twr mwn^e nrt c'isren oog te kunnen lien, met eigen
oor te kunuen hooien.
Gen is zal zij van een talrijk gehoor zeker kunnen zijn.
Namens de «t Meeting Woerden en omstreken der
vereemgiüg „toet metalen Kruis", werd door den
Voorzitter, den heer J de Vries Robbé, een adres
▼an hulde *e/.uu iau generaal van Swieten, waarop
bet volgend autwo-ird is ontvangen.
„Geachte wapenbr >cders. Met groot genoegen ont-
ving ik van de afd Woerden en omstreken der veree-
nigtng „het meta.ec Kruis" haar adres van den 21a
dezer, betuigingen van sympathie behelzende, wegens
den uitstag der twee e expeditie tegen Atjeh.
„Ik heb de eer u voor mij en mijne wapenbroe
ders der land- en zeemacht bij voormelde expeditie
dank te zeggen voor uwe eoht vaderlandsche uitboe-
zeming, die aan uw oud krygsaansgevoel eer doen,
en ons vereeren omdat de goedkeuring van oude
krijgslieden ons uiet onverschillig is.
Met de Lmle dat uw leven nog lang geapaard
bltjve, en ten voorbeeld strekke voor jongere krygt-
makkers noem ik mij
Uw dienstwillige dienaar
(W. g.) J. TAN 8wiITBN.»
Blijkens eeh by den Minister van BinnenUndsche
Zaken ontvangen tehgrain van den heer Oodemans,
uit Aden van 23 December, schijnt {U NederUodsche
expeditie „op Reunion in de waarneming van den
overgang der planeet Venus vporbij de Zon, teq ge
volge van een bewolkten hemel, slechts ten deele
geslaagd te zyn.
Donderdagavond werd van wege de Vereeniging lot
verspreiding van kennis aangaande 's Lands verdediging
in bet lokaal „Nut en Vermaak" eene openbare lees
vergade ring gehouden, tot bijwoning waarvan de Goud-
sche ingezetenen waren uitgpnoodigd.
De heer H W. G. Koning trad in deze verga
dering als spreker op. Gaarne had h^ de uitooodi-
ging van boveugenoemdé vereeniging aangenomen,
om deze spreekbeurt te vervullen, zeide spr., daar de
belangstelling iu een vorig seizoen duidelijk gebleken
was, toen eveneens een Vraar lezingen waren gehou
den, waarvan een door {pr. zelf. De lezing van he
den avoiul nas als 'l ware een vervolg op die, welke
de heer Koning het vorig jaar gehouditfi had
Spr. zeide iu aanmerking te zullen nemen en van
de veronderstelling te willeb uitgaan dat zijne toe
hoorders weinig of niets wisten van het onderwerp
door hum behaudeld.
Dparop wees spr. op de verdeeling der strijd
krachten in levende en doode. De eerste waren
soldaten en paarden, de tweede forten, wapenen, ammu
nitie enz. nat de levende strijdkrachten betreft, reeds
in de vorige lezing had spr. bet gezegd, die hadden
verbetering zi er noodig doch wat de vestingen betrof,
was daarin het vooruitzicht op hervorming gegeven
door de wet, 11 Maart dezrsjaars door de volksvertegen
woordiging aaugenoinen met 60 tegen 6 stemmen, de
zoogenaamde vestingwet, die o. a. bepaalde dat de
uitvoering dier werken vau af 1 Januari 1876 binnen
acht jaren moet plaats hebben.
Sommige personen zijn het gevoelen toegedaan dat
men eerst de levende strijdkrachten moest regelen voor
dat men tot de regeling der doode overging, omdat
men aan laatstgenoemde niets heeft zonder goede
spldatcn, doch spr. is het met hen niet eens. Wel
had ook hy liever gehad, dat beide tegelijk goed
georganiseerd werden, doch hij keurt het thans be
paalde goed, omdat z. i. in de ure des gevaars de
poodige soldaten eerder te vinden zijn dan goed ge
regelde vestingen etc etc.
Spr. ging daarop ovér tot een aanwijzing en uit
legging der verdedigings-linies volgens de nieuwe wet.
