M
Nieuws- en Advertentieblad voor Goiida en Omstreken,
I
r-
lp
K
'q
N° 19,08.
1876.
BUITENLAND.
11
t
Ir
tiM
Vrijdag 17 November.
Onze Kieswet.
proefd.
I
£h
der.
Tanden
'rai>d|ilomb«r.
der pijn in del
den Tand et
rder bederf be*
sis
Buitenlandsch Overzicht.
I
fl
Pi
jrouda.
ista.
'aten
va ter
9
ag:
wezen om
t,
?ang intee-
J),
ie» No, 1.
nt each des
öglich.
vierendeel-
md eene sf-
pagina’s ge-
ein Gemüth,
vierendeel-
and eene af.
pagina’s der
gewich-
L.
en adem, ea
tteo glans te
het tandvleeseh
g:
imi.
en dagelijksch
tandstee vur-
helderheid en
?oor Piano,)
afleveringen.
lïIH
roor Piano,)
afleveringen.
H. den Kciar
Nr 2.
Preparaten ie
k, winkelier
rdatn by F.
eieyn C*.
i J. L. F. C.
te Utrecht
van Wiad-
V by T. J.
k. Wolff.
10
je tandpyo by
eesch, het lont
ieuwe vorming
oor versterk mg
d reinigt, geeft
erwiji het dn
of-Tandarts Z.
enen
(0 Cents.
ondwater cyn
Publicum te*
ge gehad, o(
daarom waar*
aankoop m
De conferentie zal tegen het einde dezer maand een
aanvang nemen. Turkije had aanvankelijk bedenkingen
en grondwets-herziening, hoe noodig
it ’/y
u
I
GOUDSCHE COURANT.
en den uitvoer van paarden naar het Westen verboden.
p:: J_ v_ii..i:at. _1
landschep öfcfej
dan dartr
fende
stoel. De ITCV1- niauin UU iU-UULJrtU DIC1UC vuui uai>
gezantschap óp te heffen, welk voorstel door den
heer Keiler werd verdedigd, die zich een beleedigende
uitdrukking liet ontvallen jegens den Italiaanschen
gezant te Parijs, die terstond door den hertog Decazes
en den heer Gambctta werd verdedigd; beiden trokken
ook partij voor het behoud van den gezant op het
Vaticaan, die met 377 tegen 93 stemmen werd ge
handhaafd. De geheele begrooting is aangenomen.
Ook de begrooting voor binnenlandse!)e zaken is met
geringe wijziging Dinsdag aangenomen.
Het politiek nieuws in Frankrijk is thans van
weinig beteekenis. Toch heersebt. er onder alle partijen
de meest mogelijke bedrijvigheid. Tal van nieuwe
geopperd, maar het schijnt thans zeker, dat de Porte
zal toetreden ten gevolge van de dringende vertoogen
van Engeland.
De grondslag voor de vredesonderhandeling bestaat
uit deze drie punten: 1° integriteit van het Ottoman-
nische rijk, 2° geene mogendheid zal afzonderlijk tus-
schen beiden komen ter bescherming van de christelijke
onderdanen van de Porte, waaronder tevens wordt ver
staan, dat geen der mogendheden, hetzij in staatszaken
of handelsaangelegenheden, eenigen bijzonderen invloed
I zal erlangen, 3° autonomie van Bosnië, Herzegowifia
en Bulgarije.
Ofschoon de publieke opinie nog altijd van de
aanstaande conferentie den vrede blijft verwachten
en er inderdaad geen verandering in den toestand
gekomen is, zijn er toch teekenen, die een onbevangen
toeschouwer doen vragen of de optimisten wel reden
hebben voor hun vertrouwen op de toekomst.
In Engeland toch is de gezindheid der groote
meerderheid vijandig tegen Rusland. Er heerscht een
onberedeneerde maar diepe verbittering jegens de
Russen. En algemeen wordt daar geloofd, dat Rusland
in ’t voorjaar Turkije den oorlog zal aandoen. Rusland
is ons in de politiek de baas, zegt men te Londeu.
Het wil geen oorlog in den winter, dwingt daarom
de Turken tot een wapenstilstand als zij juist door
het succes wat zelfvertrouwen krijgen, noodzaakt onze
diplomaten mede te werken tot den wapenstilstand,
die dienen moet om op het geschikte oogenblik geheel
gereed te zijn om zich van den Bosporus meester te
1 maken. Engeland rust zich dan ook met den meesten
spoed ten strijde, onder voorwendsel dat alleen een
I goed gewapend volk den vrede kan doen handhaven.
De rede van Disraeli (Lord Beaconsfield), waarvan
in ons vorig nummer werd melding gemaakt, was
geheel in het voordeel van Turkije en eene bravade
aan het adres van Rusland. Waarschijnlijk waS deze
uitval het gevolg van de verbeten toorn van het
Engelsche gouvernement over het mislukken zijner
politiek: het was toch voortdurend Engeland’s streven
Turkije den tijd te geven om op zijn verhaal te
komen. Zou Disraëli ook aan Rusland het voornemen
toeschrijven van de conferentie te gebruiken als middel
om de mogendheden dezen winter aan de praat te
houden ten einde in het vooijaar te gemakkelijker
zijn slag te slaan?
