Nieuws en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
s
lil
iHiI
-C J J> .g*
ii
1874.
BUITENLAND.
C SS
1
Vrijdag 28 Augustus.
LLEN.
icm.
Bultcnlandsch Overzicht.
I
5
I
Ismeel
I
I
Do inzending van advertentiën kan geschieden tot één uur des namiddags van den dag der uitgave.
"g s J 8 w I
f
GOUDSCHE COURANT
ter Drukkerjj
■MU
ft
worden berekend naar plaatsruimte.
Afzonderlijke Nommers VIJF CENTEN.
ADVERT ENTIÊN worden geplaatst
van 15 regels a 50 Centeniedere regel
meer 10 Centen. GROOTE LETTERS
I.
dert weinige
IS, voor alle
raatweg tus-
n op DINS-
i voorm. ten
Logement-
tijd van drie
375, VER-
l)e uitgave dezer Courant geschiedt ZONDAG,
WOENSDAG en VRIJDAG. In de Stad
geschiedt de uitgave in den avond van
DINSDAG, DONDERDAG en ZATER
DAG. De prjjs per drie maanden is 1.75,
franco per post 2.
i
op gezegden
:eelen.
gen dagelijks
neester van
Zuigelin-
zwakke
•stellende
door de
Neder-
,ot ba
tons t,
n Doeto-
a/l.-
mksaan-
P. J.
CKOOP;
IAN Az.
digheid achten op populaire, aauschouwelyke wijze te
houden toor een zeer ontwikkeld maar niet weten
schappelijk publiek. Het verJwynea van de deftig
heid en voorname degelukheids-afgoderg is een der
bewgzen van Engelaml’s toenemende beschaving.
Welke beminnelijke Nederlandsche geleerde, die schrij
ven kan, helpt ons publiek toch ecus aan oorspron
kelijke werken of goede vertalingen van boeken over as
tronomie als die van Proctur, over geologie als die van
Charles Kingsley Welke geleerde schrijft eens in onze
maandschriften een leesbare, voor lieden >met opper
vlakkige kennis* volkomen geschikte, en das niet lood
zware en vervelende verhandeling of essay over een dier
honderden belangryke onderwerpen, die in de Engelscbe
maandschriften ieders belangstelling wekken, het hoofd
wat te denken geven, en het hart van geestdrift doen
kloppen als ze een kijkje geven in de aanbiddelijke
schepping? In OonMl Magazioe, in Si. Pauk en
in Good Wordt hebben drie verschillende essays ge
staan over spectraal analyze, welke de bewonderens-
waardige ontdekking van Kirchhoff, door analogie en
bedaarde uiteenzetting zonder technische woorden,
zeer goed begrijpelijk maakten voor een gewoon in
telligent j^ensch, wiens blik dus verruimd en wiens
kennis dab vermeerderd werd. Wellicht ie dit def
tige noch degelijke, maar het is leerryke, opbouwende
lectuur, die dus de maandschriften geven.
Het zal een zegen rijk oog*nblik voor ons laad zyn,
wanneer de loodzware degelijkheid minder aangebeden
wordt. Dan zal men niet langer reputaties vermoor
den en g>ede zaken tegenwerken door het eeuwige
„hij is niet degelijk», en ffhy is onleesbaar» zal dan
minstens een even groot verwijt worden als „hjj is.
oppervlakkig».
Behalve met de wetenschap, houden de Engebche
dagbladen, in dezen staatkundigen komkommertijd,
wanneer het parlement uiteen is, en de gerechtszalen
verlaten zyn, zich voornamelijk bezig met lange be
schouwingen over de Fransche staatkunde, dus tiqh
zelven en hun lezers vervelende. Ze hebben het druk
over het Sepienninm, dien muilezel onder de regeeriij-
teu, die alleen en eenzelvig leeft, onmogelijk is te
classiljceeren, onvruchtbaar is en koppig en vol kuren
menigeen angst inboezemt.
Het oudenwerp is aanlokkelijk voor lieden die over
lange volzinnen te beschikken hebben, eu philosopbee-
ren willen over het onbekende, doch leerryk is het
niet. Van zooveel duizenden onbekeude kansen hangt
Frankrijk» toekomst af, dat men beter doet zich van
voorspellingen te onthouden en met berusting en ge
duld Frankryk’s wisselende gemoedstemming te ver
dragen, gel ij karnen de wisselingen van het weer ver
draagt. Men kyke naar den 'windwijzer, den Piparo,
die steeds toont, welke partij op het oogenblik bet
krachtigste ia; men raadplege den barometer, de beurs,
die toont, of er stormweder ophanden is en men zij
op alles verdacht. Doch bovendien volge men het
voorbeeld der Engejsche dagbladen niet, om te voor
spellen en het Septennium een korteren of langereu
levensduur toe te schryven.