By de defensie ging men uit van het volgens spr.
juiste idee bat het beter was weinig te behouden,
dan alles te verliezen en daarom was de verdediging
gebaseerd op den grondslag om slechts dat gedeelte
van ons vaderland te verdedigen, dat men met grond
kon verwachten te kunnen behouden, eu voor het
behoud waarvan men alles moest wagen. Depositie
by Amsterdam wees spr, ons aan als een laatste re
traite, waar men, zoo al bet andere verloren was, nog
kon weerstand bieden. Vooits trad spr. in een nadere
verklaring van de nieuwe HolUpdsohe waterlinie, van
verschillende position, van de Geidersche vallei en
Nedei-Betuwf, Hollandsch Diep en Votkentk, besprak
de verschillende wijzen van inundatie aan te brengen,
enz. enz. by welke verklaring spr. van velschillende
kaarteu gebruik njaakten, die zeer ipedewerkteu tot
het geven van een duideljjk begrip der zaak aan de
toehoorders.
Nadat spr. dit alles op zeer duidelyke en bevatte
lijke wijzt- had uitgelegd stelde hy ieder, die nog iets
vragen wilde, ieder, wien een of ander pn ut nog niet
duiden,k wa», iu de gelegenheid nog nader op de
hoogte te komeu. Het bleek echter dat de hetrKo-
mug dogr zwq publiek goed begrepen was en daarop
gyf bjj nog tiene beschouwingen ten beste.
Spr. wees op hen die steeds klagen oVer bethboger,*
steeds hopgev w$hk*4#budget^van oorlogen trachtte
het gevoelen diergenen te weerleggen door aan de
noodzakely kheid^tot verhoogiug te herinneren, daar
immers ook andere staten njeer en meer geld voor
Oorlog uitgaveu, spa. meende dat toch wij niet alleen
konden biy ven staan, waar anderen ons voorgingen en
hy noemde de klacht onbillijk daar immers ook al
het andere duurder werd. Hij wees op andere uit
gaven van bet rijk, wier nut ook z. i. nog betwijfeld
koude worden. Ook spr. zou liever het geld der
burgers voor vredeszakeu willen besteden, tot bevor
dering van kunsten en wetenschappen, landbouw en
nijverheid, doch dat behoort nu eenmaal tot de vrome
wenschen en zal daartoe steeds behooren, zoolang
andere staten zich ten oorlog voorbereiden. Behalve
goed geregelde dooue en levende strijdkrachten is
echter, zeide spr., nog iets anders poodig voor eene
verdediging van het land moet nl. medewerken „de
geest der nptie".
Wanneer eertijds een vijaud het grondgebied be
dreigde, zag de burger zijne vrouw en kinderen aan,
sloeg een blik op de plek, weer hij liet en leed met
hen had doorgebracht, kreeg wellicht ecu traan in
'toog, doch ging aanstonds teo strijde.
En thans zou dit ook nu nog het geval zijn
Hoe bleek de geeft der natie te zijn
Daar stierf, zeide spr., eep grppt staatsman, die
de grondlegger was vpq onze tegenwoordige staats
regeling, die 25 jaar l^pg had gewerkt in het beiaug
van zyn land, die vereerd en bewonderd werd iu
alle beschaafde linden en men bekladde den
overleijene, men deed aau zijne verdiensten te kort,
men toonde hem niet te waardeeren, eenvoudig om
reden, dat hy coup -andere richting was toegedaan
dan zekere partij, omdat men met hem in beginseleu
verschilde.
Daar trok een grijs krijgshoofd naar lndië, met
opoffering vap vplë hem dierbare belaugen, bÜ deed
daar zijn plicht voor vaderland, voist eu volk eu toen
hij teragkwam, |ioe wefd by bipr te lande ontvangen?
Daar trad iu Y fondsfe|:gader«ail epn volksvertegen
woordiger op met het voorstel otu aau de verdiensten
vau hen, die iu Atcbin leden en streden voor huu laud,
hulde toe te brengen en eeu blyk van dankbare waar
deerjng te gerep aap pen, die moedig en dapper de
eer vau onze vlug 9pbieldeo. Dit voorstel werd na
tuurlijk ról ggfstdrj t apngeuomen eu de blijde tij*
ding bi/ervan per telegraaf uaar alle zij ten medege
deeld Volstrekt uiet, er werd besloten de behandeling
uit te stellen.
Wat te deuk^p van, zulke voorbeelden, waaruit de
geest der natie kou worden opgemaakt?
