Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
O
N° 1908.
1876.
BUITENLAND.
Èh
Zondag 5 November.
Bullenlandscb overzicht.
HET EERSTE RECES.
*>l
------
Hl
hartig woord
I
I
V
GOUDSCHE COURANT.
i
04.
I
I
zyn. Servië is geheel uitgeput en verslagen, terwijl
Turkije, wetende dat Rusland den ondergang der Ser
viërs met dulden zal, gaarne na zulk een voorspoedige
veldtocht als die der laatste dagen, de wapenen zal
nederleggen.
Maar ten slotte zullen de overwonnenen wel blijken
de overwinnaars te zijn. De strijd is het gevolg
geweest van een onweerstaanbare volksbeweging, die
op den duur niet te beteugelen is. De opstande
lingen waren van een deukbeeld met geestdrift ver
vuld de stichting van een groot Zuid-Sla visch rijk,
onafhankelijk van de Turken.
Daar ligt dan ook het geheim, waarom ten slotte
overwinnen zal, die overwonnen werd. De Serviërs
hebben zich deerlijk bedrogen gezien. Zij dachten
dat het oogenblik gekomen was, ojn het groote Ooe-
tersche vraagstuk op te lossen en dat zij het tot die
oplossing zouden brengen. Die poging is misinkt
en bitter hebben de Serviërs hunne dwaling geboet.
Maar waar gausch Europa toch het doel van hun
streven billijken moet, kan het niet gedoogen, dat
zij ook nog door het verlies der onafhankelijkheid
voor eene edelmoedige dwaling worden gestraft. En
vermoedelijk zullen de Serviërs en Moutenegrijnen
toch de voldoening hebben, dat hun strijd niet vruch
teloos is geweest. Benige verbetering in het lot der
Onderdrukten moet et nu in Turkije wel komen.
De Turken hebben ook Deligrad nog ingenomen
vóór den wapenstilstand.
De meeste Duitsche bladen hebben lange beschou
wingen over de onwillige rij ksdagleden, die door hun
afwezigheid ’tonmogrlijk gemaakt hebben totdebn-
j over te gaanhet blijkt, dat voor
namelijk de ultramontanen hieraan schuld hebben, en
a v m om de groote ker-
kelyke feestdagen, daargelaten dat het in hun plan
ligt om zooveel mogelijk ook weer in deze zitting
de afdoening der werkzaamheden te vertragen. De
onvoltalligheid valt te meer in *t oog, omdat de
kranten reeds weken van te voren tot een spoedige
trouwe opkomst hebben aangemaand. Den derden
dag is men gelukkiger geweest. De vergadering was
talrijk genoeg om tot de keuze van een bureel over
te gaan. Het geht*le vorige bureel met Forokenbeok
als president is herkozen, behalve de tweede onder-
voonLter Hanel, welke toch naderhand verkozen
werd nadat eerst Dr. Löwe bedankte. Nu weigerde
Hanel ook.
Naar men verzekert, hebben eenige leden van den
Rijksdag het voornemen opgevat, om in een der
eerstdaags te houden zittingen van dat lichaam de
officieele maatregelen, ten behoeve van de Duitsche
tentoonstelling te Philadelphia genomen, ter sprake
te brengen. Tevens zal daarby een hartig woord
worden gezegd van de scherpe critiek over die
tentoonstelling openbaar gemaakt.
Naar het schijnt, staat dit alles in verband met
de pogingen van zekere zijde aangewend en door
verscheiden dagbladen, vooral de National Zeitnng
gesteund, om de hoofdleidiug der aanstaande ten
toonstelling te Parijs, voor zoo verre Duitschland
betreft, op te dragen aan den heer Reuleaux. Hier
tegen wenscht men zoo spoedig mogelijk te velde
trekken; men zal deze opdracht aan den man, die
zoo scherpe critiek over Duitschlands nijverheid heeft
uitgesproken, langs dien weg pogen te verhinderen
indien het mogelijk is, zegt de Zeitnng.
