BINNENLAND.
4
■«ken, omdat hy het nooit bijzonder met de Czech en
kon finden. Na Sch er arrenberg hoopt men ook Rau-
«cker over te halen. Zoowel de Czechen als de coii-
etitutioueelen zullen dus weldra met een nieuwe
partij moeten rekenen."
Gouda, 20 Augustus.
Bij kon. besluit is, op hun verzoek, eervol ont
slag verleend bij de dd. schutterij alhier aan VV. F.
C. van Reseii als 1ste lait. en aan Mr. P. J. Snel
als 2de luit.
G isteren teu 12 uur had de promotie van de leer-
v liugcu van de Latijuscbe school ulhier plaats.
Na een korte voorafspraak van den rector trad Cor
nelia Anionic Mooleuaar op, die naar de Academie
werd bevorderd en eeu prijs ontving voor de oude
«n nieuwe ta en, wiskunde en geschiedenis. Hij sprak i
O eer hei leven en de daden van Hannibal.
Een korte toespraak werd door deu rector tot hem
gericht, waarin hij gewezeu werd op den loopbaan,
die zich voor hem opende en hein tevens een kort
vaarwel werd toegeioepeu.
Na hein ontving Pie'er v. d. Crab van de 4de
klasse een prijs «oor Latijn en Grieksch.
Van de 3de klasse kreeg Jan Willem Tulleken een pry's
voor Latijn, Grieksch eu wiekumie en Pieter Peelen
een getuigschrift voor Latijn, Grieksch en geschiedenis.
Vau de 2de klasse ontving David van Buureu een
prys voor Latijn, Grieksch, wiskunde en epu getuig
schrift voor 't Fransch.
Pieter Scheltema een prys voor Latijn, Grieksch,
•wiskunde, Frausch en eeu getuigschr. voor 't Engelsch.
Marinus Johannes Altheer een prijs voor Latijn,
Grieksch, wiskunde en getuigschr. voor Hoogduitsch.
Gerrit Berrtordus Lalieman een getuigschrift voor
wiskunde en Frausch.
Van de late klasse kreeg Cornells Antonie la Lau
een prijs voor de oude en nieuwe talen, de wiskunde
en geschiedenis.
Everardus Johannes van Eldcn een prijs in de
wiskunde en een. getuigsobr. voor Grieksch en Latiju.
Leonard us Willem Ghristiaaa Gerard us van der
Garde een prijs in de wiskunde.
Na een toespraak aan de bekroonde leerlingen her
dacht de rector de verdiensten van wijlen den heer
Terwen en richtte eeue welkomsgroet tot den nieuw
benoemden heèr P. van Doynen.
i Een woord van dank aan euratoren voor hunne
balaugstelling in de inrichting han toevertrouwd en
aan de toehoorders voor hunne op komst besloot de
plechtigheid.
Tot hoofdoii'
school te Arid
•H. Brinkman
iderwijzeres aan de gemeente-bewaar-
na (in KlareudaJ) is benoemd mej. S.
te Nijmegen.
De militienn van de lichting dezes jaa'rs, die iu
Mei by de 4 regimenten hu/aren, ,het regiment veld
en het regimept rydende artillerie zijn ingelijfd en
daarna tot nauere oproeping met verlof zijn gezon
den, zullen den laten October a. s. bij ljunne korpsen,
in werkelijker* dienst worden gesteld, ten einde ge
kleed en geoefjend te worden.
Men verneeoLt, dat na de terugkomst van generaal
van Swieten aan de oppeibevel hebbers van land- en
zeemacht der tweede expeditie, de generaals *an Swie
ten an Verspyék en den kapiteia ter zee van Gogh,
in de residentie een eeremaai zal worden aangeboden.
Het Hoofdbestuur der Holfóftdéche Maatschappij
van Land iouw beeft het programma openbaar gemaakt
van de Tentoonstelling van 17 tot 21 September
te Dordrecht te houden zoomede van de feestelijk
heden welke té dier gelegenheid zullen plaats hebben.