Spr. hoopte dat, mocht het ooit nopdig ziju, de natie
zou toouen waardige nazateu te zijn d er voorouders, die
goed en bloed voor db vrijhe.d over hadden gehad.
Toen de spreiter geëindigd had, klonk eeu luid np-
plaudissement door (Je zaal en daarop sprak de heer
D. Luliut *au Goor, vour/.uter der vereeniging, op
wier verzoek de sprekér was opgetreden, eeu woord
van dank tot deu heer Koning voor de welwillend
beid die hem aan de uitnoodigiug gehoor bad doen
ge%eu. Niet het miust echter voor de uitnemende
wyze, waarop by daaraan voldaan had eu eeu bewijs
daarvan was gelegen in de ouafgebroktn aaudacht der
toehoorders. De grootste beloouiug zou de zelfvol
doening zyn die de heer Koning had door de be
wustheid, medegewerkt te hebben tot het doel der
vereeuiging. Voorts rickUe spr. uog even 't woord
tot de opgekomeuen eu w,eusobie dat zij ook eeu
volgeud maal hunne belangstelling zouden toouen.
Wij voor ons zijn overtuigd dat bet bestuur van
genoemde vereeniging van die belangstelling zeker kan
zijn. De rede van Douderdagavond, die uitmuntte
door helderheid eu duidelykheid, weid uitgesproken
op een wijze, die eensdeels vau krachtige overtuigiug
anderdeels van juiste kennis getuigde. Meer dan me
nigeen oppervlakkig zou denkeu wordt er toe vereischt
om iets bevattelijk aan zoo goed als onkundigen
mede te deelen, piet gemakkelijk is het de klip óm
,uiet te .veel <cu niet te weinig maar juist genoeg te
zeggen, te qutzeilen. Despreker van Donderdagavond
voldeed aan dien eisch, ontzeilde die klip en wy ge-
looven dat alle toehoorders het met ons eens zulleu
zyn, al» wy ons reeds verheugen iu het vooruitzicht
dsnzetfden spreker in dit seizoen nog eens te zullen
hoqren.
Naar het Vaderland verneemt bestaat het plan om
de voorgenomen reorganisatie van de Staats-Coutant
waarbij het buiten landsch nieuws zal vervallen, reeds
met Januari in werking te doen treden.
De nieuwbenoemde Gouverneur-Generaal van Nederl.
Indië, de heer van Lansberge, zal omstreeks half Fe
bruari naar Indic vertrekken en wel met de stoom
boot „Voorwaarts" vau de maatschappij „Nederland."
Hy ad te Napel» scheep gaan.
De Remonstrautsche kerk lsverde Vrydagiv >nd een
prettig gezicht op en wanneer men ran ,dc koude,
met sneeuw bedekte straat bet gastvrye gebouw bin
nenkwam, werd men aangenaam aangedaan door de
gezelligheid en vreugde, die daar heersebten. Vóór
het orgel stond de kerstboom, keurig verlicht» ver
sierd, waaraan eu waarbij vele geschenken, iflLad
voor de jeugdige gasteu van d&en avond. «Hf
Dexe gasteu zelve wareu gezeten vol verwacSling
van de dingen, die komen zouden, op aj de banken
in het ruim der kerk, behalve op die, welke op zy van
den kerstboom stonden, waar eenige belangstellende
heeren en dames gezeten waren.
De heer J. N. Schcltema opende het feest met een
korte, hartelijke toespraak» waarin by den kinderen
een en ander over den kerstboom vertelde, hen tot
deugd en plichtsbetrachting opwekte, en tot dank
baarheid jegens diegene, welke (Jit feest hadden be
reid en mogelyk gemaakt. Hij wees hen op deu Ge
ver van alles, wat wij genieten en op Hem, wiens
geboorte op dezen feestdag wordt herdaobt.
Vervolgeus werd door eenige jeugdige zangéressén,
die op het orgel geschaard stoudeu egnige liederen
aangeheven en daarop bad de ultdeeling dér geschen
ken plaats. Ieder kind kwam daartoe tot den kerst
boom, waar de jonge dameh, die dit feest georga
niseerd hadden aan alle kleinen de voor ben bestemde
geschenken overhandigden. Ieder kind kreeg behalve
lekkernijen als koek, appelen enz een of ander nuttig
kleedingstuk, in het gelukkig bezit waarvan, dan jrol
vreugde de plaatsen weder werden opgezocht, om dan
later nog op »t. N fcplaaagebak getraéteercj te iforden.
