Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
N9 1760.
1875.
BUITENLAND-
Zondag 14 November.
«der.
m,
bo echte
lijsonder
te Kiezen
■‘•Wel. d,B de
tandarts dr. J
iwater
Bultenlaiulsdi Overzicht.
«#ta
flacon
reg 0. 321.
I. Ven.
ikkefttsrg.
if.oalrut.
d.n IXm-
O
f
dl en .trekt
Baken, ob
undvlecek
land,
tand.
len, iind.
imeeu g«.
en Uit-
3CHENK
G.
inent te
nden, de
en echte
dtkur-
<U kirr-
ia een
teekening
Apo-
rindt op
eld lyn.
laar wel
a Bien
Heen die
eekeninf
ten roer
GOUDSCHE COURANT.
De
slaan,
werk,
after-dinner-speeches bewijzen, dat de gewoonte
elkander in
«k, winkelier
srdam by F.
peieijn k C*
ij J. L. F. C.
te U trecht
f. van Wind,
er by T. J,
A. W olff.
iet door het
ewoonlijk zoo
«n«"t ook het
zachter Wordt.
Ier MAAG.
:ring. zij
ERPTE in
l>, ay iyn
JVENIl.
au dobbel.
y
naliaobe
aan het
rerhindert de
loeae landen
«n, terwyl
alle nadeelige
eene aange.
oor een koit
rortkomt.
ENGELAND.
Engelschen verstaan de kunst van toosten te
En geen wonder, want het is hun dagelijksch
Geen maaltijd van eenige beteekenis of de
speeches bewijzen, dat de gewoonte om
bloemrijken stijl toe te spreken nog niet
is uitgestorven. De nieuwbenoemde Lord-Mayor van
Londen heeft op het banket van den 9n een overvloe-
digen stroom van loftuitingen op ,.het hoofd van den
eersten Minister doen nederdalen en natuurlijk heeft
de welsprekende premier het niet laten ontbreken aan
een vriendelijk antwoord, waarmee de heer Cotton
tevreden kon zijn. Doch het zou de moeite niet
waard zijn dit mede te deelen, wanneer het bij der
gelijke plichtplegingen gebleven was, die gewoonlyk
aangenaam van klank, maar zeer ledig van inhoud
zijn. De Engelschen, het is bekend, slaan politieke
toosten, de hoogere staatkunde is hun niet te zwaar;
nadat zij ’t degelykste diner de noodige eer hebben
aangedaan, en Disraeli verslaat bij zoo’n gelegenheid
duizend onderwerpen met één slag. In zijn ant
woord op des Lord-Mayors toespraak gaf hij een
overzicht van den toestand der Engelsche belangen
schier in de geheele >ereld. China en Indic, ook
Turkije kregen de beurt. De telegraaf meldde reeds
den hoofdinhoud van zijn redevoering.
Disraeli spreekt met den hoogsten lof van de po
gingen der Mogendheden om, de Herzegowina en
Bosnië tot rust te brengen. Hun geduld en wijze
toegevendheid jegens Turkije deden aanvankelijk een
spoedig eind van de troebelen verwachten. Ilisraeli
zegt, dat de genoemde eigenschappen der Mogend
heden niet bo°g genoeg gewaardeerd konden Worden,
tegenspreekt. Den magistraat, den priester, den sol
daat wenschte de heer Rive van de politiek buiten
gesloten te zien.
Toen de heer Rive deze stellingen in de verga
dering der constitutioneele commissie ontwikkelde,
had hy oen krachtige bestrijding van den kant van
■Jules Simon ondervonden. Thans trad ook in de
vergadering Jules Simon tegen den heer Rive op.
Op een zeer welsprekende wijze verdedigde de gewe
zen minister van onderwijs zijn gevoelen, dat het
leger verkiesbaar behoorde te fcyn. Het was zeer ge-
vaarlyk aan een geheelen stand die bevoegdheid te
ontnemen. Alleen wenschte hy dat officieren, zoolang
zij als leden der Kamer optreden, met behoud van
hunnen rang op nonactiviteit werden gesteld. Sloot
men de officieren buiten, men zou zeer gewaardeerde
specialiteiten missen en by het onderzoek van mili
taire wetsontwerpen gedwongen zijn de toevlucht te
nemen tot een commissie buiten het parlement geko
zen. Bovendien, voor den Senaat konden officieren
worden gekozenwaarom dan ook niet voor de Na-
ing? Sloot men het leger buiten,
I men schoot in eerjled voor het legér te kort. Daar
om drong hy op verkiesbaarheid der militairen aan.
De heer Fresneau stride toen voor: geen militair
in actieven dienst kan tot lid Aer Nationale Verga
dering worden verkozen. Deze bepaling geldt niet
voor officieren van de tweede sectie van den gene-
j ralen. staf noch voor de actiele reserve.
