Trawal kki I.
BINIVÊNXjANö.
Ut* W«k<n treden. Ook heeft men bg Julet
ahngeklopt, die zich echter roor de combina
tie niet liet vinden.
Ten oprichte van De Montaijrnae verkeert men nog
geheel fat het ontekere. "Ifac-M* hou
besluite® hein te laten vallen.
Gambetta is iu de hoofdstad teruggekeerd; bij het
vwlutMi Tin Lyom dat onder geestdriftvolle toejui-
chiugVb der repuoHkeinsèh© bevolking plaats had;
deelde hy aan eenigen zijner vrienden mede, dat hij
voor Parijs sitting sou nemen, omdat het de kiesers
van Belle vilje waren, die hem indertijd het eerst al»
volks vertegen woord iger afttordtgdeu.
Naar lnen verzekert, hebben in Pruisen de leden
van het centrum het plan opgevat, om in het Huis
dar Afgevaardigden te stemmen tegen de in behaa-
gebrachte „Synodaai-Ordnung." Be Ba*k-und
Hand. Zeitung verklaart, dat dit voornemen sal wor
den verwezenlijkt, ten einde, zoo mogelijk, den heer
Folk minister van eeredienst, te nopen zijn portefeuille
neder te leggen.
Het centrum, dat tot den laatsten utan zal stem
men tegen de voordracht, brengt op die wijze, met
Inbegrip van de Polen die zullen meegaan, 106 stem
men bijeen. Hierbij komen uit de rangen der con
servatieven en der party van vooruitgang nog een
8(Mtol bestryders, zoodat een totaal wordt verkregen
Van 180 i 190 tegenstemmers.
Van den anderen kant telt men 171 nationaal-libe-
nden, dié zich ten gunste van de voordracht zullen
verklarenhierbij moeten nog gevoegd worden de
nieuwoonservatieven en vrye conservatieven, wier
gezamenlyk aantal met ongeveer een 40-tal dat der
tegenstanders overtreft.
Om die sterkte te verkrijgen, is het volstrekt nood-
lakelnk, dat de nationaal-liberalen, evenals de leden
van het centrum, als een gesloten geheel optreden.
Ï!n om dit te verkrijgen, zal de Regeering hun
in twee punten een concessie moeten doen, ten aan-
t\rh van de qnaestie der kerkelijke wetgeving en van
M vraagstuk der kerkelijke belasting.
Bank- and Hand.-Zeitung is van gevoelen, op
grond van de stemming deswege in parlementaire
kringen heereohende, dat de Begeering werkelijk
daartoe zal overgaan. Be coalitie, tegen een voor
dracht gevormd, met het doel ora den heer Pulk tot
aftndeu te dwiugeu, kan dus gemakkelijk geslagen
en de voordracht ir door gehaald worden.
Niettegenstaande de ernstige oppositie in Beieren
tegen het denkbeeld der rijksregeeriug om alle Duitsche
spoorwegen aan den staat te brengen, moet men te
iWÜ.»
kend wetsoutwirp bij den bondsraad aanhangig te
maken. Misschien kan hetgeen iu de Saksische
Kamer is ^voorgevallen daarin eeuige wijziging bren-
rln antwoord op eene interpellatie betreffende
aangelegenheid verklaarde de minister-president,
dat vit Berlyn te dien aanzien confidentieel eene vraag
tot de regeering van Saksen was gericht, waarop «ij
heeft geantwoord, dat nog geen bepaald plan is vast
gesteld en dat oo^ de quaestie van den afstand der
Saksische staatsspoorwegen nog niet in behandeling
was gekomen.
Hierop heeft de Kamer met 66 tegen 7 stemmen
een voorstel aangenomen, waarbij zjl als haar' verlangen
uitspreekt dat, indien bij den bondsraad een voorstel
mocht worden ingediend tot den aankoop van alle
of van een gedeelte der Saksische spoorwegen ten
behoeve van het ryk, de regeering van Saksen hare
toestemming daartoe zal weigeren. Von Bismarck
-mag wel oppassen, dat hy door het overdrijven van
zijn centralisatiestelsel do Zuid-Duitsche «talen niet
tot een oppositie prikkelt die tot het uiterste zou
kunnen overslaan.