Bij de vele amussmrntey, die vpor volwassenen te
genieten zyn eq bij de talrijke wegen tot genoegen,
die voor de kinderen van meergegopdeq openstaan,
verdient het toejuiching dat men ook ide kinderen
van minder met aardfcjie goederen gezegende mén-
scjien niet vergeet, paar ook hen eens een leest bereid.
Bovenal op dagen gIs 6 en 25 December, het St,
Nicolaas- en Kerstfeest doet hef den me/isch, die
niet alleen voor zichzelf leeft, gofd deu gulleu 'scha
terlach v«u den afmen kleine te Jjiooreo, die heli»»'
reeds te vroeg met de ouaaugeuame zyde dps levens
kennis maakt.
Wy allen zeggen 'ttoch den dichter na:
„Ons hart heeft steeds de kinderkens geschat:
Wie hen nic£ eert, heeft nimmer liefgehad I"
Onze dank daarom aan alien, die door hunne gif
ten dit feest mogelijk mankten, aan jiera die het fetst
leidde, aeu de jeugdige zangeressen, aan den wei-
willenden musicus, die ben accom, ngneerde, bovenal
aau die jonge d*mes, welke door hunne goede zor
gen en vele moeiten het grootste deel by brachten
tot gclukking van den feestavond. Voorzeker zy alle
zijn reeds ruimschoots beloond door die van zuiver
grnot stralende oogjes, door die van vreugde getui
gende kindergezichtjes. Tevens zullen zij zich daar
door aangemoedigd gevoelen ook een volgend jaar
op hunne feestdagen de kleinen niet te vergeten.
Twee sporadische gevallen van diphteritis hebben
zich te Ouderkerk a/d I Jsel vertoond, beide met doo-
detyken afloop.
Op 24 dezer h«ld te Bodegravefl h't vergelijkend
examen plaats near de betrekking van hoofdonder
wijzer aan de openbare school voor meer uitgebreid
lager ouderwijs in die gemeente. Van de zes solli
citanten waren er drie opgekomen, t w. de heeren
J. J insen, van Voorschoten D. C. F. Piera, vau
Beverwijk en J. H. Leopold, van Deventer. Deze
onderwijzers werden in opgenoemde volgorde op de
voordracht geplaatst.
Met het oog op de buitengewone behoefte ean man
schappen voor het Oostindisch leger zal er vanwege
het Departement van Oorlog een proef worden geno
men om, door het uitzenden van geschikte onderoffi
cieren als wervers op het platteland, het getal der zich
voor gemeld leger aanmeldende vrijwilligers te ver
meerderen.
Hiervan door middel eener eirculaire aan de heeren
bevelhebbers in de militaire afdeelingen kennis gó»
vende, voegde de minister van oorlog daaraan ver
schillende wenken voor de toepassing van den maat
regel toe, als o. a. het uitzenden van onderpAcierep
van taot.cn goed gedrag; het beschikken over een
drietal wervers van dat gehalte per provinoie; het
-Verleenen van toelagen .boven hun eoldy, enz.
Door den Minister van Oorlog is de medewerking
van zyn ambtgenoot van Binneniandache Zaken inge
roepen, opdat de wervers by hun taak gesteund wqr*
den door de hoofden der doorben te bezoeken gemeenten.
Dr. N. Beets heeft de benoeming tot hoogleeragr
aan de boogeschool te Utrecht aangenomen.
In eene Vrijdag te Leeuwarden gehouden verga
dering der sub-commissie voor het Thorbecke-mohn-
ment is besloten, om tegen Maandag 28 Deo- e. k.
op te roepen Alle belangstellenden tot het .honden
1 eener meeting, naar aanleiding, der beschikking fan
den minister van biunenl. zeken met betrekking tot
de plaatsing van bedoeld monument iHf* WTOfW®11
is om ikm meting te doep strekken tot eene mani
festatie van de Verontwaardiging des volks over bet
kabaul, datj den grooten staatsman na zijnen dood
de hulde tracht te onthouden, die het dankbare volk
hem wenscht toe ie brengen,
De heer Heemskerk zoo schryft de Arnh. Ct
heeft zyne toestemming geweigerd voor de op
richting vap een standbeeld voor Tborbecke op de
plaats te 'e Gravenhage.