Hoe dit zij, de oplossing is nog volstrekt niet in
het gezicht en ofschoon de wapenstilstand eindelijk
werd gesloten, schijnt de vrede alles behalve verzekerd
te. wezen. De zeer bedenkelijke woorden van Lord
Beaconsfield hebben weder andere uitgelokt van den
keizer van Rusland en volkomen te recht merkt de
Nordd. Allg. Zeit. op, dat deze provocatie van den
Engêlschen minister aan het adres van Rusland, reeds
gevaarlijk genoemd worden moet, al ware het all en,
omdat daardoor Turkije al weer opnieuw gestijfd
worden zal in zijn verzet tegen den aandrang tot
hervorming. En natuurlijk kunnen nieuwe verwikke
lingen alleen worden voorkomen door groote toegeef
lijkheid van Turkije op dit stuk. Kan men echter
de heden ontvangen berichten geloof schj^en, dan
legt de Porte er zich meer op toe, om zich fcn strijde te
rusten.
Volgens de laatste berichten heeft Rusland zijn leger,
althans gedeeltelijk, op den voet van oorlog gebracht,
en den uitvoer van paarden naar het Westen verboden.
Bij de behandeling der bi grooting voor buiten-
cje Fransche kamer had Zaterdag
Jfs-sia). plaats die tegenwoordig nu hier
je„Ö&örde komt, nl. de quaestie betref-
VÏ^Span een gezant bij den pauselijkén
«HOIadier de Montjau stelde voor dat t
Jaren s
der tegenwoordige
r van den census, aan allen die een
gekozen werden door de Provinciale Staten en hebben afgelegd,» zeggen anderen, en dit zoude
de leden der Eerste Kamer hun benoeming aan misschien bet eenvoudigste middel wezen om
den Souverein te danken hadden, terwijl de 1 de zaak te regelen, indien de grondwet dit niet
Gemeenteraden door getrapte verkiezingen A)l- verbood, en grondwets-herziening, hoe noodig
tallig werden gemaakt. Ruim 20 jaren werkt op verschillende punten, zal wel vooreerst niet
de tegenwoordige kieswet, en er is dus ruim- plaats hebben.
schoot# gelegenheid geweest om hare gebreken Misschien zoude het overweging verdienen
te leeren kennen. En wie zal durven betwisten, om het census-cijfer te verlagen, maar tevens
dat ons kiesstelsel groote gebreken aankleven? allen kiezers de verplichting op te leggen, r,el-
Dikwijls is daarop reeds gewezen, en meer en ven un stembriefje op het stembureau in te
meer wordt men overtuigd, dat wijziging drin- vullen, dan was men ten minste zeker, dat de
gend noodzakelijk is, wil de vertegenwoordiging kiezer kon schrijven, en al beteekent dit nu
met recht de uitdrukking zijn van de opinie 1 niet veel ten opzichte van de verkregen ver-
des volks. Wel zijn reeds pogingen aangewend 1 standelijke ontwikkeling, het geeft toch eenige
om tot een herziening te komen, maar men 1
stuit op de gebiedende bepalingen der grondwet,
die ingrijpende verandering verbiedt. Toch
worden de eischen van hen, die wjjziging willen,
ajèeds dringender, getuige de begrootingsver-
sjugea. Is bet onderwijs een zaak van het
ftöogste belang, en acht «men» een gewijzigd
ontwerp noodzakeljjk, «men» acht wjjzigingAer
kieswet van nog meer belang, en begrjjpt niet
dat het onderwijs moet voorgaanhoewel wij
het zouden betreuren, dat de kieswet vóór de
wet tot regeling van het Lager Onderwijs be
handeld werd, achten wjj het toch ook van het
"hóógste belang, dat nog in deze zitting door
een gewijzigde kieswet het kiesrecht beter ge
regeld wordt, dan onder de tegenwoordige wet
het geval is. In den aanstaanden zomer toch
treedt de helft der vertegenwoordiging af, en
is dan de kieswet gewijzigd, dan kan de Regee-
ring de geheele Kamer ontbinden en de kiezers
behoeven slechte eens opgeroepen te worden,
want kamer-ontbinding moet het rationeels
gevolg zjjn van belangrjjke wjjzigingen in de
kieswet.
