BINNENLAND.
Koloniën.
Belangrijk voor velen!
A
o o s t -In Fi
Adolph Haas in Hamburg
lastingen willen goedkeuren, zelf9 al z|jn die belas
tingen noodig om een financieel bankroet te voorkomen.
Het programma der linkerzijde voor de aanstaande
verkiezingen bevat: vereenvoudigingen spaarzaam
heid in de saatshuisbouding; 2°. reorganisatie des
legers; 3°. krachtiger optreden in de kerke ijke aan
gelegenheden. lu den ttrgd om de god>dienstige
vrijheid en tot regeling der verhouding tusschen kerk
en s'ant, wordt aangedrougen op aansluiting bij de
politiek eener groole natie» welke de vrijheid van den
staut en van bet geweten tegen de aanmatigingen der
Roomsche curie verdedigt. Het manifest is getee-
kend door: Cairoli, Nicotera, Crispi, Manoiui, den
hertog van Sermoutta, Miceli en anderen.
Tiendnizend Carlisle», onder aanvoering van don
Alfonsus, zijn geslagen door 5000 republikeinen. De
slag heeft twee dagen geduurd.
Het leger van Concha heeft, na eene omtrekkende
beweging, zich van Villatuerta, Luca, Loroaz en Ail-
loz meester gemaakt. De inneming van Eeteila wordt
spoedig verwacht.
Aan de gunstige verwachtingen, die deze berichten
in Spanje en elders opwekten, is eensklaps de bodem
iugesbigeii door het noodlottig telegram, waarbij het
sneuvelen van de/en bekwamen generaal gemeld wordt.
H|j is iu de onmiddellijke nabijheid van bet doel
zijns toebts, de stad Estrila, bij de bestorming eener
schans door een geweerschot gedood.
De minister van oorlog, Zubala, is onmiddellijk
naar bet leger getrokken, om bet commando op zich
te nemen, en in zijne plaats is een ander miuister
van' oorlog benoemd. Het is de vraag, of Z&bala
in staat zal z|jn om de meesterlijke tactiek van Concha
voort te zetten, die thans reeds by na den Carlisten
een nederlaag bezorgd had, even gevoelig, als het
ontzet van Bilbao.
Het sneuvelen van Coucha bewijst voor het overige
weder opnieuw, hoe roekeloos de aanvoerders in Spanje
zich bloot geven. Maar juist wanneer alles van zijn
eigen persooulykheid afhangt, komt een bevelhebber er
natuurlyk het gemakkelijkst toe, zijn persoou te wagen.
FRANERUE.
Het refrein van al de Fransche overwegingen in
den eersten tijd na den oorlog, intellectueele en mo
reele wedergeboorte, heeft weinis; beantwoord aan de
werkelijkheid; het gehaspel en de onmacht der poli
tieke fracties, in verband met de herlevende macht
van de keizerlijken, geven daarop een even treurig
abt woord als de sedert den oorlog toegenomen bede
vaarten met al het oijgeloof, dat daarmee gepaard
gaat. De République Fran^aise doet schier dagelijks
ntoeite om haar lezers te overtuigen van het werkelijk
beslkan van een Bonapartislisch comité, dat overal
zijn vertakkingen heeft eu als geheime politieke ver
een iging zou vallen onder de termen van de strafwet.
Maar dok zonder nadere bewijsstukken kan men
aannemen, dat zulk een ceiitraal-coroité bestaat; dat
bestaan toch is de mees. nntuurlijke zaak der wereld
een groot deel van de militairen, het oude keizerlijke
ambtenaren-personeel in deu meest uitgebreide» zin,
is nog aliyd aau het keizerrijk gehecht, omdat het
daarin een bron van bestaau heeft gevonden, die
door de republiek zoo niet ontnomen, dan toch elk
oogenblik bedreigd werd. Berustend op imtnoreeieii
grondslag, wordt de oude ijver van de imperialisten
aangewakkerd door nieuwe beloften, waarv.ui de on
langt bekend geworden geheime verkiezingscirculaire
een treffend staaltje opleverdete werken op de over„-
tuiging is b|j de keuerlijken altijd bijzaak geweest,
en het moet helaas erkend worden, dat men door de
zoogenaamde «praktische* middelen spoediger slaagt.