Er is zoo/eel over dat standbeeld gezegd eu ge-
schreven, dat het niqt uqiodig ie een woofd er meer
by te voegep. Eene opmerking slechts.
Er komt een tyd, dat de heer Heemskerk er niet
meer zyn zal eo ook zy uiet meer, die thans voor
of tegen dc oprichting van het standbeeld ijverden.
Dan zal het standbeelu er toch Wezen, betzij op de
plaats, hrtzy elders. En in alle boeken die er ovèr
spreken of die ven Thprbcpke gewag maken, zal men
vermeld vinden dat inr. J. Heemskerk Az., minister I
van binnenlandsche zaken, in 1874 de oprichting I
van het beeld belette.
Deze bekendheid by het nageslacht zal niemand
den heer Heemskerk misgunnen.
De Haagsche correspondent vau de Middelb. Ct.
schrijft ovér de benoemiug van den nieuwen gouver
neur-generaal o. e. bet volgende:
„De ultraconservatievéu zyn verwoed omdat zij in
den heef vap Lansberge iemand meenen te zien die
mju of mepr naar de liberale begrippen o er helt, ter-
wijl zy in eigen boezem verscheiden min of meer
fossiele, en hoogst fatsoenlijke liefhebbers voor den
troon van Insulinde beschikbaar hadden.
„Er nu is het koddig dat juist op eeu oogenblik,
waarop de couservatieveh nu eens baas waren, waarop
zy om zoo te zeggen alles hadden kunnen doen,
Schitumelpenninck, Wintgens, ja zelfs Nierstra.-z of
vau Herwerden benuemeu, zonder voor de kamer te
vreezen, dat «y juist np een man aanstellen wiens
conservatisme met reden gewantrouwd wordt, eu die
eigenlyk ge/egd minister van buiieplandsohe zaken
is geweest met Fuck en van Bosse, tjen Roest van
Limburg den naam voerde
„Ik moet echter dit getuigen, dat de nieuwe gou
verneur-Generaal, al mist by de speciale kennis van
Indië die vooral op het oogenblik voor een land
voogd onmisbaar te achten is, een bekwaam en voor
zichtig om een verouderd woord te bezigen een
abel man fe. Licht mogelyk dat hy meévalt als
gtui erneur-geueraalvolgens de kensrekeuing zou
fcy d«»ar zelfs min of meer op kunnen rekeueu omdat
den iantsten gouverneur-generaal het tegenovergestelde
overkwam. Deze vertrok naar lu'ile en kwam op
Java aau ate (jé mau bij uitnemendheid, die »oor
zyne booge betrekking als mei een schaartje gekuipt
was, en hy maakte een ver»aarlyk fiasco. Er
bestaat nu veel kans dat de heer vau Lausberge,
wiens beuoeming men aigemeeu afkeurt, de kwade
verwuchtingeu zal te.eur-tellcu, gelijk Loudon de goede
heeft ged ian. Met liet oog op uie mogelijkheid kan
ik eelitér mijn groote grieve legen van Lansberge's
benoeming tooh niet opgeven, namelijk dat men, zoo
te zeggen, den eenigen goeden diplomaat dien we
hebben, rukt uit deu werkkring, waarin bij Nederland
nog zooveel dien-teu kan bewyzen. ik neem niets
terug va» deu lof, dien ik aan onzen gezant te Brussel
in een vurig sc iryveu wegens zyne bonding in de
Bru88elsclie conto reu tic toezwaaide; maar juist daarom
betreur ik het te meer dat men dien man uit dat
vak, waarin wij zoo weinig geschikte mannen hebben
aan te wijzeu, ver wy dart om hem fe stellen op eene
plaats, waarop bet nog in de hoogste mate proble
matiek is of hy iets van het vele presteeren kan,
dat we van een gouverneur-generaal van Nederlandscb-
lnd.ë moge verwachten."
Uit de thans gedrukte notulen van de vergade
ring van afgevaardigden der Comités uit de Commis
sie van dngeiyksoh bestuur van het Hoofd-copiité
der Nederl. Vereeniging tot bet verleenen van hulp
aan zieken eu gewoude krijgslieden in tyd van oorlog,
geloaden te Y Gravenhage, den 15. October 1874,
blykt, dat na beraadslaging, met algemeene stemmen
zyn aangenomen:
1°. hal voorstel van het Comité te Utrecht, luidende:
„o. Voorbereidingen te treffen tot het opmaken van
plannen voorde mobilisatie der vereeniging in overleg
met de militaire autorieteiteo, ten einde eene ge«
wensohte en zegenryke samenwerking mogelyk te
maken tnssoben den militairen gaueeskundigen dienst
en de vereeniging b. Van die plannen, voor zooVeel
misbaar en' mogelyk, intyds medédeeling té doen
aan de comités, opdat deze zich vooraf gereed maken
tot de gewichtige taak, die huu eventueel zal worden
opgedragen."