Donderdag 17 j Sept. wordt de Tentoonstelling door
htl Hoofdbestuur geopend én worden tevens de pry zen
toegekend. De algemeene vergadering lieeft plaats
Zaterdag den 19 September in bet koffiehuis: Koop
handel en Zeevaart. Aan feestelijkheden overigens
geen gebrek; muziek-nitvoeringen door de muziek
corpsen vau die Dordische Schutterij en artillerie-
schutterij, van| de hutarén uit 's fjtage tooneelvoor
stellingen dooé de koninklijke Hollandsóhe tooneel-
Beten dit 's Hage onder directie van den, heer Valois
en door het Rotterdamse!* tooneelgezelschap van Le
gras, van Zuilen en Haspelsrijtoer door de om
streken, harddraverijen, bal en vuurwerk. Woensdag
23 Sept. heeft op bet Raadhuis de openbare trekking
plaats der loterij van vee, enz.
Toegangkaarien voor niet-leden an voor nïet-inzen-
ders zijn voof 18 Sept. tegen 50 ets., de overige
dagen tegen 25 ets. Verkrijgbaar aan het terrein der
Tentoonstelling, waarmede, tegen 1 gulden, aandee-
leii ia de lotery te bekomen zyn.
Op het congres der vereenigitig tot hervórthing en
codificatie van het idteraattötiaal recht, welk congres
den 31 sten dezer te Geneve moet bijeenkomen, zal
ons luud o. a. vertegenwoordigd zijn door den heer
P. J. Bacliiene.
Ingevolge de opdracht der algemeene jaarlijksclie
vergadering, in Februari 1873 gehouden, heeft het
Cent raai best uur van bet Algemeen Nederlandsoh Werk
lieden-verbond alle afdeelingen der Maatschappij van
Nijverheid, van Fabriek- en Handwerksuyverheid,
Maatschappijen voor of ten natte van den werkenden
stand, Vereenigiugen en Genootschappen voor of vun
iudustrierleu, bouwkundigen, enzjalsmede de ver-
schdleude Patroons-vereenigingen en! de verschillende
fabrikanten en patroons in den lau je uitgenood igd,
oui deel te nemen aan een congres, dat ten doel
heeft de middelen te beramen om samenwerking tus-
schen patroons en werklieden te bevorderen.
Overtuigd als het Bestuur is dat de Vereenigingen
en particulieren, tot wie het zich heeft gewend even
eens p* ijs stellen op een goed georgflniseerden maat-
schappelijken toestnlid, waarin handel en nijverheid
het be^t zich kunnen ontwikkelen en bloeien, voedt
het de hoop dat zij deze gelegenheid niet zullen
laten voorbijgaan, om wederkeerig met het Bestuur
te toon en dat Neerlamlsch industrieelen wars zijn van
de gebeurtenissen, waaronder de buitenlandsche nij
verheid zoo vaak 'zuchtdaarvan overtuigd, durft het
met meer vrijmoedigheid eeu stap doen, die naar
zijn innigen wensch zal leiden op tien weg van voor
uitgang, volkswelvaart en geluk.
Wanneer genoegzame blijken van deelneming in-
koulil, zal het Centraal bestuur tijd en plaats voor
I het te houden Congres regelen.
Algemeen loopt te Haarlem, volgens de IV. Arnh
Cé., Let gerucht, dat de welbekende heer Previnaire,
groot fabriekant aldaar, op een reis door Italië door
een rooverbende in dat land zou iyn overvallen en
gevangen gehouden, om niet dan tegen een losprijs
van 150,000 lires, anderen zeggen 150,000, te
worden in «rylieid gesteld. Men ziet met de meeste
belangstelling nadere tijding te gemoet.
Naar het L. D. verneemt, is thans ook de vrouw
van den bij de ramp omgekomen conducteur Hedik-
huizen, nadat zij reeds eenigszius lijdende was, bij
het vernemen der noodlottige tijding door den schrik
overleden, zoodat mi hunne kiuderen binnen enkele
dagen geheel ouderloos zijn geworden.