Het is reeds zoover gekomeu, dat de meesteu geloo-
ven aan de herstelling van het Keizerrijk en er alleen
verschil vao gevoelen bestaat ten aanzien van den
t|jd wanneer dit zal geschieden. Naar ons inzien hangt
de beslissing in deze voornamelijk af van de Ultra-
montaansche partij. Voor het oogenblik is deze ge
heel op de naud van den graaf van Chambord,
omdat de paus moeilijk een beteren oudsten zoon
zal vinden. Er komt nog iets bij: Eugénie is wel
vroom, erg vroom, maa,r de Curie vergeet nooit;
deze herinnert zich, dat Eugenie Keizerin was toen
door het terugtrekken van de Fransche troepen uit
Bome de heilige stad werd overgeleverd aan de «roo*
vers,* de Italianen. Dat moet gestraft wordén en
vandaar dat ultramontanen de Keizerlijken nog niet
ondersteunen met hnn machtigen invloed. Toch zal
dit slechts tydelyk zynde legUimistiscbe monarchie,
de Syllabus-Koning is een onmogelijkheid in Frank
rijk daarvoor ia zelfs in de Nationale geen meer
derheid te vinden. En als alle pogingen z|jn mis
lukt van de legitimisten en de zaak van den graaf
van Chambord voorgoed opgegeven, ia het oog t|jd
genoeg om de vanen te keeren naar de bigotte Kei-
zerlyke weduwe en den tot nog toe weinig belovenden
leerling te Wootwieh. De ultramontanen zijn en
bleven steeds de vijanden der republiek, ook der
conservatieve, omdat zij zelfs de schaduw der vrijheid,
der zelfstandigheid haten.
Wanneer men de werkzaamheid van deze partij
ziet, dan staat men verbaasd over de vruohteu, die
zij in bet om zijn ongeloof, om zijn onverschilligheid
berucht geworden Frankrijk heeft weten te verkrijgen,
maar tevens kan mm eeu gevoel van angst niet van
zich weren voor de toekomst, wanneer men ziet, welke
bijgeloovigheden en zotternijen iu onzen tijd duizen
den op de mouw kunuea worden gespeld. De bede-
va .tten naar heilige wateren en heilige harten zijn
zonder twyfel, ever.als de Protestantscbe zendingsfees
ten, iu de eerste plaats middel om het traditioneels
geloof op te wekken, omdat de kerkelijke gebruiken
door den al te lungeu duur weinig indruk meer tntr-
ken. Een tocht door de open lucht, met spoor of
stoomboot, met pleisterplaatsen en ververscbiiigeu ge
heel iu den stijl der anders zoo diep verachte moderne
wereld, dat alles moet menscht-u lokkeu. Maar
zooveel, en daarmede gepaard zooveel dwaasheden, die
wij nauw behoeven te noemen, wonderdadige genezin
gen, liemelsche verschijningen, praktijken, die men
memde, dat wij ontgroeid waren en die nlbeu uog
belang inboezemden aan den physioloog en psycho
loog, dat alles is een treurig teeken des tijds.
Wat baat het. of onze kennis al met reuzenschreden
is vermeerderd in de laatste jaren, indien die kennis
niet meer algemeen wordt verspreid, ja de wetensehnp-
pelijken, voldaan over bet n-suitait hunner onderzoe
kingen, aan het werkelijke leven verder weinig aan
deel meer nemen eu de dwaling laten bestaan, omdat
zy eveneens een gedachte-proces is, dat zich laat ont
leden en verklaren P
Hoe dit zij, de bedevaarten nemen in Frankryk
elk jaar toe; bet wordt een manie, die gevaarlijk
kan worden, want wie met dweepzucht speelt, speelt
met vuur. De vorige week hadden op één dag vijf
verschillende bedevaarten plaats; naar Notre-Dame
de Villedieu, naar Paray-le-Alonial, unar Notre-Dame
de Liesse, naar Notre-Dame d'Auvergne en eindelijk
naar No^re-Dame de la Freille. De laatste, in het
Noorden, was ditmaal de belangrijkste; bet tooneel
van de geestelijke comedie was Ryssel, waar de
straten (ce»telijk waren versierd voor de plechtige
kroning van het be<-ld der H Maagd. Op de Plaee
de la République waren tribunes opgericht voor 100,000
personendaar moest kardinaal Hegnier ia naam van
den Paus de plechtige kronia* verrichten. Dank
zij de zorg van de geestelijkheid in overleg met
het stadsbestuur beeft men er een volksfeest vau ge
maakt; tien muziekkorpsen moesten dienst doen;
voor afwisseling werd gezorgd om de gewone ker-
kelyke verveling te verbannen.