Mét onderzoek in België door de regeering gelast
néar de ongeregeldheden, welke te Mechrlen hebben
plaats gehad, is afgeloopen. Daardoor komen ernstige
feiten ten laste der clerionlen aan hethebt met be
trekking tot de opruiing van het volk. Heden wor
den de rapporten ingediend.
De Spaansche correspondent van het Handelsblad
dfelegrnpheert uit Hendave, dat de overwonnen gewes
ten rustig zijn en dat 600 CarHsten, die in Frankrijk
waren geïnterneerd het indulto gevraagd en verkregen
hebben, om den volgenden dag dbor 500 andere te
worden gevolgd.
Don Carlos rust te Londen uit van de vermoeie-
nissen en ontberingen des oorlogs.
^De Turksche bladen deelen de uitvoerige instructies
mede, die voortaan bij het binnenlandsch bestuur
tullen geldendaaronder komen vele fraaie bépalingen
voor van volkomen gelijkheid van alle onderdanen
voor de Wet, enz. Wanneer slechts een zeer klein
deel van deze instructies wordt gehouden, zal het
wel vooruitgaan.
ITit Berlijn wordt getelegrapheerd dat, volgens par
ticuliere berichten uit Konstantinopel, de Porte aan
de gezanten der garandeerende mogendheden heeft
medegedeeld, dat zy den in Bosnië en de Herzegowina
terugkeerenden vluchtelingen de tienden voor één jaar
CD de overige belastingen vpor twee jaren kwijtscheldt.
Speciale am^tegarel zijd benoemd om heg Voor mis
handelingen te vrijwaren en er zorg voor te dragen,
dat hunne huizen, kerken en hofsteden hersteld of
geheel nieuw weder opgebouwd worden.
//B»t er vgfroftiug iu dén staat is* kan men wel
van de republiek der Vereenigde Staten van Noord-
Atnerika zeggen. De lijst van ongerechtigheden van
hooggeplaatste staatsdienaren is weder'met een sohan-
delyk géval vermeerderd. Zekefe Marsh heeft eer
gisteren voor de commissie tot oiiderzoek van de
uitgaven van het departement van oorlog verklaard,
dat hij aan de echtgenoote van den minister van
oorlog Belknap een som van 10,000 dollars had
betaald voor eene staatsbetrekking, terwijl hij zich
tevens had verbonden haar jaarlyks eene aauzienlyke
som te geven.
Deze beschuldiging heeft een groote sensatie ver
oorzaakt, te meer daar mevrouw Belknap de waarheid
er van onmiddellyk moet hebben erkend. Zoodra van
de beschuldiging aan den minister was keunis ge
geven, bood deze zijn ontslag aan, hetwelk door
president Grant terstond werd aangenomen, waarop
de portefeuille van oorlog ad interim werd opgedragen
aan den heer Bobeson. De democratische afgevaur-
digde Clyines deed denzelfden dag in de Kamer van
afgevaaïdigden een voorstel om den minister Belknap
in staat van beschuldiging te stellen, hetwelk nog
des avonds werd aangenomen. Uit het rapport van
bovengenoemde commissie, dat door alle leden is
onderteekend, blijkt dat de minister van oorlog ge
durende zes jaren van Marsh een som van 25,0 00
dollars heeft ontvangen voor de betrekking van han
delsagent te Fort Sil#* Men kan dus begrijpen wat
er fvoor den titularisfcclveu is overgeschoten.
Verscheidene democratische leden van de Kamer
hebben <Je handelwijze van den president der re
publiek afgekeurd ote het Ontslag van den heer
Belknap terstond annate nemen, omdat het feit dat
hij geen minister meer is, een bezwaar zou kunnen
wezen om hein in staat van beschuldiging te stellen.
De n reside ut heeft hierop geantwoord, dat hij op
het uogeublik toen de heer Belknap zijn ontslag vroeg,
nog niet bekend was met het gewicht van de tegen
hem ingestelde beschuldiging. Be senaat zou in
kennis worden gesteld met het besluit van de Kamer
van afgevaardigden. De hier BoLknap weigert bepaald
zich omtrent de zaak uit te laten behalve voor het
rechtscollege dat geroepen zal,worden daarover uit
spraak te doen.