Het Aardrijkskundig Genootschap te Parys heeft
een speciale commissie belast met de studie der han-
delsgeogrnphie. Deze oommissie ontviug in een barer
laatste zittingen een der zonderlingste personen, die
ooit in deze wereld der on vermoeide landontdekkers
heeft bestaan. WTe bedoelen: Rabbi Mordechai. Het
leven van dezen buitengevvonen man is zoo vol avon
turen, dat het vrijwel op een roman gelykt. Mardochi
Abjr Serouv is, volgens hel Petit Journalin een
klein dorpje van Zuidelijk Marocco, Akka geheeten,
geboren. Zijn vader was een arme Israëliet, die niet
dan met groote moeite in het onderhoud van zyu
gezin kon voorzen. Reeds als kind van negen jaren
toonde Mordechai groote weetgierigheid en lust tot
reizen, 't Was als een ziekte, een koorts die hem
aangreep. Hij verliet het arme dorp, doortrok Spanje,
Italië, Griekenland en kwam te Jerusalem aan, waar
zyn grondige studie en rustelooze vlijt hem oinnen
een viertal jaren den rang van rabbijn deden verwer
ven. Toen hij nnar Akka teruggekeerd was, vond
hij zijne familie nog veel armer dsn hij yjn vertrek.
Hy wenschte zijn oudsu «ader te ondersteunen en
besloot om die reden, handel te gaan dry»en in die
geheimzinnige stad Timbuktoe, die tot nog toe Streng
gesloten was voor Israëlieten ea Christenen. Met
ziju jongen broeder Isaac vertrok hy. In vieren
veertig dagen trok hy door de woestyn, die Akka
van Arouan scheidt, een stad, die van Timbuktoe
slechts zeven dagreizen verwyderd ligt. Die reis,
dwars door een verlaten land, een ware zandzee,
door gansche beudén plunderaars doorkruist, was vol
gevaren. Te Arouan werden beide reizigers dbor den
cheik der Arabieren gevangen genomen, die hen ter
dood wilde brengen, gelijk hy dftt in 18'26 éen
christelijken ontdekker, majoor Ling, had laten dóen.
Mordechai had al zijn scherpte van géést en al zijn
bekendheid met Arabische géwoont<pi, noodig om dat
lot te ontgaan. Hij riep de godsdienstige wétten
zijner vijanden te hulp en met veel dtylomatieken
tact 'gelukte het hem verlof te k'rijgén, óm tegen
betaling eener jaarlijksche schatting te ArOaan zijn
verblijf te mogen houden. Mordechai had vast be
sloten naar Timbuktoe door te drihgen; hij braöht
het jaar 1858 te Arouan door, in afwachting ceder
gunstige gelegenheid om aan zyne bewakers te ónt-
Snappen, maar intusschen handeldrijvende en zijn
rykdom vermeerderende. Bij alle rolkefen opent de
gouden sleutel vele deuren. De Arabische cheik, die
eerst zeer ongunstig gestemd was tegenóver zijnen
gevangene, stond deztn voor een belangrijke som toe
naar Timbuktoe te vertrekken. Slechts met de grootste
xhodtc en als een Arabier verkleed, kwam MOïdtcllai
daar aan. In plaats van daar, gelijk hij hoopte,
steun te vinden bij de Marokkaansche kooplieden',
zijne lttiulgenooten, vond hij in hen wreede vervol
gers, die eischten dat hij «er dood werd gebracht.
Mordechai wendde zich tot den Muzelmnnschen gou^
verueur, bood hein aan een belangrijke jaarlijksche
schatting te betalen en verkreeg zoo doende, het recht
om handel te drijven. Hij deed dit, met behulp
van zijn broeder, gedurende de jaren J 861 en 862,
ea toen hij het volgende jaar naar Akka terugkeerde',
was hij in het bezit vat. eenig vermogen Andermaal'
vertrok hij naar Timbuktoe met een. belangrijke be-
zending koopwaren e.i vergezeld van eenige bloed
verwanten en geioofsgenooteu, met wie hij besloot
eene Israelietisohe kolonie te vestigen. De zaken
dezer nieuw-aaugekomeueii verwierven weldra grooten
bloei. Een jaar later kon de jonge broeder van
Mordechai nnar Marokko terugkecreu, met eeu ryke
bezending struisvogelveeren, g«u<Ltuf en ivoor, een
waarde van meer dan 50.000 fr. virtegeuwourdig'ende.
Een Arabische rooverbende ontmoete hem, ontnam
hein al zijn schatten en hij mocht zich gelukkig
prijzen dat hij het ieven er afbracht. Toen in 1869
stond rabbi Mordechai bloot aan de gruwelijke wis
selvalligheid van een handel, ondernomen in Streken
waar zelfs het woord recht iets onbekend is en het
recht van den sterkste alleen geldt. Telken mrtle
wanneer het hem, wiei* de bedrijvigheid en de be
hendigheid vau ziju geslacht in hoogc mate eigen
waren, gelukt was zijn fortuin te herstellen, zag hij
het zich weer door de woestijn-A ra bieren ontroo*
ven. In het bezit eener langdurige en ouder harde
beproevingen verkregen ondervinding, heeft hij thans
zyu diensten aangeboden aan het Aardrijkskundig
genootschap te Parys, dat zich gehaast heeft zijne
voor-tellen en zijue medewerking te aauva.rden.