De bedevaarten naar Paray-le-Monial gaan eigen
lijk onafgebroken voort; dezer dagen verschenen daar
900 pelgrims uit Longres eu uit Lu<?on, in Brctogne,
met bun bisschop aan het hoofdhier geldt de drukte,
zooals men weet, liet 11. Hart. Redevoeringen nor
den daarbij gehouden over het ongeloof, over de
smarten vau den gevangen Paus, enz. en over de velden
weerklinkt het lied, dat de Italianen zoo ergert
Sauvez Rome ct la France
Au nom du sacré coeur.
De Vendcers hadden een nieuw lied, waarvan het
refrein dus lu.dt
«Non, non! Cuez nous, meme au siècleou nous
Les coeurs virils sout fiers d'etre chiétieus; (sommes,
Dieu, pour sa cause aura des hommes,
Taut que vivrojit des Ven léensl*
Wie weet wnt men over eenige jareu zal zingen,
wanneer het zoo voortgaat!
Gouda, 30 Juni.
Heden is het zestig jaar geledén dat de afdeel ing
«Gouda* van de Maatschappij tot nut van 't algemeen
werd opgericht. Hoewel reeds voor deze, eene andere
afd. der maatschappij in deze gemeente bestaan had,
wat die door de treurige tijdsomstandigheden in het
begin dezer eeuw te niet gegaan en daarop werd in
1814 de tegenwoordig bestaaude afd. opger eht.
Het vijftig-jarig bestaan werd, zooals telen onzer
stadgenooten zich nog zullen herinneren, recht feeste
lijk gevierd. In de Remonstrantscbe kerk werd o. a.
door den heer J. Herman de Ridder, pred. te Ha-
ge en vroeger alhier, een feestrede uitgesproken, door
den heer J. Kramers Jz. een toepasselijk gedicht
voorgedragen, terwijl het muziekgezelschap Euplionia
de geheele feestviering opluisterde. Kortom men toonde
de waarde der Maatschappij tot nut van 't algemeen
te begrijpen.
En nog steeds staat de afd. Gouda met eere onder
hare zusters. Zij ging voort met hét goede tè bevor
deren en het hare te doen tot vermeferdering der Wel
vaart. Wij wijzen slechts op hulp-en spaarbank, door
't Nut in 't leven geroepen, wier nuttige strekking
algemeen erkend, wier verdiensten door ieder welden
kende gewaardeerd, worden.
Gelijk van onds worden in de wintermaanden de
leden met hunne dames tot gezellige bijeenkomsten
in het lokaal «Nut en Vermaak* geroepen, waar dan
lezingen worden gehouden door personen, uitmunten
de op verschillend gebied.
De afdeeiing blijve ook in 't vervolg den goeden
weg bewandeleu de zestig-jarige toone nog jeugdige
friithheid behouden te hebben om met kracht bet
doel der maatschappij te bevorderen I Zij ga voort
met de bevordering van ontwikkeling en welvaart en
moge, naar onzen incigen wensch, nog lang in blocien-
den toestand bestaan Daartoe mede te werken ia de
plicht van ieder, die het goed met de gemeente Gouda
meent.
Gel|jk reeds een paar malen o. a nog gisteren
avond plaats had, zal voortaan geregeld na afloop
van elke exercitie der schutterij alhier, de muziek
dier schutterij zich op de groote markt doen hooren.