GOUDA, 7 Maart 1876.
Heden wordt eene vergadering van den gemeente
raad gehouden. Tot ons leedwezen ontvingen wij
daarvan geeue mededeeling voor de verschijning van
ons vorig Nr. Het kohier van den hoofdelijkeu
omslag voor 1876 zal aan de orde worden gesteld
en misschien had juist dit onderwerp indien het
tijdig bekend ware geworden dezen en genen het
besluit doen nemen om eens van de openbare tribune
gebruik te maken.
Zooveel mogelijk geven Wy een min of meer uit
gebreid verslag van alle openbare bijeenkomsten iu
deze gemeente en wij zouden dat ongetwijfeld ook
hebben gegeven van de voorlezing door den heer^au
den Hoorn, predikant te Breukelen, alhier in Heil
de» volkgehouden, indien wij niet Waren verhinderd
geweest daarby tegenwoordig te ziju. Onderstaand
verslag ontlceneu we aan den Standaard.
Het bestuur van Folheondttrwij* was door het be
stuur der Hulpvereeniging voor Christelijk Gerefor
meerd onderwijs tot bijwoning der bijeenkomst uit-
genoodigd en had daaraan door eenige leden uit ziju
midden af te vaardigen voldaan.
Maandagavond - zoo lezen we nu in den Standaard -
ten 7 uurhield de WelEerw. heer S. A. van den
Hoorn, preftr te Breukelen, /in de zaal Peperstraat
alhier eeue lezing over het theoretische en practische
materialisme onzer dagen als eene drangreden voor
het Chr. Ger. onderwijs.
Eerst werd het- materialisme ons voorgehouden in
z^jne theorie ent praktijk.
Vervolgens let onhoudbare en de ongenoegzaam
heid hiervan qjp wijsgeerige gronden betoogd.
Eindelijk er op gewezen hoe de Neutrale school,
waar locale toestauaeu het niet beletten, alleen voor
de stoffelyke, de lage behoeften zorgt Val. het Kind
en alzoo een materialistische geest advmn, waarom
wij Christelyke scholen willen, en dat op Gereform.
grondslag, omdat een volk slechts tot zyn nadeel
zijue historie niet ter harte neemt.
De spreker deed duidelijk uitkomen (gelijk met
het oog hierop ook het onderwerp gekozen wps) en
staafde met vele voorbeelden en aanhalingen, dat de
groote strijd ovej de lagere school niet de hoeveelheid,
grootte of frischheid der gebouwen gekit, nooh Jjet
aantal, de bezoldiging of de.bekwaamheid der onder
wijzers, nooh het wetenschappelijk gehalte^ jja alge
meenheid of den duur van het onderwjp,* toajvr be
trekking heeft op den geest die dit alles bezielt.
Na afloop der lezing, die by na 2 uur duurde, ogende
de pree. der Hulpvewen. voor.Cbr. G#.0bd. alhier,
op verzoek van welke Hulpvereen. dé" spreker was
opgetreden, dé gelegenheid tot disoussie.
In enkele hoofdpunten geven we hier deigevoerde
disoussie terug:
De heer (de) Keizer vroegwaaruit blijkt de materia
listische .geest van 't ouderwijs op de openbare school
Zjlu te oyjlers niet de eerst geroepenen om de
godsdienstige forming hunner ld mie rente bevorderen?
De heer Gonda, openbaar ouderwijzer alhier, zeide
dat de geest op de openbare school niet godsdienst
loos is. Kom by my, zeide by, ouverwacht^ gpk
by mijn vrienden iu de eted au gij zult steeds een
godsdienstigen geest opmerken. Gij zult wel geen
dogma's hooren verklaryn, godsdienstonderwijs forat
op de sdhool ntlt té pas, óók flieVop de bijzondere,
't onderwijs moet godsdienstig ziju. En dat het dat
is, kuut gij merken als gij o. a. hoort dat in de versjes
die de kinderen leeren, zelfs God als Vader wordt
aangesproken. Wel is het mogelijk dat er scholen
zijn waar die godsdienstige geest niet is, doóh waar
de voorstanders der Christelijke school wetsovertredin
gen opmerken, daar doen zij land en volk een dienét,
die overtredingen bekend te maken.