En belangrijke wijzigingen zijn noodig; wordt
thans het kiesrecht alleen verleend aan hen,
die een bepaalde som in de Directe belastingen
betalen, het is noodzakelijk, dat dit recht ook
aan hen verleend wordt, wier verstandelijke
ontwikkeling hen in staat stelt een goede keuze
te doen, iets wat van alle tegenwoordige kiezers
niet kan gezegd worden. Hoe dikwijls komt
het niet voor, dat de eigenaar des huizes het
kiesrecht uitoefent, hoewel hjj nauwelijks kan
lezen en de bewoners der bovenkamers, een
bestudeerd persoon, een rechtsgeleerde of leeraar,
daarvan verstoken is! De eigenaar van een
kleine tapperij is door de hooge patentbelasting
kiezer, terwjjl vele, oneindig meer ontwikkelde
personen uitgesloten zjjn. Dit nu moet ver
anderen. Is men het hierover vrjj algemeen
eens, in de middelen om daartoe te geraken
verschilt men echter hemelsbreed. «Verminder
het census-cjjfer, en daardoor zullen velen het
kiesrecht deelachtig worden,» zeggen velen in
den lande; maar daardoor zal ook het getal
slecht ontwikkelde kiezers aanzienlijk vermeer
deren, en bestendigd, zoo niet verergerd worden.
De geschiedenis der Hervormde kerk toch, ge
durende de laatste jaren, heeft geleerd wat de
gevolgen zijn als het kiesrecht aan allen ge
schonken wordt. Men heeft de liberale partij
verweten, dat zij bevreesd is om het kiesrecht
uit te breiden door census-verlagingde liberale
partjj kan zich dit verwjjt getroosten, zoolang
de tegenpartjj n‘e*' kan bewjjzen, dat de nieuwe
kiezers zoo ontwikkeld zullen zjjn, dat zjj zelf
standig kunnen beoordeelen wie de meest ge
schikte persoon is om het mandaat van ver
tegenwoordiger te ontvangen. Reeds zjjn vele
kiezers niet in staat een zelfstandig oordeel te
vellen, bij census-vermindering zoude dit kwaad
zijn voorbjj gegaan, sedert de invoering des te erger worden.
nwoordige Kieswet. Verre ligt de tijd Waarom geen kiesrecht verleend, onafhan-
achter ons, dat de vertegenwoordigers des volks keljjk van den census, aan allen die een examen
1 J‘ 1 u
de leden der Eerste Kamer hun benoeming aan misschien het eenvoudigste middel
UtlUUUJl, UC1W1J1 UC mian
door getrapte verkiezingen vol- 1 verbood
gemaakt. Ruim 20 jaren wei'
de tegenwoordige kieswet, en er is dus ruim- plaats hebben,
t om hare gebreken
te leeren kennen. En wie zal durven betwisten,
met recht de uitdrukking zijn van de opinie niet veel ten opzichte
I maatstaf aan de hand.
Dan behoefden geen stembriefjes rondgezonden
te worden, en tevens was aan andere bestaande
misbruiken een einde gemaakt; in alle gevallen
zouden de kiezers meer zelfstandig moeten
handelen dan nu dikwijls het geval is.
Jammer dat de politieke toestand niet schijnt
te veroorloven, dat ook een betere regeling der
kiesdistricten tot stand komt. Hoeveel hoofd
brekens heeft het reeds niet gekost om het
getal vertegenwoordigers met drie te vermeer
deren, dat voor de toeneming der bevolking ge
vorderd wordt. Schjjnt dit reeds zoo moeilijk,
bjjna zou men zeggen onuitvoerbaar, hoe zou
het. dan zjjn, als alle kiesdistricten moesten
gewijzigd worden
De Minister schjjnt plannen te hebben om de
dubbele districten tot enkele te maken, en het
geheele land in kiesdistricten van 45000 inwo
ners te verdeelen, een uitmuntend middel om
eenige verandering te brengen in de vertegen
woordiging, zeer zeker zouden dan hier en daar
namen uit de stembus komen, die buiten het
district weinig of niet bekend waren, en mannen
van algemeene bekendheid zouden de vlag moeten
strijken voor den man, die óf als dijkgraaf óf
als groot landeigenaar óf als fabriekant grooten
invloed had in zijn omgeving. Of dit in het
algemeen belang zoude zijn, kan men betwjjfelen.
Waarschijnlijk zal de Regeering spoedig ook
dit onderwerp aan de orde stellen. Kon men
slagen in de regeling van het Lager Onderwjjs,
waardoor dit middel om agitatie te verwekken,
onbruikbaar werd, en werd dan de kieswet verbe
terd, niet in het belang van de eene of andere party,
maar in het belang des lands, danzoude de
vertegenwoordiging, volgens de nieuwe kieswet
gekozen, de zuivere uitdrukking kunnen zjjn van
den volksgeest, voor zooverre dit mogeljjk is, als
geen acht gegeven wordt op den wensch van
de minderheden.
Nog vele werkzaamheden wachten de vertegen
woordigers de begroetingen, de rechterïjjke
organisatie wachten op afdoening; de wet tot
regeling van het Lager Onderwjjs zal waar-
schjjnlijk spoedig de Kamer bereiken, is dit ge
regeld en wordt dati nog gelegenheid gevonden
om ook de kieswet te verbeteren, dan zou men
later met voldoening op dit zittingjaar kunnen
terugzien, ook al worden geene andere
tige onderwerpen aan de orde gesteld.