Voorloopig zal rabbi Mo.rdechai eenige opsporin
gen doen in de onbekende streken, die ten zuiden
van Mhrokko gelegen ziju. En intusschen mn.ikt
men toebereidselen om hem uit te zenden op cents
groote expeditie naar Timbuktoe. Men koestart de
hoop dat danrdtólr voor de bewoners vau Algerië
nieuwe baudetéVegen geopend eu nieuwe hainitisrela-
tien zullen wadden aangeknoopt. llandehbl
De eigenaars der hooilanden te Tieijeksterndeel»
hebben in dezen zomer goede zaken gemaakt. Hooge
huurprijzen werden besteed. De huurders hadden eeu
overvloedigen hooioogst, die met prachtig weder bin
nengehaald werd. Wat de veldvruchten betreft, kan
van hier het volgende worden bericht: I)e rogge is
grootendeels binnen eu levert eeu tamelyk beschot.
Vlas en haver bereikten bij de langdurige droogte
niet geheel de volle lengte. Cichorei belooft een goed
gewas. Voor de aardappelen vooral de latere soor
ten begint men te vreezen. De groei stond eenigen
tyd geheel stil en ua den zeer overvloedigen regen
ontwikkelt de knol zicb thans, tengevolge van het
zoogenaamde //doorgroeien", zeer ongunstig.
Van ziekte onder de varkens wordt, gelukkig I nog
niets vernómen. Het vee is algemeen gezoud en
viudt in de weilanden nog altijd overvloedig voedsel.
Uit Hoenderloo wordt van 15 Augustus gemeld
Nadat sedert November des vorigen jaars een wild
zwijn zich had opgehouden in onze wildrijke bos-
scben en bergen, werd dit gisteren middag dooreen
onzer jagers geschoten. Het was een vreeselyk dier,
laag vau den kop tot aan het einde van den staart
1.8 meter, hoog 0 8 meter en zwaar, zonder inge
wanden, 28 kilogram. De ingewauden wogen 25
kilogram. Ziju Kóp was byzouder lang en zijne vier
slagtanden waren niet lang maar dik. Zijn ouderdom
wordt geschat op 6 a 10 jaren. De pooteu waren
gitzwart en verder naar boven vuilgrauw. Daags
hield het zich acbuil in de groote bosscben en ging
's nachts op roof uitzoo heeft bet zich bijna zonder
gezien te worden opgehouden in deze streken der
Véluwe. Algemeen is men blijde van dit ondier
verlost te fcijn, daar het in den nacht groote schade
aan aardappelen en roggeldnden toebracht.
In een krankzinnigen-gesticht, in de nabijheid van
Exetar, sprong onlangs een verpleegde, in een vlaag
van waanzin, uit het venster éener bovenverdieping
en bekwam daardoor een zoodanige verlamming in
de beenei*, dat hij, volgens de verklaring van genees
kundigen, het gebruik dier liehaamsdeelen voor altyd
verloren heeft. Opmerkelijk is het echter, dat hij* van
dit oogenblik af ziju verstand heeft teruggekregen
en in dit opzicht als volkomen hersteld kan wórden
beschouwd. Dit nam echter niet weg, dat hy tegen
den doder, als directeur van het gesticht, een actie
tot schadeloosstelling instelde wegens bekomen licha
melijk nadeel, veroorzaakt door onvoldoende zorg ten
zynen aanzien, tijdens zyné verpleging. De recht
bank te Bristol ontzegde hem echter dien élsch, op
grond dat niet voldoende gebleken was, dat er
werkelijk te weinig zórg voor hem was gedragen.