Het in vele opzichten belangrijke rapport door den
heer Bara over de verkiezingen den 13 Juni jl. in
België gehouden, dat dezer dageu in he* ceiitrnfc
comité der Federation des associations libéralen is
voorgelezen, strekte hoofdzakelijk oin aan te tonnen
den overweldigenden invloed dien de katholieke gees
telijkheid uitoefent op de stemming, Als het eenige
groote middel om tot een voor de liberalen beteren
toestand te geraken, noemde hy daarom volkomen
geheimhouding van ieders stem. Met alg. stemmen
werd aangenomen eene resolutie waarin de vergadering
den wensch uitdrukt, dat de wetgevende macht ecu
wetsontwerp zal vaststellen, om aan iederen kiezer
volkomen vrijheid in het uitbrengen van zyn stam
en de volkomen geheimhouding van die stem te waar
borgen tevens sprnk dc vergadering haar volkomen:
adhaesie uit ibet het rapport van den boe» Ban
noodig voor alle moeiten en zorgen, die het
aan de Kolonië ten koste 1
zyn door ons uit Indië verkregen; spoorwegen
en waterwegen zyn seeda in
zonder dat het Nedeilaudsche volk eenige buiten
gewone belasting heeft behoeven op te brengen.
Belastingen aijn atgeschaft, Indië heeft ons het
evenwicht in de ontvangsten en uitgaven helpen
bewaren. Tien millioen! En aan hoeveel zaken
heeft men in Indië geen behoefte! Dringend
vraagt men om spoorwegen en andere middelen
van communicatie, maar bet geld ontbreekt,
Nederland heeft het batig slot noodig. Het
getal scholen is volstrekt niet in evenredigheid
met de behoefte, maar uitbreiding van het
onderwys zou schatten vorderen en daarvoor
i kan geen geld gemist worden. Met moeite
heeft men de 10 millioen beschikbaar gehouden.
en leveren de inkomsten niet meer op, dan
waarop bij de begroeting gerekend is, dan zou
men nog wel eens bedrogen kunnen uitkomen.
i Maar waartoe daarvoor gevreesd De ontv^ng-
1 sten overtreffen toch altjjd de raming, waarom
zou het in 1877 anders zyn? Nederland heeft
het batig saldo noodig!
Moet dan de kruik zoolang te water tot zjj
breekt
Reeds vele jaren is van verschillende zyden
beweerd, dat de uitgaven in Nederland door
de inkomsten moeten kunnen gedekt worden
en dat de Indische gelden daar besteed moeten
worden, zoolang er nog zoovele en zoovelerlei
behoeften onvervuld zjjn.
Zal deze Minister van Financiën onze belas
tingen zoo hervormen, dat wij de Indische
baten kunnen missen? Zal de tegenwoordige
Minister van Koloniën den moed hebben om
het batig slot aan zyn collega’s te weigeren,
indien de gelden voor Indië dringend noodig zyn
Vroeg of laat zal het daartoe moeten komen,
en ’t is beter dat wjj vry willig van de Indische
baten afstand doen, dan dat wy daartoe door den
nood gedwongen worden. L.
De wapenstilstand, door Servië en Turkije aange
nomen, is getoekend. Dit zal het begin rau het einde
Bij den Uitgever dezes ie nog ingekomeu
voor de WEDUWE met VIJF jeugdige KIN
DEREN van A- G. 0.25.
Totaal 53.81. A. BRINKMAN.
Voor meerdere giften houdt hij zich aan
bevolen.
Na ongeveer zes weken bijeen geweest te
zjjn, is de Tweede Kamer op reces gescheiden,
dat echter zeer kort zal duren, daar de begroo-
tingen aan de orde komen, en het wenschelijk
is dat die vóór 31 December ook door de Eerste
Kamer zijn aangenomen. Bekorting der dis
cussion, die niets behoeft te kort te doen
aan nauwgezette overweging is vooral bij die
zaak plicht; zoo weinig inogeljjk toch moet de
vertegenwoordiging het voorbeeld geven van
onregelmatigheden in de behandeling van zaken.
Reeds heelt de Tweede Kamer zich in het
eerste deel der zitting met hoogst belangrijke
onderwerpen bezig gehouden. De coöperatieve
vereenigingen zjjn wetteljjk geregeld; en al
moge hier en daar in het vervolg wijzigingen
noodzakeljjk geacht worden, het zal dan èn
•voor regeering èn voor vertegenwoordiging een
geringe moeite zijn om die verbeteringen tot
stand te brengen, indien door het volk nu
slechts getoond wordt, dat het die inrichtingen
op prjjs stelt.
