Niejiws- en Advertentieblad voer Gouda en Omstreken.
II
N
[EK.
N° 1741.
1875.
e
BUITENLAND^
rp
i p
si
Zondag 24 October.
Het adres Iterson c.s. In denRaad.
BuileiilanM Overzicht.
s s
b j s
ieder.
nasta
5
f
2 I
.75
GOUDSCHE COURANT.
uda.
t
i
C 0.30
>B 0.25
J-B 0.25
ie.
C0.40
ir 0 0.45
trt
0 0.60
ar-
E 0.35
s voor-
dat door het
ewoonlijk zoo
maar ooit het
zachter wordt,
mlt, winkelier
erdam bjj F.
•peiejjn C»,
>ij J. L. F. C.
|kte Utrecht
F. von Wind
ier bg T. J,
A. Wolff.
Zooals wjj in ons vorig nummer zeiden, zullen
wg enkele punten nagaan uitdediscussiën over
het onderwys voor meisjes, dat in de verga
dering van 8 Oct aan de orde was.
Er waren twee hoofdzaken te hespreken.
1°. Is het tegenwoordig onderwgs aan be
schaafde meisjes voldoende voor onzen tgd. 2°.
Zoo neen, komt het overeen met de financiëele
krachten der gemeente, dat er door middelbaar
onderwgs behoorigk in worde voorzien. Er was
dus eene pedagogische en eene financieele
quaestie.
Wat is er nu gesproken over deze punten?
De financieele vraag is eenvoudig afgedaan
met de verzekering van een paar heeren, dat
het voor onze gemeente te duur zou zjjn om
eene middelbare school te stichten. Van argu
menten of berekeningen geen spoor. Alleen de
voorzitter begreep, dat er enkele cijfers moesten
genoemd worden., Gelukkig deed de zoo onjuiste
voorstelling uit het rapport van B. en W. geen
dienst bij deze discussie. De voorzitter bepaalde
zich tot enkele aanmerkingen óp debegrooting
Iterson. Naar zjjne meening moest de school
van juffr. Hardeman in alle gevallen naast de
middelbare school blijven bestaan, terwjjl erop
hoogstens 30 leerlingen voor m. o. zoude mo
gen gerekend worden, .AlwederJblonte
kering. Waarom met in een flink rapport
eene op voldoende gronden steunende bereke
ning gegeven van de kosten, die van het
voorstel van Iterson het gevolg zouden zjjn en
daarbij het betoog, dat met den besten wil niet
aan het verzoek kon voldaan worden. Voor
B. en W., die zoo overtuigd zjjn van de finan
cieele onmogelijkheid der zaak, kon het niet
moeieljjk vallen die met de begrooting in de
hand aan te toonen, zoodat ook de voorstanders
der zaak overtuigd werden. Thans heeft het
allen schgn, dat men de heele zaak niet zoovéél
moeite waardig keurde. Wij big ven bg onze
vroegere meening, dat dergeljjke bejegening van
mannen, die opkomen voor hetgeen zjj het wel
begrepen belang der gemeente achten, niet be
hoorlgk is. Is de raadmisschien niet op derge
lgke wenken gesteld? Wjj mogen dat niet
veronderstellen, want de raad vervalt wel eens
in het tegenovergestelde uiterste, dat hjj name
lijk te veel let op de publieke opinie. Wij
gelooven veeleer, dat die overgevoeligheid voor
net oordeel van het publiek juist nier weder
een hoofdrol speelt. Onze indruk is, dat de
raadsleden niet hebben.gevraagd naar de méritee
van het voorstel, maar dat zjj aan 't informee-
ren zjjn gegaan onder het publiek. Zjj hebben
hun voelhorens uitgestoken om het terrein te
verkennen en zjjn tot de gevolgtrekking geko
men, dat het groote publiek tevreden is met
den bestaanden toestand, of althans voor m. o.
geen groote offers brengen Wil. Nu is, naar
onze meening, juist in zakén Van onderwijs het
publiek niet bevoegd 'méde te spreken, omdat
het niet de nóojige kennis van zaken heeft.
Doch de raad heeft zich niet gesteld boven
de bekrompen opvatting van de burgerjj
maar zich eenvoudig gemaakt tot orgaan
van de redeneeringen der oningewijde mas
sa; van daar dat de discussie over de 1ste
Vraag, de onderwjjequaestie, zoo bjjzonder laag
bjj den grond is, zoo bitter weinig steekhou
dende argumenten aplevert en geheel omgaat
buiten de quaestie.
