
P. H. Hugenholtz Jr., opende de bijeenkomst met eene
warme rede.
Nadat eenige zaken van huishoudeljjken aard waren
behandeld, werd aan de orde gesteld het eerste punt
der agenda, zijnde de vraagt
Welke waarde hebben de pogingen, die in den laat-
sten tijd zijn aangewend, om den godsdienst los te
maken van alle metapbysica, hem op te vatten niet
als wereldbeschouwing, maar als levensbeschouwing en
het Christendom te beschrijven als zedelijk idealisme?
I)e beer A. G. van Hamel gaf oker deze vraag een
uitvoerig referaat.
Een groot aantak van dé voornaamste woordvoer
ders der moderne richting nam deel aan dè discus
sie, die tot ongeveer half twaalf werd voortgezet.
Daurop besloot de vergadering het debat te schor
sen en aan dfc ferder ingeschreven sprekers, alsmede
aan den referent, het woord te guunen in den aart-
vang déi1 ochtendvergadering op den! volgenden
dag;
Meldden wy im ons vorig Nr. een en ander aan
gaande een «zelfopteekeneud schaakbord", thans ont-
leenen wij aan het Dagblad- het volgende van de
hand dés heereil F. van Hogfliidorp;
Reeds menig geleerd en praktisch werktuigkundige
had zich over het nu opgelost vraagstuk het hoofd
gebroken. Zoo spreekt de Deutsche Schach-Zeitung"
vaa Juni 1872 vaneen Scacograaf, door deu hofraad
Brandt bedacht, waArtoe niets andera dan twee
kleine galvanische batterijen met een aantal Electro-
magneten, met hameis en de noodige draden vereischt
werden. Ook bij ons te lande heeft men. zich het
probleem meer dan eens gesteld en heeft o\a. onze
onderzoekende stadgenoot, de heer IJzerman^ in een
lezenswaardige brochure, de beschrijviug gegeven van
een „Schaaktafel, de gespeelde partyen behoudende
en aautoouende."
lutusscheu gaf nog niemand het tastbaar bewijs
van de deugdelijkheid zyner uitvinding een moei
lijk en wel eens ondoenlyk stuk 1 totdat professor
Baehr, een gpheel anderen weg inslaande en, na
efenige partiëele proefnemingen, nu „nb omni parte
paratus" zijn proef op de som heeft geleverd. Als
niet-deskundige (een eupheinisme voor onkundige
zal de ondergeteekende zich niet w igen aan eeu
beschrijving van den scacograaf, ook zdfs niet voor
zoover het geheim van het mechanisme voor hem
ontsluierd is. Beter doet hij met te ^constateeren
1°. dat met een lichten druk'op een ter zijde aam
gebraohten kuop een papier op zoodauige wijze onder
het bord wordt verschoven, dat de verschillende
zetten daarop aangeteekend Wijven j
2°. dat zulks geschiedt door met denzelfden druk
drie verschillende mouvementen te weeg te brengen
(naar het schijnt de knoop van het vraagstuk!) en
3°. dat de aldus opgeteekpnde party later gemak
kelijk en zeer korrekt kan opgeieekend worden, zoo
danig zelfs dat verzuimen, door de spelers gepleegd,
.zich van zelf aanwijzen,
Nog op één omstandigheid moet men hier wijzen:
de heer Baehr, hoe machtig ook in het verkregen
resultaat, schijrit sober en uiterst eenvoudig iu zijn"
middelen te zijn geweest. De geheele scacograaf is
niet grooter en behoeft niet veel dikker te zijn dan
eeq ferm schaakbord, eu zulks niettegenstaande de
geheele machinerie van hout vervaardigd is. Strekt
dit feit in de eerste plaats tot hoogen| lof voor den
geleerden uitvinder, het staat ons daarenboven toe te
vertrouwen dat wé hier niet wederom met een „cu
riosum* zullen té doen hebben, maar meteen werk-
tu*&. gehikt in het dngclyksch gebruik van zooda-
nigen prijs dat ieder schaakgenootschap het zich zal
kuuuen aanschaffen.