Ds. V. d. Hoorn wees als antwoord aarti den eersten
spreker op het streven der openbare sch »d om alleen
het verstand te ontwikkelen, de behoeften des harten
konden niet bevredigd worden en toch ook het kiiftl
had behoefte aan iets hoogers dan de stof.
Daarbij was het plicht der ouders hun doopbelofte
te houden, en de Schrift immers geeft ons jeu wég
aan als zij zegtLeer den jongen de eerste begin
selen naar den eisch zijns wegs.
Ds. Engelberts van Woddinxveèn betoogde de on
mogelijkheid om neutraal te zijn; niemand kan zijne
godsdieustige overtuiging bij het biuuenkomeu der
school als eeu jas aan den kapstok hangen. Wat het
aanspreken van God 'als Vader betreft, ook dit mag
rechtens op de openbare school niet. Niet alléén
de Atheïst, ook de Gereformeerde ergert zich er aah.
De Atheïst, wijl hij geen God erkent, de Gere
formeerde, omdat hij God alleen als Vader kent 1n
Jezus Christus.
Wat het bekendmaken van wetsovertreding aangaat,
wees spreker er op hoe hy in eene gemeente gepro
testeerd had tegen wetsovertreding en van den minister
een weigerend antwoord had ontvangen op zijn tisch
A..w Kn Koe ia hot mot de hand
having der. wet iu Noord-Brabant en Zeeland en Op
de Veluwc? Be heer Grooteudorst merkte op, dut
hij nog geen antwoord gehoord had op de vraag:
waaruit blijkt de materialistische geest van het on
derwijs.
Be heer Uittenbroek, hoofdonderwijzer aan de4Cbr.
school te Waddinxveeu, toonde aan dat alle onderwijs
in zich moet bevatten een opvoedend element. De
vruchten van dat element zullen zichtbaar zyn iu de
moreele ontwikkeling. En hoe is het nu gesteld
met die moreele ontwikkeling sinds de wet tan '57 P
De gevangenissen kosten meer dau ooit-, het gebruik
van alcohol neemt toe, kroegen én cafés vermenig
vuldigen en de krankzinaigeu-gestichten wprden steöïs
meer» bevolkt. Blijkt hieruit de moreele ontwikkeling?
Er is gezegd Je ouders moeten zorgen voor de gods
dienstige vorming van hunne kinderen maar' moet
er dun geen zeer nauw verband bestaan tusschen de
opvoeding in school en huis? Er is voorts beweerd
daV op de bijzondere school godsdienstonderwijs woédt
gegevenspreker gelooft, dat; men met een lantaarn
zulke scholen zal moeten zoeken. Men heeft nog ge
sproken over een godsdienstigen geest op de openbare
school. Bie geest kan en mag daar niet heerschenook
niet al beroept men zich op art. £3. Felle bestrijding
vond het beweren van den laatstenf sprekerhet gemis
aan moreele ontwikkeling^ was niet een gevolg dey«et
van *51 en, vropg men, kent gij ook déh ouderdomster
g( vangenen en der krankzinnige», die zoo zyn verme
nigvuldigd? Be meeste jeugdigen veroordeelden heb
ben in 't geheel geen onderwijs ontvangen. En die
godsdienstige geest op de bij», scholen laat ook heel wat
te wensehen over. Een der aanwezigen kende een on
derwijzer, een groot yloeker, die na, op vergelijkende
examens niet geslaagd te zyn, hoofdonderwijzer aan oen
Chr. school werd. En zulke, zeide spr., zyb er zooveel:
Be Heer Uittenbroek protesteerde teuiraehtigrte topn
deze laatste insinuatie. Hg wil niet ontkennen dat
zulk een geval onmogelijk is, doob naar een alifn te
beoordeelen, gaat niet op. Hg bestrijdt ook de be
schuldiging dat de bgzondere. school onverdraag
zaamheid 'zou bevorderen. Dit laatste wordt ook
door Ds. v. J. Hoorn bestredendaarvoor is Ons
beginsel tot waarborg, dat liefde ademt. Na nog bene
«ne schermutseling tusschen Ds. v. d. Hoorn eii de
Hm (trootendorst over de liberaliteit van den Heet
Nolthenins en tussohen eerstgenoemde en een under
aanwezige over de waarheid der stelling «Calvinisme
cotsprong en waarborg def Constitutioneel vrijbe-
S
den," verlangde ftimnand ;w»er het woord, waarna de
Terschijne», wpaipan waarschijnlijk ook zal worden
fóldaan.