Dit amendement had de goedkeuring der ministers
van oorlog en marine ontvangen. De minister de
1 Cissey verdedigde het zelfs. Hij bedankte voor al
het goede dat van de tucht en de vaderlandsliefde
van het leger is gezegd. Maar juist omdat hij dit
j gehandhaafd wenschte te zien, moeten er geen poli-
i tieke discussion in den boezem van het leger be
gonnen worden. Het leger kent maar één ding, zijn
verplichting om de constitutie te verdedigen die de
Kamer heeft vastgesteld. De minister wees op de
practische bezwaren, dat officieren hun post verlaten
om voor hun verkiezingen te gaan werken en dat,
bij politiek verschil, hun wel eens door hun supe
rieuren het verlof daartoe kon worden geweigerd.
De minister was het dus met het voorstel van den
heer Fresneau eens, maar wenschte dat de laatste
zinsnede daarvan aldus zou worden uitgebreid: deze
bepaling is ook niet toepasselijk op de officieren die
een commando tegenover den vijand hebben gevoerd,
of op de officieren van het territoriale leger.
Met een zeer groote meerderheid werd dit amen
dement aangenomen.
2, die ieder
>*W«1
<ier ktawn
r verdere ver-
uiaren.
p.
oen,
75 per
zaken en tegenover clericale personen, zeide in den
loop van het debat, dat de Regeering niets had tegen
de erkenning der bevoegdheid van den Rijksdag in
het onderwijs, maar dat zij tevens van oordeel was,
dat de behandeling van het véontel noch noodzake
lijk, noch tijdig was, omdat die bepaling reeds in
de wetten voorkwam en ook ten opzichte van Tyrol
werd toegepast.
De rechtscommissie van den Duitsehen bondsraad
heeft rapport uitgebracht over het wetsontwerp be
treffende wijziging en aanvulling van het strafwet
boek van welken aard de wijzigingen zijn, die door
de commissie worden voorgesteld, wordt niet gemeld,
maar waarschijnlijk zijn zij betrekkelijk belangrijk,
want de bondsgevolmachtigden hebben nadere instruc-
tiën gevraagd van hun regeeringen. In de volgende
week zal de bondsraad beslissen.
De politie te Berlijn heeft de brochure, algemeen
toegeschreven aan graaf Arnim, getiteld zz Pro Nihilo",
in beslag genomen; de Post maakt bij het mededee-
len van dit bericht de opmerking, dat Arnim, als
ter beschikking gesteld diplomaat, nog altyd onder tionale Vergaderii
het departement van buitenlandsche Zaken staat.
Het Carlistische leger moet geheel in staat van ont
binding verkeeren en als de berichten daaromtrent juist
zijn is het onbegrijpelijk hoe don Carlos dent strijd nog
kan volhouden. Uit Barcelona wordtnl. gemeld, dat te
Pratz Llusiannes een troep van 543 Carlisten door de
Alfonsisten is overvallen en met wapenen eh paarden
krijgsgevangen gemaakt, terwyl de regeeringstroepen
slechts drie man gewonden telden. Daarenboven waren
Maandag 250 Carlisten, waaronder drie aanvoerders,
hunne onderwerping komen aanbieden. Wanneer de
Carlisten by honderden gevangen worden genomen
of uvergaan en don Carlos doen zync generaals wordt
verlaten of hij hen afzet, zal dé strijd toch spoedig
eenX^de moeten nemen.
FRANKRIJK.
De tweede dag van het debat over de kieswet is
niet onbelangrijk geweest.
Dinsdag begon men met het door de commissie
gewijzigde artikel 1 aan te nemen. Men weet, dat
de minister Dufaure op die wyziging had aange
drongen. De kiezerslijsten van 31 Maart 1875 blij
ven tot 31 Maart 1876 in werking en daardoor kun
nen de algemeene verkiezingen voor laatstgenoemden
datum plaats vinden. Met 503 tegen 26 stemmen
werd dit aangenomen.
Deze uitslag is inderdaad zeer opmerkelijk. Wei
nigen tijd geleden wilden zeer velen van geen ont
binding der Kamer weten. Een vacantie van drie
maanden, samensprekingen met kiezers en nadenken
hebben deze verandering tot stand gebracht. De
conservatieven hebben geleerd, dat het verschuiven
en uitstellen van dien grooten oordeelsdag het aanzien
hunner partij steeds verzwakte, en overtuigd van de
ijdelheid hunner vroegere pogingen, marcheeren zij
thans vastberaden naar de onvermijdelijke oplossing
van dit reeds zoo lang hangende vraagstuk.
Art. 2, 3, 4 en 6 werden successievelijk aange
nomen. De behandeling van art. 5, dat in verband
staat met het zzscrutinzz, werd tot later uitgesteld.