Dankbaar dus voor al de inspanning, welke prof.
Baehr zich voor zijne collega's schaakspelers heeft ge
troost, gelooft schrijver dezes dezen geen beteren weusch
te kuunen toebrengen dan dat de ietwat schrale hulde
van een leek als hij, weldra moge aangevuld worden
(foor veelvuldige betuigingen vau iugeuomenheid uit
den mond vau zoovele deskundigen ais er daar in
ons vaderland en elders beroemd zijn en schaak
spelen.
Te Amsterdam hebben zich gevallen van honsrlol-
heid voorgedaan, zoodat afgekondigd is, dat honden,
die op den openbaren weg los loopen, moeten voor
zien zyn van een muilkörf.
Te Vianen had Zaterdag 11. het volgende plaats:
ln het huist bewoond door J. H. C., was diens
huisvrouw 'a uachts te voren aan eene besmettelijke
ziekte overleden en daar het woonvertrek tevens tot
ziekenvertrek gediend had en delijUeres daarin over
leden, achtte de burgemeester de toepassing van art.
13 der wet tegen besmettelijke zirkten uood>g en ge
lastte, dat het lyk des avonds teu 6 uur naar het
lyktnhuis op de begraafplaats dér R. K. gemeente
zou worden overgebracht. Toen op bet bepaal!e uur
de lijkwagen voor het sterfhuis gekomen was en de
dragers aldaar aanwezig waren, meende men dat te
gen dezen maatregel, in het belang de* bewoners te
nemen, geen verzet zou plaats hebben, daar do man
der overledene daarin scheen te berusten; doch al
ras bleek het; dat die meening onjuist was, daar de
vader, daartoe aangespoord door zijne kinderen, hét
lyk niet wilde latert volgen. Niettegenstaande de
olitie daar ter plaatse aanwezig was, mócht het
Rar niet gelukken, wegéns het krachtdadig verzet
en den heftlgen tegenstand, dieo zij bij de aldaar
vergaderde volksmenigte ontmoette, tot het vervoer
van het lyk over te gaan. De burgemeester besloot
daarop van de zaak den officier van justitie bij de
arrond.-recht bank per telegram kenus te gevea en
verdere instruction af te wachten, waarvan hét gê*
volg was, dat de officier, vergezeld van twee rijks
veldwachters, zich van Gorinchem naar Vianen begaf
en de overbrenging van het lyk naar het^ lykenhuis
des avonds ten elf ure zonder verderen tegenstand
plaats vónd.
tder hefc opsohrift„een vrije Zaterdag" soferijft
JL Versluijs in bit .BchoolHad het volgende:
Een voorname zaak, waarop bij het onderwijs der
kinderen moet gelet worden, is of niet hun gezond
heid benadeeld wordt door te veel, op de school
banken te zitten. In Onderscheiden plattelandsgemeen-
tbn> der provincié Groningen- is bet gewoon lager
onderwijs verdeeld over vijf dagen ieder van vier uren.
Daartegenover staan ecu aautal andere scholen, waar
het aantal lesuren wekelijks omtreeks acht meer be
draagt. Welk van beide regeliiigen dt beste is, wordt
zelden of nooit besproken in ons land. In Duitsch-
land is het anders daar heeft men siuts lang door
'de sehoölgezondheidéleer een afzonderlijk vak gekregen
dat vele en bekwame beoefenaars telt. Men is daar
tot een conclusie gekomen, die in strijd is met de
hier bestaande regeling. Om in overeenstemming te
komen üiet de resultaten van dien nieuwen tak vaa
wetenschap, zouden onze leerlingen van 6 jaar niet
langer dan 15 uur wekelijks op de schoolbanken
mogen zitten, en ook voor kiuderen van 10 en 11
jaar zou 25 uur als maximum moeten beschouwd
worden. Wat verder gaat, strekt niet alleen ten nadeele
van het liobaam maar is ook niet in staat de ont
wikkeling van den geest te bespoedigen.