2®. Het voorstel »an het comité den Helder, lui
dende: „Het hoofd-comité uit te nooodigen, den
arbeid (Ier commissie voor de modellen-verzameling
in zyn .geheel en afeonderlyk te doep drukken, op
dat de'comités daarvan kennis zoudeu nemén."
Ook blykt uit deze notulen, dat de vraag gedaan
«/«rd, of »r foor 8j»aja icU gedaan 0( hulp ferleend
i«i waarop door den Voorzitter 'werd goaiitwoórd,
~t hét Hoofdoestuur in o-efweging nam, dat Ne-
derland ze if oorlog voert en de daaruit ontstaande
behoeften niet konden orerzitu wordendat Spanje
eigenhjl^ geen oorlog voert met eenige Mogendheid,
eu dat uien door hulp te vetleenen iu strijd zou
knurien geraken met de statuten der Vereeniging, en
eindetyk dat tiet Hoofdbestuur geen zekerheid ha 1
omtrent de gelijkmatige «erdeeling zijner hulpmid
delen aan de itrijdroerende partijen De heer Kreyger
merkte op, dat naar zjjne meening in deze aange
legenheid geeu sprake kan zijn van internationaal
hulpbetoon dpor liet Roode Kruisomdat dé krijg
die iu Spanje gevoerd wordt eeu burgeroorlog is,
een opataud tegen het wettig gezag, zoodal de Comités
in Spanje miaaohieu wel gerechtigd zijn om hulp te
verschaffen, doch dat door de Vereeniging volgens
de statuien der instelling, in dit geval geeu bijstand
mag verleend worden. De heer Teuiplemaii *an
der Hoeven deelde aan de Vergadering mede, dat
zijn Comité eeu officieel schrijven ontvangeu heeft
vau het Comité te (Yrtbageua, met «erzoek om onder
steuning in geld. Na een onderhoud met de ver
tegenwoordiger» van bet Hoofd-comité had zijn Comité
even wel gemeend zieb te moeten nederlrgg^n by de
motieven vau het Hoofd-comité, om geen hulp der
waarts te zenden. De heer De Bieberstein weuschte
een woord van dank te brengen aan het Hoofd
comité voor de voorzichtige en onpartydige wyze,
waarop het in deze zaak heeft gehandeld.
Donderdagavond heeft op den laatsten of sneltrein
vau Zwolle naar Friesland eu Groningen een ongeluk
plaits gehad. Van een der reizigers is het vof-
g nde schrijven ontvangen betreffende het ongeluk, dien
trein overkomen.
De trein-was meer dan een half nur te laat van
Arnhem vertrokken en kwam ten gevolge van .erdere
vertraging, wel eeu uur te laat te Zwolle aan. Van
laatstgenoemde p.aats moeit doorgereden worden tot
Meppel. Het zal zoo wat omstreeks 9 uur zijn ge-
waeet, toen de trein van Zwolle vertrok. Men na-
derde de brug over de Dedemsvaart en de machinist
hid den loop' van deu trein eebigermale verminderd.
Eensklaps voelde men verscheidene schokken, de wa
gens slingerden heen en weder, aehrik eu ontsteltenis
maakten zieh meester van de reizigers, die veel me.r
den ten getale van i 5U op den langen trein waren.
Gelukkig bemerkte men, dat déze weidia stilstond
hij was; naar het schijnt, doir eeu of ander gebrek
wellicht verkeerde plaatsing nut na wissel, ge- J
derailleer.1. Daar zal men te injdden van de sneeuw;
intusscheu openden, zoover de conducteurs het niet
deden, de reizigera da portiereg en ieder haastte zich
nit te stijgen, waartoe trouwens ook reeds order was
gekomen, en wel om zieh tanga de baan naar het
station Dedemsvaart te begeven 't was een moeielijke
onderneming op deu steilen, hellenden weg, die zoo
glibberig mogelyk was. Daarrij had meu gelegenheid
na te denken over de groote ramp, waaraan meu was
Ontkolen. De locomotief, een goederenwagen eo nog
drie andere wagens waren met alleen uif het spoor
geraakt, maar stonden, byna dwars over den weg.