Door den overvloedigen regen, dien wy in den
laatsten tijd gehad hebben, heeft men bijna overal
in den Krimpenerwaard hoog water. In sommie
polders, wiuWrift hét Water eenfge weken geleden be
neden zomerpeil was, staan geheele stukken land
geheel ónder, vooral i» die, welke geen Stoomgemaal
written. De hooge waterstand in den IJsel en in aë
Lek beletten den geregelden afvoer van water.
Zaturdag avond trad in de laatste Vergadering der
vereeniging //Uitspanning door Inspanning" te Stol-
wyk voor een Èeer talrijk publiek op rde heer J. G.
Bettiuk van Berg-Ambacht. Hoogst nuttig was zijne
sierlijke en net uitgewerkte verhandeling over#het
Bijgeloof." De geheelé voordracht getuigde van in
spanning en degelijke studie. Terecht mocht men
zeggsn„Be leste de beste." Na de pauze werden
.eenige bijdragen geleverd, die allen medewerkten om
de avond genoegelyk te doen zyn. Nadat teU slotte
floor de vergadering een afscheidslied was gezongen,
sloot de voorzitter de heer J. C. Kroon met eene
hartelijke toespraak de vergadering.
Töt hulponderwijzer aan de school voor gewoon en
meer uitgebreid lager ouderwijs te Waddiuxveeu, is
«op- ©ene jaarwedde vaü /800 benoemd de heer A. Hola,
thans te Alkmaar.
Te Bodegraven werd den 15n Februari, omstreeks
7 ure ge# avonds, uit de consistoriekamer der Ilerv.
Gem, de catechisatiehus ontvreemd. Men giste; dat
de inhoud 5 a 7 gulden bedroeg. De dader is nu
ontdekt en heeft reeds den diefstal bekend. Naar
men zegt, is liet een 13-jarige weesjongen, die aan
de Christelijke school als kweekeliug werkzaam was.
Hij h«d reeds eeu gedeelte van het gdd aan snoe
perij zoek gemaakt.
Vrydag middag, omstreeks vier uren, is onder de
.gemeente Wiilige-Langerak, tegenover de hofstede,
bewoond door Stiver fa Krom; eeue kade
doorgebroken,waardoor het water der voorwetering
me't'"kracht op het lager gelegen tend in het water
schap Zutd-%.'vender viel en binnen korten tijd eene
groote vlakte overstroomde. Zoo spoedig mogelijk
waren eeuige lellen van het waterschapsbestuur en
een imtitul landbouwers op de plaats tegenwoordig
en begon men ter v< émkauten van de doorbraak de
Wetering af te dammen. Aan de ééne zijde werden
aan twee bruggen, zoo goed mogelijk met alle ten
dienste staand j middelen, als horden, palen, planken,
hooi, aarde, mest enz. twee dammen gelegd en aan
deze zijde van de doorbraak werd dat aan de brug
by de herberg van Leksuioud evenzeer gedaan. Men
'kan den ijvet en 'de wcfkzbafnheid, die bij dezën niet
gemakkëlyk^n arbeid -werden aangewend, niet genoeg
roemen* daar allen zochten mede te werken tot af
wering van verdere ouheilen, Wegens de afdamming
van de wetering is.de vaart gestremd. Het water
schap Zoid-Zevender heeft door deze doorbraak schade
beloopen, die echter door de spoedige hulp, en het
vroege janrgetyde, niet zoo erg zal zijn, als men
onder andere omstandigheden zou kunnen verwachten.