Op de verbetering van de schoolgebouwen en de
schoolbanken heeft men gelet, maar het aantal school
uren scheen niet de morite van een bespreking waard.
En toch was dat punt van het uiterste belang, lk
noemde hierboven 2§ uur wekelijks, maar er zijn
een nantnl pluatsen, waar bij de gewone dagschool
nog oen avondschool komt van 10 uur in de week.
Leerlingen, die de dagschool bezoeken, zijn volgens
het voorgaande ten eene» male ongeschikt tevens de
avond te bezoeken. Ik zal van de avondschool dus niet
verder spreken.
Wat nu de dagschool betreft, zoo verlieze men niet
uit het oog, dat het onderwijs dnnr gegeven gewoon
lijk niet het eenige is Vdof de meisjes komen daar
handwerken bij en voor de meeste kinderen nog gods
dienstonderwijs. Dit maakt het nog dringender noodig
in geen geval meer dan 25 schooluren wekelijks te
hebben. In vele plaatsen is dat zoo, en dan heeft men
vijf dagen ieder van 5 uren genomen. Op de eene
plaats is dat geschied met het oog op bet schoon
maken der school, op de andere met het oog op de
normaallessen ter opleiding vnn kweekelingen hulp
onderwijzers en op een derde plaats inet het oog op
beide.
Het argument van hot schoonmaken geldt ook voor
Amsterdam, en dat der opleiding tot onderwijzers
moge vóór A. niet zoo sterk zijn als voor kleinere
plaatsen, en komt een ander argument bij, dat til. op
vele scholen de Joodscbe kinderen meest alle wegblijven
op Zaterdag.
Waar van klassikaal onderwijs sprake is, kan men
geen onderwijs geven; wannher een nnnzien'ijk deel der
leerlingen afwezig is. Dit argument is zdó sterk dat hgt
alleen voldoende moést zijn om op 9choleu, die voor een
groot deel door Joodschc kinderen worden bezocht, des
Zaterdags geen leste geven. Op zulk een school zotrik
op Joodsche feestdagen, ook buiten den Zuterilng, aan
alle kinderen vacantie willen geven. Hetzelfde beginsel
zou ik met het oog op klassikaal onderwijs willen
toepassen in plaatsen waar een aanzienlijk deel der
kinderen Roomsch is. Een lagere school is geen bewaar
school, eü klassikaal onderwijs is aan vaste regelen ge
bonden.
Schoollokalen moeten tusschen de schooltijden
goed gelucht worden; daarom is liet verkeerd ze in
dien tyd voor godsdienstonderwijs in gebruik te nemen.
E»en verkeerd is het, kinderen, die vijf uur lager
oerwijs ontvangen, nog bovendien op denzelfden
dajf een uur godsdienstonderwys te geven. Het lager
ipnderwys moet daaronder lydén. Nn betwyfel ik
echter of het vrij geven van den Zaterdag dat gebrek
geheel zal kannen verhelpen. Voor eenige predikanten
zal het niet mogelijk zijn al hun godsdienstonder
wijs aan schoolkinderen op dien dag te geven. Maar
al kondën zy er sléchts 2 uur aan wijden op dien
dag, dén zou waarschijnlijk reeds een groot deel van
hét bezwaar zijn opgeheven. Voor vele predikan
ten zonden die 2 hur voldoende zijn, en boven
dien zijn er in de steden ook afzónderlijke catechiseer
meesters.
Bij het lager onderwys kunnen das door het vrij
geven Van den Zaterdag een aantal bezwaren worden
weggeruimd, zonder dat er niéuwe te voorschijn komen.
Integendeel de gezor'dheid der leerlingen zon ér bij
winnen, hun verstandelijke en zedelijke ontwikke
ling zou aan den eenén ként meer winnen dan z^j
aan den anderen kant zou verliezen, en ook de on
derwijzer zou meer vrijen tyd krijgen en zijn overige
lessen beter geven dau bij een te groot aantal.