De adressanten beweren: het m. u. 1. o. in
het algemeen voldoet niet aan de behoeften van
jonge dames uit den beschaafden stand, omdat
het eenzijdig en onvolledig is. En wat antwoordt!
3-jarigen cursus. Maar ook is de vraag niet
ongepast: Mag de volgens uwe meening on
voldoende gelegenheid om jongens hier ter
stede op de hoogte van hun tgd te brengen,
daar zjj de beide laatste jaren missen, een reden
zjjn om aan de mejsjes het hun toekomend ont-
wikkelender onderwgs te onthouden Is Gouda
de heele maatschappij Behooren de stadssingels
de grenzen te zjjn, waarbinnen elk echt Gouwenaar
zjjn leven slijt. Zullen Goudsche meisjes nooit
verder de wereld ingaan, of zijn de jongens
alhier bjj contract verplicht hun vrouweïjjke
speelnootjes tot echtgenooten te nemen Deze
miskenning van het cosmopolitische karakter
van onderwgs en beschaving is den geachten
voorzitter van den raad zeker in een onbewaakt
oogenblik pour le beeoin de la cauee ontsnapt.
Wg kennen den verlichten geest van het hoofd
van ons gemeentebestuur te goed om niet over
tuigd te zjjn, dat ook hjj bij de overweging
van de eischen van goed onderwgs, even als
wjj, in de eerste plaats vraagt naar de behoef
ten der gansche maatschappij en niet naar die
eener enkele gemeente. Eerst bg de plaatselijke
toepassing van een algemeen beginsel, komt de
bjjzondere toestand der gemeente in aanmerking.
Indien de burgemeester in allen ernst de
meening volhoudt, dat eerst de hoogere burger
school voor jongens meer moet geven dan thans,
vóór er sprake kan zjjn van ontwikkelender en
dat hjj alle krachten eal inspannen om onze hooge
re burgerschool, zjj het dan ook met eenige opoffe
ring van de zijde der gemeente, veranderd te
krijgen in een 5-jarigen cursus. De meisjes
moeten dan wel geduld hebben, maar haar zaak
is niet hopeloos.
Het ligt niet in onze bedoeling de adviezen
der overige sprekers op deze wjjze na te gaan.
In een volgend nummer denken wjj nog slechte
te wjjzen op het weinige gewicht van enkele
door andere sprekers aangevoerde gronden.
De redevoering van den beer Thiers maakt het
hoofdonderwerp uit ran de courantenpolemiek.
Alle anti«republikein*che fractiën zijn woedend over
de cordate wijze waarop Thiers partij trekt voor de
definitieve republiek.
De Koning van Beieren heeft uitspraak gedaan
tusscben de kamer en zijn ministerie. Hy handhaaft
zijn kabinet en wil op geenerlei wijze bet adres
der kamer in ontvangst nemen.
De Avgtb. Allg. Zeit. deelt het schrijven mede
van den Koning aan het Ministerie; daarin wordt
het verzoek om ontslag, door het Ministerie inge
diend naar a inleiding van het, tegen het gevoelen eener
zeer aanzienlijke minderheid in, aangenomen adres, ge*
weigerd. Het ministerie heeft, zoo leest men in het
schrijven, te midden van den feilen partijstrijd steeds
het a’gemeen welzijn van het geheele land in het oog
gehouden en is voor de handhaving der rechten van
den Staat opgetreden. De Koning hoopt, dat ’t
aan het Kabinet, dat zijn vertrouwen bezit, door
alle gematigde mannen ondersteund, gelukken zal
den binnenlandschen vrede tot stand te brengen.
Eindelijk gelast de Koning het Ministerie zijn besluit
Ie publiceeren.
In de zitting van den Landdag beeft de president
een mededeeling van den koning voorgelezen, aldus
luidendIk vind geen reden om het adres van deu
Landdag in outvaugst te nemen verder heeft ook
de toon, die door sommige leden der kamer werd
aangcsl igeu bij de beraadslaging over het adres, in
hooge mate mïjrf bevre-mdi g opgewekt. Aan /-HU
pWsideht van den Landdag aal hiervan kennis g’gw
ven worden.