Be Middelburgeche Ct. bevat een lezenswaardig artikel
over spoorwegrampen naar aanleiding van het onlangs
i
bij Warmond voorgevallen ongeluk. Daarin komt
o. a. het volgende vour:
Hoe zeldzamer gelukkig ten onzent de spoorweg
rampen zijn, zooveel te dieper indruk maken zij. Men
kan zeggen dat het bericht van de lamp die Vrijdag
avond plaats heeft gehad, op de anders oui bare dege
lijkheid en hare kaliute zoo beroemde Hollaudsche
lijn, iu Nederland eeue algemeene verslagenheid heeft
teweeggebracht. Bijna zou die verslagenheid zoo ver
gaan van een blaam te werpen op het zoo bij uit
stek voor onzen tijd geschikte middel «an vervoer
zelf. //Men zou bang worden in een spoortrein te
gaan zitten", zoo hoort men allerwege Daar nude
vrees, op zich zelve reeds volgens Thorbecke de nutte-
loosste aller hartstochten, in dit geval bovendien kwaad
zou kunnen doen, door de spourwegreizigers in het
algemeen zenuwachtiger en angstiger te maken dan
noo.lig is, achten wij het niet overbodig reeds nu,
ofschoon al de bijzonderheden van het Warmoudsclie
ongeluk nog niet bekend zijn, een paar opmerkingen
over spoorwegrampen in 't algemeen en over die
welke wy thans betreurea in 't bijzonder ten beste
te geven.
Al dadelijk zij opgemerkt dat, hoe vrévselijk spoor
wegrampen ook ziju mogen, bet aantal slachtoffers
dat op die wijze bet leven verliest toch nog iu de
verte niet te vergelijken is bij de ougeiukkeu, door
de vervoermiddelen van vroeger tijd veroorzaakt.
Toen had men schichtige of hollende paarden, nachte
lijke duisternis, beschonken of onbekwame koetsiers en
schippers, zonder nog te gewagen van de talrijke
gelegeuheden om koude te vatten en eeue ziekte op
te loopen, waarmede onze voorvaderlijke diligeuces,
trek- en veerschuiten het leven der reizigers in gevaar
brachten Hoe afschrikkend de cijfers dan ook mogen
zijn, door de spoorweg-statistiek aan het licht gebracht,
men kau veilig zeggen dat onder de oorzaken die
aan het menschelijk leven in onzen tijd over bet
algemeen eert langer duur verzekerd heObeu, ook be
hoort de grootere veiligheid op rei».
Uit het spoorweg-ongeluk te Warmond, voor zoo
ver de juiste toedracht thans b .kend is. vloeien eenige
gevolgtrekkingen voort, welke nuar onze meening tot
verdere geruststelling kunnen strekken. Zijn de be
richten van het Leidsche Dagbl. juist, dan moet alleen
aan het personeel vau den sneltrein, die v<tii Rotter
dam kwam, meer bijzonder aan deu machiuist, de
schuld van de ramp gegeven worden. Aan plicht
verzuim van het wachthebbend eu waarschuwicgs-
personeel, dan gemis van voorzorgen in 't algemeen
valt niet te denken. «De machiuist, schrijft beige-
noemde blad, scheen geheel vergeten dat bij op het
stntiortsterrein te Warmond met etn trein van spoor
moest verwièsen. Op (ie alarm-signalen heeft hy
of geen acht .geslagen of hy heeft ze naar zyn ei
gen verklaring te laat kunnen zien. De signalen
om te stoppen, de remtoestellen waren in orde.4' Te
on hegr ij pel ijker is deze achteloosheid, daar de werk
zaamheden aan dat gedeelte van deu weg reeds zes
weken duurden en derhalve aan het trein personeel
niet onbekend waren. Men kan dus aannemen dat
men in den regel ©enigszins daarop voorbereid was.
Vrydsg avond was het werk jtist ten einde gebracht,
den volgenden dag zou weder van het andere spoor
gebruik worden gemsakt. Met deu laatsten trein,
die op, den laatsten dag passeerde, moest dit vreese-
lyke ongeluk, dat nog door een minuut vertraging
te voorkomen ware geweest, plaats hebben.
Achteloosheid aan de zijde vau het waarscbuwings-
personeel, zeiden wij, schijnt niet bestaante hebben.
De roode lichten, het sein vtoèr het gevaar, brandden
behoorlijk en waren op verren afstand zichtbaar. De
stationschef te Warmond stond zelf op den weg om
fftet nog efen èhder rood licht en door roepen en ge
baren voor het gevaar te waarschuwen en van al
degenen die by het ongeluk tegenwoordig of betrek
ken waren, heeft zeker deze beambte de pijnlijkste
oogenbltkken van zielsangst doorleefd, toen hy de Tamp
lag aankomen, maar niets doen kon om die af te
wénden.