Had de machinist ('t ia de Wys, te Leeuwarden wo
nende) met onmiddellijk by het voelen van deu schok
weten te atoppeu eu de vuren uit te doven, de lo
comotief zou natunrlyk verder gegaau eu waarschijn
lijk den gansoheu trein medegealeopt en met hem
of iu de la g gelegen vaart bezyden deu Spoorweg,
of misschien wel in de Dedemsmttrt gestort zyn, en
de gevolgen daarvan kan ieder zich licht voor-tellen.
Intusscheu bereikten de reizigera, a aaronder verschei-
deue vrouwen enkinderen, weldra hei station De
demsvaart, welks kleine wachtkamer lang met alle
reizigera kolfde bevatten. Niets was er te bekomen,
het vertrek was zoo koud mogelijk, doch men was
reede biy genoeg in veiligheid .te zyu eu bekommerde
zieh nu .ooral om den angst van betrekkingep of
vrienden, die elders den trein afwachtten Aaii het
I doen overieinen van depechea was eveuwel niet te
denken, de telegraaf werd aauhoudend voor den dienst
ingenomen Eiudeljjk, na ruim een uur wachten,
kwam er een uit Meppel ontboden trein aau. Eeu
algemeen gejuich ging er op <n spoedig waren de
wagens gevold, waarvau eohter versoheidene uoob licht,
nog warmsto*en hadden. Maar men waa reeda te
vreden toen men was gezeten. Toch zou de
train nooh niet uaar Meppel vertrekken, hij moest
eerst achteruit, om de goederen uit den verongelukten
train in te nemen. Dit duurde zoo Is.ig, dat men
eerst om ll'/j nur weder vooruitkwam Omstreeks
middernacht .rriveerde men te Meppel, waar men
gelegenheid had zich eenigazins te restaureerrn. Van
toen af ging het naar Groningen eu Leeuwarden goed
(behalve dat het geberek u warmstoven in den kouden
uachi zeer werd gevoeld) eu omstreeks 9 nur was de
trein op beide planteen.
Dc oommunicatib tusscheu Dedemsvaart en Zwolle
was van zelf geheel versperd. Reeds den volgenden
dag begon men terstond aait het werk, om de locd-
9 'i* -ogana. waarvan sommige nog at he
sdbadigd zyn, in Eet spoor U hreifgen, 'tétt ei-oT:
ze te doen afhalen en den weg te herstellen.
De Goesschc Ct. bevat een tweeden brief nit At
chin van deu 13il October jl, (de vorige waa van
I 22 September) dien wij belangrijk genoeg achten om
hem nagenoeg iu 'zyn geheel over te nemen:
In den Initsten brief schreef ilf u, dat we weldra
z-u leu uitrukken en dat ik den 28n September ge-
bcuril *a Murgeba om 4 bren rukten we uit met
6 compagnieën eh de noodige artillerie om eeu paar
beatings fe nemen, die onophoadélijk op de bevriende
kampongs vuurdenwe kwamen óm 7 üren op onze
pl«at» eu kregen tót goedfen morgen een hagelbui *an
geweer- en lillakogels, maèr de meesten warén te
hoog omdat we in een laagte stonden. Een sèrgeant
van onze compagnie alleen kreeg een kogel door het
hart eu was onmiddellijk döod Na begon de artille
rie met grhnaten te werpen en daarop moest onze
compagnie eu nog eeue compagnie Earopeanen stor
men. De eerste maal werden we flink teruggeslagen,
maar de tweede maal kwamen wij boven op de borst-
weeing eo toen er in mijn geweer was stuk gescho
ten, maar de revolver deed des te beter dienst. De
kerels, die niet weg wilden loopea, werden afgemaakt,
ze vochten als duivels tot den laatsten man, en een
jongetje van nauwelijks 14 jaren was met geen drie'
min te binden dat is ook de eenige, die gevangen
genomeu is Onze taak was dien dag afgeloopen en
nog twee bei'tings werden door de overige compag
nieën genomen. Ons verlies was betrexkelyk zeer gering.
