Nieuws- en Advertentieblad voor Gobda en Omstreken.
l wuojm.
1.
1875.
N° 1630.
BUITENLAND.
Zondag 7 Februari,
INGEN,
rneerd.)
r.
Kiezen
kiel, dan de
dart« dr. ,i
2, die ieder
kan leggen
jr kiezen en
verdere rer-
m.
^ater
Buitenlandse!! Overzicht-
der.
HET DRIEHONDERD JARIG RESTAAN
ameel
ista
cm.
A
«v
flu
<r
PRENTEN.
da.
I
i
ij- j
GOUDSCHE COURANT.
h en etrekt
maken, om
tandvleesch
X 301.
per flaoon
tisohe tand-
1 bet tand-
srbindert de
oase tanden
en, lerwyl
Ie nadeelige
eene aange-
or een kort
ortkomt.
'uigelin-
zicakke
<tellende
loor de
Jeder-
>t be
un »t,
Docto- |M
iksaan- M]
p. j. H
KOOI’; B
AN Az.
Bij de voortzetting der disenssiën over het ontwerp-
Ventavon, in de zitting der Nationale Vergadering
van Woensdag, heeft de heer Paris, uit naam der
Commissie, voorgesteld in artikel 4 de woorden
hMaarschalk Mac Mahon* te vervangen door »den
President der Republiek.* Art. 4 is, aldus gewijzigd,
door de Kamer goedgekeurd. Art. 5 is hierna aan
genomen volgens de redactie der Commissie, waaraan
de beeren Dufaure en Walton hunne goedkeuring
hadden gegeven. De heer Ravinel heeft vervolgens
een amendement vooigesteld, waarbij bepaald wordt
dat Versailles de zetel van het gouvernement en de
beide Kamers is. Dit amendement is aangenomen
met 332 stemmen tegen 327.
De Kamer heeft hierna met 521 stemmen tegen
181 besloten, tot de derde lezing van het ontwerp
op de regeling en den overgang des bestnurs over
te gaan. Zij heeft verder de discussie over het ont
werp betreffende den Senaat tegen 11 Febr. aan de
orde gesteld.
Art. 5 van het voorstel-Ventavon, zooals het thans
is vastgesteld, luidt als volgt: HWanneer, door over
lijden of op andere wijze, bet openbaar gezag mocht
vacant worden, zullen de Kamers onmiddellijk bij
eengeroepen worden. De ministerraad zal middeler
wijl bet gezag uitoefenen. De Kamers zulleu bet
recht hebben om, bij afzonderlijke beraadslaging en
met volstrekte meerderheid van stemmen, te verklaren
dat er termen aanwezig zijn tot herziening der con-
stitutioneele wetten. De Kamers zullen zich voor die
herziening tot eene Nationale Vergadering vereenigeu.
De besluiten aangaande de herziening der constitu
tioneels wetten, in haar geheel of gedeeltelik, zulleu
bij volstrekte meerderheid van stemmen genomen
worden. Evenwel zal, zoolang de macht van .Maar
schalk Mac-Mahon duurt, de herziening slechts kun
nen plaats hebben op voorstel van den president der
republiek.
De Engelsche liberalen in het Huis der Gemeenten
hebben met algemeens stemmen den heer Hartington
tot leider hunner partij gekozen. Gelukkig is dus
deze strijd in ’t liberale kamp beslist zonder dat de
scheuring ontstaan is, waarvoor men niet ten on
rechte vreesde. De conservatieven, niet gerust op
den gezondheidstoestaud ven Disraeli, zijn overeen
gekomen, wanneer aftreden vau den premier nood
zakelijk mocht worden, den buit te verdeelen tui-
scheii den hertog van Richmond en sir Stafford
Northcote. De eerste zou de miuisleriëele porte
feuille bekomen en de laakte de leider in hel Huis
der Gemeenten worden.
Waarom Disraeli op verzoek van H. M. de Ko-
I door het
oonlyk zoo
iar ook het
chter wordt.
winkelier
dam by F.
eieyn C0.,
J. L. F. C.
te Utrecht
vau Wind-
r by T.
u Wolff.
breidde zich over geheel Europa uit.
Met eere bleef de universiteit bestaan, en
hoewel iu den loop der tijden, zooals natuurlijk
was, 't aantal buitenlandsche studenten geringer
en geringer werd, wordt zij tot op den huidi-
gen dag overal in het buitenland met eerbied
genoemd, van welke vereering op den feestdag
zal blijken als daar de vertegenwoordigers van
de buitenlandsche academiën door h unne tegen
woordigheid het feest zullen opluisteren.