Uit al deze gegevens vloeit alzoo voort dat slechts
aan de onoplettendheidheid of het plichtverzuim van
een enkel persoon het ongeluk te wyten ia en naar
oaee zienaw^ze lioht daarin êen reden tot gerüststtl-
ling. Moest een geheel personeel van onbekwaam
heid of gemis van voorzichtigheid beschuldigd wor
den, had men de directie van de Hollandsebe spoor
wegmaatschappij in 't algemeen roekeloosheid, kwMyk
begrepen zuinigheid, of welke fout ook te'verwijlen,
er zou by vóoitduring heden tot ougehistbfid -bestaan.
Tegen het*t>ogeiibtfkkeKjk plretft»ef«ïim ritrf*een enkel
persoon moet, zoo er termen toe bestaan, volgens de
wetten gestraft worden en de justitie te Leiden is
dan ook bezig op bet overal afgezette terfein onder Zoek
te doen. Zelfs aan die «beetTafBng 'heohten tfy eöh-
ter geen byzonder gewicht, daar de vreeselykfverblitl
woordelijkheid, welke op do spoorwegbeambten rust,
en dóór üulk efene ramp huff bij vernfeuWidg^>rtdeé
het oog gebracht wordt, een krachtiger -aandrang tot
plichtsvervulling voor henzijn moet dan de strengste
gerechtelijke verroigiiig.
Toch moet ook iu dit opzicht aan den eisch der
wet voldaan worden. Het rechterlijk onderzoek is
tevens het beste middel om over de bijzonderheden
der ramp het volledigste licht te verspreiden. Hoe
meer daaruit blijken zal dat het plicht verzuim van
een enkel man de schuld draagt, hoe grooter in
zeker opzicht onze gerustheid zyn kan. Aan zooda
nige schuld s'.aat men zijn geheeie le»en, bij ieder
vervoermiddel, iu zijn eigen huis zelfs, ieder oogen
blik bloot en moest men zich aanhoudend beangst
maken over al de gevareu welke men op die manier
loopt, dan zou men geen rustig oogenblik meer ge
nieten. Indien wij weten dat de Ne lerl. spoorweg-
1 maatschappijen haur plicht beseffen, indien door haar
alle voorzorgen genomen worden, zoo in de keuze
van haar personeel als iu haar andere maatregelen,
die voor de veiligheid der reizigers noodzakelijk zijn,
dan kunnen wij, om eene alledaa^ache uitdrukking
te gebruiken, bet er gerust „op wagen." De naar
evenredigheid tot het miiiioenental reizigers altijd
nog zoo zeldzame spoorwegrampen, behoeven geen
reden te zyn om ous voor het gebruik van bet beste
en gemakkelijkste vervoermiddel onzer dagen huiverig
te maken.
Omtrent de Nederlandschs uitzending tot waarne
ming van den overg>ng van Venus voorbij de zon,
meldt dr. V. S. M. van der Willigen in de Haart.
Ct. o. a. het volgende
„Natuurlijk blijven wij voortdurend met onze ex
peditie in correspondentiede beeren reizen van
Marseille tot Rdunion samen met de Fransoos expe
ditie, die zich op St. Paul gaat vestigen; wij hebbeu
bericht ontvangen, dat zij goed te Napels zijn aange
komen, en twijfelen niet aan hun gelukkige overvaart.
Onmiddellijk nadat de overgang heeft piaut* gehad,
voriVacbten wy een telegrapbiscb bericht, of/de waar
neming al of niet gelukt isdit bericht moet echter
eerst per stoomboot naar Aden worden overgebracht
en kunnen wij dus niet wel voor den 26 Dec ontvangen;
wij hopeu door de laatste vergadering der Kouiuk-
lyke Academie van dit jaar gemachtigd te worden
om terstond, ook meüedeeling van ons telegram aan
het pybliek te doen. Mocht ouverhoopt ongunstig
weder de waarneming «an het verschijnsel hebben
belet, dan zullen de verkregen plaatsbepalingen
en andere astronomische waarnemingen voor een deel
die teleurstelling kunnen vergoeden, terwijl de kost
bare werktuigen en de daaraan volbrachte ouder/.oe
kingen van groote waarde zalleii zijn Voor de expe
ditie, die, naar wij hopeu. den volgeuden Venus-
orergang in 1882 in Amerika sul gaan waarnemen.