Wat vereeniging op sociaal gebied vermag,
kan men in het buitenland zien, waar de hon
derden, eerst door de werklieden aangebracht,
tot duizenden en tienduizenden zijn aangegroeid.
Wel heeft men hier reeds beproefd om winkel-
vereenigingen tot stand te brengen, hier en
daar zelfs met een gunstig gevolg, maar de
zaak is nog verre van algemeen. Moge de wet,
die de vereenigingen regelt, aanleiding geven
tot een krachtig leven op dit gebied. Het «help
n zelven,. wordt nog te dikwyls vergeten. Men
klaagt, maar men steekt de handen niet uit de
mouwen. De wetgevers hebben het hunne ge
daan, het volk toone nu, dat het prijs stelt op
die regeling, door daarvan gebruik te maken.
Is dit ontwerp tot stand gekomen door een
ernstig overleg tusschen regeering en vertegen
woordiging, een ander gewichtig ontwerp, door
de regeering ingediend, kon de goedkeuring
der vertegenwoordiging niet verwerven. Door
de regeering was een overeenkomst getroffen
met het bestuur der Hollandsche spoorweg
maatschappij, die van het hoogste belang was
voor de ontwikkeling van ons spoorwegwezen,
wel moest men zich eenige opofferingen ge
troosten, maar daar tegenover stonden, naar
het oordeel der regeering, zulke groote voor-
deelen, dat zeker geen voordeeliger contract te
sluiten wasde Tweede Kamer oordeelde echter
anders, zij achtte het ontwerp in het nadeel
des lands, en de minister leed een échec. Spoor
wegzaken zijn voor dit ministerie niet gelukkig.
Vroeger met de Rhjjnspoorweg, nu met de
Hollandsche spoorwegmaatschappij, en het laat
ste woord is in deze quaestiën volstrekt nog
niet gesproken. De regeering moet het algemeen
belang bevorderen, de spoorwegmaatschappijen
ijveren voor de belangen barer aandeelhouders,
en die belangen stemmen niet altjjd overeen.
In Duitschland wordt reeds ernstig gedacht om
alle particuliere spoorwegen te naasten in het
belang der bevolking, en evenzeer als het
brievenvervoer ook het vervoeren van reizigers
tot regeeringszaak te maken. Lang zal het
evenwel nog duren, eer men algemeen overtuigd
is van de noodzakelijkheid van dien veel om-
vattenden maatregel.
Eindeljjk werden nog de begroetingen voor
Indië behandeld en aangenomen. De nieuwe
Minister van Koloniën was, door een openhar
tige verklaring, de oorzaak, dat de meeste leden,
die gewoonljjk het ministerie steunen, zich
tegen de begrooting verklaarden. De Minister
toch verklaarde dat bet communaal landbezit
in Indië geen adat, geen overond gebruik was,
maar dat het dagteekende van den tijd der
invoering van het cultuurstelsel. Voorzeker een
gewichtige verklaring na alles wat de twee
laatste jaren gebeurd is. Men mag dan nu ook
verwachten, dat men zal voortgaan met het ver
deden der gronden om zoo spoedig mogeljjk een
gezonden toestand in het leven te roepen. Wel
zeide een der sprekers, dat men Indië niet kon
vergelijken met Drenthe of Overijsel, en daarin
zal de geachte spreker wel geljjk nebben, maar
de menschen komen in hun neigingen en harts
tochten overal vrij wel overeen, en even schadelijk
als dat gemeenschappelijk bezit is in onze
oosteljjke provinciën, zal het ook in Indië zyn.
Worden de dessagronuen verdeeld en krügt
ieder inlander een stuk land in eigendom, dan
zal h jj dit zeker met meer jjver bewerken, dan
dat hu den gemeenschappelijken grond bewerkt.
Ook de inlander zal prjjs stellen op het bezitten
van eigendom.
Ongeveer 10 millioen zyn, zooals gewoonljjk,
bestemd voor de Nederlandsche schatkist. Neder
land heeft dan ook wel eenige vergoeding
legt. Schatten reeds reelsbenoeming
a—name’”v
or’dê^gebracnt, ril» raet °Pzet “iet gekonuu
j Irpliilrp A.
K
MM