Ook voor hot mkklclboa' onderwijs is gesproken.
Daar is de zaak moeilijker. Voor te!e rakken zijn vele
oren uoodig, en die kunnen niet over vijf dagen ver
deeld worden. Op dat gebied durf ik daar geen veran
dering in den bovenbedoelden, ziu aanraden,
Ajs een byzpnderbeid kan wofdeu meegedeeld dat
'in plaats vau D. Buijs, die, als, organist bij.de her
vormde gemeente te Bergschenhbek heeft beaankt, als
zóódanig ia benoemd J. Tikekes, oud 13 jaar, om als
zoodanig te fungeeren.
Het Indisch, genootschap beeft, behalve het telegram
van gelukwenschiug aan luit.-generaal van Swieten, nog
een schrijven aan dien opperbevelhebber gericht, waar
in het volgende voorkomt: w» exdellentie gelieVe
de verzekering aan te; penicn ile)t bit Inricht vgif deu
val van den kraton, evenais te voren s^lie tijdingen die ons
nieuwb voorbeelden van overwinning, door uwe wape
nen behaald, mededeelden, ons in buitengewouoiuafe
beeft verheugd. Wsl tracht de pooit slapende oppositie-
en partygeest het gewicht dier overwinning te verklei
nen, m*ar uwe excelléntie zij verzekerd dat tegenover
het getal der weinigen, die deA onvermijdelijk gewor
den oorlog tegen Atebin gebruiken als een middel opa
andere doeleinden te bereiken, staat dat van vele an
deren; die uw beriéht „De kraton is onë" met vreug
de vernamen en met instemming, de slotwoorden van
uwe depeehe herhaalden „Koning en vadejriaiid zij
geluk gewenscht mbt deze overwinning." Zij toch be
schouwen deu val van den kraton als bet begin van
h"t einde vau den krijg, die door 'a vijand» hard
nekkige» weerstand, welke ons bewondering afperst,
giooté offers vordert en langer duurt dan velen in
den aanvang verwacht hebbeo. Het behaalde wapen-
feii heeft de hoop op een guustigeu ailoop vau den
oorlog versterkt, een ailoop, die, gelijk wij wenscheu,
spoedig, nabij# moge zijn, opdat uwe excellentie dan,
na volbrenging uw,er taak, uauge kunnen terugkeeren
in. den kring van uwe talrijke vrienden, bovenal iu
het midden van uw ge/.in, dat gij zoo zeer lief hebt
eu noode hebt verlaten, alleen omdat het vaderland
u riep, dnar men begreep dat uwe ondervinding en
uw talent noodig zoude zijn om een guu&tigen ailoop
te verzekeren.
OOST-INDIÊ.
BATAVIA, 5 Maart.
Ten vervolge op het voorkoineudo in de Javotcbe
Ctf vuil 27 Febr., wordt uit de rapporteu en het
journaal van den Opperbevelhebber der 2de expe
ditie te^ou Atoltin het nutolgcnde medegedeeld:
7 Fcbr. nerd bepaald, dat den volgeudeu dag een
aauvnug zoude gemaakt wordeu met het in orde
brengen van het terrein, en de voorbereidende wer
ken tot bet oprichten van eene permanente verster
king met kampement. Dagelijks zouden daartoe 300
manschappen, om beurten door de brigades te leve
ren, nau de genie worden afgestaan.
Omstreeks 9 uur de.- morgens kwnra zich aanmel
den, eu vvercl bij deu adsistent-resideut Kroeaen toe-
gelaten. Toekoe Nik, medebrengende Toekoe Lampa-
se*;, Hoofd vau de IV Mqekims (onderdeel der XVI
Moekim.*); die verklaarde zich te komen onderwerpen,
eu dat zulks geschiedde in dvereeustemming met de
Hoüfdeu eu de bevolking in zijn genied.