Nog jaarlijks zendt Leiden’s academie over
heel Neerland mannen uit, die in haar schoot
tot priesters der beschaving en verlichting wer
den opgeleid. Die mannen, willen zij hunne
roeping getrouw blijven, verkonden door woord
en daad in alle gemeenten van hun Vaderland
beginselen van waarheid en humaniteit en doen
dag aan dag het hunne om bun volk te bewij
zen dat de weg van den vooruitgang door ieder
moet worden bewandeld.
Alle Nederlanders plukken dus nog dagelijks
de vruchten van de stichting van Leiden's Hoo-
geschool en de bewustheid daarvan stemme beu
tot diepe erkentelijkheid en Warme waardeering
W.
Wij vermaenen ende bidden ulieden vorste-
Ijjcken, dat ghij dese sake willet behartigen
ende resolveren, dat bynnen de graftelijekheden
van Hollandt, tot loff en prijs des goddelycken
naems, tot stichtinge synder gemeynte, ende
verzekeringe deser landen werdde gesticht, ende
dat eer men in eenig besluyt van vrede ofte
verdragch eenichsints trede, gemerct, dat soo
verre al snick van te vooren nyet en geschiet,
soo sal ontwijffelyck door de communicatie des
verdraghs eenen stilstand geboden, ende alsoo
alle hoope, middel ende güegeutheyt wij hier
namaels yet sulex te willen ofte mogen oprich
ten, ganschelijck weggenomen werdden. Waer-
door dese geconfedereerde landen geschapen
sullen seyn nyet alleen seer onseker ende wan-
ckelbaar in haefe verworfvene vrijheyt ende
goede aangehevene regeeringe te blijve, maer
oyck eewelijck onderworpen te wesen allerley
listige aanvallen der vijanden.
Soo ghylieden, eine alsoo heilige loffelijeke
ende hooghnoodige saeke ter herte nemende,
uwe goede schole bij tijts oprichtet, benevens
dat ghij daermede Gode eenen besonderen aen-
genamen dienst doen sullet, sullet ghij den stunt
der landts daermede alsoo verzekeren, dat de
vijanden deszelfs nimmermeer soo licht dijck en
sullen hare tyrannye ende verdruckinge, soo des
goddelijcken dienste als der vrjjheit der landen,
't sij met gewelt ofte met listicheyt konnen we
der opriebten. Overmidts dat uwe alsoodanige
universiteyt nyet anders wesen en sal als een
vast blockhuys en bewaerpisse der gantsschen
landen en mede eenen orrverbrekelijcken bandt
der eenicheyt van denselven, nyet alleen onder
malcanderen, maar oyck met alle aenpalende
provinciën."
Hoewel het gronddenkbeeld de stichting
eener hoogeschool, spoedig vaststond, heeft men
nog niet dadelijk besloten Leiden dé eer te gun
nen als plaats harer vestiging. Zoo heeft ook
de stad Gouda op die eer aanspraak gemaakt,
doch Prins Willem’s stem sprak voor Leiden.
Deze stad, uitgenoödigd door de Staten-ver-
gadering, hare opinie te doen hooren nam gretig
het aanbod aan en der. 3de“ Januari 1575 nam de
Leidsche regeering het besluit daarvan kennis
te geven. Den 6dt" dier maand werd het octrooi
tot fundatie der hooyeschool uitgevaardigd, waarop
den 19dc“ de Vroedschap van Leiden besloot
dat den 8"'" Februari „de dach sal wesen om
de nieuwe universiteit te inaugureren.”
Dien dag werd er dan ook vrooljjk feest ge
vierd en gegeten en gedronken op kosten van
de stad.
Hoewel de studenten om van de academische
lessen te profiteeren wel is waar niet lang
uitbleven, was het uit den aard der zaak toch
den eersten tijd een geringe opkomst. Het
kleine aantal studenten deed zelfs Leiden’s
Vroedschap 17 Febr. 1575 het volgende besluit
nemen
„Ordonneren bij desen dat alle personen ge
nietende alimentatie ofte incomsten van gees
telijke Goederen gehouden sijn de lessen van
de professoren van dezelve universiteyt te fre
quenteren op den daghen bij die van de üni-
versiteyt daertoe ter discretie van de Gerechte
gedecerneert ofte alsnog te decerneeren, op peyne
van dezelfde alimentatie en incomsten niet
meer te genieten, en dat dese ordonnantie elx
van hen luyden geïnsinueerd sal werden bij de
boden mette roeden ofte bedellen der univer
siteyt daertoe bjj desen speciaal geauthoriseert.”