Het eene is juist even mogelijk als het andere.
In Frankrijk is niets zeker dan het onzekereen niets
bestendig dan het voorloopige.
Ofschoon, gelijk wij mededeelden, de gerechtshoven
verlaten zjjn. beeft een jury te Leeds, die reeds sinds
drie weken bijeen is, nog geen vacantie gekregen.
Onder presidium van den rechter Amphlet heeft zij
te ourdeelen 'over een moeie lijke vraag Het geldt
De Minister ran Binnenlanilaehe Zaken in Frank
rijk Chaband-Lvtoar, heeft een goeden indruk gemaakt
by de republikeinen door de prefecten, waarneef klach
ten werden ingediend, «an te schrijven <l« kiezers
bij het opmaken der kiezerslijsten beleefd en voor
komend te behandelen. De Rappel bericht, dat de
Minister ooit bijzondere instractns heeft rerzonden
naar de prefecten aan de Pyreneën ozer het verkno
pen van wapenen aan de Carlisten.
Het plan om Frankrijk en Engeland door een
tunnel te verbimleii begint een meer praktische ge
daante aan te nemen. De kapitalisen en ingenieurs
die in drze reusuchtige onderneming rijn betrokken,
vragen een ooneeasie van dertig jarea zonder eeltige
guarantee. Zij verklaren zich bereid vier millioen
voor het doen ran voorloopige onderzoekingen bijeen
te brengen. Het Journal de Caloie twyfelt niet aan
het we slagen der onderneming. Behalve de heeren
Michel Chevalier, Léon Say en Rothschild ia de in
genieur La .alley de ziel van het plan.
L >atetgenoeiade heeft de grootste moeilijkheden we
ten te overwinnen bij bet maken van het Suez-
Kauaalzonder zyn hulp zou ook van dat werk
niets terechtgekomen zyn. Lavalley raamt de kosten
op 150 millioen tres, de Engelecho ingenieurs ver
wachten dat de tunnel wel 250 millioen kosten zal.
De t millioen free, voor de voorafgaande onderzoe
kingen rijn nagenoeg ingeschreven. De Cheinin de
fer du Nord zal 1 millioen, da beide spoorwegen
vsn Londen naar Dover gezamenlijk mede 1 millioen
en baron Rotschild een half millioen bijdragen. Ook
van baron Lionel de Rothschild verwacht men eeu
inschrijving.
Ferdinand Dnval heeft 50.000 fees, voor de stad
Parijs aangeboden; Léon Say, Chevalier en Lavalley
willen zich ieder voor 25,000 fres. verbinden. Met
ernige medewerking van de zyde vau het Fransche
en Eugelsehe Gouvernement en eenigen gceden wil
vau den kant'van het Parlement zou het werk binnen
vyf jareu gereed kunnen zyn.
De Pruisische regeering te Oppeln heeft de vol
gende circulaire uitgegeven: «Daar het de taak, der
school ie ook voor de lichamelijke vorming der kin
deren te wabtn, is elk ouderwijzer verplicht om te
zorgen, dat de schoolkinderen gezonde, zuivere lucht,
die de eerste levensbehoefte voor een mensoh is, in
ademen. De ondervinding heeft geleerd, dat hiervoor
niet in alle scholen de noodige zorg gedragen wordt,
zoodat wij ons genoodzaakt zien, eene vroegere oir-
oulaire ter stipte naleving in herinnering te brengen.
Vooral bepalen wij het volgende: De schoollokalen
moeien voor en na het onderwijs door het openen
dor vensters behoorlijk gelucht worden. De vensters
moeten met haakjes vastgezet worden. In elk ren
ster vsn elk schoollokaal moot eene draaischijf, aan-
gebracht worden, waardoor het luchten mogelyk wordt
zonder het.geheels venster te openen. Aan de kin
deren moet vooral in kleine en betrekkelyk lage
lokalen vergund worden, na elke les het schoollokaal
gedurende vijf of zes minuten te verlaten; in die
panzen moeten deuren en vensters tegen elkander
opengezet worden.