Deze geïmproviseerde volksconcerten zullen gewis den
bijval ondervinden, die z|j verdienen.
lot uog toe echter is bet muziekcorps genood
zaakt, zoodra de duisternis eenigszins dreigt in te
vallen, aanstonds te eindigen. Dit is jammer, vooral
met het oog op de heerlyke zomeravonden, die zich
bij uitstek prcteeren tot het genieten der muziek door
de vele wandelaars, die zich dan gewoonl|jk op straat
bewegen. Wellicht kan hierin verandering gebracht en
met geringe kosten detent eeni^szins verlicht worden.
Dit zou zeker medewerkcu tot bet geuoegru ier
burgerij.
Staten-Generaal. Ekbste Kamrb. Zittiu-
gen van 27 en 29 Juni.
In de zitting van Zaterdag is een vijftal wets out-
werpen, waarouder dat tot definitive vaststelling vau
hoofdst.Vl (Marine) der stantsbegrooting voor 1874
eu dat tot wijziging van hoofdstuk VIH der sUatsbe-
grouting voor 1874 met algemeene stemmen aange»
uomen. De voorzitter deelde mede dat de commissien
van rapporteurs gereed waren met hare eindverslagen
over verschillende wets ontwerpen.
In de zittiug van gisteren is een tiental wets
ontwerpen met algemeen? stemmen aangenomen. Het
wets-ontwerp tot wijziging der wettelijke bepalingen
omtrent de rechterlijke tucht lokte eenige discussie
uit; het werd ten slotte aangenomen met 29 tegen
5 stemmen.
Door ged. staten van Zuid hol land ral aan de pror
staten iu buune aanstaande zomervergadering een voor
stel worden gedaan omtrent de aanvrage om subsidie
voor den aanleg eener zeehaven te Scheveilingen. Gvd.
staten geven aan de prov. staten in overweging ter
verklaren dat de vergadering bereid blyft voor den
aanleg eener binnen- en buitenhaven te Scheveuingen,
geschikt tot berging van de visschersvloot eu van
stoomschepen, een subsidie uit de Provinciale geldmid
delen toe te kennen, gelijkstaande aan een vijfde gedeelte
van het bedr.ig dal daartoe door bet r|jk eu de gemeente
's Graveuliage zal worden verstrekt, de som van
ƒ300.000 niet te boven gaHnde, te betalen iu ééii
term|jn, ua verloop vau z*-s maanden, nadat de bedoel
de havens in goeden staat voor de openbare dienst
zuilen zyu opengesteld en vooits onder voorwaarde,
dat het werk worde uitgevoerd volgens een plan door
de hooge regeering te, keuren, onder onmiddelyk toe-
zigt van 'srijks waterstaat.
Te Nieuwerkerk a/d. IJsel is eergisteren avond
eon meisje vao 7 jaren in het water gevallen en
verdrouken.
Dat er dit jaar veel hooi zal gewonnen worden;
kau blijken uit eene verpachting va» het grasgewaa
aan deu boezem van Stolwykersluis. Deze verpachting
braebt 11. Zaterdag op ƒ445,00, terw|jl de opbrengst
verleden jaar 823,00 bedroeg.
Het Vadefland meldt
Zaterdag jl. kwamen ons geruchten ter ooren aan
gaande uieuwe aanwijzingen over den beruchten
moord aan de Bocht van Guinea. Wij maakten van
die geruehten voorloopig geen melding, omdat wij
eerst nog naders information wensohten in te winnen;
Thans echter knnnen wij met zekerheid mededeelen,
dat er in de laatste dagen getuigenissen r|jn afgelegd/
die inderdaad hoop geven, dat men eiinlèlyk de dader#
dan toch op het snoor ia. Iu het boiang eener hooggt
wen schel ijke ontdekking mecnen wij ons echter ook
nog lmden van het mededeelen van byzond er heden
te moeten onthouden. De justitie sohynt inderdaad
in haar argwaan niet zoo geheel mUgegrepen hebben.
Ondanks het protest van alle oudheid- en ktrnst-
lisvenden hééft de Leidscbe Gemeenteraad besloten
de Hobgewoérdsoh poort te doen afbreken en voor
'afbraak te verkoopen.