Statep-Generaal. Twxsde Kamer. Zitting
Tan 6 Maart.
In deze zitting is, na yeleriei woordenwisseling en
na {lilvics der regeering om aan de suikerconventie
den voorrang te geven boven de behandeling van
het vöörstel-Be Bruyn Kops tot afschaffing vau den
hécyns, met 47 tegen 24 stemmen besloten met de
conventie voort te gaan.
De suikerconventie is ten Slotte, na*.nieuwever-
dëdiging door deiT min, van financiën, verworpen met
56 tegen 17 stemmen. Woensdag het wetsontwerp
tot régeling van het hooger onderwijs.
De minister van binnenlandsche :aken heeft de
amendementen van de heeren Jouckbloet c. a. op het
Wetsontwerp tot regeling ven 't hooger oijdejrwys,
voor zooveel betreft het gymnasiaal onderwys, over
genomen.
De minister van marine heeft, tidar aanleiding
van d§ by 'sKonings besluit van 1 Maart jl. ge
brachte wijzigingen in het reglement van het konink
lijk instituut voor de marine, ter kennis van belang-,
hebbenden gebracht, dpt by die inrichting na afgelegd
Ouniien kunnen geplaatst worden, a. als adelborsten
voor den zeedienst: Jongéliifgen, Nederlanders zijnde,
dié óp Januari van het jaar, waarin het examen
wordt aangevraagd, den ouderdom van 13 jaar reeds
en op 1 September van dat jaar dien vau 17 jaar
nog niét hebben bereikt; b. als adelborst voor de
mariniersJongelingen, Nederlanders zijnde, die op
1 Januari des jaars, waarin het examen wordt aan
gevraagd, den van 14 jagr reeds en dien
van 18 jaar nog «jet jtebben bereikt. Ouders of
vodgdea, die vertengé» Jmnne zonen of pupillen voor
adelborst te doen in aanmerking komen, moeten vóór
of uiterlijk op den laatsten Mei aanstaande, aan den
minister van marine een op zegel geschreven ver
zoekschrift indienen. Verdere bijzonderheden worden
in de SlaaU-Ct. van 4 Maart medegedeeld.
De Minister van Staat en vice-president van den
Baad van State, A. Baron Mockaij is, na eene
langdurige ziekte, gestorven. Hij was in 1806 ge
boren.
De lotelingen der lichting van de nationale mili
tie voor 1876, voor welk vapf» opk, die aan het
examen voor den graad van isUioien-onderofficier en
de verdere voorrechten tijdens hunnen diensttijd wen
sehen deel te nemen, behooren zich daartoe voor 15
Maart e. k. schriftelijk aan te melden bü den kom-
mandeerenden officier der infanterie 1 ter plaatse,
waar zij verlangen dit examen af te leggen» met ver
melding tevens van bet wapen of het korps, waarbij
e» het garnizoen of de garnizoenen, waarin zij bij
voorkeur hunnen militieplidht willen volbrengen.
Een later ontvangen telegram van den gouverneur-
generaal van Ned.-Indië vermeldt, dat gen. majoor
Wiggers van Kerchem naar Aljeh zou vertrekken,
om als militair en civiel bevelhebber op te treden,
en dat hij in last beeft de operatiën met kraeht door
te zetten.
Omtrent den loopbaan van wylen generaal Pel, die
van soldaat tot generaM opklom, deelt Hat Vod. bet
volgende mede
Hij begon zijn militairen loopbaan iu het jaar 1839
en vertrok later naar Neerlaudsch Indië, waar hij de
ïflindere rangen doorliep en 14 Juni 1848*tot luitenant
werd benoemd. Den 2in April 1853 werd hij tot
eersten luitenant bevorderd, 20 Dee. '57 tot kapitein
en 19 Febr. 1865 zien wij hem als untjoor optreden
van het 9e bataljon. Toen reeds had hij ter beloo-
uiug van z|jn moedig gedrag de Willwusorde 4e
klasse ontvangen, en steeds herinnert itfén zich bij
dat bataljon zyn humane gestrengheid en groote recht
vaardigheid.