8 Febr. Door de» ads.-resident Kroesen werd be
richt ontvangen, dal iu de kampongs Louu eu Aloes
versterkingen worden opgericht, waarin ook Toekoe
Nik Focrbt eeu aandeel zou hebben genomen.
Juist deu vorigcu dag had hij ter inzage ontvan
gen oen schrijven van datzelfde Hoofd aan Toekoe
N*k 11 adj i,- waarin eene gunstige gezindheid werd
ami deft dag gelogd, en bij mededeelde, dot hij-zeif
niet te Maraksa kon komen, om met Toekoe Nik
Rjt'ljii over onderwerping te spreken, maar dat hij
een grmachugdq zou zonden (welke echter nog uiet
was verschenen).
Het volk vau de VI Moekima onder Toekoe ^anta
zou zich versterken bij kampong BitaL
Vnn twee Klingaleczeu, die- sedert eenige dagen
met haiKfeliw&ren nau de Tamuu (Kotta Petjoet)
komen, Wérd vernomen, dat^de meerderheid van het
volk den oorlog moede was dat Puuglima Polim
nog in levé» zon zyn, en dat het nog niet zeker
den, die dtgr handelsartikelen opkocht, mot het doel
om die te kampong Djawa te verkoopen.
Van Toekoe Nik Poerba werd! niets vernomen.
Toekoe Nanta had ingevolge de schriftelijke inter
pellatie over het wegbreken van de brug bij Bi tal,
den 5den oepe samenkomst gehad met Toekoe Nik
Radja, waarin hij alle berichteu over zijne slechte
gezindheid onwaar verklaarde en afspraak maakte,
om ie zamen een brief aan het Goayeruèment te zeti-
ded; hij zou daarvoor iemaud met zijn tjap naar
Maraksa afvaardigen. Blijkbaar was dit niet gemeend,
want (Je tjap werd niet gezonden, en Toekoe Nanta
versterkte zich bij Bital en bij Mendersah Laudjamé
De brieveu aap de Hoofden der 111 Sogi's waren
den vofigen óê0 bezorgd.
$anglima Polim leeft nog en heeft den voor Toë-
koe Baik bestemden brief aangehouden, omdut hij
dezen beschuldigt, goedereu van den overleden Sul
tan, heip tijdens het bombardement van den Kraton
toevertrouwd, te hebben verduisterd.
Toekoe Tjdet Detsroug van .Vioeki-us XXVI heeft
aaij, 'i'oekpe Nik Radja eea brief geschreven, met ver
zoek om inlichtingeu betreffende de hadat-compaguie,
Waarop déze heeft geautwoord: „wie zich spoedig
Onderwerpt, zal voordeel hebbenwie lang wacht, zal
nadeel lijden."
Van hulptroepen van Mrrdoc was niets vernomen.
Men Verhaalt, dat een Europeeseli soldaat au
ónae troepeu op Atchiu, die zich b.j verschillende
gelegenheden derwijze had onderscheiden, dat hij
Voor eén eervolle vermelding was voorgedragen, op
j zekeren avond, na acht dageo niet n>t de kieereu
geweest, te zij», op post sta.nde, door slaap over-
j inaud, tegen een boom leunde en in die houding
werd gevonden door deu officier van de ronde, die
I van het voorgevallene onmiddellijk rapport maakte,
j De opperbevelhebber der expeditie, van hei gebeurde
omstandig Onderricht, vaatdigdé een order uit, waarbij
het feit werd geconstateerd, dat bedoelde fuselier,
slapende op zijn post tegenover deo vijand gevón-
j den, volgens de krijgswetten inet den kogel gestraft
behoorde te wordeu, doch dat de opperbevelhebber,
in aaumerking nemende het uitstekend gedrag van
j dien soldaat bij onderscheiden gelegenheden eu de
Zware vermoeienissen, gedurende veie dagen uitgestaan,
béaloteu had hem ter dier zake niet te doen vervolgen.