Wij verwachten de heeren omstreeks half Februari
vau bet volgende jaar iu ons middeu terug.
Wskelyks worden te Birmingham gemiddeld 98000
gros stalen pennen gemaakt. Dertig jaar geleden wer-
deu de pennen verkocht voor 2 per gros; nu kos
ten even gcode pennen nog geen 20 ets. Toch moet
iedere pen minstens 12 verschillende bewerkingen
ondergaan.
Het Dagblad heeft eenige artikelen geleverd onder den
titel jOiia leger kwynt weg", waarin de oorzaken aan
getoond worden van het verloopeu van-het kader bij
ons leger. Aan het laatste dier artikeled ontleeneu
wij het volgende
„Wy zullen thans door cijfers aantoonen, dat voor
ziening hoogst noodzakelijk is, en niet alleen dit,
maar dat die voorziening spoedig, zeer spoedig, moet
plaats hebban, wil meu oiet dat de ziekte zioh ver
der voortplant en boe langer hoe meer ongeneeslijk
wordt. Ten bewyze dat bet gebrek aan kader ny-
pead is, laten wy hieronder volgen een staaltje van
het aantal onderof&Qieren en korporaals, dat bij de
verschillende regementen infanterie mankeert. Wij
merken hierbij eobter op,-dat de aanwetige korpo
raals tot dusverre voldoende konden voorzien in de
vacatures, ontstaan in de onderofficiersrangen. Die
stof raakt echter uitgeput en het groot gebrek aan
korporaals plant ziohilangzamerhand/voort inde on
derofficiersrangen.
Mankeeren
Onderofficieren. Korporaals.
Reg. Grenadiers en Jagers.
Ie Kegement Infanterie
8® n h
8® <r v
4® a
5e
6® n
7® n i/
b® v rr
11
11
28
14
12
48
69
134
110
98
130
135
81
97
.Instructie Bataillon. u
Totaal. 88 902
J Deze óyferi, dit zij hier ter loops gezegd, zijn
weiliehKhafis «iet meer juist, maar de verschitibude
corpsen zyn omstréeks'Mei en Juni geweest iu de
positie die my\ aangeven. Die cijfers zullen waar
schijnlijk ten nadeele zijn gewijzigd door de verschil
lende beuoemingen tot officier enzmaar wij kannen
die veranderingen gerust fer tijde laten, d.«ar de
algeuieeue toestand duideiyk genoeg blijkt. Wij zien
hieriu, zooals ook iu den aanhef is gezegd, dat het
nypend gebrek zioh uog slechts grootendeels bepaalt
tot de korporaals, want de onderofficieren van den
harofdcurcus zijn overcompleet gevoerd, maar dat er
groote krachtsinspanning eu spoedige voorziening noo-
dig is, om in het gebrek le voorzien. Het instruc-
tie-bataillon toch leverde iu de tydeu van zijn groot
sten bloei geen 500 sujetten per jaar aan de regi
menten infanterie. Het hee t dus minstens twee jaar
noodig om. in de thans b' staaude vac itures te voorzien
en zou hij de in dien tijd onts aue v icitures min
stens 6 jaar daarvoor behoeden Ma»r het instruc-
tie-bataillon maukeert reeds 204 jongelingen en telt
slechts 140 korporaals-titulair on Ier zijn sterkte van
296 man! De taak, die derhalve op ous rust, is
zeer zwaar, 't zij dat wij verplicht zullen zyn te blij
ven roeien met de riemen, die ons zijn overgebleven
en die hoe langer hoe ineer zullen verminderen, 't zij
dat wij een groot aantal jongelieden lot degelijke kor
poraals tot flinke onderofficiers zullen moeten vormen.
In de vooigaaude beschouwingen hebben wy ge
tracht de oorzaken aan te tojiieu, waaraan het gebrek
aan kader kan worden ioegeschre»eu. Voor zoover
zulks mogelijk was, hebbeu wij daarbij gewezeu op
de middelen, die ouzes inziens tot verbetering van
den bestauuden toestand zouden kuunen leiden. Er
blijft eveuwel een grens besiam, die door het leger
bestuur niet kan en niet mag worden overschreden.