Kort nadat hij, 3 April 1870, tot luitenant-kolo*
nel was bevorderd, vertrok, hij naar Palembang, waar
hij het militair commando dezer gewichtige afdeeling
voerde.
Teugevolge vau voortdurende ongesteldheid, werd
hij iu 1871 genoodzaakt een vtriof naar Nederland
aan te vragen en vertoefde hier een tweetal jaren.
Uit Nederland teruggekeerd, werd hij ingedeeld
bij het 14e bataljon te Soerabaya: zijn ferme geest
vond weerklauk bij de troepen. Aanvoerder troe
pen leverden daarvan op het slagveld te Atjenrneuig
treffend bewijs.
Den 9n I)ec. 1873 debarkeerde hij met zijn batal
jon te Kwala-Lamilga. Dit bataljon was een der
eerste, dat bij de tweedé expeditie met de Atjeh nee-
zen iu oanruking kwain.
Den daaropvolgenden dag toog hy met zyn troe
pen, blootgesteld aan 't vijandelijk vnnr, floor die
breede lagune, tot aan de borst wadende door 't water,
en veroverde de stelling des vyands.
N» dien dag was hy «chier by alle gevechten, en
de berichten dienaangaande staan een ieder zeker nog
levendig voor den geest.
Nadat de kolonel dé, Boij van Zuidewijn gewond
was bij de Missigit, nam hij van hem het commando
der tWeedc brigade over. Aan het hoofd dier brigade
voerde hu het belangrijke geyecht bij Metapang-Doea.
.Kort daarop Vera hij tot kolohsl bevoraéfd, en
toen de tweede expeditie, naar Java terugkeerde, werd
hem het cgmmando als chef van de achterblijvende
troejien afgedragen.
x £een by in die belangrijke betrekking ver
richtte, ontving hij achtereenvolgens de hooge onder
scheiding van het oommandeurskfuis der Militaire
Willemsorde en van dé buitengewone benoeming tot
geueraal-majoor, (19 Febr. *7.5). I» deze betrekking
was hy genoodzaakt voor herstel zijner gezondheid
eenige maanden naai Java te gaan.
Nauwelijks heeft hy zij» taak weder aanvaard, en
volgens de laatste berichten met Steeds toenemend
suóoes, óf de onverbiddelijke dood velt den dapperen
en waardigen krijgsman, wiens daden zoozeer tot ver-
hoogi n&£trek ten van den roem van het Nederland sok
Indische leger.
Generaal Knoop heeft Vrijdagavond in de te
's Hage "gehouden vergadering der ^Vereeniging
ter beoefening van de krijgswetenschap" in dé vol
gende bewoordi igpn hulde gebracht lia» gcjieraal
Pel. Hy spyak het volgende
Mijne Heep en,
„Het bestuur van deze vereeniging zou meenen
te kort te doen aan het vertrouwen, waarmede deze
vergadering het heeft vereerd, als het verzuimd had
eeu woord van hulde te brengen aau de nagedach
tenis van een braaf krygsman, van een j-oemrük Je-
garboofd, Jen generaal Pel.
*Pe onverbiddelijke dood heeft een einde gemaakt
aan eep heldenleven. Generaal ïel is gestorven
midden van stryd en overwinning en moge het nog
onzeker zyn, op welke wyze h|j gevallen is, zekér
is h$t dat hij gevallen is, als slachtoffer van zyn
vaderlandsliefde; flat hij zijn leven ten offer heeft
gebracht aan het gevoel van plicht en eer.
*De meusch gaat voorbij, maar de naam
leyenen de naam van generaal Pel zal altyd een
gevoel van eerbied en sympathie opwekken bij ieder
Nederlander, wien het hart op de rechte plaats zit.
Bie naam zil ons aansporen hem in krijgsdeugd
en heldenmoed te volgen.
Generaal Pel is eep waardig vertegenwoordiger
geweest van den geest, din de officieren vap de N<-
derlandsche zee- en landmacht bezielddie geept
van eenvoudigheid en degelykheid, die de aantrek
kelijkheid van een nietige eerzucht yerpmaadl en
evenzeer gemak eu weelde aan plichtgevoel opoffert
die geest, welke doorgedrongen is van plichts
betrachting en onophoudelijk er naar streeft om
het goede tot stand te brengen, het algemeen wate<jn
te behartigen en ia de ure des gevaars het iifin
weet op te offeren voor Vaderland en Koning.
ff Dat heeft generaal Pel gedaan en daarom zal
zijn naam bij ons allen steeds in eere blijven."