Doch na weinige jaren was de naam van de
nieuwe universiteit gevestigd. Het aantal
professoren werd meer en meer uitgebreid, het
aantal studenten nam meer en meer toe en de
wetenschappelijke roep, die van Leiden uitging
VAN
De Nederlanders van den tegenwoordigen tijd
zijn dikwjjls in de gelegenheid feesten te vieren ter
eere van en ter herinnering aan grootsche feiten,
roemrjjke daden en dappere handelingen hun
ner voorouders. De laatste jaren leyerden tal-
rijke data op, die niet vergeten mochten voorbij
gaan, maar die met luister moesten worden
gevierd, met trotschheid worden herdacht, in
dankbare erkentelijkheid worden doorgebracht.
De volhardende dapperheid onzer voorvaderen
die een einde maakte en wel een. gunstig einde
aan den worstelstrijd tegen Spanje is voorzeker
waard telkens en telkens in de herinnering te
worden gebracht en het strekt tot groots eer
van ons volk dat het de feesten van Heiligerlee,
Brielle en Alkmaar als nationale feesten be
schouwde.
Nog zjjn echter de nationale feesten niet ten
einde. Acht Februari van dit jaar is daar opi
aan Neêrland's volk op nieuw een juichtoon en
jubellied te ontlokken, aangeheven ter eere van
de stichting van Leiden's Hoogeschool.
Onuoodig mag het heeten de waarde dier
stichting aan te toonen. Ieder, wiens begrip
niet geheel verstompt, wiens brein niet geheel
verduisterd is, erkent en waardeert de belang
rijkheid van dat feit en slechte met een enkel
woord willen we 8 Februari 1575 herdenken,
den dag dat aan Nederland een academie werd
geschonken, die over geheel Europa met eere
bekend werd, waarheen van heinde en ver jon
gelingen der aanzienlijkste geslachten toestroom
den om woorden der wijsheid te hooren uit den
mond der beroemdste mannen van hunnen tijd.
De aanleiding der stichting van de hoogeschool
is bekettd.
Leiden had na een langdurig, moeielijk, tot
op het laatste oogenblik toe dapper volgehou
den beleg, recht op de dankbaarheid van Hol
land’s volk, niet 't minst op die van Prins Wil
lem van Oranje. Deze beloofde dan ook reeds
den dag na het beleg dat hij aan Leiden zijne
dankbaarheid zou toonen, op eene wijze, die
niet alleen de toenmalige inwoners dier Veste,
maar ook hunne kinderen en kinds-kinderen
ten goede zou komen. Reeds geruimen tijd
was het idee om eene hoogeschool in Holland of
Zeeland te stichten 't onderwerp van bepeinzing
geweest, waardoor de zonen van ons vólk niet
meer buitenslands zouden behoeven te gaan om
een geleerde opvoeding te ontvangen.
Den 28,t«“ December 1574 schreef de Prins
aan de Staten van Holland, over het wensche-
1 jjke der oprichting eener hoogeschool, een brief
waarin hjj het volgende zeide, dat wjj niet on
eigenaardig vinden met dezelfde woorden hier
neder te schrijven en de gevolgen dier brief
maken de plaatsing overwaard
„Alsoo, tot een vast steunsel ende onderhoudt
der vrjjheyt ende goede wettelijcke regieringe
des lante, nyet alleen in saken der religie,
maar oyck in 't gene den gemeynen borger-
lycken welstandt belanght, insonderheyt ende
voor alle dingen van nooden is, dat hier byn
nen slandte eene goede, genouchsame ende ver-
maerde universiteyt werdde opgericht, aldaer de
jeught, zoo van Hollandt ende van Zeelandt,
als van Brabant, Vlaenderen ende andere om
liggende landen, beyde in de rechte kennisse
Godts ende allerlei goede eerljjcke ende vrjje
consten ende wetenschappen, opgevoet ende on
derricht werdden, soo hebben wij voor goet
inghesien aen ulieden desen daerover te schrjjven.