Het ^paansobe Noorderleger trekt heen en weder,
-waarom begrijpt niemand; Morionei ia van Tafalla
weder teruggekeerd naar Larraga; Lorna zal het bevel geleerden van Engeland bet niet beneden hunne waar-
aanvaarden over Vitoria; Zabala, de opperbevelhebber,
trekt het tweede legerkorps samen op de grenzen
van A lava. De correspondent vau de Independence
schrijft, dat de aanval op de Carlisten zal worden
uitgesteld, omdat het te warm is om te vechten, 't Is
wel ongelukkig voor de republikeinseba soldaten;
zij kunnen tegen zon noch vind noch regen en men
heeft hier aliyd iets ran dien aard.
Puyoerda biedt hardnekkig tegenstand aan de aanval
len der Carlisten, die daarbij groote verliezen leiden.
De berichten, van Carliatiscbe zyde verspreid over
de Minister-crisis te Madrid en de moeilijkheden
bij de nieuwe lichting, verdienen niet het minste
geloof; men is te veel aan de onwaarheden dezer
vromen gewoon om er eenig gewicht aan te hechten.
S
I
s
ENGELAND.
Hit is komkommeztyd ia Engeland. Op een drie-
en-een-half millioen menschen na is Londen ledig,
want .iedereen is uit de stad» gelyk de phrase lui^t.
Men is op reis, beklimt de bergen van Zwitserland of
Tyrol, vi-cht zalm in Noorwegen, zeilt rond het ei
land Wight, of langs de Sohotsche en lersche kust,
jaagt .grouse* op de heidevelden van het Noorden,
of neemt zeeb.den in .den melancholiekcn oceaan»
van welkeu Disraeli steeds spreekt. De dagbladen ko-
nieitomin dagelijks uit. Gelukkig houdt de Britsobe
Vereeniging tot bevordering der ivetensohappen haar
jaarlyksohe vergadering in Belfast en de Time» deelt
dag aan dag in een telegram ran 3000 a 5000 regels
mede wat er belangrijks door de geleerden besproken
wordt. Prof. Tyndal, die de openingsrede hield, en
materie het begin eu einde van alles noemde, heeft
eeit pleidooi gehouden voor de vryheid der wetenschap.
Wel wat overbodig, want ofschoon zyn ongoloofsbelij-
denis, zijn vergoding van de stof, zeer veel ergernis
gegeven heeft, is zij met de grootste aandacht door
honderden beereu en dames gehoord ge,worden, en
de dagbladen bespreken op kalme waardeerende wijze
tbeorieu en beginselen, wier verkondiging hem, 50
jaar geleden, het verblijf in Enguland onmogelijk zou
gemaakt heb'ien.
Wetenschap «s tegenwoordig de mode in Engeland,
en ofschoon het de rraag is of de wetenschap bier*
door gebaat wordt, lijdt het^geen twyfel, dat het
publiek er veel upt vau/trekt, juiste kennis van
velt zaken opdoet en leurt 'begrijpen. Engeland wordt
niet geplaagd door zekeren deftigen volkswaan, die
zoo veel nadeel doel in Nederland. De degelijkheids-
ziekte, die in ons land zoo vele slachtoffers maakt,
is daar gelukkig bijna onbekend. Men heeft die aeuuw-
achtige vrees niet voor oppervlakkigheid, welke da
menschen doet verkiezen volkomen onwetend te blyveu
aangaande astronomie of geologie, b. v dan dienaan
gaande niet degelyke kennis te bezitten. Een be
schaafde Engelscbe man of Engelsche vrouw - heeft
gaarne oen algemeen overzicht van de verschillende
wetenschappen, vooral vacP&io, in welke in onzen
tyd zulke bewonderenswurdige ontdekkingen gedaan
worden. Oppervlakkig is die kennis, we geveu bet
toe, even oppervlakkig a's de muziekkennis is van de
meeste memoben; dij: zich zelven met pianospel ver
maken en wier weinige kennis hen toch in staat stelt
onbeschrijfelijk meer dan de geheel oningewijde te
genieten van „degelijke* muziek. Dus genieten be-
hclia.atde Engelschen veel vpn de lezingen en conser
vaties over biologie, geologie,.zoologie, astronomie,
anthropologic, welke de voornaamste en beroemdste
ISlSqtUtH