Den volgenden dag, den 29n, is er weer uitgerukt,
maar daar was ik niet by; alleen weet ik dat men
niets heeft kunnen bemachtigen.
Nog steeds duurt het houtkappen voort, maar van
avond is het voor eenigen tijd afgelast; het is ook
schandelyk, dat er daarbij zooveel gekwetst zijn ge-
wonlen Gisteren, den I2n, werden wij op zij aange
vallen, namelijk de kappers, die uietadm eeu k-pines
by zich hebben. De bedekking w.ta veel verder voor
uit en zat heel kalm op deu uitkijk Ik was met da
2e compagnie aan den rechtervleugel aan 't kappen en
daar krijgen we opeens uit een boachje, 50 passen
reohts van oui. een hevig vuur; in een oogenblik
lagen 14 man van de oompagnie zwaar gekwetst tegen
den grond, en tst mijn inoig leedwezen ook mijn
vriend en slaapkamersad, waarmede ik nu ai eeu
maand lief en leed gedeeld heb Hij stond vlak naast
rny en kreeg 7 schoten; 6 weren niet gevasrlyk, alle'
door zijn armen en beeneu, maar éeu kreeg hij onder
het hart, verbryzelde zyn ruggestreng en bleef daar
zittendus dat waa doodelyk. Zelf kreeg ik een ko
gel door mijn zakboekje, dat in een tukje op miju
linkerborst zat; de kogel waa door het hoekje been
en e'uitie_ op een rijksdaalder, die daar ook in zat
en die ik 'i morgeus mede had genomen om het een
en ander in den kraton te koopen na het inrukken
dus dat was een gelukkige bewariuu. niet waar De
geheele vorm van den rijksda.lder staat op mtju h.rsi
ter hoogte van het hart met den kop van Willem
UI en het opschrift er by het is nu geheel ,w.rt
maar doet heel weinig pijn Maar om op mijn vneud
terug te komen; nadat ik weer opgestaan was, zhitié
hij tot mij: „O God I 't is met mij gedaanik ben
doodelyk gekwetst en ,heb zoo'n pijn, en waar zijl
gij gekwetst Ik verzekerde hem dat het maar een
matte kogel geweest was; meieen pak ik hem op ey
loop zoo hard mogelijk met hem wegtegelyk kregen
wy het tweede sal.o en de arme jongen nog 'eeu
schot iu zyn nek tien Amboineezen rolden weêr ia
de sawab (het rystveld). Nn kwamen Atijhineezen van
echter de boaoejes met uitgetrokken klewsog en zaten
0118 als bezetenen achternü; ik was de achterste e ,u
het troepje en kon met zoo hard loopen als de ande
ren, dus ze hadden mij gauw ingehaald. De voorste
was misschien nog een pas of zes aoiiter mij en hij
nep ainanli blanda, toengoe mali koud (wacht Hol
lander, jij zult waraelitig aterveu.)
Gij kunt begrijpen dat ik erg in de war zal; maar
daar zegt mijn kameraad, die nog altijd by ryn posi
tieven was: hen jy je revolver dau kwyt». Da.r hal
ik in de confusie niet eens neer aan gedacht, m inr
nu haaide ik hem van t.sscben mija koppel en schoot
den vooraten in de borst. Hy tuimelde 2 maal over
zijn kop en kwam vlak voor mijne voeten terecht
daar beet de kerel nog door mijn schoen en ai ht-ej
in rnyn rechtervoet en nu aohout ik hem dnor zyn k
N° 2 kwam met een lang aanzetten, m ar op ee
of 10 schoot ik ook hem neer. Dat was mijn -
patro .u geweest maai hieteen kwamen. Godd
mariniers eu die gaven eenige sal u's. Ik legde
gekwetste achter eéu boachje neêr, en gif hem w.it te
drinken. Hij gal mij nog al zyn J(t en vroeg of tk
naar zyne ouders, die in den Haag woueu, wilde sc .ry
ven, dat hij een echte soldatendood gestorven was.
Nadat ik hem daarop de hand gegeven hid, gaf iitj
mij het adres op, en gaf daarup dadelijk deu geest.
Zyn laatste woord was: .Ik bad zoo graag wat bly-
veo teven.' Alles vau "t begin tot het einde had hoog-
•tena 5 it 8 minuten gcJuurd; 'a middags werd hS duw
"Hi UK* l» T -,A uT>a/f. 1