"V 4
Zoo.ls men weet, werd op de Stutebegrooting roor
1874 op een amendement ren den heer mr. Bergenia,
roor rerbooging ran de jaarwedden der ambtenaren
en bedienden Dy de Prorinciale griffen 17,000
uitgetrokken. Dezer dagen ie eindelijk op roordiaobt
ren den Minister ran Binnenlendsche Zaken de rer-
deeling dier som door den Koning geschied. Daarbij
■t ten elke prorincie ren hetgeen zij "thans ontvangt
„w genoemde jaarwedden toegekend omstreeks 7'/s
Naar aanleiding der instelling van rijks adviseurs
foor de monumenten van geschiedenis en kunst, heeft
ie minister vao oorlog de onderscheidene autoritei-
van het leger uitgenoodigd, om, voor zooverre
dit in hunne betrekking mocht kunnen te pos komen,
van al datgene, wat voor het behoud eu de restau
ratie van rijks gebouwen en voorwerpen, voor zoover
die eene historische of kunstwaarde bezitten of voor
Je Nederlandsche geschiedenis van belang zijn te
achten, rechtstreeks mededecling te doen aan de bo
venvermelde adviseurs.
Door den gemeenteraad van Aarlanderveeo is tot
hoofdonderwijzer aan de nieuw gebouwde school voor
gewoon en meer uitgebreid lager onderwijs, op de
Lage Zijde aldaar benoemd de heer G. H. de Bock,
van Leiden.
Door het algemeen Nederlandsch Werklieden verbond,
te Amsterdam gevestigd, zijn de pogingen om onder
de werklieden eene Bonwvereeiiigiug op te riebteu,
ten einde hun eeue goede woning iu eigendom 'te
verschaffen, reeds gedeeltelijk geslaagd"; liet plan vindt
bij velen grootu deelneming, zooda: de zaak als ge
vestigd kan beschouw 1 worden. UD.)
De Vereeniging van officieren der schutterij in Ne
derland hield Zaterdag in de duinen van «Klein
Bentveld* nan den Zaïuivoortschen straatweg, toebe-
hoerende aan deu heer mr. H. En schede, te Haarlem,
baren aangekondigde» wedstrijd. Aan den kampstrijd
werd door 60 a 70 officieren uit verschillende steden
deelgenomen.
Vrijdag namiddag had in het krankzinnigengesticht
Meereimerg eene feestviering plaats, ter gelegenheid
van het 25jarig bestaan van dat geslicht. De schouw
burgzaal in het gesticht nas fraai versierd en het
grootste gedeelte der verpleegden met de geëmploi-
eerden waren daarin bijeen. De directeur, dr. Pers ij n,
bracht een warm woord van hulde toe aan hen, die
hunne gaven en kracteu aan dc stichting hadden
gewyd en daarin nog werkzaam waren. Bij deze gele
genheid ontvingen de hecren A. v. d. Linden, archi
tect, v. d. Voort, boekhouder, en nog twee geëmploi-
eerden, namens het personeel, geschenken tot herinnering
aan den feestdag. Er werd vervolgens eene muziek
uitvoering gegereu, die door de lydert met belang
stelling wera bijgewoond. Zij werden tevens op
krentebrood en chocolade onthaald.
Men meldt uit Herwijnen in d°. 25 Jnni.
Gisteren is te Lage Zwalnwe het lyk gevonden
van het kind van M. v. 8., dat verleden week, gen
15den jl., alhier is verdrouken. Alle middelen, die
men aanwendde om bet !|jk te vinden op de plaats,
waar het kind verdronken is, waren vruchteloos. We
kannen niet nalaten één middel, waarmede men her
haalde malen de proef nam, bede te deejen en dat
kan aantoonen, hoe bijgeloovig en hoe vteinig ont
wikkeld de menschen hier nog zijn. Het middel ia
ditmen zet een schotel, liefst een tinnen, op de
oppervlakte van het water en daarin een licht, eene
kanrs of lantaarn. Ter plaatse, waar de schotel noch
voor- noch achterwaarts gaai, doob alleen een draai
ende beweging aanneemt, licht het lyk. Wie bet
middel voor onfeilbaar houdt, neme by voorkomeode
gelegenheid de proeft Hier is evenwel de proef totaal
mislukt en niettegenstaande de ondervonden teleurstel
ling, redeueeriügeu kunnen de wyze menschen
niet geVzen, hlyven z|j nog aan hun dwaas bij
geloof hechten.