Art. 7 gaf aanleiding tot een belangryk debat. De
commissie stelde voor, dat hoofd-en andere officieren
tot leden der Nationale Vergadering verkiesbaar zijn,
behoudens enkele uitzonderingen en wettelijke bepa
lingen. Hierop was door den heer Rive het zeer
ingrijpend amendement voorgestdd, dat ieder soldaat
in actieven dienst niet verkiesbaar zijn zal. Dat
amendement werd nu door den voorsteller met veel
talent verdedigd. Hij wees op de vele bezwaren,
dat militairen onder de leden^ der Kamer geteld
worden. Dit was een zeer teer punt, aangezien juist
in de tegenwoordige Kamer zooveel militairen zit
ting hebben genomen. De heer Rive toonde aan,
dat dit door de gebeurtenissen van 70/71 was ver
oorzaakt, toen de natie getracht had een blijk van
hulde aan het leger te geven, en tevens door deze
manyen af te vaardigen, het peil van het leger te
verhoogen. Thans is die taak volbracht en dienen
die officieren tot hun gewone ambtsplichten terug
te keeren. In het belang der tucht moest worden
voorkomen, dat een kapitein den minister van oorlog
Het belangrijkste bericht uit het buitenland is dat
omtrent den afloop der stemming in de Fransche
Seamer over het zzscrutin de 4istew en het zzscrutin
(Farrondissement" (groote of kleine kiesdistricten.)/
De republikeinen hebben den slag geheel verlo
ren. Met 357 tegen 326 stemmen is beslist dat de
arrondissements-stemming de voorkeur verdient en
•een amendement in dien gee^t van den heer Lefèvre-
Pontalis op de kieswet aangenomen.
De regeering heeft dus het jHeit 'gewonnen. Zij
heeft? verstandig gedaan met het spits door Dufaure
te laten af by ten. Buffet heeft gezwegen en den minister
van justitie het woord gelaten. Daaruit blijkt ten
duidelijkste, dat althans op (fit punt de regeering
homogeen was.
In het kamp der republikeinen zal de verslagenheid
groot zijn. Maar als we zien, dat onpartijdige en
bekwame correspondenten van buitenlandsche bladen
volmondig erkennen, dat de instelling van groote
kiesdistricten een ramp voor het land geweest zou
zijn en fle conservatieven bijna geheel uit de kamer
zou verdreven hebben, dan kunnen wij nog niet met
die klachten instemmen. Zal de republiek blijven
bestaan, dan moeten de oude partijen zich niet aan
de landszaken onttrekken en alleen de tegenwoordig
heid van eene aterke conservatieve partij in de kamer kan
«le republiek behoeden voor onbezonnen maatregelen ha-
rer voorstanders, die anders zeer spot dig Praikrijk we
der in de armen van het cesarisme voeren zouden.
Na hun hart gelucht te hebben zal de linktrzyde
wel hare maatregelen nemen om ook met deze wijze
van stemmen haar voordeel te doen.
De redevoering van den Engelschen Minister
Disraeli, waarvan ons vorig nummer een telegrafisch
resumé gaf, houdt de dagbladpers bezig, en de verzeke
ring, dat de Ministers hun plicht zullen doen om Enge
land» belangen te beschermen, genoot dien bijval,
welken men van echte Britten verwachten mocht.
Ernstige gebeurtenissen schijnen op handen te
zijn in Engelsch-Indie en wel op het schiereiland
Malakka. Een Engelschman, Birch genaamd, is door
•de inlanders vermoord en natuurlijk hebben de au
toriteiten dadelijk maatregelen genomen om de daders
te straffen; er zyn troepen op afgezonden.
De oorlog heeft terstond reeds een ernstig karakter
aangenomen. Den 6n dezer noodzaakte de Engelsche ka
pitein Tniles de troepen van den sultan van Perak de
belegering van de Britsche residentie op te geven
en greep den 7 en met oene «fdeeting van het 16e
regiment Sy payers, een sterkte aan, die de Maleiers
stroomopwajirts, bij de plaats waar de heer Birch
went vermoord, hadden aangelegd om hen van daar
te verdryven. Dit mislukte echter; kapitein Tunes
zelf sneuveldede luitenants Elliot en Booth werden
gewond. Hierop schijnt een aanval van de Ma
leiers te zijn gevolgd, want de Engelschen zijn tot
een afstand van 10 kilometers van Perak geretireerd.
De rajah van Lilla heeft de inwoners van Laroot, fiilan-
tegen de Engelschen te wapen geroe-
Chineezen worden verdreven, omdat
Men verwacht een
en
gare en Perdfr
pen, en ook
zij den Engelehen genegen zyn.
godsdienstoorlog. Intusschen zyn uit Hongkong
Calcutta •troepen met kanonnen ter versterking van
de Engelschen naar Malakka gezonden.
In de Dinsdag gehouden zitting van den Oosten-
rykschen Ryksraad is het vroeger vermelde voorstel
van Wildauerbehandeld, ïéaarbij het oppertoezicht
•op het onderwijs uitsluitend wordt toegekend aan
den staat of liever aan de centrale Regeering. Het
voorstal was gericht tegen het bestuur in Tyrol, waar
de ultramontanen het onderwijs trachten te over-
heerschen, en tegen Galicië, waaraan vroeger onder Vou
Beust provinciale autonomie op het stuk van onder
wijs was toegekend. De zinsnede in het voorstel,
betrekking hebbende op Galicië, werd echter door
Wildauer ingetrokken, omdat de Regeering eenigen
tijd geleden reeds het oppertoezicht op het onderwijs
in Galicië weder aan zich getrokken had. Zoo werd
het voorstel aangenomen. De Minister Stremayr,
bekend door zijn groote voorzichtigheid in clericale