De Lauddag is daarop uiteengsgaan.
Per flacon
imatiBche tand-
het t«nd-
verhindert de
losse tanden
oh„e», terwijl
1 a‘le nadeelige
c'ne usage-
loor een kort
'oortkomt.
sch en strekt
te maken, om
et tandrleesch
men in den raadDe achool van juffr. Harde
man is goed. Maar daaraan twgfelt niemand,
ook de adressanten niet. De bestaande school
is in hare soort niet slecht, verre van daar;
maar de soort deugt niet als eindonderwijs.
De school m niet beetemd om te geven wat de
adreeeanten wenechen. Van daar hun verzoek
om reorganisatie,uitbreiding,hun streven nök^vat
men tegenwoordig noemt middelbaar onderwgs
voor meisjes.
Het adres wilde niet een smet werpen op de
school van juffr. Hardeman, maar verklaarde
eenvoudig, dat het uitgebreid lager onderwgs niet
geeft wat het tegenwoordig geslacht mag eischen
in een beschaafde vrouw. De raad stond dus
voor een algemeene vraag, doch zooals gewoon-
Ijjk verdiepte hjj zich in bjjzaken en begaf zich
op zijpaadjes. Alleen de voorzitter plaatste zich
op het juiste standpunt, schoon we net niet eens
zgn met zgne argumenten. Doch indien alle
raadsleden zich even goed rekenschap gegeven
hadden van de quaestie als de heer van Bergen
IJzendoorn, dan zou eene ernstige, vruchtbare
discussie mogeljjk zjjn.
Zjjn eerste argument, dat er grboter gemeen
ten zjjn die geen h. b. voor meisjes hebben,
kómt ons niet afdoende voor. Sedert wanneer
toch gaat de totstandkoming van goede zaken
naar de rangorde der gemeenten volgens bet
cjjfer der bevolking? Gehjjjiet hier.de vraag,
het weiU^^taitolleiid «tin; W-K 4". nren
ten minste zeker dat men toch eindelijk ook
aan de beurt zou komen. De spreker vergat
te vermelden, dat b. v. de gemeente Goes bezig
is eene middelbare school voor meisjes te ves
tigen. Waarom zou ook Gouda aan grootere
plaatsen niet het voorbeeld kunnen geven, waar
net nuttige zaken betreft?
Dat pas opgerichte scholen, zooals b. v. te
Utrecht, nog niet een groot getal leerlingen
hebben, spreekt van zelf. Wie overigaps meer
van den toestand van het middelb. ond. in het
algemeen en van dat voor meisjes in het bjj
zonder weten wil, verwijzen wg naarde jongste
aflevering van* de Economist,waar dr. Parvé
allerlei opgaven doet betreffende dezen tak van
volksonderwijs.
Sprekers getal van 30 leerlingen hangt een
voudig in de lucht en komt ons, met het oog
op de bevolking en den 5jarigen cursus, wat
klein voor. Hjj had even goed 10 kutnién
zeggendat had nog afschrikwekkender
geklonken.
Maar onze burgemeester is in principe tegen
de verlangde school. Het is jammer, dat de
eenige spreker die bljjkt studie van de quaestie
gemaakt te hebben, tot een dergelijk resultaat
gekomen is. De heer van Bergen IJzendoorn
deélde niet de meening van hen, die van oor- -
deel zjjn dat er een wanverhouding zou ont
staan tusschen de opvoeding van den man en
de vrouw, als er geen hoogere burgerschool
wordt opgericht. Integendeel, zegt hg; als deze
school er was, zouden de meisjes in hun 5-ja
rigen cursus meer leeren dan de jongens in
hun 3-jarigen op de h. b. school en de Goud
sche tnëisjes zouden niet alleen wat betreft
hart en gemoed zooals nu de meerdere
zgn der jongens, maar ook wat aangaat kennis
en ontwikkeling.
Wjj erkennen, het argument is vernuftig ge
vonden; maar liet ook deze spreker zich hier
niet door de lokale toestanden op een dwaal
spoor bréngen?
Voorterst moet worden opgemerkt, dat het
geen meisjes op de burgerschool van wis- en
natuurkundige wetenschappen vernemen, stellig
niet meer zal wezen dan de jongens in den
'raneber.
ngin.
0.80
I
6 2
oi
5 S
si
5
3
3