En t)at in de tweede helft der I9de eeuw!
Voor bet fidmissie-examen tot plsstsing asn de
ryks-kweékschótfl voor onderwyzera te Hasrlem
hebben rich aangemeld 60 adspiianten, wit de pro
vinciën Gelderland, ZuidhoHsnd, Noord hol land, Zee
land, Overijl/el, Drenthe, Friesl «nd «u .Utrecht. Hei
vergeJykend examen *oor de 31 beschikbaar gestelde
rijks toelagen ad ƒ300 xal den 7 a Juli e. k. te
'aGravenhAge aanvangen.
Aan een particulier schrijven uit Atéhiti, gedagtee-
kend Penajoeng 16 April, ontleent de Zutfhemcke
Courant het volgends i
Nu de expeditie b|jna afgeloopen is, ben ik blyde
hair mede te hebben gemaakt, dewyi -ik heelhuids
terug zal keeren. Dat anders een verbl|jf vau vier
maanden aan boord vau een ziekenschip weinig genot
cplevert, behoef ik u wel niet te zeggen. Ik wóoa
nu, met een paar goede kennissen, in eene hut te
Penajoeng, waar 't hoofdkwartier is gevestigd. De
Kraton is herdoopt en zoo veranderd, dat h|j niet
meer te herkennen is. Geheel hebben w|j hem niét
in beslag genomen, maarr wat wé bezitten is up Enro-
peesche wyze versterkt, en wel zoodanig, dat men
gerust kan zeggen dat hy voor de Atehineeeen on
noembaar is. Te Penqjoeng is ook een kleine, sterke
benting door ons gebouwd, ou dichter bij de monding
der rivier nog eeue 3de versterking uangelegd. Er is
bier ongeloof! jk veel gewerkt. Het terrein was geheel
in 't voordeel van deu vyand. Men vond er massa's
bamboe doeri. De geheele kraton was door eene heg
daarvan omgeven, daardoor aan ons oog onttrokken
en bijna ougeuaakbaar, omdat de vijand nog boven
dien in tien omtrek eene massa traversen had aan
gelegd, waaruit hg onze troepen, nagenoeg ongestraft,
op eene vreeseiyke w„ze kon beschieten.
In den laatsten tijd hebben we ons bepaald tot
verdediging van deu overwonnen grond, tot het aan
voeren van materieel, vivres en andere benoodigdhe-
den, tot bet bouwen van versterkingen, kazernen, enz.
en tot onderhandelingen met verschillende hoofden,
die daartoe genegen zijn.
Bijna dagelijks vallen de Atchineezen ons aan,
maar ze blyveu op zulk een eerbiedigen afstand, dat
hunne kogels ons niet schaden. Gisteren was hier
het hoofd van Gighen, een rijkje ten zuiden van
Pedir op de Oostkust ge.egen, die zijne onderwerping
kwam aanbieden. De vent was zoo zwart als een
Afrikaan. Hy beweerde dat hei gewoonte was, om
bij het opiredeu - van een nieuwen Sultan aan zijne
onderdanen een groot feest ie geven; by stelde de
souvereiniteit van het Nederlandsch gouvernement
daarmede gelijk en beweerde dit ook nu te moeten
doen. Om daaraan gevolg te kunnen geven, werden
hem door den opperbevelhebber 15000 rijksJ. uitbe
taald. Ik beschouw de verkregen resultaten ais vrij
gunstig en ben het volkomen eens met geueraalvan
Swieten, dat wy nu'door eene afwachtende houding
aan? te nemen, de verdere onderwerpiug van Atcbiu
moeten trachten te verkrijgen. De Atchii.eezen zullen
door hunne aanvallen telkens nieuwe verliezen lijden,
weinig kwaad doen, en eindelyk eieren voor hun
geld kiezen, wanneer ze zien dat hunne p/gingen om
ons te verdryven, vruchteloos zijn, en dat de kampongs,
die zich onderworpen hebben, onder ons bestuur wel
varen, zonder dat hun godsdienst gevaar loopt. Sedert
bet begin der expeditie heb ik de taetiek van gene
raal van Swieten verdedigd en stond toen daarbij
nagenoeg nagenoeg alleen. Langzamerhand zijn ook
anderen tot de overtuiging gekomeu, dat de oude
opperbevelhebber juist oordeelde en beter iuziebt in
de zaken bad dan de lu!, die alleen door overhaas
ten strijd, verwoesting en plundering Atcbiu willen
veroveren.