Generaal van Swieten herinnerde verder de officieren
aan Napoleon I, die 's nachts na een groot gerecht
de ronde doende, eveneens een schildwacht slapende
voud, doch deu man liet slapen, zijn geweer uaiy
en op post bleef staan tot de yoldaat werd afgelost.
liet Bat. Hand. verklaart inet de meest mo
gelijke zekerheid omtrent de geruchtmakende zaak
der Eugeisehc soldaten te Samarang het volgende
Je kuuuen mecdcoicu: „Daar er tdsscheu ons en
Engelatid, noch voor de rijken iu Europa uocli voor
die iu ludië, een tractaat bestaat tot u.ticvering vau
militaire deserteurs, kon er vau arrestatie der beide
naar Suinuruug gedeserteerde Eugeische soldaten geen
sprake zijn. Daar zij echter zonder middelen van
beslaau waren, ontzegde bun de resident het ver-
biyf, waarna zij zich, door gebrek gedwongen, tot
deu Engclscheu consul te Samarang wendden, met
verrock om naar hun garnizoen te wordeu terugge
zonden. Daarop Ziju twee Eugeische soldaten iu uni
form en gewapend (dat de geweren geladen waren,
slaat niet vaH) te Samarang gekomen, om aan de
deserteurs op Run terugreis uaar Singapore tot geleide
te vei strekken. Biuueu eeu paar uur na aankomst
vertrokken zij we£r, iu gezelschap hunner kameraden,
die geheel vrijwillig, zonder eenigcu dwang, zelfs
op eigen verzoek, met hen meegingen. Zonder nu
aan de geheele /aak uiee; gewicht te hechten dan zij
vetdient, is het duidelijk, dat de vormen in deze
gehvel verwaarloosd zijumei alle begrippen van
volkenrecht strijdt het, dat gewapeude soldaten van
het eeue laud in een ander hunne faneticu komen
uitoefenen, eu het Engel oh bestuur zal ook de uoo-
dige opheldering móeten géren, eu de amuleuareu,
die zcii vergrepen hébben, moeten berispen. Wij
kunnen er bijvoegen, dnt door onze regeéiing reeds
stappen zyu gedaan om tot een gewenschl resultaat
ie geraken. Onbillijk is het dus, zoöals de Locomo
tief doet, van Hotlaudsche lauwheid »u deze te spre
ken: Engelsche arrogautie is iets anders." A
w/is, dut de dood van den Sujtar» geen verzinsel was.
9 Ffbr. Dpor den chef der opnemingsbrigade werd
eene verkenning en opname gedaan iii westelijke en
zuidwéstelijke riohtiug, onder dekking van eene com-
paguie infanterie.
Last werd gegeven tot terugkeer naar Java van
eene compagnie vesting-artillerie por stoomer Jason.
Door den aJs.-residQnt Kroesen waren weder be
richten ingewonnen
dat Toekoe Moeda Tjoet Lasik van Merdoe was
afgekomen met 80Ó man hulptroepen geweren,
eb zich te Liunbsro zou be inden j
dat Toekoe Hoesin en Abdoel Medsjid te Kets-
pang Doea Wacht hielden, én iedereeu wilden doo-
kanselier zijn ontslag hetft ingediend, wordt van goed
on4e/richte zijde tegengesproken.
De rijksdag heeft heden de artt. 2 tot 8 der Ie-
gcrwet aangenomen.
Aau het Bureau tan Politie is in bewaring een
in deze gemeente gevonden Stalen HOROLOGIK-
VESTKETTINt}, waaraan twee SLEUTELTJES en
een Zitfer VOORWERP.
Ter terechtzitting van den ltt April 1874 zijn
veroordeeld
A. L. Tot eene geldboete van 3.of subsid.
gev. van cép dagwegens het te Gouda rijden har
der dan'in een matigen'draf.
P. V. Tot eene geldboete van 1.of subsid.
gev. van één dag; wegens het harder dan stapvoets
rijtflbu over eene beweegbare brug te Gouda.