Boor luide toejuiching gaf de vergadering fcagr
volle instemming met deze welverdiende bifida te
kennen.
Door de Indische Regeering js eeue prysyjaag uit
geschreven. Eepe belooning van f 3006 wordt uit
geloofd voor hei beste en der bekroning waardig
gekeurde antwoord op de vraagDe Begéeriag ver
langt eeu iu het Nederlandsch geschreven leesbos^
voor den beschaafden inlander over de land-» en
volkenkunde van Nedertendsch-fndië, waar dit pts
geeft doorweven met historieobe herrinneringen en
met duidelijke aanwijzingen vau al hetgeen van
Gouveruementswege geschiedt en geeckied is om tend
en volk tot ontwikkeling te brengen.*'
Als een bewijs hoe flink te Amsterdam in de laatste
jaren de zaak van het onderwijs is aangepakt, moge
dienen dat op 1 Februari jl. alle candidaten voor jje
openbare armenscholen geplaatst waren, op céa jgg,
die nog geen zes jaar oud was. In 1872 waren er
nog 1900, die op plaats wnehtteu. In de behoefte
aan onderwijs voor onvermogeuilen is dus eindelijk
van gemeentewege voorzien, dank zij den ijver van
den tegenwpordigen wethouder »ur. J. C. da Koning.
Ook aan de tusschensoluleu is het getal oandid*-
1 ten, vroeger zeer aanzienlijk, thans tot een gering
getal gedaald.
Volgens een bericht van directeuren der Nedèr-
landsche Maatschappij ter bevordering van nyverheid
zijn op hunne circulaire, waarbij matericele méde
werking werd verzocht voor de vestiging van een
museum van kunstnijverheid, reeds versckeideflé ant
woorden ingekomen, waarbij toezegging van gelde
lijke (waaronder zeer belangrijke) bijdfiigeavóör het
museum wordt gedaan, zoodat er geen twijfel be
staat of de uitvoering van het plan tak door eene
algemeene deelneming veraekerd worden.
Een loteling uit eene gemeente in den Hoekschen
Waard deed U. week aan zijue medelqteliuge» uit
dezelfde Gemeente die mot hem naar de hoompkurts
van het distrikt Oud-Béierlftnd gegaan waren, den
voorslag, hen te onthalen op brood, vleeseli en wijn,
op voorwaarde, dat niemand zich dien dug aan mis
bruik Van sterken drank zou schuldig maken. De
voorslag werd aangenomen, en hoe Woelig die1 dag
vroeger ook werd doorgebracht, thans bleef alles ordelijk
Op de ook in ons vorig Nr. medegedeelde vfrfag
van de Landbouw Courantwat voor een soort $an
fabriek eén bqtérfabriek is antwoordt de, N. l/ssel-
bodede gefabriceerde boter wordt irlt "Vet ver
vaardigd en is voor 't buitenland bestemd. De baite,
zegt het blad, moet nog al smakélyk zyn én fliet
merkbaar van gewone boter verschillen.
Aan boord van de mailboot Celebebevond zioh
bij het vertrek uit Java een groote rlfinooéiM»
de diergohrde te Amsterdam besterad. Het kolossale
dier i# echter na den 90s ten dag van. de afreds ge
storven. r
Op een publieke verkooping van aandeelen in
maatschappijen enz.onlangs' te Botterdam gehouden
i« o. a. een aandeel in de negotiatie ouder be
naming Land i» tekere bezitting, opgericht te ©Grn-
venhage in 1782, groot f 1000, verkocht voor
f 5300, met de koeten ongeveer 6000. Wel 'een
bewys dat de grondeigendom in dat tijdsverloop be
langrijk in waarde is toegenótoen.
Ni^t nlle finanti^ele operatiën, die in 1782 op
touw werden gezet, leverden zulke goede uitkomsten