In een hurlorie-fabriek te Genéve zoo vertelt
ons een Amenkaausoh blad, dat er voor het meiden
van degelijk merkwaardig fttcmvs een correspondent
in de oude wereld op na ochijut te houden wordt
thans een horlogie gema ikt, waarvan het werk: banden
heeft, die da» zijn aangebracht, dat zy deu drager
van het horlogie precies te tien ure des avonds bij
den kraag pakken en naar huis stuwen of hij wil
of niet.
Men begrijpt, dat, indien de vervaardiging van zulk
een horlogie mogelijk en geeu verzinsel ware, de
ouders er terstond een aau bun zoons, de vrouwen
een aan haar echtgenoot zoudea geven, zoodat zulk
een uurwerk een kolossaal debiet zou hebben.
BATAVIA, Mei.
De Init.-generiul van Swieten heeft vóór rijn ver
trek lit Atckin de volgende proclamatie aau de hoof
den en bevolking van Uroot-Atchin gericht
.Aan de hoofden en het volk van de drie aagiee
in Groot-Alchin.
„Ik maak bekend, dat mijne bezigheden mij niet
toelaten on langer te Atcbiu te blyveu, en dat ik
de regeling der uken van Atckin heb opgedragen
aan L. J. I. H. Pel, die voort tal gaan op den
«eg dien ik bek aangewezen.
,lk ben bijna vyf maanden bier geweest en bail
geknopt dat de hoofden tot mjj zooden zijn gekomen,
om den vrede te sluiten en de zaken te regelen. Het
■oada voor voordeelig zijn geweeat, waut gyr zult
apoedig zien dat al de onderhoorige Staten, die zich
onder da vlag vau Nederland hebben gesteld, rust
en welvaart zullen genieten eu geeu nadeel zullen
ondervinden, dat zij onder de bescherming eener
groote Mogendheid staan.
«Ik zoude, als de hoofden tot mij gekomen wa
ren, met ken hebben overlegd, aan wien het bestuur
over de drie jsagiet kon worden opgedragenwant ik
herhaal wat ik reeds zoo dikwyla gezegd heb: met
uw godsdienst, met uwe volksgebruiken en huishou
delijke zaken willen wij ons niet inlaten. W|j verbui
gen geen rechtetreeltBoh bestuur, noch «enig voordeel
tan n te trekken. Wij willen slechts dat er rechtvaardig
bestuurd worde, dat er niet worde geroofd, noch ter
zee, noch ter land, noch goederen, noch menschen, en
dat vreemde bandelaren, vao waar zij komen, veilig
heid genieten, en dit voornamelijk om welvaart en
rust onder hel volk te doen komen, en er das ook
niet oaderliug worde geoorloogd. Dit zijn zondrn,
die ook door awen profeet veroordeeld zijn, en die
gij toch altijd onder de aanroeping van zijnen namn
en zijne leer hebt begaan. Daarom beeft hij u ver
laten eu is God in dezen oorlog met ons geweest.
«Ik keer met eenige van mijne soldaten naar Java
terug, maar ik beb deze te voren door andere doen
vervangen. Gelooft dus niet dat wij zwak zijn ge
worden, want er blijven er nog zooveel teru.r als er
in den aanvang van den oorlog geweest zijn.