Het is onmogelijk, dat het Miuisterie van oorlog den
sergeant een bezoldiging geve van 500 tot /700,
terwijl menige burgerbetrekkiug, die met den ondef-
officief8stand kan worden gelijkgesteld, nog liooger
wordt gesalarieerd. Een sergeant van jeugdigen leef
tijd beneden de 24 jaren kost den lande toch
al zijn ƒ400 's jaars, wanneer men bij zijn soldij
tevens zijn kleeding, brood, geneeskundige behaude-
liug onz. rekent. Boren de 24 jaren, d. w. z. na
6 jaren, trouwe dienst en daarna nog weer na 12-
jarige dienst, vermeerdert Zjii zakgeld een weinig.
De verhoogiug der soldij zal zich derhalve tot hoog
stens 10 ceuts per dag kunt.eu bepalen; maar er is
mogelijkheid zyn vooruitzichtcu te verbeteren.
Wy zouden daartoe de soldijeu der jonge onder-
officiereu willen iaten gelijk die thans ziju, maar
die na reengagement een vermeerdering doen onder
gaat), grooter dan dit tegenwoordig het geval is,
behalve natuurlijk de gratificatie, waarop milicien-
korporaals en milicien-sergeanten aanspraak kunnen
maken. Hij zou moeten weten, dal hy, na begiftigd
te ziju met de medaille voor 12-jarige trouwe dienst,
bij voorkeur gekozen zal worden voor vele Rijksbe
trekkingen, zooals poet- eu telegraafbode en klerk,
concierge, brug- en sluiswachter enz, enz.maar dan
moet uit de benoeming ook blijken, dat, wellicht op
enkele uitzonderingen na, die beiiekkiugen voortdu
rend worden gegeven aan ouderoffiuiereu, die nog in
activiteit zyu.
Heeft een onderofficier de zilveren medaille voor
24jarige trouwe dienst verkregen, dan is bij rjjp
voor zijn pensioen; de fijne puntjes zijn er af, maar
bij is nog goed geschikt om in de burgermaatschappij
ziju brood te verdienen. De pensioenen der onder
officieren, zooals die thans zijn, zyn onvoldoende,
in zooverre dat een versleten man, iemand die niet
meer werken kan, te veel heeft om te sterven, te
weinig om te leven. Die peusioenen zuilen dus
toch mettertjjd verhoogd moeten worden, of wat
daarmede gelijk staat, voor de tegeuwoordige pen
sioenen moet de diensttyd verkort worden. Een
onderofficier ontvangt de zilveren medaille het aller
vroegst, doch ook in de meeste gevallen, op zyn
42c jaar. Hy heeft dan aanspraak up pensioen uiet
alleen maar hy moet bijv. binnen het jaar gep-ti-
sioneerd worden, vooral wanneer er veel jeugdig kader
io het leger plaats neemt. De gepensioneerde heeft
nog levenskracht genoeg om zoo»eei te verdienen dat
hy reeds voorlang, wetende dat zyn pensionneering
aanstaande was, naar eeu betrekking hebben omgezieo,
eu hij is in elk geval voorloopig gevrijwaard voor
armoede. Treedt hij in een Rijksbetrekking, dan
is bet onbillijk hem zijn geheeie pensioen te ontne
men bij dient dan de volle bezoldiging zijner be
trekking te ontvangen, vermeerderd met lL of l/St
naar omstandigheden, van zijn wettig verdiend pen-
siom. Verder moet aan de onderofficieren het voor
uitzicht worden gegeven om officier te worden. Dit
vooruitzicht bestaat wel reeds voor allen; mrtar er
moet een zeker aantal gegeven zynde ouders en
voogdeu moeten daarop kunnen rekenen bij het kiezen
eeuer betrekking voor hun zoons of pupillen. Verder
moet er algemeen publiciteit gegeven worden aan
de voordeeleo, verbonden aan een vrijwillige iu dienst
treding by het instructie bataillon of 'bij de corpseu.
In het eerste góval dient de jongfclirig te Kampen
dezelfde rechten te- genieten,' die deo adpirant-sergeant
of korporaal zyrt toegekend en wel «aarmate de jon
geling voldoet aan de gestelde examqns voor aspirant-
sorgeaot of korporaal. Adverteeren schijnt goed te
holpen, althans de iustructie-kompagiiie der artillerie