J. v. 't R. Tot eene geldboete van f 1.- of subsid.
gev. van één dag, wegen» het te Gouda ryden met
een aangespannen hond, welke niet voorzien was van
een muilkorf.
K. v. d, N. Tot eene geldboete van 3.of
subtil, gev. van één dag, wegens het te Goada als
geleider van eeu met houden bespannen voertuig, niet
gaan naast de honden.
K. V. Tot twee geldboeten, eene van 25 cents en
eene vau 50 cents of subsid. gev. van één dag voor
elke boete wegens het als eigenaar van een gedeelte
def scheikaie aau de oostzijde vau den polder Mtü-
detbiok langs den ouden Beyerscheu boezem onder
GouJerak, kadaster sectie B n°. 832 eu 833, bjj het
drijven eener te voren bekend gemaakte- schouw en
nersciiouw, telkens niet te hebben gezorgd dat gemeld
gedeéltö dier kade eene hoogte had van eeu ""meter
boven zomerpeil.
M ARKTBERICHTEN.
Gouda, 16 April. Bij gewone omzet was de
stemming vast.
Tarwe puike 12.a 13.25. Mindere 10.
a 11.50. Rogge puike 9.a 9.85. Mindere
8.a ƒ8 75. Gerst pnike ƒ8.25 a 9.-*. Min
dere 7.a 8.Haver zware 5.n ƒ6.—t
Ligte-ƒ 4.a 4.80. Hennipzaad 8.75.
De veemarkt met gewone aanvoer, de handel
iu alle soorten traag; magere varkens cn biggen ving
verkocht, vette biggen geschikt voor Londen 22 a
25 cent per half kilo.
Kaas. Aangevoerd 25 partijenprijzen 28
a 32.
Boter 1 30 ii 1 40.
Grasboter tot 1.50.'
Burgerlijke Stand.
Gkboben: 13 April. Pieter, ouders G. van den End en C.
J. b. Smit. 14 Johanna Maria, ouders J. Maree en D. A.
Sluiter. Karei Ghristoffflj ouders 1). P. vau der Pauw en
M. C. van Grimbtrgeu. Johanna Cornelia, ouders P. Leef-
lang cu J. C'. Scboouderwoerd.
OvtklKULT»'11 April. H. van Draauen, 70 j.
Gehuwd15 April. D. IJsselstiju en J. J. Exalto. B.
Mecwezcu cu E. Utvppel F. van klaveren en VY. Akriju.
II. iiouiuana eu J. van Straaten. J. J. backers eu W. A.
Van Houten. J. Kuitelaar en M. va» logen.
OV-- -
Getrouwd: v
II JACOBUS JOHANNES BACKERS f|
Berlijn, is' April. Blijkeus hel stmog;aphisch
verslag der gisteren gehouden z tting van dun rijksdag,
heeft de heer Delbruck, iu zyn uutwoord op de rede
van den heer Mallinckrodt, verklaard ten stelligste
te moeten opkomen tegen de bewering, d..t het Duitsch
departement van buiten!andsche zaken de Fdinache
regeering had gedwongen, vernederende stappetl te
doen. Dat fofmeel dementi nciittc de heer Deibrück
noodig, oind.il men door zulke beweringen niëutve
zaden van tweedracht tusschen de beide natiën wil
uitstrooien.
Beriyia, 15 April. Een gerucht, dat do rijks-
WILHELMINA ADRIANA MARIA. SS
van HOUTEN.
Gouda, 15 April 1874.
Heden overleed ons jongste Dochtertje,
in de ouderdon} van bijna 3 maanden.
P. W. J. van LU EN EN.
A. van LUENEN—
Gouda, 13 April 1874. van Mastwijk.
Heden overleed, na langdurige Ongesteld
heid, te Amsterdam, onze veel geliefde schoon
broeder, de WelEdele Heer W. P. STEENHOFF.
P. J. MARCUS.
J. L. MARCUS -
Gouda, 11 April 1874. Kaakebeen.
'Eeni.je kennisgeving.