«Al wat Toetuoe Paja a nit Penang geschreden
beeft op deu 20n der maand Moeharam 1291 (8
Maart 1874) is onwaar, met nitzondering van het
laatste gedeelte, waar hij u berispt wegens het ver
moorden van m|ju zendeling. Het ziju uwe vrienden
niet, die u, even ais Toenkoe Paja, tot de voortzet-
tii^g van den oorlog aanzetten. Denkt gij daii dat
wij onze kracht niet kennen en ons aan het gevaar
om van hier verdreven te worden zoudeu blootstel
len zoo dit mogelijk ware? Neen, zoo dom ziju de
Hollanders niet. Kotu Radja zal altijd door ons
bezet blijven, maar het zal ouder ons gezag een wel
varende stad worden, watrran gij zelf de groot-te
voordeelen zult trekken,' iudien gij met ons in óverleg
wilt treden, om ouder onze heerschappij het bestuur
over de drie sagies aan een van uwe meest ver
trouwde hoofden op te dragen.
«Wilt gij dat, dan kant gij u wenden tot den
kolonel Pel, die in Kotta Radja het bevel voeft.
«Dit zijn mijne woorden en bet zijn woorden van
waarheid.
„Atchin, 23 April 1874.*
Het Soerabaiaasch Handelsblad schrijft het vol
gende
«Wij zijn in staat den geest der voorwaarden mede
te deelen, waarop de verschillende staten van Atchin
de souvereiniteit van Nederland vrijwillig kunnen
aannemen
«I. Erkenning van den koning der Nederlanden
als souverein en het voeren der Nederlandsche vlag
te land en ter zee.
II. Het land rechtvaardig te regeeren, orde en
vrede te handhaven met de naburige rijken, handel,
nijverheid, landbouw en zeevaart te bevorderen, evédi-
zoo het welvaren van de opderdanen.
«III. Slavernij, menschen- en zeeroof tegen te
gaan.
«IV. Hulp aan schipbreukelingen en redding van
gestrande goederen.
«V. Geen schuilplaats te verleenen aan gouverne-
ments onderdanen, die ach^lig aan misdaden zijn.
«VI. Geen staatkoudige ■trekkingen met vreemde
Mogendheden aan te kuoopen
«Vil. Alle zaken hiciboten niet opgesomd, zullen,
als ze in de termen vallen, door den vertegenwoor
diger van het Ned. Ind. gouvernement te Atchin
geregeld worden en het wettige gezag van dat land,
in overeenstemming met de bestaande orde van zaken
en met inachtneming van bestaande instellingen.
«Voorts wordt aan de regeerende Vorsten een
onaf haukelijk bestuur en de bescherming van Neder
land verleend, zy worden vrijgesteld van alle verplich
tingen en van bet betaleu vau «hassie* aau Groot-At
chin, terwijl het Ned. Gouv. niets anders verlangt
dan opvolging der bepalingengeeue enkele schatting
wordt opgelegd.
«Dezelfde eischen worden aan Groot-Atchin gesteld.
Het bestuur blijft in de handeu der Hoofden. Noch
op de nationale gewoonten, godsdienst oi bestaande
instellingen zal inbreuk gemaakt worden, in zoo verre
zij bestaanbaar ziju met de bepalingen, gemaakt om
trent de onderworpen Staten, wat zeeroof, slavernij,
enz. betreft.
«Als het noodig blijkt, zullen de Hoofdgn goed
bezoldigd worden, doch daar er nog weinig vao het
land bekend ia, kan op dit punt nog niets met ze
kerheid worden gezegd. Maar dit staat vast, dat
alles gedaan zal wordeu om het volk te bevredigen,
dat noch gedwongen arbeid, noch verplichte cultures,
noch gedwongen leveringen gevorderd zullen worden
alle aangeboden zaken zullen betaald worden volgens
de regels van vraag en aanbod.*
Kolonel van Danlrn heeft, eenige weken geleden,
z|jn verzoek herhaald om eervol ontslag uit den dienst,
met toekenning van pensioen. Een antwoord daarop
schijnt nog niet t» zijn ontvangen. Java Bode.)
In alle brancheu, in het byzonder echter met be
trekking tot de algemeen veel gezochte origineeleloten,
rechtvaardigt zich het vertrouwen eenerzijds door de
bekende sqMiteit der firma, anderzyds door den
hieruit van zSfs voortspruitendeu enormen verkoop
der loten. Het door zijuc nauwkeurigheid bekende
bankiershuis
kan deswegen iedereen sterk aanbevolen worden, en
doen wij op het heden in onze courant voorkomende
advertentie der voormelde firma algemeen de aan
dacht vestigen.
